หน้าหนังสือทั้งหมด

ญาณทัสสนะและวิปัสสนาญาณในพุทธศาสนา
130
ญาณทัสสนะและวิปัสสนาญาณในพุทธศาสนา
…ะเห็นว่าสามัญญผลที่ผู้เจริญภาวนาจะพึงบรรลุต่อจากฌาน 4 ก็คือ “ญาณ ทัสสนะ” หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า “วิปัสสนาญาณ” เป็นญาณตามเห็นความเกิดและความดับของ ร่างกายตนเอง ทำให้มองเห็นว่าร่างกายเรานี้น่ากลัว มีแต่โทษ แล้ว…
…วามเชื่อมโยงระหว่างรูปและวิญญาณตามที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัส การเจริญภาวนาและการเข้าถึงญาณทัสสนะหรือวิปัสสนาญาณ เป็นขั้นตอนที่ทำให้ผู้ปฏิบัติรู้สึกถึงความเกิดและความดับของร่างกาย ส่งผลให้เกิดความเบื่อหน่ายต่อกาย…
วิชชา ๘ ประการ ในทางพุทธศาสนา
103
วิชชา ๘ ประการ ในทางพุทธศาสนา
…ปของสรรพสิ่งอย่างถูกต้องตามความเป็นจริง จึงทรงกำจัด ความมืดมนได้อย่างสิ้นเชิง วิชชา ๘ ประกอบด้วย ๑) วิปัสสนาญาณ คือ ญาณที่ทำให้เข้าใจสังขาร ตามความเป็นจริง ๒) มโนมยิทธิ คือ ฤทธิ์ทางใจ ๓) อิทธิวิธี คือ แสดงฤทธิ์ไ…
…สัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงอธิบายไว้ เพื่อช่วยให้ผู้มีความสนใจเห็นความเป็นไปของสรรพสิ่งให้ถูกต้อง ได้แก่ วิปัสสนาญาณ, มโนมยิทธิ, อิทธิวิธี, ทิพพโสต, เจโตปริยญาณ, ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ, ทิพพจักขุ และอาสวักขยญาณ โดยวิชช…
วิปัสสนาญาณและการเจริญภาวนา
232
วิปัสสนาญาณและการเจริญภาวนา
…เห็นว่าสามัญญผลที่ผู้เจริญภาวนา จะพึงบรรลุต่อจากฌาน ๔ ก็คือ “ญาณทัสสนะ” หรือเรียกอีก อย่างหนึ่งว่า “วิปัสสนาญาณ” เป็นญาณตามเห็นความเกิดและ ความดับของร่างกายตนเอง ทำให้มองเห็นว่าร่างกายเรานี้น่ากลัว มีแต่โทษ แล้ว…
บทความนี้กล่าวถึงการเจริญภาวนาในพุทธศาสนา โดยเฉพาะการเข้าถึงญาณทัสสนะซึ่งเป็นเป้าหมายสำคัญของการภาวนา ผู้อ่านจะได้เรียนรู้เกี่ยวกับความเข้าใจในความเกิดและความดับของร่างกาย การมองเห็นคุณค่าของการละทิ้ง
อาสวักขยญาณ และ วิชชา ๘
252
อาสวักขยญาณ และ วิชชา ๘
…นตามลำดับ ตั้งแต่ลำดับที่ ๑ จนถึงลำดับที่ ๔ นี้ มีชื่อเรียกว่า “วิชชา ๘” โดยเรียงลำดับดังนี้ คือ ๑. วิปัสสนาญาณ ๒. มโนมยิทธิ สามัญญผลสูตร ที. ส. ๙/๑๓๔/๑๑๐ ๒๕๐
…งช่วยในการปลดปล่อยจิตจากอาสวะกิเลส โดยการเจริญภาวนาในรูปแบบต่าง ๆ ที่เรียกว่า วิชชา ๘ ที่ประกอบด้วย วิปัสสนาญาณ และมโนมยิทธิ เป็นการก้าวหน้าขึ้นตามลำดับจนถึงระดับสูงสุด
ความรู้ทางจิตและการเข้าถึงธรรม
269
ความรู้ทางจิตและการเข้าถึงธรรม
… คือ ตาทิพย์ หรือจุตูปปาตญาณ 5. อาสวักขยญาณ คือ ความรู้ที่ทําอาสวกิเลสให้สิ้น วิชชา ๘ ประกอบด้วย ๑. วิปัสสนาญาณ คือ ญาณในวิปัสสนา ที่จะพยุงจิต ของผู้บรรลุธรรมกายโคตรภูขึ้นไปสู่ธรรมกายพระโสดาบัน พระสกทาคามี พระอน…
…ละญาณต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการเข้าถึงธรรม โดยนำเสนอวิชชา ๘ ซึ่งประกอบด้วยญาณที่สำคัญหลายประการ เช่น วิปัสสนาญาณ ที่ช่วยพยุงจิตให้เข้าถึงธรรมชาติของใจ และอาสวักขยญาณ ที่ทำให้สิ้นอาสวกิเลส ซึ่งล้วนมีความสำคัญต่อกา…
วิชชาในพระพุทธศาสนา
304
วิชชาในพระพุทธศาสนา
…กายธรรมอรหัตตกศูนย์วูบเข้าไปสู่ อายตนนิพพาน เสวยเอกันตบรมสุขอย่างเดียว นอกจากนี้ยังมีวิชชา ๘ คือ ๑. วิปัสสนาญาณ ญาณอัน
…ในวิชชาเหล่านี้จะช่วยให้สามารถเข้าถึงอริยสัจสี่และการพ้นทุกข์ได้มากยิ่งขึ้น นอกจากนี้ยังมีวิชชาเช่น วิปัสสนาญาณ ที่ช่วยในกระบวนการสร้างบารมีและการเข้าถึงพุทธภูมิ ผ่านการศึกษาและปฏิบัติตามคำสอนของพระพุทธเจ้า เพื่…
การปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน
91
การปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน
…จารย์ พระนารทมหาเถระอยู่เป็นเวลานาน จนเป็นที่พอใจท่านอาจารย์ แล้ว ท่านจึงสั่งก๋าลับให้ทําการทบทวนพระวิปัสสนาญาณ จนมี ความชานาญแม่นยำาในสภาวะพระวิปัสสนาญาณต่างๆ แล้วก็ให้ ออกจากการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน เพื่อเรีย…
ในเนื้อหานี้พูดถึงความสำคัญของการมีพระอาจารย์คอยแนะนำในการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานและการบำเพ็ญวิปัสสนาอย่างใกล้ชิด โดยเฉพาะการปฏิบัติของพระโสภณภิกขุที่ได้รับการฝึกฝนจากพระอาจารย์ที่มีความเชี่ยวชาญ แล้วย
ความสำคัญของการบวชในพระพุทธศาสนา
16
ความสำคัญของการบวชในพระพุทธศาสนา
…ยฌาน จตุตถฌาน ซึ่งล้วนทำให้จิตใจมั่นคงและสงบสุข และ สามัญญผลเบื้องสูง คือ การบรรลุวิชชา 8 อันได้แก่ วิปัสสนาญาณ มโนมยิทธิ อิทธิวิธี ทิพพโสต เจโตปริยญาณ ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ จุตูปปาตญาณ และอาสวักขยญาณ ตามลำดับ ก่…
ในปลายสมัยพุทธกาล พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงคุณค่าของการบวช ซึ่งช่วยยกระดับผู้บวชไปสู่สถานภาพที่ควรแก่การบูชาพร้อมกับการบรรลุความสำคัญในระดับต่างๆ พระองค์ยืนยันว่าการบวชต้องอาศัยการปฏิบัติที่บริสุทธิ์
พระพุทธคุณและวิชชา 8 ประการ
65
พระพุทธคุณและวิชชา 8 ประการ
…ปของสรรพสิ่ง อย่างถูกต้องตามความเป็นจริง จึงทรงกำจัดความมืดมนได้อย่างสิ้นเชิง วิชชา 8 ประกอบด้วย 1) วิปัสสนาญาณ คือ ญาณที่ทำให้เข้าใจสังขารตามความเป็นจริง 2) มโนมยิทธิ คือ ฤทธิ์ทางใจ 3) อิทธิวิธี คือ แสดงฤทธิ์ต่…
พระพุทธคุณแบ่งออกเป็นองค์ 2 คือ วิชชา และจรณะ โดยวิชชาหมายถึงความรู้ที่กำจัดความมืดหรืออวิชชา ส่วนจรณะเป็นข้อปฏิบัติอันเป็นทางบรรลุวิชชา ซึ่งมีองค์รวม 15 อย่าง เช่น ศีลสังวร อินทรียสังวร เป็นต้น พระสั
สามัญญผลลำดับที่ 2
131
สามัญญผลลำดับที่ 2
8.3 สามัญญผลลำดับที่ 2 เมื่อผู้เจริญภาวนาบรรลุวิปัสสนาญาณแล้ว ถ้ายังสามารถประคับประคองจิตให้เป็นสมาธิ แน่วแน่ ต่อไปอีก จิตย่อมบริสุทธิ์ยิ่งขึ้น ผ่องแผ้ว สุกส…
บทความนี้พูดถึงการบรรลุวิปัสสนาญาณและการประคับประคองจิตให้เป็นสมาธิ เพื่อให้จิตบริสุทธิ์และเกิดฤทธิ์ทางใจ หรือมโนมยิทธิ โดยอิงจากคำสอน…
การเจริญภาวนาและการหลุดพ้นจากอาสวะ
138
การเจริญภาวนาและการหลุดพ้นจากอาสวะ
…ตามลำดับ ตั้งแต่ลำดับ ที่ 1 จนถึงลำดับที่ 8 นี้ มีชื่อเรียกว่า “วิชชา 8” โดยเรียงลำดับดังนี้ คือ 1. วิปัสสนาญาณ 2. มโนมยิทธิ *สามัญญผลสูตร ที. ส. 9/138/110 บ ท ที่ 8 ส า ม ญ ญ ผ ล เ มื อ ง สูง ลเบื้อ DOU 127
บทความนี้กล่าวถึงการเจริญภาวนาเพื่อให้จิตใจบริสุทธิ์และหลุดพ้นจากอาสวะที่ทำให้เกิดทุกข์ อธิบายถึงการเข้าถึงอาสวักขยญาณซึ่งคือความรู้ที่สามารถทำให้เห็นตามความเป็นจริงและชื่อของวิชชาที่เกิดจากการเจริญภา
วิชชา 8 และการบรรลุธรรมกาย
139
วิชชา 8 และการบรรลุธรรมกาย
…ฐานที่ 7 เมื่อผู้เจริญภาวนาสามารถตั้งจิตมั่นไว้ที่ศูนย์กลางกายฐานที่ 7 อย่างแท้จริง จนสามารถ บรรลุ “วิปัสสนาญาณ” ได้แล้ว หรือกล่าวอีกอย่างหนึ่งได้ว่า “บรรลุธรรมกายโคตรภู” ซึ่งจะเป็นบาทฐานไป สู่ธรรมกายพระอริยบุคค…
… 8 ซึ่งประกอบด้วยอิทธิวิธีต่างๆ และการบรรลุธรรมนั้นโดยการตั้งจิตที่ศูนย์กลางกายฐานที่ 7 เพื่อเข้าถึงวิปัสสนาญาณและธรรมกายในระดับต่างๆ รวมถึงการสามารถรู้เห็นการเกิดและการตายของสัตว์ นอกจากนี้ยังมีพระเจ้าอชาตศัตรู…
วิชชาและอภิญญาในพุทธศาสนา
148
วิชชาและอภิญญาในพุทธศาสนา
…ุ คือ ตาทิพย์ หรือจุตูปปาตญาณ 6. อาสวักขยญาณ คือ ความรู้ที่ทำอาสวกิเลสให้สิ้น วิชชา 8 ประกอบด้วย 1. วิปัสสนาญาณ คือ ญาณในวิปัสสนา ที่จะพยุงจิตของผู้บรรลุธรรมกายโคตรภูขึ้นไป สู่ธรรมกายพระโสดาบัน พระสกทาคามี พระอน…
…ิทธิวิธี, ทิพพโสต, และเจโตปริยญาณทำให้สามารถแสดงฤทธิ์และรู้ใจผู้อื่นได้ นอกจากนี้ วิชชา 8 ซึ่งรวมถึงวิปัสสนาญาณและมโนมยิทธิ เป็นเครื่องมือในการพัฒนาจิตไปสู่การบรรลุธรรมสูงสุด พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงห้ามมิให้ภิกษุ…
ปีติและสุขในสมาธิ
200
ปีติและสุขในสมาธิ
…ิตร นี้แหละสามัญญผลที่เห็นประจักษ์ ทั้งดียิ่งกว่า ทั้งประณีตกว่าสามัญญผลที่เห็น ประจักษ์ข้อก่อนๆ 1. วิปัสสนาญาณ ภิกษุนั้นเมื่อจิตเป็นสมาธิบริสุทธิ์ผ่องแผ้ว ไม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลสอ่อน ควรแก่การงาน ตั้งมั่น ไม…
เนื้อหานี้กล่าวถึงความสำคัญของปีติและสุขที่เกิดจากสมาธิในจิตใจของภิกษุ โดยเปรียบเปรยถึงเหตุการณ์ต่างๆ เพื่อสะท้อนถึงความเป็นหนึ่งเดียวของร่างกายกับจิตใจ รวมถึงการบรรลุถึงอุเบกขา ซึ่งไม่มีความทุกข์และส
วิชชาจรณสมฺปนฺโนในศาสนาพุทธ
113
วิชชาจรณสมฺปนฺโนในศาสนาพุทธ
…จากการฟัง การอ่าน หรือ การคิด คำว่า จรณะ แปลว่า ความประพฤติ จรณะนั้นมี 15 ประการ วิชชา 8 ได้แก่ (1) วิปัสสนาญาณ ความเห็นแจ้ง เห็นวิเศษ หมายถึง พระพุทธองค์ทรงเห็นแจ้งในสภาว ธรรมตรงตามความเป็นจริง เช่น เห็นขันธ์ 5…
วิชชาจรณสมฺปนฺโน หมายถึง ความรู้และความประพฤติที่รวมกัน ทำให้เกิดความรู้แจ้ง 8 ประการ และการประพฤติ 15 ประการ ซึ่งล้วนมีส่วนในการทำให้พระพุทธเจ้าทรงบรรลุสัมมาสัมโพธิญาณ ศึกษาแนวคิดเหล่านี้เกี่ยวกับรู้
อภิญญาและภูมิของพรหมในพระพุทธศาสนา
142
อภิญญาและภูมิของพรหมในพระพุทธศาสนา
…ห็นได้ ธัมมจักษุ คือ มัคคญาณเบื้องต่ำ 3 มีโสดาปัตติมรรค สกิทาคามิมรรค และอนาคามิมรรค ปัญญาจักษุ คือ วิปัสสนาญาณ ปัจจเวขณญาณ และอภิญญาต่างๆ 132 DOU ป ร โ ล ก วิ ท ย า
ในพระพุทธศาสนา พรหมทั้ง 9 ภูมิประกอบด้วยสุภกิณหาที่มีอายุถึง 64 มหากัป และเวหัปผลาภูมิที่มีอายุถึง 500 มหากัป อสัญญีสัตตาภูมิเป็นที่อยู่ของพรหมที่ไม่มีนามขันธ์ สุดท้ายจะต้องตายจากความเป็นพรหมอย่างแน่น
การยกฐานะของผู้บวชในพระพุทธศาสนา
22
การยกฐานะของผู้บวชในพระพุทธศาสนา
…ฌาน จตุตถฌาน ซึ่ง ล้วนทําให้จิตใจมั่นคงและสงบสุข และสามัญญผลเบื้องสูง คือ การบรรลุวิชชา ๘ อันได้แก่ วิปัสสนาญาณ มโนมยิทธิ อิทธิวิธี ทิพยโสต เจโตปริยญาณ ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ จุตูปปาตญาณ และอาสวักขยญาณ ตามลำดับ ก่…
การยกฐานะของผู้บวชเป็นกระบวนการที่นำไปสู่การพัฒนาและการบรรลุสมาธิในระดับต่าง ๆ เช่น ปฐมฌานจนถึงจตุตถฌาน รวมถึงการบรรลุวิชชา ๘ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการปฏิบัติตนตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระเจ้าอชาตศัต
การพัฒนาจิตสู่ธรรมกายพระโสดา
233
การพัฒนาจิตสู่ธรรมกายพระโสดา
…เป็นอริยบุคคลระดับต้นคือพระโสดาบัน ดังนั้นจึงกล่าวได้อีกอย่างหนึ่งว่า ผู้ที่บรรลุ “ญาณทัสสนะ” หรือ “วิปัสสนาญาณ” ก็คือผู้บรรลุธรรมกายโคตรภูนั่นเอง ดู สามัญญผลลำาดับที่ ๒ เมื่อผู้เจริญภาวนาบรรลุวิปัสสนาญาณแล้ว ถ้…
บทความนี้กล่าวถึงการพัฒนาจิตของผู้บรรลุธรรมกายโคตรภูไปสู่ธรรมกายพระโสดา โดยเน้นที่วิปัสสนาญาณและการฝึกฝนจิตให้มีสมาธิแน่วแน่ เนื้อหายังพูดถึงความสำคัญของการไม่ประมาทในการฝึกจิต เพื่อให้สามารถเข…
การทำจิตให้บริสุทธิ์และฤทธานุภาพ
235
การทำจิตให้บริสุทธิ์และฤทธานุภาพ
… ประณีตกว่าสามัญญผลที่เห็นประจักษ์ข้อก่อน ๆ” ดู จากพระพุทธ ารัสนี้จะเห็นว่า สามัญญผลในลำดับถัด จาก “วิปัสสนาญาณ” ก็คือ “ฤทธิ์ทางใจ” หรือมีศัพท์ทาง ศาสนาว่า “มโนมยิทธิ” ซึ่งเป็นผลจากใจที่บริสุทธิ์มากขึ้น และ ส่งผ…
บทเรียนจากพระพุทธอารมณ์ที่อธิบายถึงการทำจิตให้บริสุทธิ์ และจำแนกฤทธานุภาพที่เกิดขึ้นจากการเรียนรู้และเจริญภาวนา สรุปว่าเป้าหมายหลักของการภาวนาคือการทำจิตให้บริสุทธิ์ โดยฤทธานุภาพเป็นผลพลอยได้ที่เกิดขึ
การเจริญสมาธิและญาณในพระพุทธศาสนา
253
การเจริญสมาธิและญาณในพระพุทธศาสนา
…ฐานที่ ๗ เมื่อผู้ เจริญภาวนาสามารถตั้งจิตมั่นไว้ที่ศูนย์กลางกายฐานที่ ๗ อย่างแท้จริง จนสามารถบรรลุ “วิปัสสนาญาณ” ได้แล้ว หรือ กล่าวอีกอย่างหนึ่งได้ว่า “บรรลุธรรมกายโคตรภู” ซึ่งจะเป็น บาทฐานไปสู่ธรรมกายพระอริยบุค…
…ูนย์กลางกายฐานที่ ๗ เป็นหัวใจของการเจริญภาวนาและการบรรลุญาณสูงขึ้นตามลำดับ โดยการปฏิบัตินี้จะนำไปสู่วิปัสสนาญาณและการบรรลุธรรมกายโคตรภู ซึ่งเป็นฐานสำคัญในการเข้าถึงธรรมกายของพระอริยบุคคลระดับต้น.