หน้าหนังสือทั้งหมด

อุเบกขาและความเป็นกลางในจิตใจ
86
อุเบกขาและความเป็นกลางในจิตใจ
ช่วยนำเอาความสุขใจมาให้หรือจะช่วยปลดเปลื้องความทุกข์ใจออกให้แก่คนผู้นี้ด้วยความ พยายามของเรานั้น ไม่ใช่วิสัยที่จะเป็นไปได้ และการที่จะต้องคอยวุ่นวายอยู่กับสัตว์ทั้งหลาย ด้วยการแผ่เมตตาจิตบ้างกรุณาจิตบ
บทความนี้กล่าวถึงการสร้างความเป็นกลางในจิตใจและการเจริญอุเบกขาต่อบุคคลต่างๆ โดยมุ่งเน้นในแนวทางที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงสอน การวางใจให้เป็นกลางนั้นช่วยลดความทุกข์และกิเลสต่างๆ ได้ การภาวนาเป็นเครื่
การพัฒนาจิตด้วยอรูปฌาน
105
การพัฒนาจิตด้วยอรูปฌาน
ชั้นต้น ต้องเลิกพะวงถึงการเอาอากาสานัญจายตนฌานมาเป็นอารมณ์ พยายาม พรากอารมณ์ที่เป็นอากาสานัญจายตนฌานนั้นให้ได้ ด้วยการหน่วงเอา นัตถิภาวบัญญัติ หรือ อภาวบัญญัติ คือ ความไม่มีอะไร มาเป็นอารมณ์โดยบริกรรม
ในการฝึกจิตให้อยู่ในอรูปฌาน จะต้องพยายามเลิกพะวงกับอากาสานัญจายตนฌาน โดยใช้การบริกรรม понятие นัตถิคิญจิ เพื่อช่วยให้จิตปราศจากความยินดีในอารมณ์นั้น เมื่ออากาสานัญจายตนฌานหมดไป อารมณ์ใหม่ของอากิญจัญญา
การสำรวจโครงสร้างทางสรีรวิทยาของร่างกายมนุษย์
136
การสำรวจโครงสร้างทางสรีรวิทยาของร่างกายมนุษย์
ไม่มีความคิด เป็นของกลาง ๆ ว่างเปล่า ไม่มีวิญญาณ เป็นของแข้นแข็งเป็นปฐวีธาตุ 1.15 ปปผาส์ : ปอด ปอด ห้อยคลุมทั้งหัวใจและตับอยู่ในระหว่างนมทั้งสองในส่วนในของสรีระ ในส่วน ในของสรีระกับปอดนั้น ส่วนในของสร
เนื้อหานี้สำรวจโครงสร้างทางสรีรวิทยาของร่างกายมนุษย์ โดยเริ่มต้นจากการอธิบายเกี่ยวกับปอด ว่ามันห้อยอยู่ภายในร่างกายเราจริงๆ และไม่มีความคิดหรือวิญญาณ สิ่งนี้อธิบายถึงการเชื่อมโยงระหว่างปอดและส่วนต่างๆ
การพูดถึงธาตุในร่างกาย: น้ำฝน เสมหะ น้ำหนอง และเลือด
138
การพูดถึงธาตุในร่างกาย: น้ำฝน เสมหะ น้ำหนอง และเลือด
ว่าน้ำฝนอยู่ในเรา น้ำฝนเล่าก็หารู้ไม่ว่าเราอยู่ในรังบวบขม สิ่งทั้งหลายนั้นปราศจากความคิด คำนึง และความไตร่ตรองถึงกันและกัน น้ำดีเป็นโกฏฐาสแผนกหนึ่งในร่างกายนี้ ไม่มีความคิด เป็นของกลาง ๆ ว่างเปล่า ไม่
เนื้อหาเกี่ยวกับธรรมชาติของน้ำฝน เสมหะ น้ำหนอง และเลือดในร่างกายมนุษย์ ว่ามีคุณสมบัติอย่างไร ทำหน้าที่อะไร และการมีอยู่ของมันในร่างกายมนุษย์อธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งเหล่านี้ โดยไม่มีความคิดหรือ
หลักการวิปัสสนาและกิเลส
5
หลักการวิปัสสนาและกิเลส
คํานํา สารบัญ (3) (7) (8) 1 5 10 รายละเอียดรายวิชา วิธีการศึกษา บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับวิปัสสนา 1.1 หลักการปฏิบัติสมถะ 1.2 หลักการเจริญวิปัสสนา บทที่ 2 กิเลส 2.1 กิเลสในใจมนุษย์ 2.2 ความหมาย
เนื้อหาเกี่ยวกับวิปัสสนาและกิเลสที่ประกอบด้วยรายละเอียดเลขที่หลักการปฏิบัติ การเจริญวิปัสสนา กิเลสในใจมนุษย์ และกรรมต่างๆ ซึ่งช่วยให้เข้าใจความหมายและลักษณะของกิเลสและกรรมในบริบทของหลักธรรมในพระพุทธศา
MD 408 สมาธิ 8: วิปัสสนากัมมัฏฐาน
8
MD 408 สมาธิ 8: วิปัสสนากัมมัฏฐาน
รายละเอียดรายวิชา 1. คาอธิบายรายวิชา MD 408 สมาธิ 8 : วิปัสสนากัมมัฏฐาน ศึกษาหลักในการเจริญวิปัสสนากัมมัฏฐาน ได้แก่ กิเลส กรรม วิบาก ภพภูมิ ขันธ์ 5 อายตนะ ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 และปฏิจจสมุปบาท
รายวิชา MD 408 สมาธิ 8 มุ่งเน้นการศึกษาเกี่ยวกับวิปัสสนากัมมัฏฐาน เริ่มจากหลักทางพระพุทธศาสนา เช่น กิเลส กรรม วิบาก ฯลฯ และเสนอแนวทางการปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับวิชชาธรรมกาย โดยนักเรียนจะได้รับความรู้ แ
การปฏิบัติสมถะและวิปัสสนา ตามหลักของพระมงคลเทพมุนี
15
การปฏิบัติสมถะและวิปัสสนา ตามหลักของพระมงคลเทพมุนี
“...แต่ภูมิของสมถะที่เราจะพึงเรียนต่อไปนี้ เริ่มต้นต้องทำใจให้หยุดจึงจะ เข้าภูมิของสมถะได้ ถ้าทำใจให้หยุดไม่ได้ ก็เข้าภูมิสมถะไม่ได้ สมถะ เขาแปลว่าสงบ แปลว่าระงับ แปลว่าหยุด แปลว่านิ่ง ต้องทำใจให้หยุด
บทความนี้เน้นการปฏิบัติสมถะตามหลักพระมงคลเทพมุนี โดยอธิบายการทำใจให้หยุดนิ่งซึ่งเป็นขั้นตอนพื้นฐานในการเข้าถึงสมถะและวิปัสสนา การเจริญสมถะต้องเริ่มจากการทำใจให้สงบ หากไม่มีความสงบในใจ การเข้าภูมิสมถะจ
ความจริงในปรัชญา: สมมติและปรมัตถสัจจะ
24
ความจริงในปรัชญา: สมมติและปรมัตถสัจจะ
ความจริงโดยสมมติ จึงเป็นสมมติโวหารที่ชาวโลกแต่งตั้ง บัญญัติขึ้น เป็นของไม่คงที่ เปลี่ยนแปลงได้ แล้วแต่การวางกำหนดกฎเกณฑ์ของสังคมมนุษย์ 2) ปรมัตถสัจจะ ความจริงโดยแท้ ความจริงโดยแท้จริง เรียกว่าปรมัตถสั
เนื้อหานี้สำรวจความหมายของความจริงใน 2 ลักษณะคือ สมมติสัจจะ ซึ่งเป็นความจริงที่มีการตกลงกันในสังคม และปรมัตถสัจจะ ซึ่งเป็นความจริงที่ไม่มีการเปลี่ยนแปลง โดยมีการอธิบายรายละเอียดว่าความจริงแบ่งออกเป็นส
ความเข้าใจเกี่ยวกับขันธ์ 5
97
ความเข้าใจเกี่ยวกับขันธ์ 5
แนวคิด 1. ขันธ์ 5 หมายถึง กลุ่มแห่งรูปและนาม ประกอบด้วย รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ มีทั้งขันธ์ที่เป็นอุปาทานขันธ์ ซึ่งทำให้เกิดความยึดมั่น ถือมั่น เป็นทุกข์ และที่ไม่เป็น อุปาทานขันธ์ 2. พระมงคลเทพ
เนื้อหานี้กล่าวถึงขันธ์ 5 ซึ่งประกอบไปด้วย รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ ที่เป็นภาระหนักในชีวิตของมนุษย์และเทวดา พระมงคลเทพมุนีได้สอนให้ปล่อยวางขันธ์ 5 เพื่อความบริสุทธิ์และสมบูรณ์ในการปฏิบัติธรรม
การรู้และขันธ์ 5 ในพุทธศาสนา
105
การรู้และขันธ์ 5 ในพุทธศาสนา
1. รู้รูปโดยอาศัยตา เรียกว่า 2. รู้เสียงโดยอาศัยหู เรียกว่า จักขุวิญญาณ โสตวิญญาณ 3. รู้กลิ่นโดยอาศัยจมูก เรียกว่า ฆานวิญญาณ 4. รู้รสโดยอาศัยลิ้น เรียกว่า ชิวหาวิญญาณ 5. รู้สัมผัสโดยอาศัยกาย เรียกว่า
บทความนี้พูดถึงการรู้ว่าสิ่งต่างๆ ในโลกสามารถรับรู้ได้ด้วยอวัยวะต่างๆ เช่น ตา, หู, จมูก, ลิ้น และกาย และยัง อธิบายถึงขันธ์ 5 ที่ประกอบด้วย รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ โดยแบ่งขันธ์ออกเป็น 2 ประเภท
ความหมายและการบริหารขันธ์ 5
107
ความหมายและการบริหารขันธ์ 5
เมื่อคลอดก็หนักถึงกับตายได้ ถ้าว่าขันธ์ที่เกิดนั้นไม่ตาย ขันธ์ของมารดาที่ให้เกิดนั้นถึง กับตายลำบากยากแค้นนัก หนักด้วย ลำบากด้วย ฝืดเคืองด้วย คับแค้นด้วย คับแคบด้วย ลำบากทั้งนั้น ขันธ์ 5 เป็นของหนักจร
บทความนี้พูดถึงความหมายของขันธ์ 5 ว่ามีภาระหนักเพียงใดที่มนุษย์ต้องแบกในการดำรงชีวิต โดยนำเสนอถึงความยากลำบากที่มีการเจริญวัย การรักษาขันธ์ 5 และภาระแห่งการเกิดในรูปแบบต่างๆ ตั้งแต่การเป็นมนุษย์จนถึงเ
การสำรวมในธรรมวินัย
110
การสำรวมในธรรมวินัย
สพฺพตฺถ สํวโร สพฺพตฺถ สํวโต ภิกฺขุ สพฺพทุกฺขา ปมจฺจติ แปลเนื้อความว่า สำรวมตาได้ ยังประโยชน์ให้สำเร็จ สำรวมหูได้ ยังประโยชน์ให้สำเร็จ สำรวมจมูกได้ ยังประโยชน์ให้สำเร็จ สำรวมลิ้นได้ ยังประโยชน์ให้สำเร็
เนื้อหานี้กล่าวถึงความสำคัญของการสำรวมในอินทรีย์ทั้งห้า เช่น ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ โดยการสำรวมในที่ทั้งหมดจะนำไปสู่การหลุดพ้นจากทุกข์ ในการศึกษาธรรมวินัยมีการอธิบายถึงขันธ์ทั้งห้าและการแบกภาระที่ห
Understanding the Different Levels of Hell in Buddhism
135
Understanding the Different Levels of Hell in Buddhism
มหาตาปนรกโน่น มหาตาปน่ะ ร้อนเหลือร้อน แต่ว่าหย่อนกว่าอเวจีหน่อยขึ้นมา ถ้าว่าไม่ถึงขนาดนั้นทำชั่วไม่ถึงขนาดนั้น หย่อนกว่ามหาตาปนรก ก็ไปอยู่ตาปนรก นั่น ก็ร้อนพอร้อน แต่ว่าร้อนหย่อนกว่านั้นขึ้นมาหน่อย หย
บทความนี้ศึกษาระดับต่าง ๆ ของนรกในความเชื่อของศาสนาพุทธ โดยแบ่งประเภทของนรกออกเป็น 8 ขุม และบริวารนรก รวมเป็น 456 ขุม ความชั่วที่กระทำจะดึงดูดให้ไปเกิดในอายตนะที่แตกต่างกัน เช่น นรก สัตว์เดรัจฉาน หรือ
วิริยะและลักษณะของความเพียรในธรรมะ
165
วิริยะและลักษณะของความเพียรในธรรมะ
วิริยะ มีลักษณะคือ เครื่องหมายเป็นต้นอย่างนี้คือ 1. อุตสาหลักขณ์ วิริยคือความเพียรนั้น มีความอุตสาหะเป็นเครื่องหมาย ได้แก่ มีความขยันเป็นที่สุด ทำอะไรตั้งใจทำจริงๆ ไม่อ้างเลศ ไม่แก้ตัว ไม่เป็นไปตามอำน
บทความนี้กล่าวถึงลักษณะของวิริยะซึ่งเป็นความเพียรในธรรมะ โดยแบ่งออกเป็นสี่ลักษณะ ได้แก่ อุตสาหลักขณ์ ซึ่งหมายถึงความขยันตั้งใจทำ, สหชาตานํ ซึ่งสนับสนุนคุณธรรมที่เกิดร่วมกัน, อส์สีทนปจฺจุปฏฺฐานํ ที่ไม่
การจัดหมวดหมู่ของอินทรีย์
173
การจัดหมวดหมู่ของอินทรีย์
8.5 การจัดหมวดหมู่ของอินทรีย์ 22 และมนะ อินทรีย์ 22 สามารถจัดแบ่งได้ทั้งหมด 5 หมวด ดังนี้คือ 1. หมวดที่เป็นอายตนะ ได้แก่ อินทรีย์ 6 ประกอบด้วย จักขุ โสตะ ฆานะ ชิวหา กายะ 2. หมวดที่เป็นภาวะ ได้แก่ อินท
ในพุทธศาสนา อินทรีย์สามารถจัดประเภทได้เป็น 5 หมวด ได้แก่ อินทรีย์อายตนะ 6 ซึ่งเกี่ยวข้องกับการรับรู้โดยการมองเห็น เสียง กลิ่น รส รูปร่าง และการสัมผัส. อินทรีย์ภาวะ 3 เกี่ยวข้องกับเพศ ชายหญิงและชีวิต.
การทำสมาธิและวิริยะให้เสมอกัน
178
การทำสมาธิและวิริยะให้เสมอกัน
เพราะฉะนั้นพระโยคาวจรจึงให้สัทธินทรีย์นั้นเสื่อมไป โดยพิจารณาถึงสภาวธรรม หรือโดยไม่ใส่ใจถึง โดยทำนองที่เมื่อใส่ใจถึง สัทธินทรีย์จะมีพลัง ก็ในข้อนี้มีเรื่องของพระวักกลิ เถระเป็นตัวอย่าง แต่ถ้าวิริยินทร
บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับการทำสมาธิและวิริยะในพระพุทธศาสนา โดยการแสดงให้เห็นว่าศรัทธาและปัญญาควรมีความสมดุลกัน เพื่อที่จะไม่เกิดความเข้าใจผิดหรือหลงไปทางที่ไม่ถูกต้อง พระโยคาวจรได้ชี้ให้เห็นถึงตัวอย่าง
ปฏิจจสมุปบาท
207
ปฏิจจสมุปบาท
แนวคิด 1. ปฏิจจสมุปบาท คือ การเกิดขึ้นร่วมกันของธรรม 12 ประการ คือ อวิชชา สังขาร วิญญาณ นามรูป สฬายตนะ ผัสสะ เวทนา ตัณหา อุปาทาน ภพ ชาติ ชรามรณะ 2. ความสัมพันธ์ของปฏิจจสมุปบาท มีทั้งสายเกิด และสายดับ
ปฏิจจสมุปบาทคือการเกิดขึ้นร่วมกันของธรรม 12 ประการที่เกี่ยวข้องกับวงจรของสังสารวัฏ โดยมีความสัมพันธ์ทั้งสายเกิดและสายดับ。ที่มาของความสัมพันธ์นี้คือ อวิชชา ทำให้เกิดสังขาร และดำเนินต่อไปจนถึงชรามรณะ。กา
สังขารและปฏิสนธิวิญญาณ
221
สังขารและปฏิสนธิวิญญาณ
หมายความว่า สังขาร คือ บุญหรือบาปที่เราได้ทำไว้ จะเป็นชนกผู้ให้กำเนิดปฏิสนธิวิญญาณ พระพุทธองค์ยังได้กล่าวว่า เมื่อเวลาใกล้จะตาย สังขาร คือ บุญหรือบาปที่เป็นชนกนั้นก็จะมา ปรากฏเป็นอารมณ์ โดยเป็นกรรมนิม
บทความนี้จัดการกับความหมายของสังขารในฐานะที่เป็นปัจจัยที่ทำให้เกิดปฏิสนธิวิญญาณ โดยพระพุทธองค์ได้ชี้ให้เห็นว่าบุญและบาปที่เราทำจะปรากฏเป็นอารมณ์เมื่อใกล้ถึงช่วงเวลาตาย สังขารจะเป็นตัวผลักดันให้จิตเคลื
ขันธ์ 5 และปฏิจจสมุปบาท
234
ขันธ์ 5 และปฏิจจสมุปบาท
11.1 ขันธ์ 5 เนื้อหาบทที่ 11 วิปัสสนาภูมิในภาคปฏิบัติ 11.1.1 ขันธ์ 5 ส่วนละเอียด 11.1.2 ขันธ์ 5 ส่วนกลาง 11.1.3 ขันธ์ 5 ส่วนหยาบ 11.2 อายตนะ 12 11.3 ธาตุ 18 11.3.1 ลักษณะของธาตุ 18 11.3.2 กระบวนการทำง
บทนี้กล่าวถึงขันธ์ 5 ซึ่งประกอบด้วยส่วนละเอียด ส่วนกลาง และส่วนหยาบ รวมถึงการศึกษาอายตนะ 12 และธาตุ 18 โดยมีลักษณะของธาตุและกระบวนการทำงานรับรู้อารมณ์ การวิเคราะห์อริยสัจ 4 พร้อมการพิจารณาเป็นพระอริยบ
การทำงานของทวารในร่างกายมนุษย์
245
การทำงานของทวารในร่างกายมนุษย์
3. ฆานทวาร ที่ขอจมูกข้างในทั้งซ้ายและขวา จะเห็นฆานประสาท (ฆานปสาท) ซึ่งทำ หน้าที่เป็น ฆานายตนะ ทำหน้าที่รับกลิ่น มีลักษณะสัณฐานเหมือนกับกวางหรือปีกชิ้น ใสสะอาดบริสุทธิ์ ตั้งอยู่ที่ตรงกลางขอจมูกข้างในท
เนื้อหานี้ละเอียดเกี่ยวกับทวารในร่างกายมนุษย์ โดยแบ่งตามประเภท เช่น ฆานทวารที่รับกลิ่น มีลักษณะคล้ายกวางหรือปีกใส สะอาด อีกทั้งยังมีชิวหาทวารที่รับรสและกระจายอยู่ทั่วลิ้น กายทวารที่เห็นทั่วกาย ทำหน้าท