หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
456
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ิ อิธ อากาสานัญจายตนนฺติ วุตฺตนฺติ ญาเป็นโต อาห ตามตยาที่ 1 ตสฺมึ อากาานญฺจายตเน อปปนาปปตต์....อิธ อรูปฌานาฬิกาเร อากา...ตน์ อิติ อาจริเยน วุตต์ ฯ อารมุมเณ อปเปติ ปริสติ อารมฺมณกรณวเสนาติ อปุปนา ฌาน์ ฯ อป ป…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา เป็นงานศึกษาที่บอกเล่าถึงความหมายและแนวทางในการศึกษาพระอภิธรรม ซึ่งสนับสนุนโดยการอธิบาย พระธรรมและการปฏิบัติในด้านต่างๆ ในสภาวะที่ต่างกัน เช่น สภาพแห่งเทวา และอธิฏฐาน ก่อนที่จะนำเ
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถ โยชนา
465
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถ โยชนา
… วิเสสน์ ฯ อิตติ เหตุ ฯ พหุพพิหิสมาสสฺส สามัญญวาจกฤตา จตุตถารูปชุฌานนฺติ สรุป์ วุตต์ ฯ จตุตถญฺจ ติ อรูปฌานญชาติ จตุ...ฌาน อุเปกฺเขกคฺคตาทวย์ ฯ เนวสฺส สัญญา อตฺถิติ เนวสัญญ์ ฯ นาสฺส สัญญา อตฺถิติ อสัญญ์ ฯ นต…
เนื้อหาดังกล่าวอภิปรายเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยาในปฐมปริจเฉท โดยเน้นถึงแนวโน้มในการดำรงอยู่ของสัญญาและอสัญญาในกระบวนการของจตุตถารูปชุฌาน ซึ่งพร้อมให้ข้อมูลที่มาของความหมายและการจัดการกับแนวคิดเหล่า
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - หน้า 170
170
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - หน้า 170
…โต ภโว รูปชุฌานสฺส วา ผลภูโต ภโว รูปภโว วิปากกฏตตารูปสงขาโต อุปปัตติภโว ๆ ครูเป อรูปภเว ปวตฺโต ภโว อรูปฌานสฺส วา ผลภูโต ภโว อรูปภโว วิปากภูโต อุปปัตติภโว ๆ รูปภโว จ อรูปภโว จ รูปารูปภวา ฯ ปุพฺพปเท อุตตรปทโล…
เนื้อหาในหน้าที่ 170 ของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา อธิบายถึงบัญญัติและความหมายของรูปและอรูปภพ การวิเคราะห์ความเข้าใจเกี่ยวกับผลธรรม การแยกแยะรูปภวาและอรูปภวา รวมถึงการอภิปรายเกี่ยวกับประเภทและเงื่อนไขของราโ
อภิธัมมตฺถสงฺคหปาลียา
52
อภิธัมมตฺถสงฺคหปาลียา
…กฺกชุฌานิกา อุเปกฺขา ปญฺจมชุ- ฌานิกาติ ฉัพพีสติ รูปาวจรชุฌานิกานิ กมฺมภูฐานาน ๆ จตฺตาโร ปน อารุปปา อรูปฌานิกาติ ฯ อยเมตถ ภาวนาเภโท ฯ นิมิตฺเตสุ ปน ปริกมุมนิมิตต์ อุคคหนิมิตฺตญฺจ สพฺพตฺถาปิ ยการห์ ปริยาเยน ล…
อภิธัมมตฺถสงฺคหปาลียา รวบรวมข้อมูลสำคัญเกี่ยวกับอภิธรรมและการปฏิบัติธรรม การศึกษาในหัวข้อต่างๆ เช่น อรูปญาณ คฺตโต กสิณา และการเจริญสมาธิเพื่อเข้าถึงชั้นต่างๆ ของสมาธิและการเป็นอยู่ที่ดีของจิตใจ ทั้งยั
การศึกษาเกี่ยวกับจิตและฌานในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
8
การศึกษาเกี่ยวกับจิตและฌานในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…านเป็นต้น ฉันใด อนุตตรจิต (โลกุตตรจิต) ท่านก็ถือเอาในความต่าง แห่งฌาน มีปฐมฌานเป็นต้น ฉันนั้น ๆ แม้อรูปฌาน ท่านก็ถือเอาในฌานที่ ๕ (อีกนัยหนึ่ง รูปาวจรจิต และอนุตตรจิต
บทความนี้กล่าวถึงการแบ่งประเภทของจิตตามอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยอธิบายถึงจิต 5 ประเภทที่เป็นส่วนประกอบของฌานต่างๆ ทั้งปฐมฌานและอนุตตรจิต รวมถึงการใช้งานจริงในด้านจิตวิญญาณ การศึกษาเหล่านี้สำคัญในทางธรรม
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 245
246
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 245
…นที่อาศัยอยู่ ดุจ (คำว่า) เทวายตนะ (คีเทวสถาน) ของเทวดาทั้งหลาย เพราะอากาสานัญจะนั้นเป็นอารมณ์แห่งอารูปฌานที่ ๑ ด้วย" ดังนี้ ตามนัยแรก อีกนัยหนึ่ง อารมณ์ชื่อว่าอากาสานัญจายตนะ เพราะ อรรถวิเคราะห์ว่า "อากาสา…
ในหน้าที่ 245 ของวิสุทธิมรรคแปล ได้มีการวิเคราะห์คำว่า 'อากาสานัญจายตนะ' ซึ่งมีความหมายทั้งในแง่ของอารมณ์และอดีตการก้าวล่วง การวิเคราะห์นี้ช่วยให้เข้าใจถึงความสัมพันธ์ระหว่างฌานและอารมณ์ อากาสานัญจายต
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฏีกา
57
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฏีกา
…รรลุด้วยอรูปวิญญาณ ที่ ๒ เพราะเหตุนั้น จึงชื่อว่า วิญญาณัญจะ ๆ วิญญาณัญจะนั้นนั่นแล เป็นที่เกิดแห่งอรูปฌานที่ ๒ เพราะเป็นที่ตั้ง เหตุนั้น จึงชื่อว่า วิญญา ณัญจายนะ ฯ คำที่เหลือเหมือนกับคำที่มีในก่อน ฯ [วิเค…
…สมบัติที่เด่นของวิญญาณแต่ละประเภทและภาวะที่ควรเข้าใจเพื่อพัฒนาการปฏิบัติผ่านอภิธรรม รวมถึงอธิบายถึงอรูปฌานและความไม่มีที่สุดในด้านการปฏิบัติธรรม.
การวิเคราะห์เนวสัญญานาสัญญายตนฌาน
58
การวิเคราะห์เนวสัญญานาสัญญายตนฌาน
…ะโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 58 [วิเคราะห์เนวสัญญานาสัญญายตนฌาน] อรูปฌานที่ ๔ ชื่อว่า เนวสัญญานาสัญญายตนะ เพราะอรรถว่า อรูปฌานที่ ๔ นั้น พร้อมทั้งสัมปยุตธรรมมีสัญญาก็ไม่ใช่…
เนวสัญญานาสัญญายตนฌานหมายถึงอรูปฌานที่ ๔ ซึ่งไม่มีสัญญาหยาบ แต่ยังมีสัญญาละเอียดอยู่ โดยสัญญาในฌานนี้มีบทบาทในการกำหนดอารมณ์แห่งวิปัสสน…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - ความเข้าใจในฌานและจิต
68
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - ความเข้าใจในฌานและจิต
… ฉันใด แม้อนุตตรจิต (โลกุตตรจิต) ท่านก็ถือเอาโดยชื่อว่า "ปฐม- ฌานโสดาปัตติมรรคจิต" ฉันนั้น ๆ ถึงแม้อรูปฌาน บัณฑิตก็ถือเอา ในปัญจมฌาน (ฌานที่ ๕) เพราะอรูปฌานมีองค์เสมอกัน โดย ประกอบด้วยอุเบกขากับเอกัคคตา ฯ อ…
ข้อความนี้กล่าวถึงการตีความฌานทั้งรูปและอรูปในเชิงอภิธัมม โดยเน้นถึงความหมายของอนุตตรจิตและการแบ่งแยกในความต่างของฌานต่างๆ โดยเฉพาะฌานที่ ๕ ซึ่งมีการกล่าวถึงว่าบัณฑิตได้แบ่งและถือเอาอย่างไรในทางปฏิบัต
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - การพิจารณาอายุของพรหมและเทวดา
192
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - การพิจารณาอายุของพรหมและเทวดา
…ีกา - หน้าที่ 192 พรหมชั้นสุทัสสี, ๑๖,๐๐๐ กัลป์ เป็นประมาณแห่งอายุของพวกพรหม ชั้นอกนิฏฐาฯ วิบากแห่งอรูปฌานมีอรูปฌานที่ ๑ เป็นต้น ย่อมเป็นไปในภูมิ แห่งอรูปฌานมีอรูปฌานที่ ๑ เป็นต้น ด้วยอำนาจแห่งปฏิสนธิ ภวังค…
การศึกษาถึงอายุของพรหมและเทวดาในชั้นอรูปฌาน อธิบายลำดับของปฏิสนธิ ภวังค์ และจุติ รวมถึงชั้นอรูปฌาน 4 ประเภท ปิฏิสนธิทั้ง 4 ระบุว่าเป็นอรูปปฏิสน…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
207
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…้อย เพราะ เป็นผู้มีสมาบัติอย่างอุกฤษฎ์ฯ ขันธ์ ๕ (คือ เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ) ที่เป็นวิบากแห่งอรูปฌานที่ ๑ ซึ่งเป็นไปในอากาสา นัญจายตนะนั่นแล หรือโอกาสที่ท่านกำหนดด้วยขันธ์ ๔ ที่เป็น แห่งอรูปฌานที่ ๑ เ…
บทความนี้กล่าวถึงลักษณะของพรหมในชั้นต่าง ๆ โดยเริ่มจากคำนิยามที่หลากหลายถึงว่าสุทธาวาส และการอธิบายความสำคัญของพระอรหันต์กับการเข้าถึงชั้นพรหมที่สูงขึ้นในอภิธัมมัตถสังคหบาลี ซึ่งสรุปได้ว่าบุคคลที่ไม่ใ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
245
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ริญฌานตามลำดับ ๆ แล้ว ย่อมเกิดขึ้นในชั้นอรูปภพทั้งหลายลำดับ" ฯ ก็บทว่า ยถากุกม คือตามลำดับแห่งฌานมีอรูปฌานที่ ๑ เป็นต้นฯ ก็แลคำนี้ แม้ทั้งหมด ท่านอาจารย์กล่าวไว้ด้วยอำนาจภูมิที่ต่างกันแห่งฌานนั้น ๆ นั่นเอง …
ในข้อความนี้มีการกล่าวถึงพระอนาคามีที่เกิดในสุทธาวาส ๕ ชั้น และการเจริญปัญจมฌานในภูมิแห่งฌานตามลำดับ ยกตัวอย่างถึงการเกิดในกามภพและการรักษาศีลเพื่อการตั้งใจมั่น นอกจากนี้ยังสอนถึงการกำหนดแน่นอนเกี่ยวก
ความแตกต่างของสัปปายะในกรรมฐาน
396
ความแตกต่างของสัปปายะในกรรมฐาน
…มีปฐมฌานได้, อัปปมัญญา ๒ ข้างต้นมีเมตตาเป็นต้นมีฌานหมวด ๔ ได้ อุเบกขา มีปัญจมฌานได้ ฯ ส่วนอรูป ๔ มีอรูปฌาน (ประกอบใน
…เภทที่แตกต่างกัน โดยอุปจารภาวนาและอัปปนาภาวนาก็มีบทบาทในกรรมฐานแต่ละประเภท รวมถึงการมีรูปาวจรฌานและอรูปฌานในกรรมฐานที่ต่างกันที่สามารถช่วยในการฝึกสมาธิได้อย่างมีประสิทธิภาพ.
เสียงเป็นหนามในอรูปฌาน
241
เสียงเป็นหนามในอรูปฌาน
…วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 240 เสียงเป็นหนาม (คือเป็นข้าศึก) สำหรับผู้เข้าปฐมฌาน” ส่วนใน อรูปฌานนี้ ตรัสความที่อรูปสมาบัติทั้งหลายเป็นอาเนญชา (ไม่หวั่น ไหว) และเป็นสันตวิโมกข์ (วิโมกข์อย่างละเอียด…
ในบทนี้ได้กล่าวถึงการเข้าใจธรรมชาติของอรูปฌานที่มีอาเนญชาและสันตวิโมกข์ โดยลักษณะของปฏิฆสัญญาที่ผ่านมา กล่าวถึงประสบการณ์ของอาฬารดาบสที่ไม่ได้ยิน…
การพัฒนาจิตผ่านอรูปฌานและกรรมฐานในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
398
การพัฒนาจิตผ่านอรูปฌานและกรรมฐานในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…ด อย่างหนึ่ง เมื่อพระโยคาวจรพิจารณาเพิกถอนเสียแล้ว ทำบริกรรม อากาศที่ตนได้ด้วยอำนาจความไม่มีที่สุด อรูปฌานที่ ๑ ย่อมสำเร็จได้ ฯ เมื่อทำบริกรรมอรูปวิญญาณที่ ๑ นั้นนั่นแลอยู่ ด้วยอำนาจความไม่มี ที่สุด อรูปฌาน
เนื้อหานี้กล่าวถึงการฝึกปฐมฌานและการพัฒนาจิตผ่านอรูปฌานในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยสามารถเข้าใจการตั้งมั่น การวิเคราะห์ และการทำบริกรรมที่นำไปสู่อรูปฌานที่แตก…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 418
418
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 418
…คล่วในการนึกนั่นแล ฯ จริงอยู่ ชวนะทั้งหลายในลำดับแห่ง อาวัชชนะนั่นเอง ชื่อว่าปัจจเวกขณชวนะ ฯ [อธิบายรูปฌานและอรูปฌาน] ๆ ๆ ท่าน คำว่า วิตกฺกาทิโอฬาริกงฺค์ ปหานาย ความว่า เพื่อความ ไม่เกิดขึ้นแห่งองค์มีวิตกเป…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับการอธิบายเสนอในอภิธัมมัตถสังคหบาลีซึ่งเขียนถึงการออกทางจิตและความคล่องแคล่วในการพิจารณา โดยระบุถึงบทบาทของวิตกและฌาน รวมทั้งความสำคัญของอันตรายขององค์ที่หยาบที่อาจเกิดขึ้นในระยะต่าง
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
306
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
…หุลา โหนติ สมาธินทรีย์ ปฏิลภนฺติ อปปณิหิตวิโมกเขน วิมุจฺจนฺติ สพฺพตฺถ กายสกุขิโน โหนติ ยสฺส ปเนตฺถ อรูปฌาน ปาทก์ โส อคฺคผล อุภโตภาควิมุตโต โหติ อถ เนส อนตฺตโต วุฏฐาน โหติ ตโยปี ชนา เวทพหุลา โหนติ ปัญญินทรีย…
บทความนี้สำรวจเนื้อหาในวิสุทธิมคฺคเกี่ยวกับการปฏิบัติธรรม ซึ่งแบ่งเป็นระดับต่างๆ ของผู้ปฏิบัติ ไม่ว่าจะเป็นผู้ที่ยังติดอยู่ในกิเลสหรือผู้ที่ได้บรรลุธรรมที่สูงขึ้น โดยมีการชี้ให้เห็นถึงความแตกต่างในลัก
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
312
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
… อิมสฺม หิ นาย ปุพพภาควิปสฺสนา โสมนสฺสสหคตา วา อุเปกขาสหคตา วา โหติ ฯ วุฏฐานคามินี อุเปกฺขาสหคตาวฯ อรูปฌานาน ปาทกานิ กตฺวา อุปปาทิตมคเคปิ เอเสว นโย เอว ปาทุกชฺฌานโต วุฏฐาย เยเกจิ สงฺขาเร สมุมสิตวา
บทความนี้กล่าวถึงแนวคิดของวิสุทธิมรรคและการปฏิบัติทางจิตใจ สรุปการปฏิบัติตามอำนาจของวิปัสสนาและฌานในระดับต่างๆ โดยเห็นว่าเป็นไปตามสิ่งที่ได้ปฏิบัติผ่านวิปัสสนาและความตั้งใจ อันมีผลต่อการเข้าถึงพระนิพพ
วิสุทธิมรรค แปล ภาค ๒ ตอน ๑ - ความตายและฌาน
23
วิสุทธิมรรค แปล ภาค ๒ ตอน ๑ - ความตายและฌาน
…ณ์เป็นที่ตั้ง แห่งความสังเวช ฌานนี้จึงเป็นฌานไม่ถึงอัปปนา ถึงเพียงอุปจาร เท่านั้น ส่วนโลกุตตรฌานและอรูปฌานที่ ๒ ที่ 4 ถึงอัปปนาได้ แม้ ในสภาวธรรม เพราะเป็นภาวนาพิเศษ จริงอยู่ โลกุตตรฌานถึง อัปปนาได้ด้วยอำนา…
เนื้อหาพูดถึงการระลึกถึงความตายและการฝึกฌานในชีวิตประจำวัน อธิบายลักษณะของจิตที่เกิดขึ้นและดับไป การพิจารณาอย่างลึกซึ้งเกี่ยวกับความตายจะช่วยให้จิตตั้งมั่นและลดนิวรณ์ได้ ฌานที่เกิดขึ้นในกระบวนการนี้จะ
ความสำคัญของมรณสติในวิสุทธิมรรค
24
ความสำคัญของมรณสติในวิสุทธิมรรค
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 24 อารมณ์ เพราะว่าในอรูปฌานนั้นมีแต่ความก้าวล่วงอารมณ์แห่งฌานที่ ถึงอัปปนาแล้วเท่านั้น แต่ในมรณสตินี้ (วิสุทธิภาวนานุกรมและ อาร…
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของมรณสติในการปฏิบัติธรรม โดยแสดงให้เห็นว่าผู้ที่มีความเข้าใจในมรณสติจะเป็นผู้ไม่ประมาทและลดความหลงใหลในชีวิต รวมถึงอานิสงส์ที่เกิดขึ้นเมื่อมีการระลึกถึงความตาย ซึ่งส่งผลในกา