อุปมาณปุ้มจากพระไตรปิฎก : หน้า 51/370

๏๏ อุปมาณปุ้มจากพระไตรปิฎก ๒.๔.๕ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงหายพระองค์คันฝ่าข้างของแม่น้ำคงคา แล้วประทับยืนเฉพาะอยู่ฝั่งขวา- เหมือนบุรุษผู้กำลังฟังเหยียดแขนที่ไร้ออกไป หรือคู่แขนที่เหยียบได้ใช่าม.ที.ม. (อรรถ) มก. ๑๓/๒๕๙ ๒.๔.๖ พระผู้มีพระภาคเจ้าเสด็จเข้าสู่นคร คือ ปริณิพพาน เสด็จเข้าสมาบัติทั้งหมดนี้ได้ ยิสมัสเสนโก้ (สิบล้าน) แล้วเข้าอย่างสุขในสมบัติทั้งหมด เหมือนคนจะไปต่างประเทศ กอดคนที่เป็นมารดา จะนั้น. ที.ม. (อรรถ) มก. ๑๓/๒๕๙ ๒.๔.๗ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงดำเนินเข้าเมือง คือ ปริณิพพาน เสด็จเข้าสมาบัติทั้งหมดนี้ได้ ยิสมัสเสนโก้ (สิบล้าน) แล้วเข้าอย่างสุขในสมบัติทั้งหมด เหมือนคนจะไปต่างประเทศ กอดคนที่เป็นมารดา จะนั้น. ที.ม. (อรรถ) มก. ๑๓/๒๕๙ ๒.๔.๘ ปลา และเต่าทุกชนิด โดยที่สมบูรณ์ถึงปลามิดงอกะลอ ย่อมเป็นไปภายในมหาสมุทร ฉันใด โลกพร้อมทั้งเทวา มารโลก พรหมโลก หมูสัตว์พร้อมทั้งสมพราหมณ์ เทวดา และมนุษย์ย่อมเป็นไปภายในพระพุทธเจ้า ฉันนั้นเหมือนกัน. ขุ.จ. (อรรถ) มก. ๑๓/๒๕๙ ๒.๔.๙ พระองค์ทรงตรวจดูในพระเจตนะวิหารด้วยพระจักษุอันเป็นทิพย์ ทรงเห็นภูเขาเหล่านั้น ประหนึ่งโบราณขึ้นในภายใต้นิยศของพระเจ้าจักรพรรดิ. ขุ.จ. (อรรถ) มก. ๑๓/๒๕๙ ๒.๔.๑๐ พระผู้มีพระภาคเจ้าประยเหมือนชาวประมง พระธรรมเทศนาเปรียบเหมือนข่าย หมื่นโลกาจตุปรียนเหมือนน่าน้อย สมนะหรือพราหมณ์ผู้มีวิธีสุข ๒ เปรียบเหมือนสัตว์ใหญ่ กิริยาที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดง ความที่สมะหรือพราหมณ์ผู้มีวิธีสุขทั้งหมดตกอยู่ภายในง่าย คือ พระธรรมเทศนาเปรียบเหมือนกิริยาที่ชาวประมงนั้น ยืนแลดูอุรังค์เห็นสัตว์ใหญ่อยู่ ภายในข่าย ฉะนั้น. ที.สี. (อรรถ) มก. ๑๓/๒๕๙ ๒.๔ การกำจัดกิเลส ๒.๔.๓ พระผู้มีพระภาคเจ้่าวิธีธรรเสร็จแล้ว ทรงละขาดแล้ว ตัดรากขาดแล้ว ทำให้ไม่มีที่ตั้งจุดตำเหลอแดง. ขุ.จ. (ทั่วไป) มก. ๑๓/๒๕๙ ๒.๔.๒ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงมีเดช ทรงประกอบด้วยเดช ทรงครอบงำทางหลาย แล้วดำเนินไป เหมือนพระอาทิตย์อันมีแสงสว่าง ประกอบด้วยเดช ย่อมส่งแสงปลุกภูวนักทั่วโพธิ์.