หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ 1 : หน้า 223/374

หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ 1 ฉบับรวมงานวิจัยโดยอัญ ธรรมภายในคัมภีร์มูลคำมัฐฐาน คัมภีร์มูลคำมัฐฐานฉบับนี้กล่าวถึงธรรมภายสองครั้ง ครั้งแรกกล่าวไว้ ในเนื้อหาการปฏิบัติสมาธิภายในโดยการลักถึงพระพุทธคุณ37 และครั้งที่สอง กล่าวไว้ใน“ คาถาธรรมภายใน” ในภาคผนวกท้ายคัมภีร์38 เนื้อหาในตอนที่กล่าว ถึงการปฏิบัติสมาธิภายในโดยระลึกถึงพระพุทธคุณนั้น ท่านแสดงพระพุทธ คุณด้วยบทบิส อิติปิโส... แล้วแปลและขยายความพระพุทธคุณบทแต่ละ ประกอบเป็นภาษาไทยยวน ซึ่งบทบทบิสและคำแปลนี้ผู้ปฏิบัติจะต้องสดเพื่อ เป็นอนุสติก่อนการภาวนา คำว่า “ธรรมภายใน” พบในส่วนคำแปลขยายความ บทพระพุทธคุณว่าก “ภาวนา” ดังนี้ ...ภาวนาได้หักเสี้ยงราคาร โทสะ โมหะ ตันหา มานะ ทิฐิ อวิชา และ มีศีลโสภาคย์อันงามบารมีธรรมภายในบุญคุณ ตั้งอยู่ในตน หาที่เสียงที่สุดได้39 คำแปลภาษาไทยยวนขยายความหมายพระพุทธคุณในส่วนนี้ กล่าว ถึงการที่พระพุทธเจ้ารังตัดเสี้ง ราคา โทสะ โมหะ ตันหา มานะ ทิฐิ อวิชา ทรงมีศีลภาคย์อันงามด้วยบารมี ทรงมีธรรมภายซึ่งเป็นคุณแห่งบุญ อันหาที่สุดมิได้ซึ่งอยู่ในตัวของพระองค์ กล่าวคือธรรมภายในเป็นคุณแห่งบุญ ของพระพุทธเจ้าซึ่งสติอยู่ในพระองค์ เป็นผลจากบุญอันที่สุดมิได้ของ พระองค์ กล่าวอีกนัยหนึ่งคือบุญไม่ได้อยู่ในตัวที่โดยจากติดต่ออยู่ภายในผู้กระทำบุญ นั้น องึ่งค้าว่า “บุญคุณ” ไม่ปรากฏในพจนานุกรมมาก็ตามในความหมาย “มิบุญคุณ” หรือ “ทวงบุญคุณ” ตามที่นิยมใช้กันในภาษาไทยภาคกลาง