พระองค์ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 213 / 225

อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ๑.๕ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเปรียบเหมือนพระจันทร์เพ็ญ พระธรรมเปรียบเหมือนกลุ่มรัศมีของพระจันทร์ พระสงฆ์เปรียบเหมือนโลกที่อับอับด้วยรัศมีของพระจันทร์เพ็ญ ช.ข. (อรรถ) มก. ๑๙/๑๙ ๑.๖

ในพระไตรปิฎกมีอุปมาอุปไมยที่เปรียบเทียบถึงคุณค่าของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ส่งผลต่อโลก เช่น พระองค์เปรียบเหมือนพระจันทร์ที่ให้แสงสว่าง, เหมือนดวงอาทิตย์ที่ให้ชีวิต, และเหมือนอาจารย์ที่ชี้แนะผู้ทรงศึก…

…ัยเต็มด้วยพระคุณา มีพระคุณปานดังสวรรค์ มีพระเกียรติปรําราคู โลกา เหมือนเขาเสนรุ้งเป็นภูเขา สูงสุด มีพระองค์ในที่ปลั้มนใจ เป็นผู้ประกอบด้วยปัญญา เป็นนักปราชญ์. ข.อป. (เทร) มก. 122/407 2.1.6 พระองค์เป็นเสมือนย…

…่ยวกับคุณความดีของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งถ่ายทอดผ่านอุปมาอุปไมย หลายตัวอย่างมีการเปรียบเทียบระหว่างพระองค์กับธรรมชาติและวัตถุที่มีค่าในสวรรค์และโลก เพื่อเน้นถึงความสูงส่งและความเป็นเลิศในคุณความดีทั้งหมดของ…

…อกูลแก่คนทั้งหลาย เหมือนพระจันทร์พระอาทิตย์ส่องแสงสว่างแก่คนทั้งปวง สัง.สจพ. (อรรค) มก. ๒/๘/๕ ๒.๒.๒ พระองค์ก็รงเป็นเหมือนเกาะของสัตว์ทั้งหลาย ผู้ลงในสาคร คือ สังสารวัฏอันเป็นที่พักไม่ได้ เหมือนเกาะกลางสมุทรเ…

…พระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่มีต่อโลกและมนุษย์ เช่น การเปรียบเทียบกับพระอาทิตย์และพระจันทร์ที่ให้แสงสว่าง, พระองค์เป็นที่พักอาศัยสำหรับสัตว์น้อยในสังสารวัฏและถูกเปรียบเทียบกับต้นไม้นำไปสู่การบรรลุธรรม นอกจากนี้ยังม…

…ริโภคเต็มอิ่ม (แก่แล้ว) ของบูรพนั้น ที่ป่า (เถระ) มก. ๑๕/๒๕๕ ๒.๓.๑๒ หมื่นโลกธาตุนิรนาถพระพุทธเจ้าได้พระองค์เดียว ทั้งทรงคุณของพระตถาคตไว้ได้พระองค์เดียวเท่านั้น พระนาคเสนถวายพระพรแกะพระนามมิลินท ว่า มาหาพิตร…

เนื้อหาในส่วนนี้นำเสนออุปมาอุปไมยที่กล่าวถึงธรรมที่หนักหน่วงและความเป็นองค์เดียวของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยเปรียบเทียบกับเกวียนที่บรรจุรัตนะและลักษณะของมนุษย์ที่ถูกแบ่งด้านที่แตกต่างกัน อธิบายการไม่อาจ

… ๒.๔ คุณวิเศษ ๒.๔.๑ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงปกปิดพุทธภาษนั้นทั้งหมดไว้ในกลีบจิว่า ทรงถือบาตรและจีวรด้วยพระองค์เอง เสด็จไปโดยที่ไม่มีใครรู้จัก เหมือนพระจันทร์ในวันเพ็ญที่จะปิดบังไว้ในกลีบมอ มะมุ (อรรล) มก. ๑๙/๑๔…

…ู้ว่ามีพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ในขณะที่การสื่อสารคำสอนเกี่ยวกับพระสัมมาสัมพุทธเจ้านั้นล้วนมีความลึกซึ้ง พระองค์ไม่สามารถชี้ชัดได้เมื่อสิ่งนั้นดับไปแล้ว นอกจากนี้ยังพูดถึงคุณวิเศษของพระผู้มีพระภาคเจ้าที่ปกปิดภาษา…

๏๏ อุปมาณปุ้มจากพระไตรปิฎก ๒.๔.๕ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงหายพระองค์คันฝ่าข้างของแม่น้ำคงคา แล้วประทับยืนเฉพาะอยู่ฝั่งขวา- เหมือนบุรุษผู้กำลังฟังเหยียดแขนที่ไร้ออกไป หร…

บทความนี้กล่าวถึงอุปมาที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงสอนเพื่อเข้าใจในธรรมะและการปฏิบัติซึ่งสามารถนำไปสู่การดับกิเลสและสุขในชีวิต โดยเปรียบเทียบการดำเนินทางเข้าสู่ปริณิพพานและการมีเดชนำไปสู่วิถีสว่างในทุกสิ่ง

๒.๕.๓ พระองค์ทรงจะสังเวทรทุกอย่างเหมือนงอกคราบ เหมือนต้นไม้สลัดใบเก่า แล้วก็ตับ ขั้นปรินิพพาน. ๒.๕.๔ เมื่อทรงบรร…

…กิเลส ความไม่โกรธ และพุทธลักษณะที่แสดงถึงความบริสุทธิ์และความรักในธรรมชาติ การบรรลุพระสัพพัญญูญาณของพระองค์ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงที่ยิ่งใหญ่ในโลกา ได้มีการเปรียบเปรยคุณลักษณะของพระองค์ด้วยธรรมชาติ เช่น ดอกบ…

…ทีม. (อรรถ) มก. 13/137 ๒.๔ พระมหาบรุษนี้มีพระหัตถ์ ๕ นิ้ว พระบาท ๖ นิ้วสันสนเป็นอันเดียวกัน ก็เพราะพระองค์คลั่งหลายชิดสนิทเป็นอันเดียวกัน พระองค์ทั้งหลายจิตตื่นกันและกัน มีลักษณะเป็นข้าวเหนียวตั้งอยู่ พระทั…

บทความนี้นำเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับลักษณะของพระบาทของพระมหาบรุษตามพระไตรปิฎก โดยเน้นความแตกต่างระหว่างพระบาทของพระมหาบรุษกับพระบาทของคนทั่วไป รวมถึงลักษณะเฉพาะที่มีในพระบาทของพระโพธิสัตว์ เช่น ส่วนที่ย

…หน้าแห่งสัตว์ทั้งหลาย ผู้ฝืนอยู่ในที่ดีนึง เหมือนพระจันทร์อยู่แล้วในกลางหวา ย่อมปรากฏแก่ปวงสัตว์ว่า พระองค์อยู่ในศรีธชะของเรา ขุ.ธ. (อรรถ) มก. ๔๑/๙๙

เนื้อหาเกี่ยวกับการเปรียบเทียบลักษณะความงามของพระพุทธองค์และพระโพธิสัตว์ในพระไตรปิฎก โดยยกตัวอย่างถึงรัศมีและความสง่างามที่เหมือนกับธรรมชาติและวัตถุที่งดงามต่างๆ เช่น ดอกบัว ต้นปาริฉัตร และดวงจันทร์ ซ

…ก ๒.๗.๕ พระจันทร์และพระอาทิตย์ปราจจากมโลทิน ย่อมแม่มกระจ่างในท้องฟ้า ซึ่งปราก จากเมฆฝน ฉันใด ข้าแต่พระองค์ผู้มีพระรัศมีข้างออกแต่พระสิริราศ ผู้เป็นมหามุนี พระองค์ย่อม รุ่งเรืองล่ำสลัวตลอดหลายในลกไทยพระองค์ …

เนื้อหานี้หยิบยกอุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎกที่ช่วยให้เห็นความสำคัญของการแสดงธรรมและการฝึกคนให้ออกจากความหลงผิด เปรียบเทียบการดำเนินชีวิตของบุคคลกับการเห็นแสงสว่างในที่มืด และการมีพระรัศมีของพระพุทธเจ้าที

…ชทรามก็สามารถลี้ยงอาการบริวารอยู่ในภูเขา พระบรมศาสดาเสด็จเข้าไปประทับยืนบนบาท พรามณ์ในกรุงทูลถาม ข้าพระองค์ได้ใด และหวานแล้วจงบริโภค แม้พระพุทธองค์จงใจ และหวานแล้วจงบริโภค พระบรมศาสดาตรัสตอบว่า พระองค์ใด แ…

เนื้อหาในบทนี้พูดถึงลักษณะและความสำคัญของศรัทธาในพระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์ โดยเปรียบเทียบกับลักษณะของสิ่งต่าง ๆ ในธรรมชาติ เช่น น้ำ น้ำมัน และพระจันทร์ เพื่อสื่อให้เห็นว่าผู้ที่มีศรัทธาจะมีความก้าวหน

…อยอยากนั่งว่างเปล่าจากทักษิณโดยบุคคล ยักษ์ชื่ออินทะทะนัชถิถถวายทานแล้วดับหนอ ยังรุ่งเรืองยิ่งกว่าข้าพระองค์ ดูพระจันทร์ในหมู่ดาว. ข.ช. (ทั่วไป) มก. ๑๒/๑๒ ๒.๓ ชาวนาอุฉลาดได้มาแม้มีดี ใกล้ในสมัยกำจัดฝน ปลูกพื…

เนื้อหาในบทนี้นำเสนอข้อคิดจากพระไตรปิฎกเกี่ยวกับการให้และการรับ โดยใช้อุปมาอุปไมค์ของธรรมชาติ เช่น ดวงจันทร์และชาวนาเพื่อสื่อถึงความสำคัญของการให้ทานและรักษาศีล การอธิบายถึงการทำกุศลที่ควรจะมีคุณภาพแล

๑๐๓๙ อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก พระองค์เป็นที่ไป่ของเหล่าจาก ดังสาครเป็นที่ไหลไปแห่งแม่น้ำน้อยใหญ่. ซูชา (ทั่วไป) มก. ๔/๑๖๐ ๓.๓ บุคคลไ…

เนื้อหาในพระไตรปิฎกเกี่ยวกับอุปมาอุปไมยแสดงถึงความสำคัญของการให้และการดูแลช่วยเหลือผู้อื่น เปรียบเหมือนฝนที่ตกในพื้นที่ที่ต้องการน้ำ รวมถึงการยกตัวอย่างต่าง ๆ เพื่อแสดงถึงคุณค่าของการทำบุญและความสำเร็

…สโลไก เป็นเทวาไม่ใช่มนุษย์. ที่.ม. (เถร) มก. ๑/๗/๓๐ ๗.๕ พระเจ้าปายิสตรกล่าวว่า มิมิอรามาตยุติโลกของพระองค์ที่ประพฤติชั่วมีประการต่างๆ เมื่อบุคคลเหล่านั้นเบียดใช้ ซึ่งพระองค์เห็นว่าจไม่หยาบแน่ ก็สัดใจไป และส…

เนื้อหาในพระไตรปิฎกนำเสนออุปมาอุปไมยเพื่อแสดงให้เห็นถึงการดําเนินชีวิตและผลของการกระทำนั้น ๆ โดยเปรียบเทียบกับสิ่งต่างๆ เช่น เพลิงที่มีถ่านปราศจากเปลว คำพูดจากการถามภิกษุจากพระเจ้าปายิสตรถึงโลกอื่นๆ แ

…ห็นอย่างนี้ไม่พึงเข้าใจว่าจะแห็นได้ด้วยตาเนื้อ ท.ม. (เถาะ) มก. ๑๔/๓๖๖ ๗.๘ พระเจ้าปายิสิตสรเล่าว่า พระองค์เคยเห็นสมุทรผราหมณีสีสอมีธรรมอังม า ใครมีชิวิตไม่อยากตายใครความสุข เกิดยทุกข์ จึงทรงคิดว่า ถสมุทรผรา…

เนื้อหาเกี่ยวกับอุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎก ที่แสดงให้เห็นถึงความเข้าใจเรื่องชีวิตและการตาย นอกจากนี้ยังมีการเปรียบเทียบระหว่างการมีบุตรและกรรมที่ส่งผลต่อชีวิต และการทำดีเพื่อประโยชน์แก่ผู้อื่น โลกนี้เต็ม

…ะเด็กนี้น้อยอ่อน ไม่ฉลาด จะหาไฟโดยวิธีที่ไม่ถูกได้อย่างไร จึงเอาไม้สไพลามาสให้เด็กดึงวิธีทำให้ไฟติด พระองค์เช่นเดียกน ทรงนการอิ่นี โดยวิธีที่ไม่ถูก ในที่สุดได้แสดงและให้พระเจ้าปายาสิทรง ละความเห็นผิดคนเสย ที…

…ละการดำรงอยู่ รวมถึงความมีชีวิตชีวาซึ่งเกิดจากองค์ประกอบต่าง ๆ ที่ทำให้สามารถเคลื่อนที่และรับรู้ได้ พระองค์ยังได้แสดงให้เห็นว่าชีวิตมนุษย์มีน้อยกว่าขนาดของฝุ่นที่ปลายเล็บ เมื่อเทียบกับกาลอวกาศ ทำให้เราเห็นค่…

…น้าไม่ได้ พวก ไปพิฆาตไม่อวยเชื่อคนหลอก ไม่ยอมทั้งกองน้ำ จงเดินทางข้ามทางกันโดยสวัสดี แล้ว เปรียบว่า พระองค์แสวงหาโลกอื่นโดยไม่ Bray คาม จะพลอยให้คนที่เชื่อถือพากันถึงความพินาศไป ด้วยเหมือนนายกองเวียนคณะแรก. …

บทนี้กล่าวถึงความสำคัญของความอดทนและความเพียรในชีวิตของพระภิกษุ โดยนำเสนอการรักษาจิตให้สงบและการหลีกเลี่ยงความชั่วร้ายเปรียบเทียบกับการเดินทางของพ่อค้าที่หลงทาง นอกจากนี้ยังกล่าวถึงการอบรมสติและสมาธิเ

…า เป็นบ้าหรือ ไปแถกอ่าคุณมาทำไม เขากลับตอบว่า ท่านต่างหากเป็นบ้า เพราะของที่แบกมานี้เป็นอาหารของหมู พระองค์ก็เปรียบเหมือนอย่างนั้น ของจสละความเห็นผิดนันเสียเถิด. ที่ปา. (เณร) มก. ๑๔/๑๓๙ ๒.๑๓ เปรียบเหมือนนัก…

เนื้อหาในบทนี้นำเสนออุปมาอุปไมยที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าใช้สอนพระราหุลเกี่ยวกับการตระหนักถึงคุณค่าและการละความเห็นผิด โดยใช้ภาพเปรียบเทียบที่หลากหลาย เช่น ชายเลี้ยงหมา, นักลงสลาก, และการเลือกของมีค่า เป็

…หมณ์กำลังเลี้ยงอาหารบริวารอยู่ในทุ่งนา พระบรมาศดาเสด็จเข้าไปประทับยืนบนนกบาตร พราหมณ์ได้กล่าวว่า ข้าพระองค์ได้ไถ่ใจ และหว่านแล้วจึงบริโภค แม่พระพุทธองค์จึงใกล้ และหว่านแล้วบริโภค พระบรมาศดาตรัสตอบว่า พระองค์…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก โดยเสนอความสำคัญของสติและสัมปชัญญะในการควบคุมกิเลส และการทำความดีในชีวิตประจำวัน เช่น การเปรียบเทียบกับนายประชาของพระราชา ที่ควรเลือกบุคคลที่มีประโย

๑๙๓ อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ความเคารพในพระพุทธเจ้า ๑.๑ พระองค์ไม่มีจิดสรรเสริญด้วยคุณอย่างอื่น เปรียบเหมือนดอกจำปา ดอกอุบล ดอกปทุม หรือฉันทนแดง ยามสดใส และมีกลิ่น…

เนื้อหาเกี่ยวกับการเปรียบเทียบความเคารพในพระพุทธเจ้าผ่านการอุปมาอุปไมยหลายรูปแบบ เช่น การเปรียบเทียบพระองค์กับดอกไม้และแสงสว่าง ที่แสดงถึงคุณงามความดี และความบริสุทธิ์ของพระพุทธเจ้า ความหมายทางธรรมที่ลึกซึ้ง…