ข้อความต้นฉบับในหน้า
નૂ
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 207
และพระอรหันต์ผู้บริสุทธิ์เท่านั้น ๆ อีกนัยหนึ่ง ที่อยู่ของพรหม
เหล่านี้ บริสุทธิ์ เพราะไม่มีเรื่องพอใจและขัดใจ เพราะเหตุนั้น จึง
ชื่อว่าสุทธาวาส ฯ ภูมิเป็นที่อยู่แม้ของพรหมเหล่านั้นก็ชื่อว่าสุทธาวาส ฯ
ก็บรรดาพวกพรหมที่อยู่ใน ๕ ชั้นเหล่านั้น พวกพรหมผู้อยู่ในชั้นที่ ๑
ชื่อว่าอวิหา เพราะอรรถว่า ไม่ละที่อยู่ของตนโดยกาลเล็กน้อยฯ พวก
พรหมผู้อยู่ในชั้นที่ ๒ ชื่อว่าอตัปปา เพราะอรรถว่า ไม่สะดุ้งกลัว
อะไร ๆ ๆ พวกพรหมผู้อยู่ในชั้นที่ ๓ ชื่อว่าสุทัสสา เพราะอรรถว่า
ปรากฏได้โดยง่าย เพราะพรหมเหล่านั้นมีรูปงามอย่างยิ่ง ๆ พวก
พรหมผู้อยู่ในชั้นที่ 4 ชื่อว่าสุทัสสี เพราะอรรถว่า เห็นได้โดยง่าย
เพราะเป็นผู้มีการเห็นบริสุทธิ์ดี ๆ ส่วนพวกพรหมผู้อยู่ในชั้นที่ ๕ ชื่อ
ว่าอกนิฏฐา เพราะอรรถว่า พรหมเหล่านั่นไม่มีความต่ำต้อย เพราะ
เป็นผู้มีสมาบัติอย่างอุกฤษฎ์ฯ ขันธ์ ๕ (คือ เวทนา สัญญา สังขาร
และวิญญาณ) ที่เป็นวิบากแห่งอรูปฌานที่ ๑ ซึ่งเป็นไปในอากาสา
นัญจายตนะนั่นแล หรือโอกาสที่ท่านกำหนดด้วยขันธ์ ๔ ที่เป็น
แห่งอรูปฌานที่ ๑ เหล่านั้น ชื่อว่าอากาสนัญจายตนภูมิ ฯ นัยใน
วิญญาณัญจายตนภูมิเป็นต้น แม้ที่เหลือ ก็อย่างนั้น ๆ
[อธิบายความใน ๒ คาถา]
ที่เป็นวิบาก
สัมพันธ์ความว่า "บุคคลทั้งหลายผู้เป็นปุถุชนก็ดี เป็นพระ
โสดาบันก็ดี และเป็นพระสกทาคามีก็ดี ย่อมไม่ได้ในชั้นสุทธาวาส แม้
โดยประการทั้งปวง" ฯ ก็ด้วยการห้ามปุถุชนเป็นต้น การได้เฉพาะ
๑. หมายถึงพระอรหันต์ ซึ่งสำเร็จในชั้นนั้น