หน้าหนังสือทั้งหมด

พระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) และอริยสัจ ๔
10
พระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) และอริยสัจ ๔
…รรมที่ทำให้เป็นธรรมกาย ถูกส่วนเข้าที่ธรรมกาย นั่นแหละเกิดเป็นดวงฌานขึ้น พอถึงปฐมฌาน ก็มีการไตร่ตรอง ปีติ มีความสุขเต็มส่วนนิ่งอยู่กลางฌาน สุขในฌานสุขลืม สมบัติ รู้เห็นว่าต่างคนต่างมา ไม่มีสองเลย ต่างเกิดต…
ในบทนี้ หลวงพ่อวัดปากน้ำมุ่งเน้นการอธิบายอริยสัจ ๔ ซึ่งเป็นความจริงที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้ และวิธีการเห็นอริยสัจนี้ต้องใช้ดวงญาณและหัวใจที่หยุดนิ่ง โดยเริ่มจากการเข้าฌาน โดยอธิบายถึงการเกิดและวิถีของสัต
การเข้าถึงฌานต่างๆ ในพระพุทธศาสนา
24
การเข้าถึงฌานต่างๆ ในพระพุทธศาสนา
…ยทิพย์ทีเดียว กาย ทิพย์ละเอียดเข้าฌาน อาศัยกายทิพย์หยาบเข้าฌานต่อไป แต่ทีนี้ไม่มีวิตก วิจาร เหลือแต่ปีติ เพราะ ดีกว่า ใสสะอาดกว่าเก่า ปีติเต็มส่วน นิ่งเฉยกลางนั้น ใจกายทิพย์ละเอียดขยายจากฌานที่สอง ได้ฌานด…
…น โดยอธิบายถึงขั้นตอนและความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในแต่ละฌาน รวมถึงสัมผัสประสบการณ์ที่เกิดขึ้น เช่น ปีติ สุข และความเฉยชาที่เกิดขึ้นในฌานเหล่านี้ ซึ่งมีความสำคัญต่อการฝึกสมาธิและความรู้ในทางปฏิบัติ
การเจริญสมาธิและปฏิบัติธรรมในชีวิตสงฆ์
90
การเจริญสมาธิและปฏิบัติธรรมในชีวิตสงฆ์
…ยิ้มไป ท่านยิ้ม กับผู้ใดหรือ" “เปล่าหรอกท่าน ผมกำลังระลึกถึงคุณของพระบรมศาสดาของ เรา เลยอดที่จะยิ้ม ปีติ โสมนัสใจไม่ได้” “ท่านสด นับว่าเป็นผู้ไม่ประมาท แม้แต่ฉันจังหันยังภาวนาระลึก ถึงคุณของพระบรมศาสดา เป…
เนื้อหารายงานถึงประสบการณ์การนั่งสมาธิและปฏิบัติธรรมของหลวงพ่อ ที่บรรยายถึงความสงบและความสุขที่เกิดขึ้น ขณะนั่งมีจิตของตนเองรวมเป็นจุดเดียว พบกับดวงใสบริสุทธิ์ ขณะเดียวกันยังบ่งบอกถึงการทำความระลึกถึง
การฝึกให้ใจนิ่ง
123
การฝึกให้ใจนิ่ง
…ยว “นิ่งอย่างเดียว” จึงจะไปถึงตรงนั้นได้ “นิ่งอย่างเดียว” นี่แหละ ที่เรากำลัง “นิ่งอย่างเดียว” นิ่ง ปีติ สุข เอกัคตา จะไปด้วยกันได้ เวลาปีติเกิด จะไม่ใช่โลดโผน มันจะ เกลี้ยง ๆ บริสุทธิ์ ใจจะนิ่งแน่น ถ้านิ…
การฝึกเพื่อให้ใจนิ่งอย่างเดียวเป็นสิ่งสำคัญในการเข้าถึงปีติและสุข โดยการปล่อยวางและทิ้งทุกสิ่งก่อนที่จะไปถึงขั้นนั้น เมื่อใจนิ่งแน่นจึงจะสามารถสัมผัสกับปีติและ…
การพิจารณานิวรณ์ ๕ ประการในพระพุทธศาสนา
207
การพิจารณานิวรณ์ ๕ ประการในพระพุทธศาสนา
…่อเธอพิจารณาเห็นนิวรณ์ ๕ ประการ เหล่านี้ ที่ละได้แล้วในตน ย่อมเกิดปราโมทย์ เมื่อปราโมทย์แล้วย่อมเกิดปีติ เมื่อมีปีติในใจ กายย่อมสงบ เธอมีกายสงบแล้ว ย่อมได้เสวย สุข เมื่อมีสุข จิตย่อมตั้งมั่น เธอสงัดจากกาม…
ข้อความนี้กล่าวถึงการพิจารณานิวรณ์ ๕ ประการ ซึ่งมีผลต่อการเกิดปราโมทย์ ปีติ และความสงบของใจ การละนิวรณ์ไม่เพียงแต่ทำให้คนกลายเป็นอริยะ แต่ยังนำไปสู่การมีความสุขและการตั้งมั่นข…
ฌาน ๔: การทำจิตให้สงบและเข้าถึงปฐมฌาน
216
ฌาน ๔: การทำจิตให้สงบและเข้าถึงปฐมฌาน
…วนา) พิจารณา เห็นนิวรณ์ ๕ ประการเหล่านี้ที่ละได้แล้วในตน ย่อมเกิดปราโมทย์ เมื่อปราโมทย์แล้วย่อมเกิด ปีติ เมื่อมีปีติในใจ กายย่อมสงบ เธอมีกายสงบ แล้วย่อมได้เสวยสุข เมื่อมีสุข จิตย่อมตั้งมั่น เธอสงัดจากกาม …
ฌานหมายถึงภาวะที่จิตสงบประณีตซึ่งเป็นประสบการณ์ที่ลึกซึ้งของการสมาธิ พระภิกษุที่ปฏิบัติภาวนาจะสามารถเข้าถึงฌานในระดับต่าง ๆ ผ่านการพิจารณานิวรณ์ ๕ ประการและบรรลุถึงความสงบสุขที่สูงส่ง ด้วยการปฏิบัติอย
ผลของการปฏิบัติฌานและจตุตถฌาน
218
ผลของการปฏิบัติฌานและจตุตถฌาน
…ธิ สงัดจากกามและ อกุศลธรรม ตั้งอยู่ด้วยองค์ ๕ คือวิตก (ความตรึกหรือคิด) วิจาร (ความตรองหรือพิจารณา) ปีติ (ความอิ่มใจ) สุข (ความสบายใจ) สามัญญผลสูตร ที. สี. ๙/๑๒๗-๑๓๐/๔๔-๑๐๐ ๒๑๖
ในพระธรรมเทศนาเรื่องฌานทั้ง ๔ ระดับ ผู้ปฏิบัติสามารถบรรลุปฐมฌานโดยการละนิวรณ์ ๕ ทำให้กายสงบและจิตตั้งมั่นเป็นสมาธิ ไม่มีความรู้สึกสุขทุกข์ มีอุเบกขา และจิตใจบริสุทธิ์ซึ่งนำไปสู่ผลที่ดีและประณีตยิ่งขึ้
การบรรลุฌานในวิปัสสนา
219
การบรรลุฌานในวิปัสสนา
…้นนานเข้า จน ใจผ่องใสยิ่งขึ้น ทำให้วิตกและวิจารสงบไป จึงบรรลุ “ทุติยฌาน” ตั้งมั่นอยู่ด้วยองค์ ๓ คือ ปีติ สุข และเอกัคคตา เมื่อผู้ปฏิบัติยังคงมีใจตั้งมั่นยิ่งขึ้นไปอีก ปีติก็จะสิ้นไป จึงบรรลุ “ตติยฌาน” ตั้…
การปฏิบัติธรรมเพื่อบรรลุฌานเริ่มจากการมีใจมั่นคงในองค์ 5 จนทำให้ใจผ่องใส ยกขึ้นไปถึงทุติยฌาน โดยมีปีติ สุข และเอกัคคตาเป็นองค์ประกอบ หากผู้ปฏิบัติทำการตั้งมั่นยิ่งขึ้น ปีติจะหมดไปและไปถึงตติยฌาน ซึ่งเริ…
อารมณ์ในฌานระดับต่างๆ
220
อารมณ์ในฌานระดับต่างๆ
ตาราง แสดงอารมณ์ในฌานระดับต่างๆ อารมณ์ วิตก | วิจาร ปีติ ฌาน สุข อุเบกขา เอกัคคตา ปฐมฌาน 0 - ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน O=อารมณ์ที่เกิดขึ้นในองค์ฌาน อารมณ์เห…
บทเรียนนี้อธิบายอารมณ์ที่เกิดขึ้นในฌานระดับต่าง ๆ รวมทั้งผัสสะ เวทนา สัญญา เจตนา วิญญาณ และอื่น ๆ โดยเฉพาะอุเบกขาที่เด่นชัดในจตุตถฌาน โดยไม่มีข้อจำกัดที่อารมณ์เหล่านี้จะเกิดแค่ในฌานระดับใดระดับหนึ่งเท
การเข้าฌานและระดับฌานในพุทธศาสนา
224
การเข้าฌานและระดับฌานในพุทธศาสนา
…ั้นแล้ว “วิจาร” ก็เกิดขึ้นเต็มวิตก คือพิจารณาตรวจตราดูรอบกาย มนุษย์ละเอียด ตรวจตราดูทั่วแล้วก็เกิด “ปีติ” ปลื้มอกปลื้มใจ เมื่อเบิกบานสําราญใจเต็มส่วนของปีติแล้ว ก็มีความสุขกาย สบายใจ เมื่อสุขกายสบายใจแล้ว…
การเข้าฌานนั้นเริ่มต้นเมื่อจิตเข้าสู่ภาวะสงบจนเกิดการสงบของใจและความสุข ความรู้สึกปีติเกิดขึ้นเมื่อพิจารณาตรวจตรารอบกายมนุษย์ละเอียดจนเข้าสู่ภาวะเอกัคคตา การเข้าสู่ปฐมฌานทำให้กายมนุษย์ละ…
ความเข้าใจในฌานขั้นสูง
225
ความเข้าใจในฌานขั้นสูง
ปฐมฌาน คราวนี้ละวิตก วิจารได้แล้ว เหลือแต่ “ปีติ” ชอบ อกชอบใจว่ามันดีกว่าเก่า ใสสะอาดกว่าเก่ามาก จึงปลื้มอกปลื้มใจ เมื่อปลื้มอกปลื้มใจเช่นนั้น จนเต็…
ปฐมฌานเป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้เกิดความวิตก แต่เมื่อถึงปีติที่ชอบใจจะเกิดความสุขตามมา เมื่อความสุขเต็มส่วนก็จะนำไปสู่เอกัคคตา สภาพของการนิ่งเฉย ในระดับที่ละเอี…
ขุมทรัพย์ทางปัญญาจากชาดก 121
121
ขุมทรัพย์ทางปัญญาจากชาดก 121
ขุมทรัพย์ทางปัญญาจากชาดก 121 เย อทิติยา น รมยุติ เอกิกา วิเวกช เย น ลภนฺติ ปีติ กิญจาปิ เต อินฺทสมานโภคา เต เว ปราจีนสุขา วรากา ฯ คนที่อยู่ตัวคนเดียว ไม่มีเพื่อน ย่อมไม่สำราญ ทั้ง…
บทบทความนี้นำเสนอชาดกที่เน้นความสำคัญของการมีเพื่อนในการดำเนินชีวิต โดยชาดกนี้แสดงให้เห็นว่าคนที่อยู่ตัวคนเดียวย่อมไม่มีความสุข แม้จะมีสมบัติหรือชีวิตที่เหมือนองค์อินทร์ แต่ก็ขาดความสุขที่แท้จริง ที่เ
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙
130
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙
…การที่กำลังทำอยู่ เป็น ไปอยู่ หรือจะทําในอนาคตอันใกล้นี้ ซึ่งแปลว่า “เมื่อ” เช่น : อห์ ธมฺม สุณนฺโต ปีติ สภามิ ฯ : อนุสนธิ์ ฆเกตวา ธมฺม เทเสนฺโต อิม คาถมาหฯ (๒) ๓ ปัจจัย ใช้กับกิริยาที่ทำนาน เป็นไปนาน คือ…
เอกสารนี้เป็นคู่มือการศึกษาเกี่ยวกับการแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ โดยเน้นการใช้งานของปัจจัยในกิริยาอาการเพื่อกำหนดความหมายที่ถูกต้อง เช่น อนุต มาน ปัจจัยที่ใช้กับกิริยาที่กำลังทำอยู่ และการสื่อสารในกาลพิเศ
ศีลและธรรมในพระไตรปิฎก
24
ศีลและธรรมในพระไตรปิฎก
…นครู รูปใดรูปหนึ่ง ย่อมแสดงธรรมแก่ภิกษุ ความปราโมทย์ย่อมเกิดแก่เธอ ผู้รู้อรรถ รู้ธรรม เมื่อปราโมทย์ ปีติย่อมเกิดเมื่อใจมีปีติ กาย ย่อมสงบ ผู้มีกาย สงบ ย่อมเสวยความสุข เมื่อมีสุขจิตย่อมตั้งมั่น นี้ก็เป็นวิ…
…บันไดที่นำไปสู่สมาธิและธรรมเบื้องสูง การศึกษาธรรมะ ฟังธรรม และปฏิบัติธรรมสร้างความปราโมทย์ ทำให้เกิดปีติและทำให้กายสงบ การทำความเข้าใจในธรรมทำให้เกิดสุขใจและจิตตั้งมั่น ซึ่งเป็นหัวใจของวิมุตตายตนะ โดยสามา…
การตรึกตรองและปัญญาในพระพุทธศาสนา
25
การตรึกตรองและปัญญาในพระพุทธศาสนา
…ธรรมตามที่ได้ฟัง ตามที่ได้เรียนมาด้วยใจ ความ ปราโมทย์ ย่อมเกิดแก่เธอผู้รู้อรรถรู้ธรรม เมื่อปราโมทย์ ปีติย่อมเกิด เมื่อใจมี ปีติ กายย่อมสงบผู้มีกายสงบ ย่อมเสวยสุข เมื่อมีสุขจิตย่อมตั้งมั่นนี้ก็เป็น วิมุตตา…
…าในพระพุทธศาสนา โดยเน้นว่าเมื่อปริยัติธรรมได้รับการเรียนรู้และตรึกตรองจากใจ จะนำไปสู่ความปราโมทย์และปีติ การมีสมาธิและความสุข เมื่อพระภิกษุทั้งหลายร่วมมือกันอย่างปรองดองจะพัฒนาบุญและความสุข ผลกระทบของการส…
การเจริญสมาธิตามหลักอิทธิบาท 4
26
การเจริญสมาธิตามหลักอิทธิบาท 4
…นรูปทั้งหลายที่พึงรู้แจ้งด้วยจักษุ ภิกษุนั้น มีจิตไม่แส่ไปแล้ว ปราโมทย์ก็เกิด เมื่อเกิดปราโมทย์แล้ว ปีติก็เกิด เมื่อใจเกิด ปีติ กายก็สงบ ภิกษุผู้มีกายสงบ ก็อยู่สบาย จิตของภิกษุผู้มีความสุขก็ตั้งมั่น เมื่อ…
ในพระพุทธศาสนา ภิกษุมีหน้าที่ในการสำรวมใจและไม่ประมาท โดยมีวิธีการต่าง ๆ ที่ช่วยให้จิตตั้งมั่น เช่น การระมัดระวังด้วยจักขุนทรีย์ โดยไม่แส่ไปในรูปต่าง ๆ และสำรวมด้วยลิ้นและใจ ซึ่งทำให้เกิดความสุขและสงบ
ปีติและความสุขในสมาธิ
42
ปีติและความสุขในสมาธิ
4. อุพเพงคาปีติ คือ ปีติโลดลอย ได้แก่ ความยินดีที่ทำให้รู้สึกโลดลอย แสดงอาการบาง อย่างโดยไม่ได้ตั้งใจ เช่น เปล่งอุท…
บทความนี้สำรวจความรู้สึกปีติห้าชนิดที่เกิดขึ้นในระหว่างการปฏิบัติสมาธิตามหลักพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะความปีติที่ซาบซ่านและความสุขที…
การรวมจิตเป็นเอกัคคตาและฌานในสมาธิ
43
การรวมจิตเป็นเอกัคคตาและฌานในสมาธิ
…ะคองน้ำเต็มขันเดินไปไม่ให้หก เมื่อนั้นจิตก็จะรวมเองโดยอัตโนมัติ และองค์ฌานอีก 4 องค์ คือ วิตก วิจาร ปีติ และสุข ก็จะเกิดขึ้น อย่างเต็มที่ เพราะฉะนั้นเอกัคคตาจึงมีความสำคัญมากในการทำสมาธิ เพราะเมื่อได้เอกั…
อาการที่เกิดจากการรวมจิตเป็นเอกัคคตาจะทำให้ผู้ปฏิบัติตกใจได้เนื่องจากไม่เคยประสบมาก่อน แต่หากสามารถประคองจิตให้เป็นกลางจะทำให้จิตรวมเป็นหนึ่งได้ โดยมีองค์ฌานต่างๆ เกิดขึ้นตามมา ความสำคัญของเอกัคคตาคือ
สมาธิและฌานตามหลักคำสอนของพระมงคลเทพมุนี
62
สมาธิและฌานตามหลักคำสอนของพระมงคลเทพมุนี
…ง ใจของกายมนุษย์ละเอียดหยุดนิ่งอยู่กลางดวงธรรมที่ทำให้เป็น กายมนุษย์ละเอียด เห็นดวงจิตของตัวเอง เกิดปีติชอบอกชอบใจ เต็มส่วนของ ปีติ มีความสุขกายสบายใจ แล้วนิ่งเฉย เกิดแต่วิเวก เป็นปฐมฌานของกาย มนุษย์ละเอี…
ในบทนี้อธิบายการเข้าถึงกายมนุษย์ละเอียดและกายทิพย์ โดยเริ่มจากการหยุดใจที่กลางดวงธรรม จนมีการสร้างดวงปฐมมรรคของกายละเอียดขนาดเท่าฟองไข่แดง การปฏิบัติต่อไปจะนำไปสู่การเข้าถึงฌานต่าง ๆ ประกอบไปด้วยฌาน 1
ระดับของสมาธิในพระธรรมเทศนา
63
ระดับของสมาธิในพระธรรมเทศนา
…นเข้าไปถึงพระนิพพานได้ สมาธิที่เกิดขึ้นเป็นสมาธิระดับอัปปนาสมาธิ คือ ปฐมฌาน มีองค์ 5 คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา ปฐมมรรคนี้เป็นจุดเริ่มของสมาธิในปริยาย เบื้องสูง 54 DOU สมาธิ 5 ห ลั ก ส ม ถ วิปัสสนาก…
บทความนี้สำรวจถึงการปฏิบัติสมถะของพระมงคลเทพมุนีที่แบ่งออกเป็นสองระดับคือ สมาธิโดยปริยายเบื้องต่ำ และเบื้องสูง ทั้งสองระดับเน้นการเข้าถึงสภาวะจิตที่สงบและละเอียดที่เริ่มจากการกำหนดบริกรรมนิมิตจนถึงการ