หน้าหนังสือทั้งหมด

ธรรมะเพื่อประช - สหัสสีจูฬนิกาโลกธาตุ
310
ธรรมะเพื่อประช - สหัสสีจูฬนิกาโลกธาตุ
…ร์พิสูจน์ไม่ได้ เนื่องจากไม่มีอุปกรณ์ ที่จะไปตรวจดูโลกธาตุ แต่พุทธญาณของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า นั้นเป็นอัปปมัญญา คือ ไม่มีประมาณ ใครๆ ก็กำหนดไม่ได้ พระพุทธองค์ตรัสว่า “อานนท์ ดวงจันทร์ และดวง อาทิตย์แผ่รัศมี ส่อง…
บทความนี้นำเสนอการศึกษาเรื่องโลกธาตุและจักรวาลตามหลักคำสอนของพระพุทธเจ้า ซึ่งอธิบายว่าโลกคือตนเองที่ไม่สามารถพิสูจน์ได้โดยวิทยาศาสตร์ และมีการแบ่งประเภทของจักรวาลออกเป็น 9,000 จักรวาล สำหรับแต่ละประเภ
ธรรมะเพื่อประช
322
ธรรมะเพื่อประช
…รี ๓๒๑ พระปัจเจกพุทธเจ้าเหล่านั้นจนตลอดชีวิต ทั้งสองได้สร้างพระ เจดีย์ไว้หลายองค์ แล้วพากันบวช เจริญอัปปมัญญา แล้วได้ไป สู่พรหมโลก ครั้นจุติจากพรหมโลก ในที่สุดสามีได้มาเกิดเป็น ปิปผลิมาณพมีทรัพย์สมบัติมากมาย แ…
บทความนี้นำเสนอเรื่องราวของพระภัททกาปิลานีเถรีและการสร้างบารมีของพวกเขาในชาติก่อน โดยสอนให้มุ่งมั่นในการสร้างบุญและรักษาจิตให้มั่นคงในการปฏิบัติธรรมเพื่อใกล้ชิดพระนิพพาน ชีวิตของนักสร้างบารมีนั้นย่อมเ
ธรรมะเพื่อประช
34
ธรรมะเพื่อประช
…วามสุขและความ บริสุทธิ์ แผ่ความเมตตาปรารถนาดีออกไปทุกทิศทุกทาง เจริญเมตตาพรหมวิหารธรรม ขยายออกไปเป็นอัปปมัญญา จนกระทั่งสิ้นอายุขัย ท่านได้ไปบังเกิดในพรหมโลก พระเจ้ามฆเทวะทรงมีพระชนมายุยืนยาวมาก ช่วงเวลา ที่เป็…
บทความนี้เกี่ยวกับการตัดสินใจของพระเจ้าอโศกในการสละราชสมบัติและออกผนวชเพื่อค้นหาความสุขภายใน และเจริญสมาธิภาวนา โดยท่านได้ใช้ชีวิตอย่างเรียบง่ายในป่าหิมพานต์ และแผ่ความเมตตาออกไปจนถึงที่สุดแห่งอายุขัย
การเจริญเมตตาจิต
37
การเจริญเมตตาจิต
…สบริสุทธิ์หยุดนิ่ง แล้วแผ่เมตตาให้แก่สรรพสัตว์ ทั้งหลายโดยไม่เลือกที่รักผลักที่ชัง ไม่มีอคติ ให้เป็นอัปปมัญญา คือเป็นกระแสแห่งความเมตตาที่ไร้ขอบเขต ใจของเราจะได้ รู้สึกโล่ง โปร่ง เบา สบาย มีความสุขความเบิกบาน …
บทความนี้พูดถึงความสำคัญของการเจริญเมตตาจิต ซึ่งช่วยให้พระภิกษุและผู้ที่ปฏิบัติธรรมเข้าถึงธรรมกายในตนเองได้ โดยการมีหัวใจเมตตาและไม่เลือกที่รักผลักที่ชัง รวมถึงการแผ่เมตตาให้แก่สรรพสัตว์อย่างไม่จำกัด
เมตตาและบารมีในพระพุทธศาสนา
341
เมตตาและบารมีในพระพุทธศาสนา
… และความบริสุทธิ์ ภายในได้มากเข้า กระแสแห่งความเมตตาปรารถนาดีก็จะแผ่ ขยายออกไป กว้างขวางยิ่งขึ้นเป็นอัปปมัญญา คือไม่มี ประมาณนั่นเอง
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของเมตตา และการเสียสละเพื่อสั่งสมบารมีตามหลักคำสอนของพระสัมมาสมาส Buddha โดยเน้นว่าการมีจิตใจที่เมตตาและบริสุทธิ์ เป็นพื้นฐานสำคัญในการสร้างบุญและบารมีที่มีประสิทธิภาพจริงๆ ก
อภิธัมมัตถสังคหบาลี
71
อภิธัมมัตถสังคหบาลี
…เจตสิก ๓ คือ สัมมาวาจา ๑ สัมมากัมมันตะ ๑ สัมมาอาชีวะ ๑ ชื่อว่าวิรัติ ฯ 0 9 ส่วน กรุณา มุทิตา ชื่อว่าอัปปมัญญาฯ เจตสิกเหล่านี้ รวมกับ ปัญญินทรีย์เป็น ๒๕ อย่าง แม้โดยประการทั้งหมด บัณฑิตพึงทราบว่า โสภณะ ฉะนี้แล …
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีอธิบายถึงเจตสิกและการจัดหมวดหมู่ต่างๆ เช่น กายปาคุญญตา และจิตปาคุญญตา รวมถึงการประมวลผลเจตสิกที่มีผลต่อจิต บทวิเคราะห์ในเนื้อหาที่จะกล่าวถึงเจตสิก และการรวมกับปัญญิน
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 73
73
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 73
…่ บรรดาโลกิยจิต เฉพาะในกามาวจรกุศลจิตเท่านั้น วิรัติทั้ง ๓ ย่อม ปรากฏมีเป็นอย่างๆ ในกาลบางคราวฯ ส่วนอัปปมัญญาเกิดต่างกัน ในกาลบางคราว ในจิต ๒๘ เท่านั้น คือ ในมหัคคตจิต ๑๒ เว้น ปฐมฌานจิต ในกามาจิตและในสเหตุกกาม…
…ีกทั้งยังชี้ให้เห็นถึงโสภณเจตสิกที่ประกอบกับโสภณจิต 55 และการวิรัติในโลกุตตรจิต 8 โดยมีการอภิปรายถึงอัปปมัญญาและปัญญาที่เกิดในจิต 28 ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญในการเข้าถึงความเข้าใจในคุณภาพของจิตตามหลักอภิธรรม พร้อมข้…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
395
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…สติ ๑ กาลคตาสติ ๑ อานาปานัสสติ ๑ ชื่อว่า อนุสสติ ๑๐ ฯ 0 ภาวนา ๔ เหล่านี้ คือ เมตตา ๑ กรุณา ๑ ชื่อว่าอัปปมัญญา ๔ ท่านเรียกว่า พรหมวิหารก็มี ฯ 0 มุทิตา 0 ๑ อุเบกขา ๑ อาหาเรปฏิกูลสัญญา (ความสำคัญในอาหารว่าปฏิกูล)…
เนื้อหาในอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา มีการอธิบายเกี่ยวกับกสิ 10 ประเภท และซากศพ 10 อย่าง รวมถึงความระลึก 10 อย่างที่เกี่ยวข้องกับพระพุทธเจ้าซึ่งประกอบด้วยเมตตา กรุณา มุทิตา และอุเบกข
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - หน้าที่ 75
75
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - หน้าที่ 75
…ได้ในจิตที่ประกอบด้วยตติยฌาน (ธรรม ๓๒) เว้นวิตกวิจารและปีติเสีย ย่อมได้ในจิตที่ประกอบด้วยจตุตถฌาน ฯ อัปปมัญญาย่อมมีไม่ได้ในจิตที่ประกอบด้วยปัญจมฌาน ๒๕ ด้วย ฯ ใน
บทนี้กล่าวถึงการสงเคราะห์เข้าในจิตที่ประกอบด้วยฌานต่างๆ และธรรมที่เกี่ยวข้อง โดยอธิบายถึงการที่จิตสามารถเข้าสู่ฌานและความแตกต่างกันของธรรมในแต่ละระดับของจิต ได้แก่ ปฐมฌานถึงปัญจมฌาน รวมถึงอาการที่ปราก
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - การสงเคราะห์จิต
76
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - การสงเคราะห์จิต
…นา เจตสิก ๑๓ โสภณเจตสิก ๒๕ ถึงการสงเคราะห์เข้าในจิตที่ประกอบ ด้วยญาณคู่ที่ ๑ ในพวกกุศลจิตก่อน ๆ ส่วนอัปปมัญญาและวิรัติทั้ง ๕ อย่าง บัณฑิตควรแยกประกอบไว้เป็นอย่างๆ ในกามาวจรโสภณ จิตนี้ ฯ อนึ่ง (ธรรม ๑๗ เหล่านั้…
ในบทนี้กล่าวถึงการสงเคราะห์ของมหัคคจิตที่ประกอบด้วยอาการต่าง ๆ ทั้งหมด 5 และ 12 อย่าง โดยอิงจากหลักการอภิธัมมาที่ชัดเจน รวมถึงกลไกของจิตที่ประกอบด้วยญาณต่าง ๆ ซึ่งส่งผลต่อการเข้าใจสภาพจิตและกรรมฐานในก
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 77
77
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 77
…ิต วิบากจิต และกิริยาจิตฝ่ายสเหตุกกามาวจร ฯ ในจิตเหล่า นั้น วิรัติไม่มีในพวกกิริยาจิตและในมหัคคตจิต อัปปมัญญามีในอนุตตรจิต (โลกุตตรจิต) อนึ่ง วิรัติ อัปปมัญญาทั้งสอง มีในกามาวจร จิต และวิบากจิต ฯ ฌานธรรม มีต่า…
…कุศลจิตและกุศลจิต เพื่อให้เข้าใจถึงกลไกทางจิตที่ทำให้เกิดธรรมเหล่านี้ การวิเคราะห์ในเชิงลึกเกี่ยวกับอัปปมัญญา, วิรัติ, และประเภทจิตที่มีลักษณะแตกต่างกันไป เป็นต้น
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
94
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
…ทาน และงดเว้นด้วยการตัดขาด) ฯ เจตสิกทั้ง ๓ ชื่อว่าวิรัติ เพราะเว้นจากทุจริตตามที่กล่าวแล้ว ฯ [อธิบายอัปปมัญญาเจตสิก] ය ธรรมชาติชื่อว่ากรุณา เพราะอรรถว่า กระทำในเมื่อคนอื่น มีความทุกข์ คือให้เกิดความลำบากใจของค…
บทความนี้พูดถึงการทำงานที่ถูกต้องตามหลักธรรมของพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการงดเว้นจากการกระทำที่ไม่ดี รวมถึงการงดเว้นจากการทำชีวิตสัตว์ การถือเอาสิ่งของที่ไม่ควรเอา และการประพฤติผิดในกาม นอกจากนี้ยังอธิบาย
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
102
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…นอาจารย์จึงกล่าวคำว่า อิสสามจฺเฉร ดังนี้ เป็นต้นฯ ประกอบความว่า อิสสา มัจฉริยะ กุกกุจจจะ วิรัติ และ อัปปมัญญามีกรุณาเป็นต้น บางครั้งเกิดขึ้นต่างกัน ส่วนมานะเกิดขึ้น ในบางเวลา คือในเวลาที่เป็นไปด้วยอำนาจความถือ…
เนื้อหาส่วนนี้ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี เดินหน้าด้วยการอธิบายถึงความแตกต่างในเวทนาของจิตต่าง ๆ ที่ปรากฏและเกิดจากอำนาจของจิตที่แยกออกและเข้ากัน โดยชี้ให้เห็นถึงธรรม ๓ ประการที่มีสัมมาวาจาเป็นองค์ประกอบที
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
103
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ตเหล่านั้น เพราะฉะนั้น จึงชื่อว่า ปฐมฌานิกจิต ฯ ท่านอาจารย์กล่าวคำว่า อปฺปมญฺญา วชฺชิตา ดังนี้ เพราะอัปปมัญญามีสัตว์เป็นอารมณ์ และเพราะโลกุตตร จิตมีพระนิพพานเป็นอารมณ์ ฯ ด้วยบทว่า ตถา นี้ ท่านอาจารย์ย่อมชัก
เนื้อหานี้ให้ความเข้าใจในธรรมที่เกี่ยวกับเจตสิกและการแสดงออกของจิต โดยเน้นถึงเจตสิกที่แน่นอนและไม่แน่นอน รวมถึงการพิจารณาในลักษณะต่างๆ ของเจตสิกที่มีอยู่ในจิต. นอกจากนี้ยังมีการอภิปรายถึงความสัมพันธ์แ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
105
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 105 และวิรัติแม้เหล่านั้น ไม่มีการเกิดร่วมกันในจิตตุปบาทดวงเดียว เพราะ อัปปมัญญามีสัตว์เป็นอารมณ์ และเพราะวิรัติมีวัตถุที่จะพึงก้าวล่วงเป็น อารมณ์ ฉะนี้แล ฯ โลกกิยวิรัติ ไม่มีการสม…
…ณ์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา การวิเคราะห์ถึงผลของวิรัติและความสัมพันธ์กับกุศลและอัปปมัญญา โดยเฉพาะเกี่ยวกับโลกิยวิรัติและโลกุตตรวิรัติ การอภิปรายถึงความแตกต่างของผลระหว่างกุศลและวิบาก สรุปแ…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 106
106
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 106
… ฌานธมฺมา เป็นอาทิฯ ฌานธรรมด้วยอำนาจ วิตก วิจาร ปีติ และสุข ในอนุตตรจิต มีความ แปลกกัน คือต่างกัน ๆ อัปปมัญญาและฌานธรรมในอมหัคคตจิตปาน กลางมีความแตกต่างกัน วิรัติ ญาณ และปีติกับอัปปมัญญา ในปริตตะ คือในกามาวจร …
บทนี้กล่าวถึงเวทนาและอารมณ์ที่เกี่ยวข้องกับกามตัณหา การอธิบายถึงการต่างกันในประเภทของจิต ทั้งกุศล วิบาก และกิริยา โดยนำมาซึ่งการเรียนรู้และการเข้าใจในธรรมนั้น ๆ ผ่านการวิเคราะห์ธรรมในระดับต่าง ๆ งานนี