มีปัญญา : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 11 / 20

…อุฏฺฐาตา ธิติมา นโร อาจารสีลสมฺปนฺโน นิเส อคฺคิ้ว ภาสติ (๒๓/๒๑๔๑) ผู้มีชาติกำเนิด หากขยันหมั่นเพียร มีปัญญาประกอบด้วย อาจาระและศีลก็รุ่งเรืองได้ เหมือนไฟถึงอยู่ในคืนมืด ก็สว่างไสวได้

บทความสำรวจความสำคัญของศีลในชีวิต เพื่อการพ้นทุกข์และความสุขในภพหน้า ศีลถือเป็นเครื่องมือในการดำเนินชีวิตที่นำไปสู่ความดีงาม ผ่านการเข้าถึงพระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์ ผู้ที่มีศีลบริสุทธิ์จะได้รับความสุ

… พูดอะไรก็ไม่ค่อยรู้เรื่อง แต่พอเด็กคนนี้ มาปฏิสนธิ คนเหล่านี้กลับกลายเป็นผู้ฉลาด เข้าใจอะไรได้ง่าย มีปัญญา หลักแหลม เด็กน้อยคนนี้จึงได้ชื่อว่า “เด็กชายบัณฑิต” ตั้งแต่นั้นมา ครั้นเด็กชายบัณฑิต อายุได้เพียง ๗…

เนื้อหาเล่าถึงความเรียกร้องในการฝึกสมาธิและประสบการณ์ของเด็กชายบัณฑิตผู้เกิดเหตุอัศจรรย์ที่ทำให้คนรอบข้างเฉลียวฉลาดขึ้น ก่อนที่เขาจะตัดสินใจบวชในวัยเพียง 7 ขวบ โดยมีพระสารีบุตรเป็นอุปัชฌาย์ ซึ่งแสดงให

…นละโลกไป วิธีปราบความเมา อปฺปมตฺโต ปมตฺเตสุ สุตฺเตสุ พหุชาคโร อพลสฺสิว สีฆสุโส หิตวา ยาติ สุเมธโส คนมีปัญญาดี ไม่ประมาทในเมื่อผู้อื่นประมาท มักตื่นในเมื่อผู้อื่นหลับ ย่อมละทิ้ง(คนเขลา) เหมือนม้าฝีเท้าเร็ว ทิ…

บทความนี้กล่าวถึงการไม่ประมาทในชีวิต และความสำคัญของการมีสติในการใช้ชีวิตประจำวัน โดยเน้นการทำให้ใจหยุดนิ่งที่ศูนย์กลางการทำสมาธิ และแนวทางการมีชีวิตที่มีคุณค่าโดยการละทิ้งสิ่งที่ไร้สาระ มาให้ความสำคั

พระโกสิยเถระ ผู้ใดแลตั้งมั่นไม่หวั่นไหว เหมือนมหาสมุทร มีปัญญาลึกซึ้ง เห็นเหตุผลอันละเอียด ชื่อว่าเป็นผู้ไม่ง่อนแง่น ไม่คลอนแคลน ชื่อว่าเป็นบัณฑิต และพึงเป็นผู้วิ…

…้วยผ้าบังสุกุล นั้น เหมือนกับวานรคลุมด้วยหนังราชสีห์ ฉะนั้น ส่วนภิกษุผู้มีใจไม่ฟุ้งซ่าน ไม่กลับกลอก มีปัญญาเครื่องรักษาตน สำรวมอินทรีย์ ย่อมงดงามเพราะผ้าบังสุกุล ดังราชสีห์ในถ้ำา ขุ.เถร.มก.๕๓/๓๓๗/๓๙๘ ๑๐๐.. โ…

พระมหากัสสปเถระได้กล่าวถึงภิกษุที่มีใจไม่ฟุ้งซ่านและมีปัญญาเครื่องรักษาตน โดยเปรียบเทียบถึงความงามภายนอกที่ไม่สำคัญเท่ากับความงามภายใน ความงดงามที่แท้จริงเกิดจ…

…รรลุธรรมาภิสมัยได้อย่างอัศจรรย์ ถ้าบุคคลใดร่าเรียนแต่ภาคทฤษฎี แม้จะฟังมามาก ที่เรียกว่ามีสุตมยปัญญา มีปัญญาเกิดจากการฟัง หรือคิด ไตร่ตรองด้วยปัญญาของมนุษย์ ที่เรียกว่าจินตมยปัญญาและ มัวประมาทว่าเป็นผู้รู้มาก…

ในบทนี้กล่าวถึงความสำคัญของการฟังคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า และการนำไปปฏิบัติจริงเพื่อบรรลุธรรมอย่างแท้จริง การศึกษาคำสอนของพระพุทธองค์ด้วยจิตใจที่บริสุทธิ์จะทำให้เข้าถึงธรรมาภิสมัยได้อย่างยั่งยืน โด

…กของพระราชา ทำให้หันกลับ มาปกครองแผ่นดินให้เจริญรุ่งเรืองต่อไป” พอคิดได้ดังนี้ จึงคิดหาสมณพราหมณ์ผู้มีปัญญา เป็นพหูสูต ที่พอจะแสดงธรรมแก่พระราชาได้ ท่านทราบว่า พระนารทเถระเป็นผู้สมบูรณ์ด้วยศีลาจารวัตร เป็นผู…

…ธรรมเพื่อหาทางเยียวยาจิตใจหลังการสูญเสียมเหสี มหาอำมาตย์เสนอให้พระราชาไปฟังพระธรรมจากพระนารทเถระ ผู้มีปัญญา เพื่อให้พระองค์ได้รู้จักสติและการปกครองที่ถูกต้อง นี่คือการแนะนำการใช้ธรรมะเป็นแนวทางในการแสวงหาควา…

…จากบุตรของพราหมณ์เป็นบัณฑิต นักปราชญ์ที่ฉลาดมาก ได้รับการยกย่องจากคณาจารย์ และ พวกพราหมณ์ด้วยกันว่า มีปัญญาลึกซึ้งและมีปฏิภาณแตกฉาน ในทุกเรื่อง

ในบทนี้พระบรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้าได้เสด็จประกาศพระศาสนาไปทั่วราชอาณาจักร โดยมีทั้งมนุษย์และเทวดาที่ได้ฟังพระธรรมเทศนาบรรลุธรรมาภิสมัย และมีความเห็นในเรื่องชีวิต บุญ บาป และกฎแห่งกรรม พระองค์ได้โปรดพร

…ตยโพธิสัตว์ผู้ เที่ยงแท้ที่จะได้ตรัสรู้อนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณอย่างแน่นอน พระพุทธเจ้าผู้เป็นสัทธาธิกะ มีปัญญาปานกลาง แต่มี ศรัทธาแก่กล้าแข็ง ใช้เวลาในการสร้างบารมี ๔๐ อสงไขย คือ ทรง

เนื้อหาเกี่ยวกับการสร้างบารมีของพระโพธิสัตว์ที่มีความตั้งใจที่จะช่วยเหลือสรรพสัตว์เข้าสู่นิพพาน โดยพุทธเจ้าทุกรูปจะใช้เวลาและปัญญาในการสร้างบารมี ซึ่งขึ้นอยู่กับกำลังบารมีของแต่ละพระองค์เช่นกันเภทรวัต

…องเรา ในครั้งที่พระองค์ยังทรงบำเพ็ญบารมีเป็นพระโพธิสัตว์ ท่านเป็นปุโรหิตผู้ทรงธรรมของพระราชา เป็นผู้มีปัญญามาก ฉลาดในการกล่าวธรรม และแก้ไขปัญหาธรรมอันลึกซึ้ง จน เกียรติศัพท์เป็นที่เลื่องลือไปทั่วทั้งชมพูทวีป…

ในยุคที่พระโพธิสัตว์ยังทรงบำเพ็ญบารมี ท่านเป็นปุโรหิตผู้ทรงธรรม มีปัญญาในการกล่าวธรรมและแก้ไขปัญหาธรรม ที่ท่านได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้มีเกียรติในชมพูทวีป พญานาคราชสนทนาธร…

…้รับอนุญาตจาก ท้าวเวสสวัณแล้ว ก็รีบเหาะไป หมายจะจับตัวพระโพธิสัตว์ให้ได้ คิดว่า ท่านเป็นผู้มีบุญมาก มีปัญญา มีบริวารมาก คงไม่อาจจับ ตัวได้ง่ายๆ จึงควบม้าเหาะตรงมาที่เขาวิปุลบรรพตก่อน เพื่อไป เอาดวงแก้วมณี เป…

ในธรรมะบทนี้กล่าวถึงความสำคัญของการเจริญมรณานุสติ เพื่อไม่ประมาทในชีวิตและการสร้างบารมี โดยพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้สอนให้ละบาปและสะสมบุญ เพื่อเตรียมตัวไปสู่สุคติภูมิ ในนี้ยังมีเรื่องราวของปุณณกยักษ์ที่ม

…พราะถ้อยคำเช่นนั้น ไม่ทำให้ปัญญา เจริญได้เลย ผู้ครองเรือนจึงเป็นผู้มีศีล สมบูรณ์ด้วยวัตร ไม่ ประมาท มีปัญญาเครื่องสอดส่องเหตุผล มีความประพฤติ ถ่อมตน ไม่เป็นคนตระหนี่ถี่เหนียว เป็นผู้สงบเสงี่ยม มีวาจา เป็นมิต…

…มสุขและความสำเร็จในชีวิต ธรรมภาษิตได้ชี้ให้เห็นว่าวิธีการดำเนินชีวิตที่เป็นศีล จะช่วยให้ผู้ครองเรือนมีปัญญาและเป็นไปในทางที่เกื้อกูลต่อสวรรค์และนิพพาน การไม่มีความตระหนี่และการประพฤติที่สงบเสงี่ยม เป็นสิ่งสำ…

… เพราะถ้อยคำเช่นนั้นไม่ทำให้ปัญญาเจริญได้เลย ผู้ครองเรือน พึงเป็นผู้มีศีล สมบูรณ์ด้วยวัตร ไม่ประมาท มีปัญญาเครื่อง สอดส่องเหตุผล มีความประพฤติอ่อนน้อมถ่อมตน ไม่พึงเป็นคน ตระหนี่เหนียวแน่นเป็นผู้สงบเสงี่ยม มี…

ในธรรมเทศนานี้ พระโพธิสัตว์ได้แสดงวิธีการดำเนินชีวิตที่ถูกต้อง โดยเฉพาะสำหรับผู้ครองเรือน ควรเข้าใจว่าการคบหาสมาคม การเลือกบริโภค การเลือกถ้อยคำ และการมีปฏิสัมพันธ์กับเพื่อนต้องมีวิจารณญาณ เพื่อเป็นผู

…่ในทะเลแห่งความทุกข์ หาทางหลุดพ้นไม่ได้ เมื่อละความประมาทได้ เราก็จะหลุดพ้นจากห้วงทะเลแห่งความทุกข์ มีปัญญาขึ้นสู่ฝั่งแห่งพระนิพพาน เสวยบรมสุขอันแท้จริง เพราะฉะนั้น ความไม่ประมาทจึงเป็นยอดของความดี ความดี ทั…

ในโลกมนุษย์ เวลาร้อยปี เท่ากับชั่วครู่ในสวรรค์ ส่งผลให้การทำความดีมีความสำคัญมาก โดยเฉพาะเมื่อพิจารณาถึงบทบาทของบุญในการเดินทางระหว่างภพและชาติ. การไม่มีความประมาทถือเป็นคุณธรรมที่สำคัญ และต้องพยายามส

…ึงมีความทรงจำแม่นยำไม่ผิดพลาด เมื่อทรงจำได้มาก ถึงเวลาจะใช้งานย่อมสามารถนำออกมาใช้งานได้ คล่องแคล่ว มีปัญญาแตกฉาน รอบรู้ในทุกๆ ด้าน รู้ว่าอะไรดีอะไรชั่ว อะไรถูกอะไรผิด อะไรเป็นบุญ อะไรเป็นบาป มีวินิจฉัยที่ถู…

บทพระธรรมเทศนี้อภิปรายเกี่ยวกับการเป็นบัณฑิตที่มีใจผ่องใสและการใช้ชีวิตด้วยปัญญา โดยเน้นความสำคัญของการสร้างบารมีและการเข้าใจคุณค่าของการดำเนินชีวิตตั้งแต่ปัจจุบันถึงอนาคต สิ่งที่สำคัญคือการมีสติในการ

…บัณฑิต เห็นคนไขน้ำเข้านา เห็นช่างศร ดัดลูกศรให้ตรง เห็น ช่างถากไม้แล้ว ย่อมถือเอาเหตุนั้นเป็นอารมณ์ มีปัญญารู้แจ้งแทงตลอด ในอรหัตตผลได้”

พระธรรมเทศนานี้เล่าถึงการบรรลุธรรมของสามเณรบัณฑิตที่มีความเพียรในการปฏิบัติภาวนา จนถึงขั้นอนาคามิผลและอรหัตตผล พระบรมศาสดาทรงทราบและแสดงความห่วงใยเพื่อไม่ให้การบำเพ็ญสมณธรรมของสามเณรเสียไป พระองค์จึงไ

…ร็วเกินไป ให้อดทน สงบเสงี่ยม” เมื่อพระราชาได้สดับดังนั้น ก็ทรงชื่นชมทีฆาวุกุมาร ว่าเป็นผู้มีคุณธรรม มีปัญญา สามารถเข้าใจเนื้อความโดยย่อได้อย่างแจ่มแจ้ง ทีฆาวุกุมาร คือ อดีตชาติของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ในครั้งท…

ในที่ประชุมครั้งหนึ่ง พระเจ้าพรหมทัตได้ตรัสถามถึงทีฆาวุกุมารที่เป็นโอรสของพระเจ้า และสิ่งที่เขาจะทำกับพระองค์เมื่อมีความไม่พอใจ บุรุษดังกล่าวได้สาธยายโอวาทที่พระบิดาให้ไว้ คำสอนเกี่ยวกับการไม่ทำให้อาร

…ตาทิพย์ ระลึก ชาติได้ รู้วาระจิต มีอิทธิฤทธิ์ ทำอาสวะให้สิ้นได้ และ ถึงพร้อมด้วยปฏิสัมภิทาญาณ ๔ คือ มีปัญญาแตกฉาน ในอรรถ ในธรรม ในภาษา และในปฏิภาณไหวพริบ เป็นเรื่องปกติวิสัยของพระอรหันต์ทั้งหลาย เมื่อท่านได้…

พระรโหสัญญิกะ เป็นพระอรหันต์ที่บรรลุธรรมตั้งแต่อายุ ๗ ขวบ ท่านมีอิทธิฤทธิ์และอภิญญา ๖ ช่วยในการปฏิบัติธรรมและยกระดับจิตใจให้สูงขึ้น ท่านได้เล่าเรื่องราวในอดีตชาติของตนว่าได้สร้างบารมีมากมายและเคยได้พบ

…วเกินไปให้อดทน สงบเสงี่ยม” เมื่อพระราชาได้ฟัง ก็ทรงชื่นชมทีฆาวุกุมารว่า เป็นบัณฑิต เป็นผู้มีคุณธรรม มีปัญญาสามารถเข้าใจเนื้อความ โดยย่อได้อย่างแจ่มแจ้ง ทีฆาวุกุมารคืออดีตชาติของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ในครั้งที่…

เนื้อหาเกี่ยวกับการสอนของทีฆาวุกุมารที่เน้นย้ำถึงความสำคัญของการไม่จองเวรและการมีความอดทนในชีวิต โดยยกตัวอย่างคำสอนของพระราชาบิดาและการให้ความรู้แก่ผู้คน ความเข้าใจในธรรมและการใช้ชีวิตอย่างมีคุณธรรมคื

…องผองภัยให้พระองค์เอง” ฝ่ายพระโพธิสัตว์เมื่อได้ฌาน สมาบัติแล้ว ทรงคลายความยึดมั่นถือมั่นในราชสมบัติ มีปัญญา เห็นว่าการครองราชสมบัติเป็นทางมาแห่งทุกข์ มิใช่หนทางเพื่อ ความพ้นทุกข์ จึงมอบสมบัติทั้งหลายแก่เหล่า…

เรื่องราวเกี่ยวกับความปรารถนาและการบำเพ็ญภาวนา ของพระโพธิสัตว์ที่เข้าใจว่า ความสุขที่แท้จริงไม่เกี่ยวข้องกับทรัพย์สมบัติและสถานะทางสังคม แต่เกิดจากการเจริญเมตตาและการมีขันติธรรม จึงได้มอบราชสมบัติและอ