อรูปาวจร : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 3 / 4

…เทศนา ๑๖ ครั้ง ด้วยอำนาจนัยที่ระคนด้วยอารมณ์และปฏิปทา และความต่าง แห่งนัยแม้อื่นที่มาแล้วในพระบาลีฯ อรูปาวจรจิต ๔ อย่าง โดยความ

เนวสัญญานาสัญญายตนฌานหมายถึงอรูปฌานที่ ๔ ซึ่งไม่มีสัญญาหยาบ แต่ยังมีสัญญาละเอียดอยู่ โดยสัญญาในฌานนี้มีบทบาทในการกำหนดอารมณ์แห่งวิปัสสนา ผู้ที่ปฏิบัติฌานนี้จะไม่พบกิจแห่งสัญญาที่เด่นชัด แต่ยังมีกิจที่

…เป็นต้นที่จะพึงก้าวล่วง และที่จะพึงยึด กล่าวคือกสิณ อากาศ วิญญาณ และความไม่มีวิญญาณ นั้น ๆ จริงอยู่ อรูปาวจรจิตนั้น ก้าวล่วงกสิณนิมิตที่เป็นอารมณ์ แห่งปัญจมฌานแล้วยึดอากาศที่ได้แล้วด้วยการเพิกกสิณนิมิตนั้น แล…

…อภิธัมมะที่เกี่ยวข้องกับโคจร ๔ ประการซึ่งรวมถึงอากาศและวิญญาณ โดยให้ความสำคัญกับการเข้าใจในหัวข้อของอรูปาวจรจิตและโลกุตตรกุศลจิต เช่น สมาบัติและการประกอบด้วยมรรค ๔ และผล ๔ การศึกษานี้มีเป้าหมายเพื่อให้เข้าใจถ…

… คือ โลกียฌาน ๓ อย่าง โลกุตตรฌาน ๔ อย่าง ส่วนฌานในที่สุดกล่าวไว้ ๒๓ อย่าง ด้วยอำนาจ รูปาวจร ๓ อย่าง อรูปาวจร ๑๒ อย่าง และโลกุตตระ ๘ อย่าง ฯ การคูณการคำนวณ ด้วยอำนาจแห่งฌานที่เป็นบาทเป็นต้น ย่อมมี เฉพาะในกุศลแ…

เนื้อหานี้พูดถึงอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา โดยมีการอธิบายเกี่ยวกับการแบ่งประเภทของฌานและความสำคัญของอำนาจแห่งฌานในการคำนวณกุศลและวิบาก พร้อมทั้งการนำเสนอข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับรูปาวจร

…แผนก ๆ ฯ บทว่า ปณฺณรสสุ ได้แก่ ในจิต ๑๕ คือในจิต ๓ ด้วยสามารถแห่งรูปาวจรจิต ในจิต ๑๒ ด้วยสามารถแห่ง อรูปาวจรจิต ฯ เหตุในคำว่า อปฺปมญฺญาโย น ลพฺภนฺติ นี้ ข้าพเจ้า ได้กล่าวแล้ว ฯ บทว่า ปจฺเจกเมว คือ เฉพาะอย่างห…

บทความนี้พูดถึงคำว่า อัญญสมานเจตสิก และโสภณเจตสิก ในอภิธัมมัตถสังคหและอภิธัมมัตถวิภาวีนี โดยวิเคราะห์ธรรมที่เกี่ยวข้องกับอุเบกขาและความสงเคราะห์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในจิต ซึ่งเกี่ยวพันกับฌานหมวด ๕ และการ

…น จิต ๑๕ คือ สันตีรณ จิตที่สหรคตด้วยอุเบกขา ๒ มหาวิบากจิต ๘ และรูปารูปวิบากจิต ๕ (รูปาวจรวิบากจิต ๔ อรูปาวจรวิบากจิต ๔) ชื่อว่าปฏิสนธิภวังค์และ จุติเป็นกิจ (มีกิจ คือ ปฏิสนธิ ภวังค์ และจุติ) ฯ แต่จิตที่มีอาวั…

เนื้อหานี้อธิบายถึงประเภทต่างๆ ของอกุศลและกุศล โดยระบุตัวอย่างของจิตที่ถูกแบ่งตามเหตุและกิจต่างๆ เช่น โลภะ โทสะ โมหะ รวมถึงกิจที่สัมพันธ์กับจิตประเภทต่างๆ และรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับการจำแนกจิตตาม

…าจิต ที่สัมปยุตด้วยญาณ อภิญญากิริยาจิตและโวฏฐัพพนจิต มีอารมณ์ได้ทุกอย่าง แม้โดยประการ ทั้งปวงฯ บรรดาอรูปาวจรจิต อรูปาวจรจิตที่ ๒ และที่ ๔ มีมหัคคตะ เป็นอารมณ์ ฯ ส่วนมหัคคตจิตที่เหลือแม้ทั้งหมด มีบัญญัติเป็นอา…

…ง ๆ เช่น กามาวจรวิบากจิต อกุศลจิต และกามาวจรกิริยาจิต ซึ่งมีอารมณ์ได้ทั้งสิ้น เว้นแต่โลกุตตระ สำหรับอรูปาวจรจิตยังมีความซับซ้อนเช่นกัน สำหรับโลกุตตรจิตนั้นมีพระนิพพานเป็นอารมณ์ ส่วนการสงเคราะห์ในอาลัมพนสังคหะ…

…อยู่ ตทารมณ์นั้น อันกรรมที่กามตัณหา เป็นเหตุ ให้เกิดแล้ว ย่อมเกิดขึ้นไม่ได้ในลำดับชวนจิตฝ่ายรูปาวจร อรูปาวจร และโลกุตตระ อันไม่มีสภาพเช่นนั้น ๆ เหตุไรหรือ? เพราะชวนจิตฝ่ายรูปาวจรเป็นต้นนั้น ไม่ใช่ตัวให้กำเนิด…

…นธ์ระหว่างจิตอันเกิดจากกรรม รวมถึงการที่กามตัณหามีผลต่อการกำเนิดของจิตในรูปแบบต่าง ๆ เช่น รูปาวจรและอรูปาวจร ไม่ว่าจะเป็นการยกตัวอย่างเช่น เด็กที่พยายามออกไปจากบ้าน โดยมีเอกลักษณ์ของกามาวจรที่จะนำพาเย็บจักรกั…

…ณ ๖ มีฆานวิญญาณเป็นต้น และจิตที่พ้นจากวิถีฯ ในอรูปภพมีได้ คือมี จิตได้ ๔๒ ด้วยอำนาจกามาวจรชวนจิต ๒๖ อรูปาวจรชวนจิต 4 โลกุตตรชวนจิต ๓ และมโนทวาราวัชชนจิตที่เหลือ เว้นจิต ๔๓ ด้วยอำนาจกามาวจรวิบากจิต ๒๓ ปฐมมรรคจ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงจิตในภพต่าง ๆ ที่มีการพิจารณาและวิเคราะห์ตามอภิธัมมิติ โดยเฉพาะในกามภพและรูปภพ รวมถึงความแตกต่างของวิถีจิตในแต่ละภพ และการมีอยู่ของอนิฏฐารมณ์ในโลกแห่งวิบากจิต ซึ่งเป็นการแสดงถึงลักษณ

… อบายภูมิ ภูมิแห่งอบาย ๑ กามสุคติภูมิ ภูมิแห่ง สุคติที่ปรารภกาม ๑ รูปาวจารภูมิ ภูมิที่เป็นรูปาวจร ๑ อรูปาวจรภูมิ ภูมิที่เป็นอรูปาวจร ๑ ฯ บรรดาภูมิ ๔ เหล่านั้น อบายภูมิมี 4 คือ นิรยะ นรก ๑ ติรัจฉานโยน กำเนินสั…

ในบทที่ 5 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี นี้เฉลยแนวคิดเรื่องวิถีมุตตสังคหะ และจตุกกะ ๔ หมวดต่าง ๆ ที่สำคัญอย่างยิ่งสำหรับผู้ศึกษาพุทธศาสนา เพื่อให้เข้าใจเกี่ยวกับภูมิ ๔ ที่ทำให้เกิดการเวียนว่ายตายเกิดได้อย่าง

…ายปฏิสนธิ ปฏิสนธิในบาย ๑ กามสุคติปฏิสนธิ ปฏิสนธิในกามสุคติ ๑ รูปาวจรปฏิสนธิ ปฏิสนธิใน ชั้นรูปาวจร ๑ อรูปาวจรปฏิสนธิ ปฏิสนธิในชั้นอรูปวจร ๑ ฯ 0 0 บรรดาปฏิสนธิ ๔ อย่างเหล่านั้น สันตีรณจิตที่สหรคตด้วยอุเบกขา ฝ่า…

…รจัดหมวดส่วนภายใต้ภูมิที่แยกออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่ อบายปฏิสนธิ, กามสุคติปฏิสนธิ, รูปาวจรปฏิสนธิ และอรูปาวจรปฏิสนธิ ข้อความเน้นว่าชนชั้นปุถุชนและพระอริยเจ้ามีสถานะต่างกันในแนวความคิดนี้ และคำอธิบายละเอียดเกี่…

…กุศล (คือความไม่ฉลาด กรรมไม่ดี) ๑ กามาวจรกุศล กุศลที่เป็น กามาวจร ๑ รูปาวจรกุศล กุศลที่เป็นรูปวจร ๑ อรูปาวจรกุศล กุศลที่ เป็นอรูปาวจร ๑ ฯ [อธิบายอกุศลกรรมบถ ๑๐] บรรดากรรมเหล่านั้น อกุศลกรรมมี ๓ อย่าง ด้วยอำนา…

…มสามารถแบ่งได้ตามลำดับการให้ผลและอำนาจแห่งฐานะที่ให้ผล เช่น อกุศลกรรม, กามาวจรกุศล, รูปาวจรกุศล, และอรูปาวจรกุศล โดยเฉพาะอกุศลกรรมมี 3 ประเภท ได้แก่ กายกรรม, วจีกรรม, และมโนกรรม ซึ่งแต่ละประเภทล้วนมีผลต่อการก…

…างเดียว ฯ และรูปาวจรกุศลนั้นที่เป็นภาวนามัย ซึ่งถึงอัปปนา มี ๕ อย่าง โดยความต่างแห่งองค์ฌาน ฯ อนึ่ง อรูปาวจรกุศล ก็เป็นมโน-

บทที่ 194 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี กล่าวถึงการศึกษาเกี่ยวกับกรรมบถ โดยเน้นที่วจีกรรมและมโนกรรม ซึ่งเป็นการสำรวจความสัมพันธ์ระหว่างอารมณ์และการกระทำในจิตใจ รวมทั้งประเภทของกรรมที่แบ่งตามมูลประเภท ได้แก่

…ม่ได้ เช่นกัน ดังนี้แล ฯ [อธิบายจิตที่ให้รูปเกิดและไม่ให้รูปเกิด จิต ๑๔ คือ ที่ชื่อว่าอรูปวิบากจิต (อรูปาวจรวิบากจิต ๔) เพราะเหตุที่เป็นปฏิปักษ์ต่อรูปนั้น เพราะเกิดจากภาวนาเป็นเครื่อง สำรอกความพอใจในรูปด้วย เ…

บทความนี้เสนอการวิเคราะห์อภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยศึกษานัยที่แสดงในวิภังคปกรณ์ ข้อความที่กล่าวถึงลักษณะแห่งสังขตธรรมและความเกิดขึ้นของจิตในภาคจิตและรูป รวมถึงการอธิบายถึงการทำงา

…ุญกิริยา การทำบุญทั้งหลายอันเป็นไปในกายวาจาจิตและกุศลสุจริต ซึ่งเป็นไป ณ ภูมิ ๔ คือ กามาวจร รูปาวจร อรูปาวจร โลกอุดรทุกประการ บัณฑิตชนผู้ไม่ประมาทแล้ว ย่อมยึดประโยชน์ทั้งสองไว้ได้ คือประโยชน์ในทิฏฐธรรมภพนี้แล…

บทความนี้เน้นการศึกษาหลักการบำเพ็ญพระราชกุศลในพระพุทธศาสนา เพื่อสร้างความเจริญสุขในทั้งพระราชวงศ์และประชาชน โดยมีการอ้างอิงถึงการแผ่พระราชกุศล การทำบุญเพื่ออายุ วรรณะ และความสำเร็จในชีวิต โดยใช้หลักธร

…ุญกิริยา การทำบุญทั้งหลายอันเป็นไปในกายวาจาจิตและกุศลสุจริต ซึ่งเป็นไป ณ ภูมิ ๔ คือ กามาวจร รูปาวจร อรูปาวจร โลกอุดรทุกประการ บัณฑิตชนผู้ไม่ประมาทแล้วย่อมยึดประโยชน์ ทั้งสองไว้ได้ คือประโยชน์ในทิฏฐธรรมภพนี้แล…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการบำเพ็ญพระราชกุศลของพระมหากษัตริย์ที่มีต่อพระพุทธศาสนา และความสำคัญของการทำบุญเพื่อให้เกิดประโยชน์ในทั้งสองภพ รวมถึงการกระทำต่างๆ ที่ถือเป็นการทำความดีในทุกภพ โดยอิงจากหลักแห่งพระส

…ุญกิริยา การทำบุญทั้งหลายอันเป็นไปในกายวาจาจิตและกุศลสุจริต ซึ่งเป็นไป ณ ภูมิ ๔ คือ กามาวจร รูปาวจร อรูปาวจร โลกอุดรทุกประการ บัณฑิตชนผู้ไม่ประมาทแล้วย่อมยึดประโยชน์ ทั้งสองไว้ได้ คือประโยชน์ในทิฏฐธรรมภพนี้แล…

เนื้อหานี้พูดถึงการอุทิศส่วนพระราชกุศลจากสมเด็จพระญาณสังวรไปยังพระมหากษัตริย์ทุกพระองค์ เพื่อให้พระราชวงศ์และประชาชนได้รับความเป็นสุข และสุขภาพดี นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความไม่ประมาทในชีวิตว่าเป็นแนวทางท

…ิธาปิ หิ ปุริมภาเค ติณ จตฺตาริ วา ชวนาน กามาวจรานิ อุเปกขาเวทนาสมปยุตตาเนว โหนฺติ ฯ จตุตถ์ ปัญจม วา อรูปาวจร ฯ เสส์ ปฐวีกสิณ วุตตนยเมว ฯ อย ปน วิเสโส ฯ เอวํ อุปฺปนฺโน อรูปาวจรจิตฺเต โส ภิกขุ ยถา นาม ยานปฺปโตฬ…

วิสุทธิมรรคเป็นข้อความสำคัญในพระพุทธศาสนาที่พูดถึงการฝึกสมาธิและพัฒนาจิตใจให้บริสุทธิ์ โดยอธิบายถึงกระบวนการทำจิตให้สงบและเข้าใจธรรมชาติของอากาศ เพื่อเข้าถึงการตรัสรู้ โดยมองว่าความเข้าใจที่ถูกต้องในเ

…ธารมฺมณวเสน อฏฺฐสุ อารมุมเณสุ ปวตฺตติ ฯ กก ฯ ตญฺหิ ปเรส กามาวจรจิตตชานนกาเล ปริตตารมณ์ โหติ รูปาวจร อรูปาวจรจิตตชานนกาเล มหคคตารมณ์ โหติ มคฺคผลชานนกาเล อปปมาณารมณ์ โหติ ฯ เอตฺถ จ ปุถุชฺชโน โสตาปนฺนสฺส จิตต์ น…

เนื้อหานี้กล่าวถึงวิสุทธิมคฺคสฺสซึ่งเกี่ยวข้องกับการอธิบายการเห็นและการรับรู้ในมิติที่แตกต่างกัน ทั้งในด้านอารมณ์และการใช้ญาณ การเข้าถึงคุณสมบัติของญาณสามารถสร้างความเข้าใจในสภาวะต่างๆ ที่บุคคลประสบ อ

…วโต เอกวิธมฺปิ ชาติวเสน ติวิธี กุสล อกุสล อพยากตญฺจ ฯ ตตฺถ กุสล ภูมิเภทโต จตุพุพิธ์ กามาวจร รูปาวจร อรูปาวจริ โลกุตตรญจฯ ตตฺถ กามาวจร โสมนสฺสุเปกขาญาณสงฺขาร เภทโต อฏฺฐวิธี ฯ เสยฺยถีท ฯ โสมนสฺสสหคติ ญาณสมปยุตต…

เนื้อหานี้กล่าวถึงวิสุทธิมรรคที่บรรยายถึงการทำความเข้าใจในเรื่องของจิต, วิญญาณ และการแบ่งประเภทของกุสลและอกุสลในมุมมองของพุทธศาสนา รวมถึงรายละเอียดเกี่ยวกับการปฏิบัติและการตอบสนองของจิตที่มีต่ออารมณ์ห

…ตวิตกก ทุติย์ ตโต อติกฺกนฺตวิจาร ตติย์ ตโต วรฤตปีติก จตุตถ์ อตถาคตสุข อุเปกขาสมาธิ ยุตต์ ปญจมนฺติ ฯ อรูปาวจร จตุนน์ อารุปปาน โยควเสน จตุพิธี ฯ วุตตปปกาเรน หิ อากาสานัญจายตนชุฌาเนน สมปยุตต์ ปฐม วิญญาณญจายตนาที…

บทนี้ทำการศึกษาวิสุทธิมคฺคตามที่ได้พูดถึงวิธีการต่าง ๆ ในการบรรลุความสุขและการพัฒนาจิตใจ โดยการวิเคราะห์ชั้นทางธรรมและการบรรลุจิตที่ถูกรวบรวมอยู่ในข้อคิดและแนวทางที่แบ่งประเภทออกเป็นกลุ่มในการดำรงอยู่