วากยสัมพันธ์ : ค้นหาหนังสือธรรมะ
หน้าหนังสือทั้งหมด
2
อธิบายบาลีไวยากรณ์ สมัญญาภิธานและสนธิ
…เป็นอันเดียวกัน และไวยากรณ์ในภาษา
บาลีนี้ ท่านแบ่งไว้เป็น ๔ ภาค คือ :-
๑. อักขรวิธี.
๒. วจีวิภาค
๓. วากยสัมพันธ์.
๔. ฉันทลักษณะ
๑. อักขรวิธี (อักขระ+วิธี) แบบแสดงอักษร จัดเป็น ๒ คือ
สมัญญาภิธาน แสดงชื่ออักษรที่เป…
บาลีไวยากรณ์ เรียบเรียงโดยพระอมราภิรักขิต แบ่งออกเป็น 4 ภาคหลัก ได้แก่ อักขรวิธี วจีวิภาค วากยสัมพันธ์ และฉันทลักษณะ โดยอักขรวิธีจะวิเคราะห์ตัวอักษรและชื่อของสระและพยัญชนะ พร้อมทั้งการจัดกลุ่มคำในประเภท…
5
บาลีไวยกรณ์: การศึกษาภาษาบาลี
…าภิธานและสนธิ - หน้าที่ 5
บาลีไวยากรณ์
บาลีไวยากรณ์นี้แบ่งเป็น 4 ภาคก่อน คือ อักขรวิธี ๑ วจีวิภาค ๑
วากยสัมพันธ์ ๑ ฉันทลักษณะ ๑.
9
[๑] อักขรวิธี ว่าด้วยอักษร จัดเป็น ๒ คือ สมัญญาภิธาน
แสดงชื่ออักษร ที่เป็นสระ และ…
บาลีไวยกรณ์แบ่งเป็น 4 ภาค ได้แก่ อักขรวิธี, วจีวิภาค, วากยสัมพันธ์ และฉันทลักษณะ โดยอักขรวิธีเกี่ยวกับอักษรและการจัดการเขียน วจีวิภาคแบ่งคำพูดออกเป็น 5 ส่วน วากยสัมพั…
2
วากยสัมพันธ์: การศึกษาและการประกอบคำพูด
ประโยค๑ - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 215
วากยสัมพันธ์
ภาคที่ ๓
(๑๔๗) นักเรียนได้ศึกษาวจีวิภาค รู้จักส่วนแห่งคำพูดแล้ว
ควรศึกษา…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับวากยสัมพันธ์ในบาลี โดยนักเรียนจะได้เรียนรู้เกี่ยวกับการประกอบคำพูดเป็นพากย์ ซึ่งมีความสำคัญในการสื่อสารและการแต่…
1
หนังสือบาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ ภาคที่ ๓
คํานํา
หนังสือบาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ ภาคที่ ๓ ตนต้นปรากฏ
ว่า มีศัพท์ที่นิยมในเชิงอักขรวิธี ยังแผกเพี้ยนไม่ลงระเบียบ ตามที่
สมเด็จพระมหาส…
หนังสือบาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ ภาคที่ ๓ ได้รับการชำระใหม่โดยอิงตามคำแนะนำของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า เพื่อให้มีรูปแบบที่เป็นระเบียบและส…
4
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
ประโยค๑ - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 217
๔. เป็นของที่เขาทำ ในพากย์ที่เป็นกรรมวาจาและเหตุกรรม
วาจก เรียกชื่อว่า วุตฺตกมุม, อุ,…
เนื้อหานี้พูดถึงหลักการของบาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ โดยเฉพาะการใช้บทนามนามในอรรถ 5 รูปแบบตามการทำงานร่วมกับกิริยา เช่น การทำ การไปถึง การใช้ให้ทำ และกา…
8
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
ประโยค๑ - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 221
๒. เป็นที่ซึมซาบหรือปนอยู่ (ใน) เรียกชื่อว่า พยาปิกาธาโร
อุ. ติเลส เตล์.
มจฉา.
๓.
เป็…
เนื้อหานี้เสนอบทเรียนเกี่ยวกับบาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ ที่มีการชี้ให้เห็นถึงการใช้งานต่างๆ ของคำพยาบาลและคำเชื่อมในภาษาบาลี โดยมีเนื้อหาเกี่ยวกับการอธิบาย…
3
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
ประโยค๑ - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 216
เรียกว่า พากย์ เช่น ปุตฺโต มาตาปิตเรา สมสม ปฏิปชฺชนฺโต
ปลิศ ลภติ เป็นตัวอย่าง, ตอนมีก…
บทนี้กล่าวถึงวิธีการศึกษาตำราเกี่ยวกับพากย์ในบาลี โดยเน้นความสำคัญของการเข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างบทต่าง ๆ และกฎการประกอบประโยค การศึกษาวิธีการเชื่อมโยงคำพูดจะช่วยให้การเรียนรู้มีประสิทธิภาพมากขึ้น รวม
5
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 218
(๑๕๒) บทนามนาม ที่ประกอบด้วยตติยาวิภัตติ ใช้ในอรรถ
5 อย่าง เข้ากับกิริยาบ้าง เข้ากับน…
บทนี้เน้นการใช้ตติยาวิภัตติในบาลีไวยากรณ์ โดยอธิบายถึงบทนามนามและการทำหน้าที่ต่างๆ ในอรรถ พบว่ามีการใช้งานใน 5 วิธีกับกิริยาและนาม พร้อมตัวอย่างที่ชัดเจนในการประยุกต์ใช้.
6
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 219
เวรชาย วิหรติ มหิตา ภิกฺขุสเซน สทฺธี
(๑๕๓) บทนามนาม ที่ประกอบด้วยจตุตถีวิภัตติ ใช้ในอ…
บทนี้กล่าวถึง บทนามนาม ในบาลีไวยากรณ์ ซึ่งจะมีการแบ่งออกเป็นหลายประเภทตามวิภัตติ โดยมีการใช้อรรถที่แตกต่างกันออกไป เช่น การให้ การส่งไป และการประทุษร้าย รวมถึงการใช้บทนามนามที่ประกอบด้วยปัญจมีและฉัฏฐี
7
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 22
๑. เนื่องด้วยเป็นเจ้าของพัสดุ (ของ) เรียกชื่อว่า สามีสมพนฺโธ
อุ. ภิกฺขุสฺส จีวร์.
๒. เ…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับกฎและหลักการของไวยากรณ์บาลี โดยเฉพาะเกี่ยวกับการจำแนกประเภทการใช้พัสดุและวากยสัมพันธ์ เช่น สมพนฺโธ, นิทฺธารณ์ และบทนามนามที่ประกอบด้วยสัตตมีวิภัตติในอรรถคัมภีร์ การใช้และการประยุกต์ในกร…
9
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 222
(๑๕๗) บทนามนาม ที่เป็นคำสำหรับร้องเรียก เรียกชื่อว่า
อาลปน, อุ, ธมฺม โว ภิกฺขเว เทเสส…
…รใช้คุณนามในสามกรณีที่แตกต่างกัน นอกจากนี้ยังกล่าวถึงบทสัพพนามและความสำคัญของบทย่อยต่าง ๆ ในบริบทของวากยสัมพันธ์เพื่อให้เข้าใจการใช้ภาษาอย่างถูกต้อง เช่น การใช้คำอธิบายหรือการอ้างอิงที่ชัดเจนเพื่อให้แน่ใจว่าความห…
10
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 223
(๑๖๐) บทกิริยาเป็น ๒ อย่าง คือบทกิริยาในพากยางค์อย่าง ๑
บทกิริยาในพากย์อย่าง ๑ ได้ชื่…
บทนี้ว่าด้วยบทกิริยาในบาลีซึ่งแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลัก ได้แก่ บทกิริยาที่ประกอบด้วยอันตปัจจัยหรือมานปัจจัย และบทกิริยาที่ประกอบด้วย 3 ปัจจัย โดยมีชื่อเรียกต่างๆ เช่น วิเสสน์ และอพฺภนฺตรกิริยา ซึ่งใช้ใ
11
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
1224
ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 22
ข. ถ้าเป็นกิริยาที่กล่าวซ้ำกับกิริยาข้างต้น แสดงว่าทำสำเร็จแล้ว
เรียกชื่อว่า ปริโยสานก…
เนื้อหาเกี่ยวกับการใช้กิริยาในภาษาบาลี แบ่งออกเป็นประเภทต่างๆ เช่น ปริโยสานกาลกิริยา, สมานกาลกิริยา และ อปรกาลกิริยา โดยอธิบายถึงความหมายและการนำไปใช้ในประโยค นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงการใช้วิเสสน์และ
12
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 225
บทกิริยาในพากย์
๔. ถ้าเป็นอาขยาต ได้ชื่อตามวาจกแจกเป็น ๕ อย่าง ดังนี้:
ก. กัตตุวาจก เ…
บทนี้กล่าวถึงประเภทของอาขยาตในบาลีไวยากรณ์ที่มีด้วยกัน ๕ ประเภท ได้แก่ กัตตุวาจก, เหตุกัตตุวาจก, ภาววาจก, กรรมวาจก, และเหตุกรรมวาจก พร้อมทั้งชี้แจงว่ากิตก์ทำหน้าที่เช่นเดียวกับอาขยาต โดยใช้ชื่อว่า กิต
14
วิตถาร โชตกนิบาต ในบาลีไวยากรณ์
๑.
ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 226
วิตถาร โชตกนิบาต
ในความข้อเดียวกัน แต่กล่าวเป็น ๒ ท่อน, ท่อนต้นกล่าว
แต่โดยย่อ, ท่อนห…
บทความนี้พูดถึงวิตถารโชตกนิบาตซึ่งเป็นแนวทางในบาลีไวยากรณ์ ที่ประกอบด้วยสองท่อน โดยท่อนแรกนำเสนอสรุป และท่อนหลังนั้นอธิบายให้กว้างขวางยิ่งขึ้น เพื่อให้เห็นภาพที่ชัดเจน พร้อมตัวอย่างการใช้งานในบทเรียนจ
15
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 227
วากยารัมภนิบาต
๒. ถ้าความท่อนต้นที่แสดงไว้ยังไม่หมดความ เป็นเหตุให้ถาม
ให้วิสัชนากันร…
เนื้อหาในส่วนนี้อธิบายถึงวากยารัมภนิบาต ซึ่งเป็นการอธิบายความในท่อนต้นที่มักจะนำไปสู่การถาม เพื่อการวิสัชนาต่อเนื่องในท่อนหลัง โดยมีการใช้คำว่านิบาต เช่น หิ, จ, ปน เพื่อเชื่อมโยงความเข้าใจในบทความที่ก
16
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 228
เหตุโชตกนิบาต
๓. ถ้าความท่อนต้นกล่าวผลซึ่งชวนให้ถามถึงเหตุว่าเป็นอย่างนั้น
เพราะอะไร,…
เนื้อหานี้พูดถึงการวิเคราะห์ประโยคในบาลี โดยเฉพาะการใช้ นิบาต ในการชี้แจงเหตุผลในข้อความที่มีความซับซ้อน ประกอบด้วยการอ้างอิงถึงหลักคำสอนในพระไตรปิฎกเพื่อยกตัวอย่างการอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างเหตุและผ
17
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 229
ผลโชตกนิบาต
๔. ถ้าความท่อนต้นกล่าวเหตุ ซึ่งน่าชวนให้ถามถึงผลว่า ข้อนั้น
จะให้ผลอย่างไ…
เนื้อหาในบทนี้พูดถึงผลโชตกนิบาตซึ่งเป็นการกล่าวถึงผลที่จะเกิดขึ้นจากเหตุการณ์ที่ถูกกล่าวในท่อนต้น โดยนำเสนออุทาหรณ์เพื่อให้เข้าใจได้ง่ายขึ้น นอกจากนี้ยังมีการอธิบายถึงวิเสสโชตกนิบาตซึ่งใช้ในการระบุว่า
18
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
ประโยค๑ - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 230
อย่างนั้น มีอุทาหรณ์ดังนี้: ปุญฺญวา ปญฺญวา จาติ อิเม เทว
ชนา อิมสฺมึ โลเก ทุลุลภา, เต…
เนื้อหาเกี่ยวกับบาลีไวยากรณ์และวากยสัมพันธ์ โดยยกตัวอย่างอุทาหรณ์เพื่อแสดงให้เห็นถึงความหายากของคนมีบุญและคนมีปัญญา ร่วมไปถึงข้ออุปมาและการใช้ภ…
19
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 231
ให้ชัด, อุทาหรณ์เป็นตัวอย่างดังนี้: ยถา ปน ตานิ เขฬาที่นิ อสุจิน
วิปฺปสนฺเนน อุทเกน โ…
เนื้อหาเกี่ยวกับโครงสร้างและการใช้ภาษาบาลีในวากยสัมพันธ์ โดยการอ้างคำเพื่อเป็นเครื่องสาธกหรือการรองรับในอรรถต่างๆ พร้อมตัวอย่างคำเพื่อความชัดเจนในการศึกษา แ…