ลิ้น : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 2 / 14

…ก่ ๑) ศีลสังวร คือ การสำรวมในพระปาฏิโมกข์ ๒) อินทรียสังวร คือ การสำรวมอินทรีย์ทั้ง 5 คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ มิให้อารมณ์ส่วนที่จะชักนำไปทางชั่วเข้า ติดอยู่ได้ สังวรเหล่านี้มีประจำพระองค์เป็นปรกติอยู่เส…

เนื้อหาได้แก่หลักการสำรวมในพระพุทธศาสนา เช่น ศีลสังวร การสำรวมอินทรีย์ทั้ง 5 อย่างตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ และการรู้ประมาณในการบริโภคที่จะไม่มากหรือน้อยเกินไป ทั้งนี้ยังรวมถึงการประกอบความเพียรและควา…

… ๑ “อินทรีย์” มีความหมายหลายอย่าง แต่ในศีล ข้อนี้มุ่งถึงอินทรีย์ 5 หรืออายตนะภายใน 5 คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ คำที่ ๒ “สังวร” หมายถึง สำรวมระวัง คำที่ ๓ “ศีล” หมายถึง ภาวะปรกติ ดังนั้น “อินทรียสังวรศีล”…

…ามสำคัญของการคุ้มครองทวารในอินทรีย์ โดยเน้นถึงการสำรวมระวังอินทรีย์ทั้ง 5 ซึ่งประกอบด้วย ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ดั้งนั้น 'อินทรียสังวรศีล' จึงหมายถึง ความปรกติในการควบคุมอารมณ์และความรู้สึกต่างๆ ที่เข้…

…งกาย ซึ่งเราสามารถทราบอาการของจิตได้ด้วยการที่จิตของเราออกไปรับอารมณ์ จาก ทวารทั้ง 6 คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เมื่อเราเห็นรูป จิตก็จะวิ่งออกไปรับอารมณ์ทางตา แล้วก็นำมาแปรเปลี่ยนเป็นความรู้สึก เมื่อได้ ฟ…

บทความนี้สำรวจธรรมชาติของจิตและความสัมพันธ์ระหว่างจิตกับร่างกาย โดยระบุว่าจิตอาจไม่มีการดำรงอยู่ในที่ใดที่หนึ่งเช่นหัวใจ หรือสมอง แต่ต้องอาศัยอวัยวะในร่างกายเพื่อทำหน้าที่รับรู้และสร้างความรู้สึก จิตม

3. จมูก 4. ลิ้น 5. กาย 6. ใจ ร่างกายก็เหมือนบ้านที่มีประตูหน้าต่างอยู่ 6 ช่องทาง สิ่งต่างๆ ภายนอกที่เราจะรับรู้ รับ…

บทความนี้อธิบายถึงช่องทางทั้ง 6 ที่ใช้ในการรับรู้ของมนุษย์ ได้แก่ ตา, หู, จมูก, ลิ้น, กาย, ใจ โดยพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเปรียบเทียบแต่ละช่องทางกับสัตว์ต่างๆ ที่มีลักษณะพิเศษเปรียบเทียบถ…

เมื่อจะต้องได้มาซึ่งผัสสาหาร เช่น ตามองเห็นรูป หูได้ยินเสียง จมูกได้ดมกลิ่น ลิ้นได้ รับรส กายได้สัมผัสถูกต้อง ให้ปลงใจพิจารณาระแวดระวัง ประดุจเป็นโคที่ไม่มีหนังหุ้มร่าง มีแต่เนื้อส…

บทความนี้เสนอการพิจารณาผัสสาหารที่เข้ามากระทบทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ดุจโคที่ไม่มีหนังหุ้มร่าง ซึ่งต้องมีความระมัดระวังจากภัยต่าง ๆ เพื่อไม่ให้ตกไปในทุกข์ เหมือนหลุ…

…จ้งอารมณ์ ความรับรู้เรื่องราว ต่าง ๆ ได้ คือ ความรู้แจ้งทางทวารทั้ง 6 ได้แก่ ทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย และ ทางใจ หรือเป็นความรู้ที่เกิดขึ้นเมื่ออายตนะภายในและอายตนะภายนอกกระทบกัน วิญญาณมีอยู่ 2 อ…

…นุษย์ ในขณะที่วิญญาณขันธ์เกี่ยวข้องกับการรับรู้อารมณ์ผ่าน 6 ช่องทางที่มีอยู่ในชีวิต เช่น ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ โดยทั้งสองมีความเชื่อมโยงกันในกระบวนการสร้างจิตและอารมณ์ จุดสำคัญคือการเข้าใจว่าสังขารขัน…

…นของหนักจริงๆ นะ รู้ว่าเป็นของหนักแล้ว เริ่มต้นทีเดียว เมื่อเห็นว่าหนักละก็เริ่มต้นสำรวม ตา หู จมูก ลิ้นกาย ใจ เลยทีเดียว สำรวมระวังไว้ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ในเวลาที่รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ…

…ล่อยเบญจขันธ์ทั้ง 5 ซึ่งเป็นวิธีการเพื่อหลุดพ้นจากการยึดติดในสังขาร โดยเฉพาะการสำรวมระวังตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เพื่อให้สามารถสละความยินดีและความไม่ยินดีออกไป จากนั้นต้องมีความขยันและศรัทธาในการปล่อย เมื่…

…ันธ์เบื้องต้น ดังนี้ 1. พิจารณาว่าขันธ์ 5 เป็นของไม่ดี ไม่งาม เป็นของหนักจริง ๆ 2. สำรวม ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ในเวลาที่รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส (โผฏฐัพพะ) ธรรมารมณ์ มากระทบ ไม่ให้ความชอบไม่ชอบกระทบได้ …

บทความนี้กล่าวถึงการเปลี่ยนแปลงจากมนุษย์ธรรมดาไปสู่การเป็นมนุษย์เทวดา โดยการบวชหรือรักษาศีล เพื่อเข้าถึงกายมนุษย์ละเอียดและกายทิพย์ รวมถึงการปฏิบัติธรรมเพื่อปล่อยขันธ์ 5 ซึ่งเป็นการลดการยึดมั่นถือมั่น

…จิตอยู่เสมอ จะเกิดในชาติใดภพใดก็ตาม วิถีจิต ไม่เกิดที่อื่น ต้องเกิดตามอายตนะเหล่านี้ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ 2. อายตนะภายในเหล่านี้ มีลักษณะเหมือนเป็นที่อยู่ของวิถีจิต เหมือนพิณ เมื่อมีผู้ดีด ก็จะมีเสี…

อายตนะมีคุณสมบัติสำคัญแบ่งออกเป็น 5 อย่าง โดยอายตนะภายในเป็นที่เกิดของวิถีจิตและมีอายตนะภายนอกทำหน้าที่เป็นที่ประชุมของวิถีจิต ทั้งภายในและภายนอกมีทั้งหมด 12 ประการ รวมถึงจักขายตนะ, โสตายตนะ และรูปายต

…ิด ท่านกล่าวว่า “บ่อเกิดของตาดึงดูดรูป บ่อเกิดของหูดึงดูดเสียง บ่อเกิดของจมูกดึงดูดกลิ่น บ่อเกิด ของลิ้นดึงดูดรส บ่อเกิดของกายดึงดูดสัมผัส บ่อเกิดของใจดึงดูดธรรมารมณ์” ซึ่งเราสามารถจับคู่ได้ดังนี้ ตา ดึงด…

…์ไปตามภพภูมิ และธัมมายตนะที่ดึงดูดสรรพสัตว์ที่หมดกิเลส โดยอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างตา, หู, จมูก, ลิ้น, กาย และใจ กับอายตนะในภพ 3 ที่ดึงดูดสรรพสัตว์ตามอำนาจของบุญและบาป เช่น กามภพ, รูปภพ, และอรูปภพ ซึ่ง…

…็เบื่อหน่าย เบื่อหน่ายใน รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์ เบื่อหน่ายในทางความรู้ทาง ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เบื่อหน่ายในการสัมผัสทาง ตา หู จมูก ลิ้น กายใจ เบื่อหน่ายหมดต้องทำใจให้หยุดอยู่ ณ ศูนย์กลางก…

สิ้น กาย กล่าวถึงการหยุดใจและการแยกชีวิตออกเป็นอายตนะ 12 เพื่อเห็นว่าชีวิตปราศจากตัวตน โดยเสนอให้ทำใจหยุด ณ ศูนย์กลางกาย เพื่อไปสู่ความรู้ที่แท้จริงและการเข้าใจถึงความหมายของชีวิต. นักศึกษาได้รับการกร

…ดยปกติแปลว่า ประตู ทาง ช่องตามร่างกาย แต่ในที่นี้หมายถึง ทางรับรู้อารมณ์ มี 6 ทาง คือ ทางตา หู จมูก ลิ้น - กาย และใจ อันเป็นอายตนะภายใน อารมณ์ หมายถึง เครื่องยึดหน่วงของจิตใจ สิ่งที่จิตยึดหน่วง สิ่งที่ถูก…

…ญาณ ทั้งนี้ ทวารมีความหมายว่า ช่องทางหรือประตูรับรู้อารมณ์ มีทั้งหมด 6 ช่องทาง ได้แก่ ตา, หู, จมูก, ลิ้น, กาย และใจ อารมณ์จะเป็นเครื่องยึดหน่วงของจิตใจที่เกี่ยวข้องกับอายตนะภายนอก เช่น รูป, เสียง, กลิ่น, …

…อความรู้ที่เกิดขึ้นเมื่ออายตนะภายนอก และภายในกระทบ มี 6 อย่างเหมือนกันคือ การรู้อารมณ์ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ทวาร 6 อารมณ์ 6 และวิญญาณ 6 รวม 18 นี้เอง เรียกว่า ธาตุ 18 ดังนั้น ความเป็นไปทั้งมวลในสรร…

…งเกิดจากการกระทบกับอายตนะทั้งภายนอกและภายใน หนุนสำรวจธาตุ 18 ที่รวมการรู้ต่างๆ ที่เกิดจากตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ความเป็นไปของชีวิตทั้งหมดจึงสัมพันธ์กับธาตุเหล่านี้ ซึ่งมีแสดงภาพสีหรือเสียงได้ตามธาตุที่…

…่มี 991 ในอินทรีย์ 22 นับตั้งแต่ข้อที่ 1 ถึงข้อที่ 6 เป็นเรื่องของอายตนะภายนอกทั้ง 6 คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ตามลำดับ ทั้งนี้เพราะเป็นสิ่งที่เห็นได้ชัดมากที่สุด ทำให้เข้าใจได้ง่าย จึงเรียงมาเป็นอันดับแ…

บทความนี้กล่าวถึงการเข้าใจอินทรีย์ในพระพุทธศาสนา ซึ่งประกอบด้วยอินทรีย์ 22 ชนิด และอธิบายถึงความสำคัญของอินทรีย์ทั้ง 6, 3 และ 5 ประการ โดยมีเนื้อหาที่สำคัญเกี่ยวกับการตระหนักถึงความเกิดและดับซึ่งนำไปส

…ะทบทางตา) 2. โสตสัมผัส (ความกระทบทางหู) 3. ฆานสัมผัส (ความกระทบทางจมูก) 4. ชิวหาสัมผัส (ความกระทบทางลิ้น) 5. กายสัมผัส (ความกระทบทางกาย) 6. มโนสัมผัส (ความกระทบทางใจ) ความสัมผัส 3 อย่างนี้ จะต้องมีธรรม 3 …

…ที่เกิดจากสัมผัสดังกล่าว มี 6 ประการ ขึ้นอยู่กับที่มาของสัมผัส เช่น เวทนาเกิดจากสัมผัสทางตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ นอกจากนี้ยังแบ่งเวทนาออกเป็น 5 ประเภทตามลักษณะการรู้สึก เช่น ความรู้สึกเป็นสุขทางกายและใจ…

…กลางกำเนิด ธาตุธรรมเดิม ทั้ง 6 ดวงนี้จะคุมเกี่ยวกับเรื่องของจักขุ โสตะ มานะ ชิวหา กายะใจ ทำให้ตา หู ลิ้น กาย ใจ ทำหน้าที่เป็นใหญ่ในตัวของมันได้ ถ้าหากไม่มีโปรแกรมส่วนละเอียดจำแนก ก็จะทำให้อวัยวะส่วนหยาบแต…

…จาะลึกถึงดวงอินทรีย์ 6 ดวง และ 3 ดวงในมนุษย์ที่มีบทบาทสำคัญในการควบคุมประสาทสัมผัสต่าง ๆ เช่น ตา หู ลิ้น กาย และใจ โดยอธิบายลักษณะของดวงอินทรีย์ที่แสดงถึงเพศชายและเพศหญิง รวมถึงบทบาทของชีวิตินทรีย์ที่ทำให…

…้เทศน์เรื่องอายตนะภายในกับอายตนะภายนอกว่า “ดูก่อนน้องหญิง พวกเธอเข้าใจว่าอายตนะภายใน คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ และอายตนะภายนอก คือ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส และธรรมารมณ์ทั้งหลาย เมื่อเกิดการกระทบกัน จึงเ…

พระนันทกเถระได้เทศน์ให้ภิกษุณีฟังเกี่ยวกับอายตนะภายใน ได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ และอายตนะภายนอก ได้แก่ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส เมื่อสิ่งเหล่านี้เกิดการกระทบกันจะเกิดความร…

…่งทีเดียว ไม่ปรากฏออก มาทางใดทางหนึ่ง เมื่อมีอารมณ์ต่างๆ ที่ดีก็ตาม ไม่ดีก็ตาม มากระทบทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ครั้นกระทบแล้ว อนุสัย กิเลสที่เคยสงบอยู่นั้น ก็เปลี่ยนสภาพเป็น ปริยุฏฐานกิเลส คือกิเลสที่ปรา…

บทความนี้พูดถึงอนุสัยกิเลส 7 ชนิดที่มีอยู่ในใจมนุษย์ ซึ่งสงบแต่ไม่ปรากฏออกมา และจะมีการเปลี่ยนแปลงเมื่อมีอารมณ์มากระทบ อนุสัยกิเลสจะกลายเป็นปริยุฏฐานกิเลสที่เห็นได้ทางใจ และอาจจะกลายเป็นวีติกามกิเลสที

ธรรมะเพื่อประชาชll สำรวมจิตเพื่อชีวิตที่สมบูรณ์ ไม่สำรวมอินทรีย์คือตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ปล่อยให้หลงใหล ไปในรูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ติดอยู่ในอารมณ์ที่เป็นเหยื่อล่อ ของพญามาร เราก็…

บทความนี้เน้นความสำคัญของการสำรวมจิตและการควบคุมประสาทสัมผัสเพื่อลดความหลงใหลในรูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ซึ่งอาจนำไปสู่อารมณ์ที่ไม่ดี การฝึกอบรมจิตใจ โดยการตั้งสติในจุดกลางกายฐานที่ ๗ จะช่วยให้เราบรรล

…าม ปฏิกูลโดยความเปรอะเปื้อนพังเห็นลงอย่างนี้ว่า "ก็แลอาหารนั่น แม้ในเวลาบริโภค ก็เปื้อนมือ ริมฝีปาก ลิ้น แลเพดานปาก มือ ริมฝีปาก ลิ้น แลเพดานปากนั้นเป็นสิ่งปฏิกูลไปเพราะถูกอาหารนั้น เปื้อนเอา ซึ่งแม้ล้างก…

บทความนี้อธิบายถึงความเปรอะเปื้อนที่เกิดขึ้นจากการบริโภคข้าว น้ำ และของกิน โดยเน้นที่อาการต่างๆ เช่น การติดค้างของอาหารในช่องปาก วิธีการล้างทำความสะอาด และผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการบริโภคซึ่งสร้างความรู