พระสัมมา-สัมพุทธเจ้า : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 66 / 170

บทที่ ๕ สามัญญผลเบื้องต้น เมื่อพระเจ้าอชาตศัตรูได้กราบทูลเล่าคำตอบของครูทั้ง 5 ต่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้าแล้ว พระองค์จึงกราบทูลถามปัญหาเรื่อง สามัญญผลต่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้าซ้ำอีกคำรบหนึ่ง สามัญญผลประการแร

บทที่ ๕ ของหนังสือกล่าวถึงการศึกษาสามัญญผลและการตอบปัญหาที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้กราบทูลให้ความเห็นเกี่ยวกับมิจฉาทิฏฐิของครูทั้ง 5 โดยไม่ต้องตำหนิใครเลย พระองค์ได้ใช้วิธีการถามกลับเพื่อสร้างความเข้าใจ

เมื่อบวชเป็นบรรพชิตแล้ว วรรณะกษัตริย์อย่างพระองค์ยัง ต้องให้ความเคารพกราบไหว้ และในขณะเดียวกัน พระเจ้าอชาต ศัตรูยังสามารถตรองเห็นคำสอนที่แฝงอยู่ในคำถามสมมุติของ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าอีกว่า ๑. คุณธรรมพื้

เมื่อบวชเป็นบรรพชิต พระองค์ยังต้องเคารพและทำความเข้าใจคุณธรรมพื้นฐาน เช่น สัมมาทิฏฐิ ที่เกี่ยวกับการกระทำดีและชั่ว รวมถึงการเข้าใจว่าวัตถุประสงค์ของการบวชคือการสร้างบุญบารมีในชีวิตเพื่อชาติ การให้ทานแ

ส่วนการที่เจ้าลัทธิทั้ง 5 ไม่สามารถตอบพระองค์ได้ว่า ผลดีของการบวชมีอะไรบ้าง ก็ย่อมจะชี้ชัดถึงภูมิปัญญาของเจ้า ลัทธิทัง ๖ ว่า ๑. ไม่รู้วัตถุประสงค์ในการบวชอย่างแท้จริง ๒. ไม่รู้คุณธรรมพื้นฐานของนักบวช

เนื้อหาในบทความนี้อธิบายถึงการที่เจ้าลัทธิทั้ง 5 ไม่สามารถตอบคำถามเกี่ยวกับผลดีของการบวช และแสดงให้เห็นถึงความไม่รู้จักวัตถุประสงค์และคุณธรรมที่แท้จริงของการบวช. พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสถามพระเจ้าอชาตศ

สามัญญผลประการที่สอง เพื่อเป็นการทําความเข้าใจให้หนักแน่นยิ่งขึ้น ในครั้งที่ สองพระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงตรัสถามพระเจ้าอชาตศัตรูให้ต้อง ทรงขบคิดอีกครั้งหนึ่งว่า ถ้าหากชาวนาผู้มั่งคั่ง เคยเสียภาษี ให้แก่พ

ในเรื่องนี้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสถามพระเจ้าอชาตศัตรูเกี่ยวกับความสำคัญของการบวช โดยพระเจ้าอชาตศัตรูได้ยืนยันว่าแม้ชาวนาผู้มั่งคั่งจะบวชเป็นบรรพชิตและปฏิบัติตามพระวินัยอย่างดี เขาจะยังได้รับความเค

คําตอบของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นที่กระจ่างในพระทัย ของพระเจ้าอชาตศัตรูเป็นอย่างยิ่ง ทรงรู้สึกเสมือนได้เสวยน้ำ อมฤต จึงกระหายที่จะได้เสวยเพิ่มขึ้นอีก พระเจ้าอชาตศัตรูจึง ตรัสถามพระสัมมาสัมพุทธเจ้าถึงสา

เนื้อหานี้พูดถึงความเข้าใจลึกซึ้งของพระเจ้าอชาตศัตรูเกี่ยวกับพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยทรงรู้สึกถึงพระพุทธคุณอันยิ่งใหญ่ที่ชัดเจนในพระทัย และความกระหายที่จะเข้าใจสามัญญผลอย่างต่อเนื่อง พระสัมมาสัมพุทธเจ้

To พระธรรม พระตถาคตพระองค์นั้น ทรงทำโลก นี้พร้อมทั้งเทวโลก มารโลก พรหมโลก ให้แจ้ง ชัดด้วยพระปัญญาอันยิ่งของพระองค์เอง แล้ว ทรงสอนหมู่สัตว์พร้อมทั้งสมณพราหมณ์ เทวดา และมนุษย์ ให้รู้ตาม ทรงแสดงธรรมงามใน

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงแสดงธรรมที่งามยิ่งในเบื้องต้น, ท่ามกลาง, และที่สุด โดยทรงเน้นพระปริยัติธรรมที่เป็นฐานการศึกษาของพระพุทธศาสนา, การปฏิบัติที่เป็นการทำจริงในศีล สมาธิ และปัญญา, รวมถึงการกลับมาถึ

୭ นัยที่ ๑ ไกลจากข้าศึก “ข้าศึก” หมายถึงกิเลส พระ สัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเป็นผู้ไกลจากกิเลส ทั้งนี้เพราะทรงกำจัด กิเลสทั้งปวงด้วยมรรคแล้วโดยสิ้นเชิง จึงทรงพ้นจากกิเลส ทรงบริสุทธิ์ผุดผ่องดุจดวงแก้วอันหาค่า

บทความนี้จะกล่าวถึงนัยต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับพระอรหันต์ในพุทธศาสนา โดยเฉพาะการพิสูจน์ความบริสุทธิ์และการหักกิเลสผ่านความรู้และปัญญา นอกจากนี้ยังพูดถึงคุณสมบัติที่ทำให้พระองค์ควรแก่การบูชา และความมั่นคง

ว่า “พระอรหันต์” ๒. ทรงเป็นผู้ตรัสรู้เองโดยชอบ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงพระนามว่า “สัมมาสัมพุทโธ” แปลตามศัพท์ว่า ตรัสรู้ด้วยพระองค์เองโดยชอบ หรือโดยถูกต้อง เมื่อพิจารณาพระบาลีในธัมมจักกัปปวัตตนสูตร ที่ว่

บทความนี้อภิปรายเกี่ยวกับคำว่า ‘พระอรหันต์’ และ ‘สัมมาสัมพุทธเจ้า’ โดยอธิบายถึงความหมายที่เกิดจากการตรัสรู้ด้วยพระองค์เองอย่างถูกต้อง สัมมาสัมพุทโธแปลว่า การตรัสรู้ด้วยความเข้าใจแท้จริง โดยอิงจากบาลีใ

ได้แก่ ๑) ศีลสังวร คือ การสำรวมในพระปาฏิโมกข์ ๒) อินทรียสังวร คือ การสำรวมอินทรีย์ทั้ง 5 คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ มิให้อารมณ์ส่วนที่จะชักนำไปทางชั่วเข้า ติดอยู่ได้ สังวรเหล่านี้มีประจำพระองค์เป็นปรก

เนื้อหาได้แก่หลักการสำรวมในพระพุทธศาสนา เช่น ศีลสังวร การสำรวมอินทรีย์ทั้ง 5 อย่างตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ และการรู้ประมาณในการบริโภคที่จะไม่มากหรือน้อยเกินไป ทั้งนี้ยังรวมถึงการประกอบความเพียรและความเช

ระวังอารมณ์ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงมีสติอยู่เสมอ โดยเฉพาะ อย่างยิ่ง สติที่ตรึกเข้าไปในกาย เวทนา จิต ธรรม ๑๑) ปัญญา คือ ความรอบรู้ในกองสังขาร เพราะมอง เห็นตามความเป็นจริง พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงมีความรู้

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นผู้ทรงมีสติอยู่เสมอ โดยเฉพาะในด้านกาย เวทนา จิต และธรรม ทรงมีปัญญารอบรู้ในกองสังขาร สามารถมองเห็นความเป็นจริงได้อย่างถูกต้อง พร้อมทั้งทรงผ่านรูปฌานทั้ง 4 เพื่อพัฒนาจิตให้สงบและเ

ถ่ายทอดคุณธรรมที่เป็นประโยชน์เหล่านั้นให้แก่เหล่าสาวกทั้ง หลายด้วยพระมหากรุณาอันยิ่งใหญ่อีกด้วย เพราะเหตุนี้จึงทรง พระนามว่า “ทรงเป็นผู้ถึงพร้อมด้วยวิชชาและจรณะ” ๔. ทรงเป็นผู้เสด็จไปดีแล้ว พระสัมมาสัม

บทความนี้กล่าวถึงพระนาม 'สุคโต' ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งมีความหมายถึงการเสด็จไปดีอย่างมีความหมายทั้งในทางกาย วาจา และใจ โดยการประพฤติธรรมที่สม่ำเสมอ และการดำเนินตามอริยมรรค ซึ่งนำไปสู่การเกิดใหม่ใน

อันประเสริฐ และเป็นอมตะตลอดไป ดังพระบาลีว่า เขม ทิส คจฺฉมาโน แปลว่า ไปสู่แดนอันเกษม คือ นิพพาน ในขณะทรง มีพระชนม์อยู่ ก็เข้าสอุปาทิเสสนิพพาน หรือ นิพพานเป็น ซึ่งอยู่ ในศูนย์กลางของธรรมกาย และเมื่อจะดั

เนื้อหาว่าด้วยพระนามของพระพุทธเจ้า แสดงถึงความมั่นคงและอุดมคติ การเข้าถึงนิพพานแบบต่างๆ รวมถึงการเสด็จไปสู่แดนอันเกษมและการดำเนินชีวิตของพระองค์ ในฐานะที่ทรงพระเป็นผู้รู้แจ้งโลก ดึงดูดผู้ที่สงสัยให้เข

นัยที่ ๑ “โลก” หมายถึงชีวิตร่างกายของเรา ดังที่พระ สัมมาสัมพุทธเจ้า ตรัสว่า “...อาวุโส ในร่างกายซึ่งมีประมาณวาหนึ่ง มีพร้อมทั้งสัญญา พร้อมทั้งใจนี้แล เราบัญญัติโลกไว้ บัญญัติเหตุเกิดโลกไว้ บัญญัติความ

เนื้อหาพูดถึงความหมายของโลกตามที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัส โดยเน้นถึงความจริงของชีวิตที่เป็นไปตามธรรมชาติ เช่น การเกิดแก่เจ็บตายและความทุกข์ พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติเรื่องทุกขอริยสัจเป็นประเด็นสำคัญในการดำ

ตายเกิด ซึ่งทรงบัญญัติว่า “ทุกขนิโรธคามินีอริยสัจ” หรือ “มรรคอริยสัจ” พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเรียก “นิโรธ” ว่า “ที่สุด แห่งโลก” ณ ที่สุดแห่งโลกนั้น ไม่ต้องเกิด ไม่ต้องแก่ ไม่ต้อง ตาย บุคคลที่ยังไม่ถึงท

บทความนี้พูดถึงการตีความคำว่า "นิโรธ" ที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสว่าเป็น "ที่สุดแห่งโลก" โดยที่เมื่อถึงที่สุดแห่งโลกแล้ว จะไม่มีการเกิด แก่ ตาย และจะไม่ต้องหวังในโลกนี้และโลกหน้าอีกเลย ข้อความนี้จึง

ขันธ์ ๕ ๓) โอกาสโลก หมายถึง โลกภายนอก คือ แผ่นดิน มหาสมุทร จักรวาลทั้งปวง ซึ่งสัตว์ทั้งหลายที่อาศัยขันธ์ ๕ ก็ อาศัยอยู่ในโอกาสโลกนี้อีกชั้นหนึ่ง ที่ว่าพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเป็นผู้รู้แจ้งโลก จึงหมาย ถ

เนื้อหาเกี่ยวกับขันธ์ ๕ และการเข้าใจโลกภายนอก โดยมีการอธิบายถึงการรู้แจ้งของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเกี่ยวกับจริต, อัธยาศัย, อินทรีย์, กรรม, ทิฏฐิ และธรรมที่เป็นไปตามกฎแห่งไตรลักษณ์ รวมถึงการเป็นสารถีฝึกบุ

จึงมีความหมายว่า เมื่อนำคำ “อนุตตโร” และ “ปุริสทัมมสารถี” มารวมกัน พระองค์ทรงพระคุณอันประเสริฐอย่างหาใคร เสมอเหมือนมิได้ จึงทรงสามารถฝึกอบรมผู้ที่ควรฝึก ให้มีคุณ ธรรมและมีดวงตาเห็นธรรม แม้บุคคลที่ผู้อ

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงมีพระคุณอันประเสริฐ ซึ่งสามารถฝึกอบรมผู้ที่ควรฝึกให้มีคุณธรรมและมีดวงตาเห็นธรรม แม้ผู้ที่ผู้อื่นไม่สามารถฝึกได้ พระองค์ก็ยังทรงสอนให้เข้าใจได้ จึงมีพระนามว่า 'สารถีฝึกบุรุษที่ควร

ปรากฏในพุทธกิจประจำวันว่า เวลาเย็นทรงแสดงธรรม เวลา ค่ำประทานโอวาทแก่เหล่าภิกษุ เวลาเที่ยงคืนทรงตอบปัญหา เทวดา ด้วยเหตุผลดังกล่าวแล้ว พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงทรง พระนามว่า “ทรงเป็นศาสดาของเทวดาและมนุษย์ท

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงมีบทบาทสำคัญในการสอนธรรมะแก่เหล่าภิกษุ โดยทรงแสดงธรรมในเวลาต่างๆ เช่น เวลาเย็นและค่ำ และตอบปัญหาเทวดาในเวลาค่ำคืน นอกจากนี้พระองค์ยังทรงเปรียบเสมือนเป็นผู้เบิกบานซึ่งหมายถึงการตื

จนกระทั่งบรรลุอรหัตตผล เข้านิพพานตามพระองค์ไปมากมาย ส่วนที่แปลว่า “ผู้เบิกบาน” ก็เพราะนำไปเปรียบกับ ดอกบัว กล่าวคือ การที่พระองค์ทรงประกอบความเพียรด้วย ประการต่าง ๆ มานานถึง 5 พรรษา ขณะที่ยังมิได้ทรงบ

ข้อความนี้เกี่ยวกับการบรรลุพระอนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ถูกเปรียบเทียบกับดอกบัวที่บานเป็นสัญลักษณ์ของความเบิกบานในหัวใจเมื่อได้รับแสงอาทิตย์ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงชื่อ 'ภควา' ซึ่งมีควา

๔) ผู้จําแนกธรรม ๕) ผู้คบวิหารธรรมฝ่ายดี ๖) ผู้คายตัณหาในภพ ๑) ผู้มีภาคย์ คำว่า “ภาคย์” แปลว่า โชคดี หรือบุญ กุศล ผู้มีภาคย์จึงหมายความว่า พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรง บริบูรณ์ด้วยกุศลธรรม ผลบุญจึงทำให้พระอ

เนื้อหาในบทความนี้จะชี้ให้เห็นถึงคุณสมบัติที่สำคัญของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยเริ่มจากคำว่า 'ภาคย์' ที่แปลว่าโชคดีหรือบุญ กุศล ซึ่งหมายถึงความบริบูรณ์ของทรงด้วยกุศลธรรมที่ให้ผลบุญแก่พระองค์ ทำให้ทรงมีรู

๒. ธัมมะ ได้แก่ โลกุตตรธรรม หรือเหนือโลก ๓. ยศ ได้แก่ ชื่อเสียง ๔. สิริ ได้แก่ มิ่งขวัญ หรือความสง่าผ่าเผย ๕. กาม ได้แก่ ความสำเร็จตามที่ปรารถนา 5. ปยัตตะ ได้แก่ ความขะมักเขม้น หรือความตั้งใจ ด้วยคุณส

บทความนี้กล่าวถึงคุณสมบัติ 5 ประการที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าใช้ในการเป็นผู้นำทางธรรม ได้แก่ ธัมมะ, ยศ, สิริ, กาม, และปยัตตะ ซึ่งทั้งหมดนี้มีบทบาทสำคัญในการดำเนินชีวิตและช่วยให้พระองค์บรรลุเป้าหมายในพระธร