อาการ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 26 / 51

…ลปญฺจกเมว คหิตนฺติ กตฺวา อตีเต เหตโว ปญฺจ อิทานิ ผลปญฺจก อิทานิ เหตโว ปญฺจ อายตี ผลปญจกนฺติ ฯ วีสติ อาการา ติสนธิ จตุสังเขปา จ ภวนฺติ ฯ อวิชชา ตณหูปาทานา จ กิเลสวัฏฏ์ กมุมภวสงฺขาโต ภูเวกเทโส สงฺขารา จ กมฺม…

อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลีศึกษาเกี่ยวกับวิญญาณและอาการต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการเกิดและการดับ รวมถึงเหตุปัจจัยต่าง ๆ ที่มีผลต่อการดำรงอยู่ของชีวิตและเวทนา…

…วนาย อุปปาทาทอนต์ อคฺคเหตุวา อนตฺตโต ผรณวเสน ปวตฺตนโต จ อนตฺตนฺติ วุจฺจติ ฯ วิญญาณานนตเมว วิญญาณญจ์ อาการสุส รสสติ นการโลปญฺจ กตฺวา ฯ ทุติยา รูปวิญญาเณน วา อญฺจิตพฺพ์ ปาปุณิตพฺพฤติ วิญญาณญจ์ ฯ ตเทว อายตน์ …

ผลงานเรื่องอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลีนี้เน้นการศึกษาเกี่ยวกับอภิธรรมและการตีความของวิญญาณตามหลักปรัชญาพุทธ ที่นำเสนอแนวคิดหลากหลายเกี่ยวกับธรรมชาติของวิญญาณและการตีความอภิธรรมในความหมายต่าง ๆ โดยยกตัวอย่างภา

…ญา ปน ติวิธมฺปิ กโรติ ฯ พาลคามิกเหรญญิการ์ กหาปณาวโพธนเมตฺถ นิทสสนนฺติ ฯ ญาณ วิปฺปยุตฺตสญฺญาย เจตฺถ อาการคุคหณวเสน อุปฺปชฺชนกาเล วิญญาณ์ อพฺโพหาริก ฯ เสสกาเล เอว วิญญาณ์ พลว ฯ ญาณสมปยุตตา ปน อุโภปิ ตทนคติก…

บทความนี้เกี่ยวข้องกับอภิธรรมมาตวิภาวินี ซึ่งมีการอภิปรายเกี่ยวกับลักษณะของเมตตาในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะในด้านของความเข้าใจ ภาวนา และการพัฒนาจิตใจให้เป็นไปในทางที่ดีขึ้น โดยเน้นข้อความเกี่ยวกับคุณสมบัต

…ขโรติ ขุททกเสโลติ อตฺโถ ฯ อิธ ปน สกขราติ คุฬวิกตีติ อตฺโถ ฯ ๒. โยชนาย สกฺขโรปมายาติ วตฺตพฺเพ...มชเฌ อาการสุส รสฺสํ กตฺวา สกฺขโรปมยาติ วุตฺตนฺติ วุตต์ ฯ ๓. ส. วิญญาณสฺส ต์ กิจจ์ สาเธติ ฯ ๔. ส. โหตุ ฯ

เนื้อหาในส่วนนี้สำรวจแนวคิดการศึกษาอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา พร้อมกับการวิเคราะห์บทบาทของวิญญาณในความเข้าใจของพุทธศาสนา ซึ่งมีรายละเอียดเกี่ยวกับรัฐธรรมและปรากฏการณ์ต่างๆ ที่เกี่ยวกับความรู้สึกและการรับรู

…เวน จ” รูปปฏิพนธวุฒิติตตา รูปสมมตญฺจ ชาติรูปเมว อุปจยสนฺตติภาเวน วุจจติ ปฐมปรินิพฺพตฺติสงฺขาตปวตฺติ อาการเภทโต” เวเนยฺยวเสน อุปจโย สนฺตตีติ วิชิตวา วุตตตตา ฯ เอวญฺจ กตฺวา ตาส์ นิทเทเส อตฺถโต อเภท ทสฺเสตุ๊ …

เนื้อหาในบทนี้พูดถึงอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา รวมถึงรายละเอียดของอภิธรรมมาตุวิภาวินีในแง่มุมต่าง ๆ นำเสนอตั้งแต่การปฏิสนธิ จนถึงหลายด้านของรูปและจิตในฐานะที่เป็นศาสตร์อันลึกซึ้ง นอกจากนี้ยังมีการอธิบายถึง

…ย ปฏฐานนโย ตตฺถาติ เตสุ ทวีสุ นเยสุ ฯ ตสฺส ปัจจยธมฺมสฺส ภาเวน ภวนสีลสฺส ภาโว ตพฺภาวภาวิภาโว ฯ โสเยว อาการมตฺติ ฯ เตน อุปลกฺขิโต ตพฺภาว ฯเปฯ ลูกขิโต ๆ เอเเนว ตทภาวาภาวิภาวา- การมาโตปลูกขิตตาปิ อตฺถโต ทสฺสิต…

บทที่กล่าวถึงอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา และอธิบายเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับการศึกษาปรัชญาอภิธรรม บทเรียนนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับปัจจยธมฺมและภาวะต่างๆ ในการเข้าใจถ้อยคำและความหมายทางปรัชญาที่สำคัญในพระพุทธศาสน

…ตุปจฺจยา อนาคเต นิพฺพตฺตนก วิญญาณาทิ ผลปญฺจก ฯ อิติ เอว์ วีสติ ฯ อตีตาที่สุ ตตฺถ ตตฺถ อากีรียนที่ติ อาการา ฯ อดีตเหตุน อิทานิ ผลปญฺจกสฺส จ อนุตรา เอโก สนธิ อิทานิ ผลปญฺจกสฺส อิทานิ เหตุนญฺจ อนุตรา เอโก อิท…

เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสังคหฎีกาและการวิเคราะห์ต่าง ๆ เกี่ยวกับตณฺหูปาทานและอวิชชา โดยชี้ให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างความรู้และการเกิดขึ้นของกิเลสต่าง ๆ ในการศึกษาจากพุทธศาสนา การเข้าใจคว

…ปาทายาติ ปฐวาทิกาน มหาภูตานํ ปพนธวเสน ปวตฺตมานาน ปตฺถฏสงฺคตาที่อากาเรน ปริณามาการ์ ปริณามสภาวสงขาติ อาการมุปาทาย นิสสย์ กตฺวา ฯ ตถา ตถาติ ภุมมาทิวเสน ๆ ภูมิปัพพตาฬิกาติ ภูมิปพฺพตรุกขาทิกา สนฺตานปญฺญตฺติ ฯ …

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา ซึ่งให้ความสำคัญต่อการเข้าใจนิพพานและหลักคำสอนทางพุทธศาสนา โดยเน้นประเด็นต่างๆ อาทิ การเชื่อมโยงระหว่างอารมณ์และแนวคิดของอนัตตา ถือเป็นส่วนสำคัญในการเร

…ะโยคนั้น ย่อมเป็นไปใน จิตสันดานของตนที่เป็นไปแล้วโดยส่วนเบื้องต้น และในสันดาษของ คนอื่น เพราะฉะนั้น อาการพิเศษ กล่าวคือความแกล้วกล้าของจิต ที่บุรพประโยคนั้นให้เกิดแล้วนั่นแหละ จึงชื่อว่าสังขาร ในอธิการเรื่…

ในบทนี้ กล่าวถึงความหมายของทิฏฐิที่ไม่มีอัตตาและความเข้าใจว่า จิตนั้นประกอบด้วยทิฏฐิและสังขาร ชี้ให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างจิตกับบุรพประโยค รวมถึงคำว่าจิตที่ไม่ประกอบด้วยสังขาร และความแกล้วกล้ามีผล

…รถว่า ให้เกิดความยิ้มแย้ม ได้แก่ จิตที่สหรคตด้วยโสมนัสฝ่ายกิริยาอเหตุกมโนวิญญาณธาตุ ซึ่งมีเหตุเพียง อาการร่างเริงในอารมณ์ที่ไม่โอฬาร แห่งพระขีณาสพทั้งหลาย ฯ บทว่า สพฺพถาปิ ได้แก่ โดยความต่างแห่งอกุศลวิบาก …

เนื้อหาบทนี้พูดถึงการวิเคราะห์ของจิตประเภทต่างๆ ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยกล่าวถึงกำหนดอารมณ์ตามที่ได้เห็น ได้ยิน และได้รู้ นอกจากนี้ยังมีการระบุถึงจิตที่สั่นน้ำหนักและผลของอารมณ์ต่างๆ ที่ส่งผลต่อจิตใต

…กออกไปเป็น ๑๐ อย่าง ตามชื่อว่าฌาน อย่างนี้ คือ อย่างหนึ่งแจกออกเป็นอย่างละ ๔ ๆ อนึ่ง ทรงแจกออกไปโดย อาการอย่างละ ๑๐ ๆ แม้โดยมรรค สติปัฏฐาน สัมมัปปธาน อิทธิบาท อินทรีย์ พละ โพชฌงค์ สัจจะ สมถวิปัสสนา ธรรมขัน…

ในหน้าที่ 62 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกาได้กล่าวถึงการแจกแจงนัยที่เกี่ยวข้องกับโสดาปัตติมรรค โดยมีการแสดงออกถึงประเภทนัยที่เป็นจำนวนมาก ตัวอย่างเช่น การแจกออกเป็นจำนวน ๑๐๐๐ นัย โดย

…กิดในจิต ๒๘, ปัญญาท่าน ประกาศไว้ในจิตทั้ง ๗๔ โสภณเจตสิกประกอบ เฉพาะในโสภณจิต (กุศลจิต) เท่านั้น โดย อาการ ๔ อย่าง ด้วยประการอย่างนี้, อิสสา มัจฉริยะ กุกกุจจะ วิรัติ และอัปปมัญญามีกรุณา เป็นต้น ในบางคราวเกิ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการเจาะลึกเจตสิกธรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา ชี้ให้เห็นถึงการเกิดของธรรมในจิตต่างๆ รวมถึงการแบ่งประเภทของจิตตามลักษณะและวิเคราะห์อย่างละเอียดเกี่ยวกับเจตสิกธรรมที

…ว่า เอกโต ดังนี้ มิใช่หรือ ฯ แก้ว่าที่ท่านกล่าวนั้นไม่ชอบ เพราะท่านอาจารย์ยังมิได้ แสดงความเป็นไปโดยอาการ คือเป็นปฏิปักษ์ต่อวจีทุจริต ๔ อย่าง เป็นต้น โดยเพียงแต่แสดงความเป็นไปร่วมกันแห่งวิรัติทั้ง ๓ เท่านั…

บทความนี้นำเสนอความสำคัญของการวิรัติในมาตรฐานของอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา การพูดถึงการตัดทุจริตด้วยอำนาจของจิต โดยเฉพาะเมื่อเปรียบเทียบกับโลกุตตรจิตและโลกิยจิต การวิเคราะห์มีจุดมุ่

…รมณ์ ฯ โลกุตตรจิต มีพระนิพพานเป็นอารมณ์ ฉะนี้แล ฯ [สังคหคาถา] ในอาลัมพนสังคหะนั้น มีการสงเคราะห์โดย อาการ ๓ อย่าง คือ ในอารมณ์ที่เป็นกามวจร ได้จิต ๒๕ ในอารมณ์ที่เป็นมหัคคตะ ได้จิต ๖ ในอารมณ์ที่เป็นบัญญัติ …

ในเนื้อหาของอภิธัมมัตถสังคหะบาลีกล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างจิตและอารมณ์ โดยเฉพาะความหมายของจิตในประเภทต่าง ๆ เช่น กามาวจรวิบากจิต อกุศลจิต และกามาวจรกิริยาจิต ซึ่งมีอารมณ์ได้ทั้งสิ้น เว้นแต่โลกุตตระ ส

… ๑ ความเสื่อมปรากฏ ๑ ความเป็นอย่างอื่นแห่งธรรมที่ตั้งอยู่ ๑. อวตวา แปลว่า กำหนด แต่หมายเอาสภาพก็ได้ อาการก็ได้ ฐานะก็ได้

ในบทนี้กล่าวถึงหลักการที่เกี่ยวข้องกับความปรากฏของธรรมในพระอภิธรรม ซึ่งย้ำว่าธรรมไม่สามารถตั้งอยู่ในช่วงเวลาชั่วขณะได้ พร้อมกับการอธิบายที่ชัดเจนเกี่ยวกับการกำหนดความเกิดและดับของธรรม ที่เชื่อมโยงกับแ

…่วนท่านอาจารย์ ทั้งหลายกล่าวรวบรวมคำนั้นไว้อย่างนี้ คือ મ્ ทรวดทรงของอวัยวะมีมือเป็นต้น ชื่อว่า เพศ อาการมีการยิ้มหัวเป็นต้น ชื่อว่า นิมิต การเล่นด้วยกระด้งเป็นต้น ชื่อว่า กุตตะ กิริยามีการเดินเป็นต้น ชื่อ…

…อธิบายลักษณะของความเป็นหญิงและชาย โดยรายละเอียดของลักษณะทางกายภาพที่เกี่ยวข้องกับเพศชายและหญิง เช่น อาการ การเคลื่อนไหว และอวัยวะเฉพาะ เป็นต้น โดยระบุถึงเหตุที่ทำให้ระบุได้ว่าเป็นหญิงหรือชาย ผ่านสัณฐานและภ…

…ีนั้น ๆ จริงอยู่ เวทนาเป็นไปด้วยอำนาจ คือความยินดีในธรรมที่มีภูมิ ๓ ๓ ฯ และเวทนานั้นมีความเป็นไปโดย อาการยินดีนั้น ด้วยอำนาจแห่งความสำคัญผิดว่างาม ในของที่ไม่งาม เป็นต้น ฉะนั้น สัญญาจึงเป็นอุปกรณ์แก่ความยิ…

บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์ทุกข์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยชี้ให้เห็นว่าทุกข์เกิดจากตัณหาและสาเหตุแห่งทุกข์นั้นมีชื่อเรียกว่า 'ทุกขสมุทัย' พร้อมแสดงให้เห็นถึงความดับแห่งทุกข์ในธรรมชาติที่เรียกว่า 'ทุก

…ิเป็นปัจจัยจึงเกิดมีชรา มรณะ โสกะ ปริเทวะ ทุกข์ โทมนัส อุปายาส, กองทุกข์ทั้งสิ้นนี้ ย่อมเกิดขึ้นด้วยอาการอย่างนี้ ดังนี้ ชื่อว่าปฏิจจสมุปบาทนัย ในอธิการ แห่งปัจจัยสังคหะนี้ฯ ในปฏิจจสมุปบาทนัยนั้น บัณฑิตพึง…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงปฏิจจสมุปบาทนัยซึ่งอธิบายการเกิดขึ้นของทุกข์ โดยเริ่มต้นจากสฬายตนะซึ่งเป็นปัจจัยที่ส่งผลให้เกิดผัสสะและเวทนาจนถึงชาติและมรณะ ทั้งหมดนี้เกิดขึ้นตามลำดับของปัจจัยที่เครือข่ายและเกี

…จจุบัน - กาล มีผลอยู่ ๕ อย่าง ในปัจจุบันกาล มีเหตุอยู่ ๕ อย่าง ในอนาคตกาล มีผลอยู่ ๕ อย่าง ดังนี้ ฯ อาการมี ๒๐ สนธิมี ๓ และสังเขปมี ๔ ฯ พึงทราบวัฏฏะ คือ อวิชชา ตัณหา อุปาทาย เป็นกิเลสวัฏ ๑ เอกเทศแห่งภพ กล่…

บทความนี้วิเคราะห์เกี่ยวกับวัฏฏะที่มีอยู่ในภูมิทั้งสาม อธิบายถึงอวิชชาและตัณหาที่เป็นสาเหตุหลักในการเกิดกิเลส และวัฏฏะที่หมุนเวียนไม่สิ้นสุด ซึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงบัญญัติเรื่องนี้ไว้ในความเข้าใจเพ

…ี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 351 ภายในและภายนอกตามสมควร ฯ นามรูปย่อมเป็นปัจจัยแก่นามรูปโดย อาการ 8 อย่างตามสมควร คือ ด้วยอำนาจแห่งอธิปติปัจจัย สหชาต ปัจจัย อัญญมัญญปัจจัย นิสสยปัจจัย อาหารปัจจัย อ…

ในเนื้อหานี้จะกล่าวถึงปัจจัยแก่นามรูปซึ่งมีความสำคัญในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยแบ่งเป็นประเภทต่างๆ ตามอาการ 8 อย่าง รวมถึงอธิปติปัจจัย สหชาตปัจจัย อัญญมัญญปัจจัย และอื่น ๆ ที่เป็นส่วนสำคัญในการเกิดนามรูป การ…