อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - ความเข้าใจในฌานและจิต : หน้า 68/442

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 68 ฉันใด แม้อนุตตรจิต (โลกุตตรจิต) ท่านก็ถือเอาโดยชื่อว่า "ปฐม- ฌานโสดาปัตติมรรคจิต" ฉันนั้น ๆ ถึงแม้อรูปฌาน บัณฑิตก็ถือเอา ในปัญจมฌาน (ฌานที่ ๕) เพราะอรูปฌานมีองค์เสมอกัน โดย ประกอบด้วยอุเบกขากับเอกัคคตา ฯ อธิบายว่า ย่อมได้ชื่อว่าปัญจม ฌาน ฯ อีกอย่างหนึ่ง ประกอบความว่า รูปาวจรจิตและโลกุตตรจิต บัณฑิตถือเอาในความต่างแห่งปฐมฌานเป็นต้น โดยชื่อมีอาทิว่า ปฐม ฌานกุศลจิต ปฐมฌานโสดาปัตติมรรคจิต ฉันใด ถึงแม้อรูปฌานท่าน ก็ถือเอาในฌานที่ ๕ ก็ฉันนั้น ๆ จริงอยู่ การประกอบความนี้นั่นแล ปรากฏว่าเป็นความต้องการแม้แก่ท่านอาจารย์ เพราะท่านกล่าวไว้อย่างนั้น โดยตรงทีเดียวในนามรูปปริเฉท ฯ สมจริงดังคำที่ท่านอาจารย์กล่าวไว้ใน นามรูปปริเฉทนั้นว่า ๆ รูปาวจรและโลกุตตรจิต บัณฑิตถือเอาใน ความต่างแห่งฌานมีปฐมฌานเป็นต้น แม้ถึง อรูปฌาน ท่านก็มีถือเอาในฌานที่ ๕ ฯ บทว่า ตสฺมา ความว่า เพราะแม้อนุตตรจิต (โลกุตตรจิต) บัณฑิตถือเอาในความต่างแห่งฌาน มีปฐมฌานเป็นต้น เหมือน รูปาวจรจิต ถึงอรูปฌานท่านก็ถือเอาในฌานที่ ๕, อนึ่ง เพราะ อนุตตรจิต (โลกุตตรจิต) บัณฑิตแบ่งออกเป็นอย่างละ ๕ ๆ โดย ความต่างแห่งการประกอบกับองค์ฌาน กล่าวไว้ว่า ๔๐ และถึงอรูปฌาน ท่านก็ถือเอาในความต่างแห่งฌาน มีปฐมฌานเป็นต้น เหมือน