พจนานุกรม : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 19 / 20

…ย่องและเรียนกันโดยทั่วไปของนักปราชญ์ ได้แก่คำมภิธวรุตโตภัย ๓. หมวดคำภิธวิรณญาน เป็นคำมภิธวิสาสประเภทพจนานุกรมหรือทานานุกรมศัพท์ภาษาบาลี เช่น คำมภิธอักษรปีปก คำมภิธอัตสังค์ คำมภิธรัตตํสังค์ เป็นต้น

บทนำนี้นำเสนอเกี่ยวกับคำมภิธวิสาทวิสสซึ่งเป็นการรวบรวมข้ออรรถนำเสนอในการศึกษา ว่าด้วยภาษาบาลีที่ใช้ในพระไตรปิฏก โดยมีการจำแนกคำมภิธวิสาสออกเป็น 4 หมวดหลัก ได้แก่ คำภิธวิไธยาน์, คำภิธวิสันต์, คำภิธวิรณ

…อิ้ง ๑. ทวรพาหา, อภิธานปัปปิหกา แก้วา กปฺปา, กาวา เป็นชื่อของทวรพาหา โดยยางนี้เปล่าว่า บานประตู. แต่พจนานุกรมบัชชิรส แปลว่า door-post.

บทความนี้สำรวจแนวคิดและคำศัพท์ที่เกี่ยวข้องกับประตูและเรือนในคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า โดยเฉพาะคำว่า สนฺฑุ ซึ่งหมายถึง ด่านเรือนและกรอบหน้าต่าง พร้อมการตีความและการวิเคราะห์ความสำคัญของคำเหล่านี้ในพระธร

ประโยค ๔ - มังคลัดที่เป็นทั้งผู้นำการงานทั้งรยา สุตรีที่นำมาสุตรีที่ บูรพอยู่ร่วมเพียงครูหนึ่ง" ชื่อว่า ริยา [แก้ธรรม] [๒๗๙] อรรถถาถวังค์แห่งสัญญาจิตสัมพานนั้นว่า "บรรดา บทเหล่านี้ บทว่า มาตถุกิติ ได้

…บัติตามอารมณ์ที่ดีจะส่งผลให้สามารถทำความสำเร็จได้อย่างมีประสิทธิภาพ บทเรียนนี้เชื่อมโยงกับอุดมคติและพจนานุกรมทางศาสนาในการดำเนินชีวิตตามหลักการ.

หน้า ۵๔ แบบเขียนบลีอารมณ์สุรณ์แบบ ดั้ทริด สมทรหน้า มาตร+อ ลง สุอาม ปาย+อ นำประกอบ ลง สี มาตร+ส ๕ ๖ แปลง สี เป็น โอ ปาย+อ ๔. ขาดาตัติญิต มีปัจจัย ตัว คือ อิม อิม กิ ลงเทนกับที่ทางหลายม

เนื้อหาที่กล่าวถึงลักษณะของบลีอารมณ์สุรณ์แบบและการใช้ปัจจัยต่าง ๆ ในการเขียน คำที่ใช้ในการลงพจนานุกรมเพื่อให้ได้ลักษณะตามหลักการของการเขียน ขาดาติทักษิตมีความสำคัญต่อการเข้าใจศัพท์และปัจจัยต่าง ๆ รวมไป…

…ร). พระธรรมเทนต์นาวัดพระธรรมกาย ต.คลองสาม อ.คลองหลวง จ.ปทุมธานี ๒๕๔๗. พระราชวรินี (ประยุทร์ ปฐมโภ). พจนานุกรมพุทธศาสน์ กรุงเทพฯ: บริษัท ด่านสุรการพิมพ์ จำกัด, ๒๕๒๘. พระเทพมุณี (วิทฺตญาณโโร ป.ธ.๗). วรรณกรรมไทยเ…

เนื้อหานี้เกี่ยวกับความสำคัญและบทร้อยกรองเกี่ยวกับการทานในพุทธศาสนา การพัฒนาและการเจริญทางจิตใจของผู้ปฏิบัติ โดยอ้างอิงถึงงานวิจัยต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง เช่น หนังสือของพระวรวีรยุคุณและพระราชวรินี เพื่อสร

…าจจะพูดจาไปหน่อย ก็เพราะอยากให้ทุกสิ่งทุกอย่างจริงๆ แล้วจิตจะเรียกว่า "มง" ไม่ใช่ "นง" คำว่า "มง" ในพจนานุกรมแปลว่า "พูดพรวนหรือว่ากล่าวขว้าง" ส่วนคำว่า "นง" แม่ว่า ให้ดูที่ความอบอุ่น เช่น "นิ่มนวล" เพราะฉะนั้…

บทความนี้พูดถึงความสำเร็จครั้งแรกในการนั่งสมาธิ โดยเริ่มจากความคิดถึงครอบครัวและเพื่อน ๆ ในโรงเรียน การพูดถึงความรู้สึกที่เกิดขึ้นเมื่อทำการนั่งสมาธิเพื่อผ่อนคลายจิตใจ พร้อมยังมีการชี้แจงความแตกต่างระ

…่น สำหรับอีกคำหนึ่งที่มักปรากฏคูู่กันคือ คำว่า "ลัทธิ" ที่มาจากคำว่า "ลัทธิ" (laddi) ในภาษาบาลี ซึ่งพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานได้ให้ความหมายของคำว่า "ลัทธิ" ที่มีส่วนสัมพันธกับ "ศาสนา" ว่า ศาสนาเป็นลักษณะประเ…

บทความนี้เสนอความสำคัญของศาสนาในการสร้างสรรค์แนวคิด และวิธีการศึกษาศาสนาอย่างเป็นวิชาการ โดยเน้นการให้คำจำกัดความของศาสนาและลักษณะเฉพาะที่ซับซ้อนของมัน นอกจากนี้ยังพิจารณาความต้องการในการเข้าใจบริบททา

…น้า" ปฐม นี้น.เทค มงคคืออะไร? มีผู้พูดหลายท่านกล่าวว่า มงค คือทางก้าวหน้า ความสุข ความเจริญ สำหรับพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๒๕ ให้ความหมายว่า มงค คือเหตุที่นำซึ่งความเจริญ คำว่า มงค คือเหตุแห่งความเ…

มงคล คือเหตุแห่งความเจริญที่ถูกอธิบายว่าช่วยให้ชีวิตก้าวหน้าและมีความสุข โดยความเจริญก้าวหน้าแบ่งได้เป็น 3 ระดับ ในระดับแรกคือความเจริญในโลกนี้ ซึ่งรวมถึงความสำเร็จในการศึกษาเล่าเรียนในวัยเด็ก และการส

…ช้โปรแกรมสามารถสืบค้นคำศัพท์-วลีที่ต้องการ หรือสืบค้นจากชื่อเล่ม-หน้าได้โดยตรง นอกจากนี้โปรแกรมยังมีพจนานุกรมบาลี-อังกฤษไว้ในความสะดวกแก้ผู้ใช้ด้วย 2. BUDSIR - BUDdhist Scriptues Information Retrieval เป็นพระไ…

…ทำโดยมูลนิธิธรรมกาย ร่วมกับสมาคมบาลี ปราณี ให้ผู้ใช้สามารถค้นหาข้อมูลได้อย่างง่ายดายผ่านโปรแกรมที่มีพจนานุกรมบาลี-อังกฤษ นอกจากนี้ BUDSIR ที่จัดทำโดยมหาวิทยาลัยมหิดล และ CSCD ที่พัฒนาขึ้นโดยสถาบันวิจัยวิบูลสนใ…

… อโณรหัสดี สีทองอำ 10. จันททิหลีดี สีขาวอำ ขึ้นทันทีที่ได้รับข้อนี้อธิบายว่าสว่เป็นรัศมีอันโชติช่วง(พจนานุกรมราชันติกะสัน 2542: “กาฬวา”) ซึ่งทอรรถาธิบายได้แสดงไว้เป็นภาษาบาลีว่ากลาวกวู คุยย ปนฤ ม์ ตปุ์ คณะ มุก…

วิริยสมาบัติญาณ เป็นหนึ่งในญาณของพระธรรมกายที่ปรากฏในคาถาธรรมกาย แต่ไม่พบในพระไตรปิฎก คำนี้แบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ 'วิริ' ที่เกี่ยวข้องกับพลังอันมหาศาล ซึ่งอธิบายผ่านการพูดถึงช้าง 10 ตระกูล ที่แสดงถึงก

…ัยหนึ่งคือบุญไม่ได้อยู่ในตัวที่โดยจากติดต่ออยู่ภายในผู้กระทำบุญ นั้น องึ่งค้าว่า “บุญคุณ” ไม่ปรากฏในพจนานุกรมมาก็ตามในความหมาย “มิบุญคุณ” หรือ “ทวงบุญคุณ” ตามที่นิยมใช้กันในภาษาไทยภาคกลาง

คัมภีร์มูลคำมัฐฐานกล่าวถึงธรรมภายในสองช่วงคือ การปฏิบัติสมาธิโดยการระลึกถึงพระพุทธคุณ 37 และ ‘คาถาธรรมภายใน’ ในภาคผนวก. การปฏิบัติสมาธินี้เกี่ยวข้องกับบทบิส อิติปิโสที่แปลและขยายความเอาไว้ เพื่อเป็นกา

…รืออาจถลาได้ว่า เป็นพยัญชนฌูดแรกที่เด็กสามารถทำเสียงได้ โดยการริมฝีปากบนและล่างดังเช่น คำว่า "แม่" พจนานุกรมฉบับบณฑิตยสถาน พ.ศ. 2525 ได้ให้ความหมายของคำว่า "แม่" ไว้ดังนี้ แม่ หมายถึง หญิงในฐานะที่เป็นผู้ให้ก…

บทความนี้กล่าวถึงวันแม่แห่งชาติซึ่งตรงกับวันที่ 12 สิงหาคม ของทุกปี โดยเน้นถึงความสำคัญของแม่ในฐานะผู้ให้กำเนิดและความรับผิดชอบต่อครอบครัว ทั้งยังแสดงให้เห็นถึงความหลากหลายของคำว่า 'แม่' ในภาษาและวัฒน

…รวบรวมในลานจำนวนมากยังเป็นไปได้ยาก ขาดเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ในการประมวลผลข้อมูลจำนวนมาก ๆ อีกทั้งตำรา พจนานุกรมด้านนานาสายก็ยังไม่เพียงพอ เป็นต้น จนปัจจุบันก็มีฉบับเริ่มนำาฉงุรอปกิอ ไปตามเวลา อีกทั้งยังมีเสียงเร…

พระไตรปิฎกฉบับวิฤตาภารเป็นการรวบรวมในลานจำนวนมากจากข้อมูลหลายสาย ไม่ได้จัดทำเฉพาะตามจารีตใดจารีตหนึ่ง ใช้เวลาในการจัดทำมากว่า 100 ปี แม้มีข้อจำกัดในด้านเทคโนโลยีและตำรายังไม่เพียงพอ ทำให้เกิดเสียงเรีย

… วันที่ ๕–๙ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๘ ณ ประเทศจอร์เจีย สะพาน (น.) หรือที่เรียกว่า Bridge นั้น ตามความหมายในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน หมายถึง สิ่งปลูกสร้างที่ทำสำหรับข้ามแม่น้ำคลอง โดยปริยายหมายความว่า สื่อเชื่อมโยง…

… 得大果;Pm:葎杓中恭敬事執 oj;A:供養愚婆 無大果報. ในพากษ์เทียบใช้คำว่า สลุ* ซึ่งมีความหมายได้ทั้ง“สุข”และ “เดียร์” ตามพจนานุกรมท็บ-เสนากฤฎ (โดย J.S. Negi) แต่เมื่อเทียบกับจำนวนแปลจีนทั้ง 3 จำนวน ซึ่งถอดเสียงออกมามีความหมายว่า “…

บทความนี้เป็นการวิเคราะห์และแปล Samayabhedoparacanacakra เป็นภาษาไทย โดยเน้นถึงความหมายและการตีความ ที่เกี่ยวข้องกับคำว่า "สลุ*" และแนวคิดการบูชาที่ไม่มีผลที่ยิ่งใหญ่ บทความอ้างอิงข้อมูลจากคัมภีร์และน

…āhara ศัพท์คำนี้มีความหมายว่า การนำมา, การมอบให้, การถวาย[แด่เทพ], การบูชา, การกตักนา, ถ่ายเท[น้ำ]ในพจนานุกรมศัพท์สนกฤตเชิงพุทธศาสนา (Buddhist Hybrid Sanskrit Dictionary) ของ Edgerton ได้ให้ความหมายวา gift, pr…

…ารวิเคราะห์เชิงลึกเกี่ยวกับการแปลคำว่า 'ปฐมุณฐ' เป็นสถานที่ในแคว้นมคธ โดยอ้างอิงจากคำภีร์ถกาวัตถุและพจนานุกรมด้านพุทธศาสนา คำว่า 'upāhara' มีหลายความหมายเกี่ยวกับการนำมาหรือนำเข้า ซึ่งมีการแปลและตีความแตกต่างก…

…leteness' คำยิ่งกับเป็นคำที่ถอดเสียงมาจากคำว่า sarvatá, sarvatva (Prakrit: savata) โดยนำหลักฐานมาจากพจนานุกรมภาษาสันสกฤต(- จีน) 蓮芯語(2012:140) 薩婆多歸曰一切性也

บทความนี้สำรวจการถอดเสียงและการวิเคราะห์ชื่อในคัมภีร์ทิปงศล โดยเปรียบเทียบกับชื่อในคัมภีร์ SBh และการออกเสียงในฉบับ A ตลอดจนพูดถึงนิกายต่างๆ ที่ปรากฏในฉบับอื่นๆ เช่น Pm การวิเคราะห์เหล่านี้ช่วยให้เข้า

…กษร氏 นั้น Teramoto เสนอความคิดเห็นว่าคือ ไอยะนา ที่แปลว่า ตระกูล แต่ผู้เขียนไม่สามารถพบความหมายนี้ในพจนานุกรมภาสันสกฤตทั้งหลายได้ แต่พบคำว่า anyaaya จึงคิดว่า Teramoto คงหมายถึงปัจจัยในโคตรอันตะมากกว่าในใจวรรณ…

การวิเคราะห์การแปล 'นิยายมูลสถีวะ' ในฉบับต่าง ๆ ได้แก่ ฉบับ A, X และ Pm ซึ่งพบข้อแตกต่างและความน่าเชื่อถือในการแปล โดยเฉพาะคำศัพท์ที่ใช้ในฉบับต่าง ๆ เช่น คำว่า 'เมาทคือยนะ' และ '因執連' ที่อาจเกิดจากการค

…่า va บ้างก็ใช้เป็นคำย่อของ eva บ้างก็ใช้เป็นคำย่อของ iva บ้างก็แทนคำว่า วา หรือแม้แต่ภาษาสันสกฤต ในพจนานุกรมสันสกฤต-

บทความนี้สำรวจการแปลคำว่า pratityasamutpanna และการเชื่อมโยงกับคำว่ามรรคและกิเลสในพระพุทธศาสนา ผ่านการวิเคราะห์การแปลโดยผู้แปลจำนวน A ที่มีความแตกต่างจากการแปลอื่นๆ เผยให้เห็นถึงแนวคิดที่ว่ามรรคและกิเ

…ชำระโดย Teramoto กลับใช้คำว่า มัจจุราช ซึ่งในครั้งแรกที่พบ อาจจะคิดว่าเป็นคำผิด เมื่อ scrutinize จากพจนานุกรม ทิบด-อังกฤษ ฉบับของ Jaschke พบว่า มีคำอธิบายดังนี้ “มัจฉุ” often error for ริษฎ์ rig-pa” ซึ่ง Ter…

…บเทียบกับแปลจากจีนและนักแปลคนอื่น ๆ โดยเน้นถึงความสำคัญของการใช้ศัพท์ในทางที่ถูกต้องและการอ้างอิงจากพจนานุกรม เพื่อแสดงให้เห็นถึงความหลากหลายและปัญหาในการแปลที่อาจเกิดขึ้นในการนำเสนอข้อมูลที่ซับซ้อนและมีรายละเ…