ความสำคัญของการบวชในพระพุทธศาสนา : หน้า 16/209

1.2 ความย่อ ในปลายสมัยพุทธกาล พระสัมมาสัมพุทธเจ้าประทับ ณ สวนอัมพวันของหมอชีวกโกมารภัจจ์ ใน เขตกรุงราชคฤห์ เมืองหลวงของแคว้นมคธ ครั้งนั้นพระเจ้าอชาตศัตรู พระเจ้าแผ่นดิน แคว้นมคธ ได้เสด็จ ไปเฝ้าพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เพื่อกราบทูลถามปัญหาซึ่งค้างพระทัยพระองค์มานาน ปัญหานั้นคือ “สมณพราหมณ์ หรือผู้ที่เป็นนักบวชทั้งหลายนั้น ได้รับประโยชน์อะไรจาก การบวช ที่สามารถเห็นประจักษ์ในปัจจุบันชาติบ้าง” ทั้งได้กราบทูลด้วยว่า ก่อนหน้านี้พระองค์ได้เคยเสด็จไปถามครูเจ้าลัทธิทั้ง 6 ท่าน ซึ่งมีชื่อเสียง มากในยุคนั้นมาแล้ว แต่ได้รับคำตอบที่ไม่กระจ่างแจ้ง พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงแสดงประโยชน์ หรือคุณค่าของการบวชตั้งแต่ประการแรกสุด ซึ่ง จัดเป็นสามัญญผลเบื้องต้น คือการยกฐานะของผู้บวชเอง โดยเปลี่ยนจากสถานภาพเดิมไปสู่สถานภาพ ของบุคคลที่ควรแก่การบูชากราบไหว้ เรื่อยขึ้นไปจนถึงสามัญญผลเบื้องกลาง อันได้แก่การบรรลุสมาธิใน ระดับต่างๆ ตั้งแต่ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน ซึ่งล้วนทำให้จิตใจมั่นคงและสงบสุข และ สามัญญผลเบื้องสูง คือ การบรรลุวิชชา 8 อันได้แก่ วิปัสสนาญาณ มโนมยิทธิ อิทธิวิธี ทิพพโสต เจโตปริยญาณ ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ จุตูปปาตญาณ และอาสวักขยญาณ ตามลำดับ ก่อนที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจะตรัสถึงสามัญญผลเบื้องกลางและเบื้องสูงนั้น ได้ทรงแสดงถึง ข้อปฏิบัติที่นักบวชต้องปฏิบัติให้บริบูรณ์บริสุทธิ์ เพื่อการบรรลุสามัญญผลแต่ละขั้น ข้อปฏิบัติสำคัญที่ทรงแสดงไว้ในพระสูตรนี้คือ “การถึงพร้อมด้วยศีล การคุ้มครองทวารในอินทรีย์ ทั้งหลาย การมีสติ สัมปชัญญะ การเป็นผู้สันโดษ และการเจริญภาวนา” เมื่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสเทศนาจบลง พระเจ้าอชาตศัตรูทรงปฏิญาณพระองค์เป็นอุบาสก ขอถึงพระรัตนตรัยเป็นที่พึ่งตลอดพระชนมชีพ ทั้งกราบทูลขอขมาที่ทรงปลงพระชนมชีพพระเจ้าพิมพิสาร ผู้เป็นพระราชบิดา ซึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าก็ตรัสรับการขอขมานั้น เมื่อพระเจ้าอชาตศัตรูเสด็จกลับไปแล้ว พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสกับภิกษุทั้งหลายว่า ถ้า พระเจ้าอชาตศัตรูไม่ได้ปลงพระชนม์พระราชบิดา ก็จะต้องได้บรรลุธรรม เป็นพระโสดาบันในค่ำคืนนี้ 1.3 ผู้มีส่วนแห่งสามัญญผล พระพุทธศาสนาเป็นศาสนาที่ยึดถือ เหตุ และผล เป็นหัวใจสำคัญ สามัญญผลอันจะบังเกิดแก่ นักบวชนั้น ใช่ว่าจะมีเทพเจ้าหรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ใดๆ ดลบันดาลให้เกิดขึ้นก็หาไม่ นักบวชจะต้องประกอบเหตุ บ ท ที่ 1 ค ว า ม น แ ห่ ง ส า ม ญ ญ ผ ล ส ต ร DOU 5