หน้าหนังสือทั้งหมด

หน้า1
121
บทที่ 6 อายตนะ 12 บ ท ที่ 6 อ า ย ต น ะ 12 DOU 111
การสำรวจอายตนะ 12 ในพระอภิธรรมปิฎก
127
การสำรวจอายตนะ 12 ในพระอภิธรรมปิฎก
โดยสรุปอายตนะมีคุณสมบัติสำคัญแบ่งออกเป็น 5 อย่าง คือ 1. อายตนะภายใน เป็นที่เกิดแห่งวิถีจิตอยู่เสมอ จะเกิดในชาติใ…
อายตนะมีคุณสมบัติสำคัญแบ่งออกเป็น 5 อย่าง โดยอายตนะภายในเป็นที่เกิดของวิถีจิตและมีอายตนะภายนอกทำหน้าที่เป…
อายตนะภายใน (อัชฌัตติกายตนะ)
128
อายตนะภายใน (อัชฌัตติกายตนะ)
6.3.1 อายตนะภายใน (อัชฌัตติกายตนะ)' 1. จักขายตนะ หมายถึง แดนติดต่อคือ ตา ตา หมายถึง ประสาทที่รับรูปต่างๆ ได้ อย…
อายตนะภายในประกอบด้วยประสาท 6 ชนิด ได้แก่ ตา ที่สัมผัสรูปภาพ, หู ที่สัมผัสเสียง, จมูก ที่สัมผัสกลิ่น, ลิ้…
การรับรู้ทางประสาทสัมผัสและอายตนะ
129
การรับรู้ทางประสาทสัมผัสและอายตนะ
…ร้า คือ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัสทางกาย แล้วเป็นปัจจัยให้เกิดการนึกคิดไปตามที่ได้สัมผัสมานั้น 6.3.3 อายตนะภายนอก (พาหิรายตนะ) พาหิรายตนะ คือ แดนติดต่อภายนอก มีอยู่ 6 ได้แก่ 1. แดนติดต่อคือ รูป (รูปายตนะ) ร…
…ร้าภายนอก ซึ่งสร้างการนึกคิดและประสบการณ์ต่าง ๆ ที่ส่งผลต่อการติดต่อทางใจ นอกจากนี้ยังมีการอธิบายถึงอายตนะภายนอกที่มีอยู่ 6 ซึ่งสื่อถึงการรับรู้ที่เกิดขึ้นจากสิ่งที่เห็นและสัมผัสในรูปแบบต่าง ๆ ด้วย
การเชื่อมต่อของอายตนะและผลของการรับรู้
132
การเชื่อมต่อของอายตนะและผลของการรับรู้
เช่น อายตนะที่เรียกว่าตา กระทบหรือเชื่อมต่อกับอายตนะที่เรียกว่าสี จึงมีการเห็นสี อายตนะที่เรียกว่าหู เชื่อมต่อ…
บทความนี้พูดถึงการเชื่อมต่อระหว่างอายตนะที่เรียกว่า ตา หู จมูก และอื่น ๆ กับผลที่เกิดขึ้น เช่น การเห็น สี การได้ยิน เสียง และการรู้กลิ่น นอ…
อายตนะ 12 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี
133
อายตนะ 12 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี
6.5 อายตนะ 12 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี 1. ความหมายและอายตนะแบบต่าง ๆ พระเดชพระคุณพระมงคลเทพมุนีได้ให้ความหมา…
บทความนี้เสนอความหมายของอายตนะตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี โดยแบ่งอายตนะออกเป็น 2 ประเภท คือ โลกายตนะที่ดึงดูดสรรพสัตว์ไปตามภพภูมิ แ…
อายตนะและการดึงดูดในโลก
134
อายตนะและการดึงดูดในโลก
…ดูดแน่นทีเดียว หลุดไม่ได้ทีเดียว ไม่ว่าแก่เฒ่าชรา หญิง ชาย ภิกษุ สามเณร อุบาสก อุบาสิกา ชนิดใดละ ถูกอายตนะของโลกดึงดูดเข้าอย่างนี้ก็อยู่หมัด ไปไหนไม่ไหวละ อยู่หมัดที่ เดียว อายตนะโลกมันดึงดูดอย่างนี้ ไม่ใช…
เนื้อหาตำราอธิบายถึงอายตนะในโลกที่มีการดึงดูดรูป เสียง กลิ่น รส และสัมผัสซึ่งส่งผลต่อจิตใจมนุษย์ นอกจากนี้ยังสนทนาเกี่ยวกับผล…
อายตนะและการดึงดูดในมนุษย์
136
อายตนะและการดึงดูดในมนุษย์
บริสุทธิ์ด้วยใจ ไม่มีร่องเสียเลย อายตนะอื่นดึงดูดไม่ได้ อายตนะมนุษย์ดึงดูด ดึงดูดอย่างไรล่ะ เกิดเป็นมนุษย์กันถมไป นี่อย่างไรล่ะ เห็นโด่ๆ ม…
บทความนี้พูดถึงอายตนะและการดึงดูดในมนุษย์ ว่ามีการดึงดูดเกิดขึ้นอย่างไร อายตนะมนุษย์ที่จะดึงดูดเข้าสู่มดลูกได้เกิดจากควา…
การสละอายตนะเพื่อเข้าถึงธัมมายตนะ
137
การสละอายตนะเพื่อเข้าถึงธัมมายตนะ
สัญญายตนะขอบภพข้างบน นี่โลกายตนะดึงดูดไปไม่ได้ หลุดไปไม่พ้น” จากข้างต้นจะทำให้เรารู้ว่า อายตนะ 12 นั้นมีโทษมากเพราะดึงดูดสรรพสัตว์ให้ถูก ขังไว้ ดังนั้นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า จึงทรงแนะนำเราให้ค้นหา…
เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับอายตนะ 12 ที่มีโทษและสามารถดึงดูดสรรพสัตว์ให้ถูกขังไว้ในสังสารวัฏ โดยพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้แนะนำให้ค้นหาธ…
การหยุดใจและการศึกษาอายตนะ
138
การหยุดใจและการศึกษาอายตนะ
…งแก้ไขทาง ตา หู จมูก ใจ ไม่ให้ยินดียินร้าย ในรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์ ที่มากระทบถูกต้องอายตนะ ทั้ง 6 นั้น ให้ทำใจให้หยุด หยุดเสียอันเดียวเท่านั้นดับหมด พอหยุดได้เสีย ก็เบื่อหน่าย เบื่อหน่ายใน …
สิ้น กาย กล่าวถึงการหยุดใจและการแยกชีวิตออกเป็นอายตนะ 12 เพื่อเห็นว่าชีวิตปราศจากตัวตน โดยเสนอให้ทำใจหยุด ณ ศูนย์กลางกาย เพื่อไปสู่ความรู้ที่แท้จริงและก…
ธาตุกระทบและอายตนะ
147
ธาตุกระทบและอายตนะ
(ธาตุกระทบ) อายตนะภายนอก 6 ตารางธาตุทั้ง (ธาตุรับ) อายตนะภายใน 6 18 (ธาตุรู้) เกิดการกระทบของอายตนะภายนอก กับอายตนะภา…
เบื้องต้นของการศึกษาในเรื่องธาตุกระทบ พบว่าอายตนะภายนอกและอายตนะภายในมีการกระทบกันซึ่งเกิดจากการรับรู้ทางประสาทต่างๆ รวมถึงจักขุวิญญาณธาตุและธาตุสัม…
มโนวิญญาณธาตุ: ความเข้าใจเกี่ยวกับจิตและอารมณ์
153
มโนวิญญาณธาตุ: ความเข้าใจเกี่ยวกับจิตและอารมณ์
…่องตามร่างกาย แต่ในที่นี้หมายถึง ทางรับรู้อารมณ์ มี 6 ทาง คือ ทางตา หู จมูก ลิ้น - กาย และใจ อันเป็นอายตนะภายใน อารมณ์ หมายถึง เครื่องยึดหน่วงของจิตใจ สิ่งที่จิตยึดหน่วง สิ่งที่ถูกรู้หรือถูกรับรู้ได้แก่ อา…
…ด 6 ช่องทาง ได้แก่ ตา, หู, จมูก, ลิ้น, กาย และใจ อารมณ์จะเป็นเครื่องยึดหน่วงของจิตใจที่เกี่ยวข้องกับอายตนะภายนอก เช่น รูป, เสียง, กลิ่น, รส, โผฏฐัพพะ และธรรมารมณ์.
บทที่ 8 อินทรีย์ 22
158
บทที่ 8 อินทรีย์ 22
บทที่ 8 อินทรีย์ 22 ในบทเรียนที่ผ่านมา เราได้ศึกษาเกี่ยวกับขันธ์ อายตนะ และธาตุมาแล้ว ซึ่งเป็นส่วน ที่ทำให้เราเห็นภูมิของวิปัสสนาว่ามีเพียง 2 ประการ คือ รูป และนาม สำหรับ…
ในบทนี้ได้ศึกษาอินทรีย์ 22 ซึ่งหมายถึงธรรมชาติที่เป็นใหญ่ในแต่ละหน้าที่ที่แตกต่างกัน เช่น ตาเป็นใหญ่ในการเห็น, หูในการฟัง, และอื่นๆ โดยอินทรีย์ทั้งหมดมีหน้าที่เฉพาะที่ไม่แทรกแซงกัน อธิบายองค์ประกอบของ
ตัณหา 3 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี
193
ตัณหา 3 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี
…ผัสนั่นแหละ ไม่ใช่ เรื่องอะไร เห็นชัดๆ อย่างนี้ อ้อ....อ้ายนี่เองเป็นเหตุให้เกิดกามตัณหานี่เอง อ้อน อายตนะของ กามตัณหาทั้งนั้น ในอบายภูมิทั้ง 4 เปรต นรก อสุรกาย สัตว์ดิรัจฉาน เหล่านี้ มนุษย์ สวรรค์ 6 ชั้น …
พระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) ได้อธิบายตัณหา 3 ประการ คือ กามตัณหา, ภวตัณหา, และ วิภวตัณหา โดยกามตัณหาหมายถึง ความอยากได้ในรูป รส กลิ่นเสียงสัมผัสเช่นในกามภพที่นำไปสู่การเกิดในรอบของการต่อสู้เพื่อความต้
นามรูปและสฬายตนะในพระพุทธศาสนา
213
นามรูปและสฬายตนะในพระพุทธศาสนา
…ลักษณะร้อน วาโยธาตุ คือ ธาตุลม มีลักษณะพัดไปมา 5. สฬายตนะ คือ แดนติดต่อ 6 แดน ดังนี้ 1. จักขวายตนะ (อายตนะคือตา) 2. โสตายตนะ (อายตนะคือหู) 3. ฆานายตนะ (อายตนะคือจมูก) 4. ชิวหายตนะ (อายตนะคือลิ้น) 5. กายายต…
…งประกอบด้วย 6 แดนติดต่อกัน ได้แก่ จักขวายตนะ โสตายตนะ ฆานายตนะ ชิวหายตนะ กายายตนะ และ มนายตนะ โดยที่อายตนะภายในเชื่อมโยงกับอายตนะภายนอก ผัสสะมีบทบาทสำคัญในการแสดงอาการที่จิตหรือวิญญาณสัมผัสกับอารมณ์และเกิด…
นามรูป สฬายตนะ และเวทนาที่เป็นปัจจัยในการกำเนิดทุกข์
222
นามรูป สฬายตนะ และเวทนาที่เป็นปัจจัยในการกำเนิดทุกข์
…อวัยวะส่วนต่างๆ ของนามรูป ที่ใช้สื่อกับสิ่งต่าง ๆ ซึ่งมี ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ทั้ง 6 หรือเรียกว่า อายตนะภายใน อันเกิดร่วมมาด้วยโดยธรรมชาติ มีการเริ่มทำหน้าที่ของตน ของตน พระพุทธองค์จึงตรัสว่า นามรูปเป็นป…
…นื้อหานี้สำรวจการทำงานของนามรูปและสฬายตนะ ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการรับรู้ทางอารมณ์ โดยการกระทบระหว่างอายตนะภายในและภายนอก เช่น ตา หู จมูก และวิญญาณ ทำให้เกิดผัสสะและเวทนา การรับรู้เหล่านี้มีผลกระทบต่ออารมณ์…
ปฏิจจสมุปบาทและวัฏฏะแห่งชีวิตในพระพุทธศาสนา
227
ปฏิจจสมุปบาทและวัฏฏะแห่งชีวิตในพระพุทธศาสนา
…ณหา อุปาทาน จัดเป็นกิเลสวัฏ 2. สังขาร (กรรม) ภพ (ส่วนที่เป็นกรรมภพ) จัดเป็นกรรมวัฏ 3. วิญญาณ นามรูป อายตนะ ผัสสะ เวทนา ภพ (ส่วนที่เป็นอุปัตติภพ) ชาติ ชรามรณะ จัดเป็นวิปากวัฏ 1 วศิน อินทสระ, หลักคำสอนสำคัญใ…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการแสดงปฏิจจสมุปบาทซึ่งมีจุดเริ่มที่แตกต่างกัน เพื่อช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถเข้าใจและกำจัดทุกข์ได้อย่างตรงจุด โดยเปรียบเทียบเป็นการหาทางออกจากเถาวัลย์ที่มีการตัดและดึงเพื่อใช้งาน นอกจ
ขันธ์ 5 และปฏิจจสมุปบาท
234
ขันธ์ 5 และปฏิจจสมุปบาท
…สนาภูมิในภาคปฏิบัติ 11.1.1 ขันธ์ 5 ส่วนละเอียด 11.1.2 ขันธ์ 5 ส่วนกลาง 11.1.3 ขันธ์ 5 ส่วนหยาบ 11.2 อายตนะ 12 11.3 ธาตุ 18 11.3.1 ลักษณะของธาตุ 18 11.3.2 กระบวนการทำงานรับรู้อารมณ์ 11.4 อินทรีย์ 22 11.5 อร…
บทนี้กล่าวถึงขันธ์ 5 ซึ่งประกอบด้วยส่วนละเอียด ส่วนกลาง และส่วนหยาบ รวมถึงการศึกษาอายตนะ 12 และธาตุ 18 โดยมีลักษณะของธาตุและกระบวนการทำงานรับรู้อารมณ์ การวิเคราะห์อริยสัจ 4 พร้อมการพิจารณ…
วิปัสสนาภูมิในภาคปฏิบัติ
236
วิปัสสนาภูมิในภาคปฏิบัติ
…่วไปไม่เห็น การจะศึกษา วิปัสสนาต้องมีธรรมจักขุของพระธรรมกายเสียก่อน จึงจะไปรู้ไปเห็นในเรื่องขันธ์ 5 อายตนะ 12 ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 ปฏิจจสมุปบาทได้ หน้า 4-13. เอกสารรวบรวมพระธรรมเทศนา (พระมงคลเทพมุ…
การศึกษาเกี่ยวกับวิปัสสนาภูมิที่ผ่านมา เป็นการเข้าใจในระดับสุตมยปัญญา และจินตมยปัญญา แต่การเจริญวิปัสสนาที่แท้จริงจะเกิดขึ้นได้ต้องใช้ภาวนามยปัญญา หลวงปู่วัดปากน้ำให้ความสำคัญกับสมถะและวิปัสสนา โดยสมถ
การทำงานของธาตุและการรับรู้อารมณ์ในธรรมกาย
243
การทำงานของธาตุและการรับรู้อารมณ์ในธรรมกาย
…ักขุทวาร ที่ตรงกลางแววตาทั้งซ้ายขวานั้น จะมีจักขุประสาท (จักขุปสาท) ซึ่ง ทำหน้าที่เป็นจักขายตนะ คือ อายตนะ คือ ตา สำหรับรับรูป มีลักษณะสัณฐานกลมใสสะอาด บริสุทธิ์ ขนาดประมาณเท่าหัวเหา ตั้งอยู่ตรงกลางแววตาทั…
เนื้อหานี้สอนเกี่ยวกับการทำงานของธาตุธรรมในตัวมนุษย์ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการรับรู้ผ่านกายและใจ โดยแบ่งประเภทของธาตุออกเป็น ชิวหาวิญญาณธาตุ, กายวิญญาณธาตุ และมโนวิญญาณธาตุ ที่มีบทบาทสำคัญในการสัมผัส และรั