อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก : หน้า 142/370

๑๑๑ อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ๗.๒ ครั้งนั้นแล พวกเทวดาเหล่านั้นหายตัวจากเทวโลกชั้นสุทธาวาส แล้วปรากฏเบื้องพระพักตร์ของพระผู้มีพระภาคเจ้า เหมือนบุษบาที่บังลุ่ม พึงเหยียบแนบแน่ที่ออก หรือพึงคู่แน่ที่เหยียดออก ณ. ม. (ทั่วไป) มก. ๑/๙/๓๗ ๗.๓ เปรียบเหมือนหลงถ่านเพลิงลิกิ้งกว่าช่วงรุ่ง เต็มไปด้วยถ่านเพลิงปราศจากเปลวปราศจากควัน ลำดับนั้น บรรดาผู้ดูด้วยความร้อนแผดเผาครบวง เห็นเหนื่อยเหน็เขาแล้วพึงกล่าวอย่างนี้ว่า: บรรดาผู้เจริญจงปฏิบัติต่อกันนั้น ดำเนินอย่างนั้น ดังสนุกทางนั้น จักมาถึงหลงถ่านเพลิงนี้ที่เดียว โดยสัมผัสอวนาม บรรดาผู้จัณฑ์นั้น พึงเห็นเขาตกลงในหลุมถ่านเพลิงนั้น เสวยทุกขมนอันแรงกล้า เผ็ดร้อนโดยส่วนเดียว แม้นได้ ดูอุยสารบุตร เราอมกำหนดจิตใจคนลงในโลกนี้ด้วยใจ ฉันนั้นเหมือนกันเองว่า บุคคลนี้ปฏิบัติอย่างนั้น ดำเนินอย่างนั้น และฉันสรุหนทางนั้น เบื้องหน้าเท่านั้นเพราะกายแตก จักเข้าถึงอบาย ทุคติ วินิพาน นรณ. มค. (พุทธ) มก. ๑/๘/๘๘ ๗.๔ พระภูมิกัลสปาถามพระเจ้าปาลัยว่า ทรงเห็นว่าโลกอื่นไม่มีเป็นต้นนั้น พระเจ้า พระอาทิตย์เป็นเทวดาหรือนมนุษย์ ในโลกนี้หรือโลกอื่น พระเจ้าปายิสตรตอบว่า พระจันทร์พระอาทิตย์อยู่ในโลกนี้ในโสโลไก เป็นเทวาไม่ใช่มนุษย์. ที่.ม. (เถร) มก. ๑/๗/๓๐ ๗.๕ พระเจ้าปายิสตรกล่าวว่า มิมิอรามาตยุติโลกของพระองค์ที่ประพฤติชั่วมีประการต่างๆ เมื่อบุคคลเหล่านั้นเบียดใช้ ซึ่งพระองค์เห็นว่าจไม่หยาบแน่ ก็สัดใจไป และส่งอำไปบูร ไปนรก เพราะประพฤติดีชั่วตามคำของสมณะพรหมันแล้ว ขอให้กลับมาบอก พวกเหล่านั้นรับคำแล้ว ก็ไม่มีใครมาบอกเลย พระองค์จึงไม่เชื่อว่าโลกอื่นนี้ พระกุมารัลสปาตกล่าวว่า เปรียบเหมือนโจรที่ทำผิด ราชบูรณจับได้ ก็ถ่านตระเวนไปสู่วิ ประหารชีวิต โจรเหล่านี้จะขอผัดผ่อนให้ไปบอกพ่อก่อนจะได้หรือไม่ พระเจ้าปายิสตรอตว่า ไม่ได้ พระเถระจึงกล่าวว่า พวกที่ทำชั่วเช่นกัน ถ้าไปตระเวน ก็จะไม่ได้รับอนุญาตจากนายณิษย บาให้มา บอก ที่.ม. (เถร) มก. ๑/๗/๒๒ * สุทธิวาส คีรัญอาบัติอันบังเกิดขึ้น คิดของพระอนาคามิ ได้แก่ พรหม ๕ ชั้นที่สุด ในชั้นบารมี ๑ คือ อวิตา อุปปา สุขาลา สุทัสสะ อกิสัมมิ*