หน้าหนังสือทั้งหมด

วิทยาศาสตร์และความรู้ด้านละเอียดในพระไตรปิฎก
320
วิทยาศาสตร์และความรู้ด้านละเอียดในพระไตรปิฎก
…ยาศาสตร์นั้นใช้อินทรีย์เพียง 5 ประการ ในการศึกษาทดลองและพิสูจน์ ความจริงต่าง ๆ ในโลก คือ ตา หู จมูก ลิ้น และร่างกาย วิทยาศาสตร์กระแสหลักไม่ยอมรับ อินทรีย์ที่ 6 คือ “ใจ” และมักคิดว่าใจเป็นส่วนหนึ่งของสมองอ…
เนื้อหานี้พูดถึงการพิสูจน์ความจริงต่าง ๆ โดยใช้วิธีการที่แตกต่างกัน ระหว่างวิทยาศาสตร์ที่เน้นการใช้ประสาทสัมผัสทั้ง 5 และพระพุทธศาสนาที่ให้ความสำคัญกับ 'ใจ' ว่าเป็นเครื่องมือในการพิสูจน์เรื่องละเอียด
หลักธรรมเรื่องการทำใจให้หยุด
34
หลักธรรมเรื่องการทำใจให้หยุด
…นา อุปายาส เพราะความคับแคบใจ เราจึงกล่าวว่าเป็นของร้อน ฯลฯ ในทำนองเดียวกัน สิ่งที่มากระทบทางหู จมูก ลิ้น กาย ใจ ล้วนเป็นของร้อนและร้อนเพราะ สาเหตุเดียวกัน คือ ไฟราคะ ไฟโทสะ ไฟโมหะ ชาติความเกิด ชราความแก่ …
บทความนี้เน้นการทำใจให้หยุดตามพระธรรมเทศนา โดยแสดงถึงการอ่านข้อความที่มากระทบทางอายตนะทั้ง 5 และวิธีการแก้ไขที่ทำให้จิตสงบ ไม่ยินดียินร้าย เราจึงสามารถรู้สึกถึงความเบื่อหน่ายในสิ่งที่เกิดขึ้น ทำให้มีก
การพิสูจน์ความจริงผ่านประสาทสัมผัสและใจ
72
การพิสูจน์ความจริงผ่านประสาทสัมผัสและใจ
…ูจน์ด้วย “ตา”, “เสียง” ต้องพิสูจน์ด้วย “หู”, “กลิ่น” ต้องพิสูจน์ด้วย “จมูก”, “รส” ต้อง พิสูจน์ด้วย “ลิ้น”, “สัมผัสที่นุ่มหรือแข็ง” ต้องพิสูจน์ด้วย “ร่างกาย” เป็นต้น “หู, จมูก, ลิ้น, ร่างกาย” ไม่สามารถพิสู…
บทความนี้เน้นการพิสูจน์ว่าความจริงไม่สามารถใช้เพียงแค่ประสาทสัมผัสห้าประการได้ จำเป็นต้องใช้ใจในการสำรวจโลกที่ละเอียด เช่น นรก สวรรค์ หรือแม้กระทั่งอารมณ์ความรู้สึกที่เกิดขึ้นในใจ การไม่ยอมรับเรื่องใจ
การรักษาศีลเพื่อต่อต้านกิเลส
77
การรักษาศีลเพื่อต่อต้านกิเลส
…จเสียงขวับเข้าให้ นอนไม่หลับ เอากลิ่นหอม ๆ มากระทบจมูก ใจฟังอีกแล้ว เอาอาหารถูกปากมาล่อ พออาหารกระทบลิ้นเข้าเท่านั้น ใจฟังอีกแล้ว เอาของนุ่ม ๆ นิ่ม ๆ มาเป็นเหยื่อล่อ พอกระทบกายเข้า ติดใจ นอนไม่หลับ ต้องตา…
…า ดังนั้นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้แสดงให้เห็นถึงเหยื่อที่มาล่อใจจากทางประสาทสัมผัสต่างๆ ทั้งตา หู จมูก ลิ้น และกาย การรักษาศีลจึงเป็นวิธีที่จะกำจัดกิเลส สิ่งที่เราทำได้ในการรักษาศีล 8 คือการตัดเหยื่อที่มาล่อ…
การคุ้มครองทวารในอินทรีย์ทั้งหลาย
41
การคุ้มครองทวารในอินทรีย์ทั้งหลาย
…สำรวม ระวังอินทรีย์ ให้เป็นปรกติ “ทวารในอินทรีย์ทั้งหลาย” หมายถึง “อายตนะภายใน 6” ได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ซึ่งจะ เป็นทางเปิดรับอายตนะภายนอกทั้ง 6 คือ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส และธรรมารมณ์ (อารมณ์ที…
…อนที่ 2 ในการปฏิบัติธรรมตามคำสอนของพระพุทธเจ้า คือการคุ้มครองทวารในอินทรีย์ทั้งหก ได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เพื่อป้องกันการเกิดอกุศลบาปธรรมอย่างอภิชฌาและโทมนัส การรักษาความสำรวมในอินทรีย์ไม่ให้เปิดรับ…
อายตนะและวิถีจิต
126
อายตนะและวิถีจิต
…ีจิตอยู่เสมอ จะเกิดในชาติใดภพใดก็ตามวิถีจิตไม่เกิดที่อื่น ต้องเกิด ตามอายตนะเหล่านี้ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ 2. อายตนะ 12 ชื่อว่า อายตนะ เพราะว่าเป็นที่อยู่ จริงอย่างนั้น ในทางโลก ที่เป็นที่อยู่ ท่านเร…
…่เกิดแห่งวิถีจิต ซึ่งหมายถึงการรวมกันของอารมณ์และวิถีจิตที่ต้องอาศัยอายตนะ ทั้ง 6 ได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ หน้าที่ของอายตนะคือการเป็นสถานที่เกิดและประชุมของอารมณ์ซึ่งมีความสำคัญในความเข้าใจของพุทธ…
อายตนะภายใน (อัชฌัตติกายตนะ)
128
อายตนะภายใน (อัชฌัตติกายตนะ)
…แดนติดต่อคือ จมูก จมูก หมายถึง ประสาทที่สูดกลิ่นได้ อยู่ในช่องจมูก 4. ชิวหายตนะ หมายถึงแดนติดต่อคือ ลิ้น ลิ้น หมายถึง ประสาทที่ลิ้มรสได้ อยู่ที่แผ่นลิ้น 5. กายายตนะ หมายถึงแดนติดต่อคือ กาย กาย หมายถึง ประ…
…ยตนะภายในประกอบด้วยประสาท 6 ชนิด ได้แก่ ตา ที่สัมผัสรูปภาพ, หู ที่สัมผัสเสียง, จมูก ที่สัมผัสกลิ่น, ลิ้น ที่สัมผัสรสชาติ, กาย ที่สัมผัสสัมผัสต่างๆ และใจ ที่คือจิตหรือมนุษย์ ประสาทต่างๆ มีโครงสร้างและหน้าท…
อายตนะ 12: การติดต่อของจิตและอารมณ์
241
อายตนะ 12: การติดต่อของจิตและอารมณ์
… 3) ฆานายตนะ แดนติดต่อคือ จมูก หมายถึง ประสาทที่สูดกลิ่นได้อยู่ในช่องจมูก 4) ชิวหายตนะ แดนติดต่อคือ ลิ้น หมายถึง ประสาทที่ลิ้มรสได้ อยู่ที่แผ่นลิ้น 5) กายายตนะ แดนติดต่อคือ กาย หมายถึง ประสาทที่ได้รับสัมผ…
อายตนะ 12 แบ่งออกเป็นอายตนะภายใน 6 ประเภท ได้แก่ ตา, หู, จมูก, ลิ้น, กาย, ใจ และอายตนะภายนอก 6 ประเภท ได้แก่ รูป, เสียง, กลิ่น, รส, สัมผัส, ธรรมารมณ์ อายตนะภายในคือช่อ…
การหยุดใจและการเข้าถึงพระธรรมกาย
397
การหยุดใจและการเข้าถึงพระธรรมกาย
…า ราคะ โทสะ และโมหะ เกิดมาจากจัก บ้าง รูปบ้าง ความรู้เห็นทางตา สัมผัสทางกาย ต้องแก้ไขทาง ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ไม่ให้ยินดียินร้าย ในรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ และธรรมารมณ์ ที่มากระทบ ถูกต้องอายตนะทั้…
บทความนี้พูดถึงความสำคัญของการหยุดใจเพื่อให้เข้าถึงพระธรรมกาย ซึ่งเป็นแหล่งแห่งความสุขที่แท้จริง การหยุดใจทำให้รู้จักความเบื่อหน่ายในรูป เสียง กลิ่น รส และสัมผัสทางกายขณะกิเลสดับสิ้นและความสงบเย็นเกิด
วิถีกิริยวรรณแปล ภาค 3 ตอน 1 - ลักษณะตา
23
วิถีกิริยวรรณแปล ภาค 3 ตอน 1 - ลักษณะตา
…ติอาจารย์] ฝ่ายอาจารย์กล่าวว่า "ตา คือความผ่องใสแห่งฤดูรูป ทั้งหลาย (ส่วน) ที่ยังด้วยชาตุไฟ หู จมูก ลิ้น ก็คือความผ่องใสแห่ง ฤดูรูปทั้งหลาย (ส่วน) ที่ยังด้วยชาตุชม ธาตุคู่ และธาตุนำ (ตาม ลำดับ) กาย ก็คือค…
…ดูรูป ธาตุ และคุณลักษณะของประสาทสัมผัส ว่าตาคือความผ่องใสของฤดูรูปและมีความสำคัญเช่นเดียวกับหู จมูก ลิ้น และกาย ในการรับรู้สิ่งต่างๆ โดยมีการอ้างอิงถึงแนวคิดทางธรรมเพื่อทำให้ความเข้าใจเกี่ยวกับพฤติกรรมของ…
ความเพียรในการสำรวมอินทรีย์และรักษาสมาธิ
169
ความเพียรในการสำรวมอินทรีย์และรักษาสมาธิ
…ดียวกัน ดังตัวอย่างข้างล่างนี้ 1. สังวรปรสาท ความเพียรในการสำรวมอินทรีย์: เริ่มต้นสำรวม ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เลยทีเดียว สำรวมระวังไว้ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ในเวลาที่รูป เสียง กลิ่น รส โภคธรรมะ ธรรมรมณ…
…รพัฒนาความเพียรในการสำรวมอินทรีย์และรักษาสมาธิ ตามที่สอนโดยพระมงคลเทพมุนี โดยเน้นการสำรวมตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ไม่ให้ความรู้สึกต่อสิ่งภายนอกมีผลกระทบต่อจิตใจ ด้วยการเพียรพยายามในการสละความชอบและไม่ชอบ…
การสำรวมอินทรีย์เพื่อสร้างบารมี
95
การสำรวมอินทรีย์เพื่อสร้างบารมี
เสาวภา แสงทอง สำรวมอินทรีย์ คือการระวังรักษาตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ไม่ให้เป็นไปในด้านสิ่งที่เป็น ข้าศึกต่อการสร้างบารมี ข้าศึกต่อการประพฤติพรหมจรรย์ เราจะต้…
การสำรวมอินทรีย์เป็นการดูแลและรักษาตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจไม่ให้ไปทางที่เป็นข้าศึกต่อการสร้างบารมี ต้องมีสติในการปฏิบัติ เพื่อลดการยึดติดกับอารมณ์ที…
ปัจฉิมวาจา: ความไม่ประมาทในการดำเนินชีวิต
15
ปัจฉิมวาจา: ความไม่ประมาทในการดำเนินชีวิต
…ี่เฝ้า เรานี้ว่า สังขารทั้งหลายมีความเสื่อมไปเสมอ สิ่งที่ได้เห็นด้วยตา ได้ยินด้วยหู ได้ทราบด้วยจมูก ลิ้น กาย ได้รู้แจ้งทางใจ เสื่อมไปเสมอ ไม่เหลือเลย ท่านจง ถึงพร้อมด้วยความไม่เผลอ ไม่ประมาท” ด้วย “พระปัจ…
พระบรมศาสดาทรงแสดงพระปัจฉิมวาจาเพื่อเตือนสติให้เราทั้งหลายไม่ประมาท และนึกถึงความเสื่อมของสังขารว่าเป็นความจริงที่ทุกคนต้องเผชิญ เจตนาของพระองค์คือการช่วยเหลือให้เราเข้าถึงธรรมกายและนิพพาน ผ่านการทำคว
คุณลักษณะของภิกษุและสามเณร
11
คุณลักษณะของภิกษุและสามเณร
…พฤติเบากาย กายก็เบา ประพฤติเบาใจ ใจก็เบา” ๑๑. สนฺตินฺทริโย เป็นผู้มีอินทรีย์สงบแล้ว ทั้ง ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ถ้ายังลอกแลกยังเป็น ที่ ไว้วางใจในพุทธศาสนาไม่ได้ หลวงพ่อวัดปากน้ำเล่าเรื่อง ผู้เทศน์บอกพระอ…
สรุปคุณลักษณะที่ภิกษุและสามเณรควรมี ได้แก่ ความอ่อนโยน, ไม่เย่อหยิ่ง, เป็นผู้สันโดษ, มีอินทรีย์สงบ, และสามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข ความสงบในกายและใจเป็นพื้นฐานสำคัญในการพัฒนาตนตามหลักธรร
ความไม่ประมาทและปัญญาในพระธรรมเทศนา
30
ความไม่ประมาทและปัญญาในพระธรรมเทศนา
…ข้าถึงกายมนุษย์ละเอียดได้ เพราะความแน่วแน่ ไม่ประมาทแท้ๆ และเมื่อถึงกายมนุษย์ ละเอียดก็มีตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เหมือนกัน ก็มองดูเห็นว่า กายมนุษย์นั้นเลินเล่อ มีตัวอภิชฌา พยาบาท เห็นผิดจากคลองธรรมที่เป็นท…
ในพระธรรมเทศนาเรื่องความไม่ประมาท พระบรมศาสดาทรงสอนโดยใช้อุปมาอุปไมยเกี่ยวกับความไม่ประมาทที่นำไปสู่การมีปัญญาและการเข้าถึงภูมิแห่งปัญญาสูงสุด การไม่ประมาทเป็นการรักษาสติและมีความระมัดระวังต่อการกระทำ
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา
36
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา
…ชั่วอยู่ร่ำไป เป็นปัจจัยให้เกิดนามรูป ต้องเกิดดับอยู่เป็นธรรมดา เป็นปัจจัยให้เกิดสฬายตนะ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เป็นปัจจัยให้เกิดผัสสะ กระทบทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เป็นปัจจัยให้เกิดเวทนา ชอบ ไม่ชอบ เฉยอ…
เมื่อเรามาให้ทาน รักษาศีล และเจริญภาวนา จะเกิดผลดีต่อจิตใจ ความไม่โลภ ความไม่โกรธ และความไม่หลงเป็นเหตุผลในการสร้างธรรมะที่เข้าถึงการรู้ความจริงเกี่ยวกับชีวิต ทุกอย่างเกิดขึ้นและดับไปตามการไม่รู้จริงอ
การเตรียมตัวเป็นกัลยาณมิตร
31
การเตรียมตัวเป็นกัลยาณมิตร
…แย้ง หรือมีเจตนาใดๆ ขึ้น “วิญญาณ” คือส่วนที่เป็นความรู้แจ้ง ใน อารมณ์ที่มากระทบผ่านมาทาง ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ซึ่ง “ใจ” ในที่นี้มีคุณสมบัติพิเศษ คือ สามารถ รับรู้อารมณ์ต่างๆ ได้ทันที โดยไม่ต้องผ่านตั…
การรับรู้อารมณ์เช่น ความสุขและทุกข์ เกิดจากการได้รับรู้ผ่านประสาทสัมผัส โดยเฉพาะใจที่สามารถรับรู้อารมณ์ได้โดยตรง การเตรียมกายและกิริยาอาการภายนอกจึงสำคัญ เช่น การแต่งกายสุภาพเพื่อเสริมสร้างความประทับใ
สำรวมอินทรีย์ที่แท้จริง
167
สำรวมอินทรีย์ที่แท้จริง
…ัตว์ สิ่งของ เมื่อไม่ติดอะไรเลย จะทำให้ใจของเราละเอียดขึ้น ลูกต้องสำรวมอินทรีย์ คือ สำรวมตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ การสํารวมอินทรีย์ที่แท้จริง เกิดจากใจที่หยุดนิ่ง หลวงพ่อพูดมีแต่เนื้อ ๆ ทั้งนั้นเลยนะ ต้องจด…
…าเกี่ยวกับการสำรวมอินทรีย์ที่แท้จริงเน้นการควบคุมใจให้ไม่ติดในเรื่องทางโลก และการฝึกสำรวมตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เพื่อให้ใจหยุดนิ่ง ทำให้ใจละเอียดขึ้น หลวงพ่อชี้แนะให้จดจำและปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัดในการดำ…
ทำความเข้าใจอินทรียสังวรศีล
100
ทำความเข้าใจอินทรียสังวรศีล
…ถึง “อายตนะภายใน 6” เหตุที่ใช้คำว่า “ทวาร” ซึ่งแปลว่า ประตู ก็เพราะอายตนะภายในทั้ง 6 คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ เป็นทางเปิดรับอายตนะภายนอกทั้ง 6 คือ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส และธรรมารมณ์ (อารมณ์ที่รู้…
…ียสังวรศีล ซึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ให้คำแนะนำเกี่ยวกับการสำรวมระวังอายตนะทั้ง 6 ได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ โดยมีการเปิดรับอารมณ์ภายนอก และการรักษาความบริสุทธิ์ในจิตใจผ่านการควบคุมอินทรีย์ต่างๆ ในท…
การฝึกสติและภาวนาเพื่อความสงบในชีวิต
167
การฝึกสติและภาวนาเพื่อความสงบในชีวิต
…รที่นุ่มๆ ก็อยากได้ บางทีมีใครทำอะไรให้ถูกใจ ก็อยากได้เขามาอยู่ด้วยอีก การติดเหยื่อล่อทางตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจนี้เอง ทำให้มอง เห็นผิดเป็นชอบได้ง่าย ทำให้ถูกชักจูงไปทำความชั่วได้ง่าย แล้วก็ต้อง ประสบทุ…
การฝึกสติและภาวนาเป็นสิ่งสำคัญในการรักษาจิตใจให้ปลอดจากความหลง โดยปู่ย่าตายายได้ฝึกสติผ่านการศึกษาธรรมะ การสอนธรรมให้ลูกหลาน และการทำภาวนาทุกวัน วัดเป็นแหล่งเรียนรู้ที่ทำให้ปู่ย่าตายายเข้าใจเรื่องศีลธ