หน้าหนังสือทั้งหมด

อายตนะ 12 และวิถีจิต
125
อายตนะ 12 และวิถีจิต
…ิริยาบ้าง เกิดขึ้นหลายๆ ชนิด แล้ววิถีจิตนี้เกิดขึ้นวนเวียนหลายๆ รอบ ฉะนั้นจิตก็ เกิดขึ้นมากมาย เมื่ออายตนะกระทบกัน เรียกว่าอายตนะนั้นเป็นธรรมชาติที่ยังให้จิตเจตสิกนั้น กว้างขวางเจริญขึ้น พูดถึงจิตแล้วก็ต้อง…
บทความนี้พูดถึงอายตนะ 12 ซึ่งมีผลกระทบต่อการเกิดขึ้นของจิตและเจตสิกที่หลากหลาย ปรากฏการณ์นี้เกิดขึ้นเมื่ออายตนะกระทบกัน ส…
อายตนะและความรู้แจ้งในพระพุทธศาสนา
130
อายตนะและความรู้แจ้งในพระพุทธศาสนา
…ตนะ) สภาพเหล่าใดย่อมทรงไว้ซึ่งลักษณะของตนเหตุนั้น สภาพ เหล่านั้น จึงชื่อว่า ธรรม 6.4 การทำหน้าที่ของอายตนะ อายตนะ ทำให้เกิดความรู้ซึ่งเกิดจากการเชื่อมต่อระหว่างอายตนะภายนอกกับ อายตนะภายใน เมื่ออายตนะภายในซึ…
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสถึงความเสื่อมโทรมของร่างกายตามอายุที่เพิ่มขึ้น และอธิบายถึงอายตนะ ในที่นี้หมายถึงการสัมผัสและการรับรู้ซึ่งเกิดจากการติดต่อกับสิ่งภายนอก มีการจำแนกอายตนะ 6 ประการ ได้…
กระบวนการรับรู้และวิญญาณ
131
กระบวนการรับรู้และวิญญาณ
…ใจ การรับรู้จะเกิดขึ้นได้เมื่อวิญญาณเกิดขึ้น ซึ่งโดยปกติวิญญาณจะเกิดขึ้นเมื่อเกิดการ กระทบกันระหว่างอายตนะภายนอกกับอายตนะภายใน แต่ในบางกรณีก็ไม่เกิดการรับรู้ เช่น ถูกสัมผัสขณะหลับ หรือมองสิ่งต่าง ๆ ขณะเหม่อ…
การรับรู้เกิดจากการสัมผัสเมื่ออายตนะ อารมณ์ และวิญญาณมาบรรจบกัน โดยมีช่องทางต่างๆ ของอายตนะ เพื่อเสริมสร้างความรู้และความรู้สึกต่ออารมณ์…
วิปัสสนาภูมิในอินทรีย์ 22
181
วิปัสสนาภูมิในอินทรีย์ 22
อินทรีย์ 22 ซึ่งเป็นวิปัสสนาภูมินี้ มีลักษณะเหมือนประมวลรวม เรื่องของขันธ์ อายตนะ ธาตุ มาอยู่ในนี้ด้วยกัน แต่ก็มีองค์ประกอบหลายกลุ่มที่จัดเข้าเป็นหมวดกันได้ และมีลักษณะ เป็นเรื่องพื…
บทที่ 8 อินทรีย์ 22 เน้นการศึกษาองค์ประกอบของขันธ์ อายตนะ และธาตุ ที่มีความสัมพันธ์กันในวิปัสสนาภูมิ โดยนักศึกษาได้รับการเรียนรู้ถึงขั้นอรหัตตผลและความสำคัญข…
แนวคิดเกี่ยวกับขันธ์ 5 และอริยสัจ 4
235
แนวคิดเกี่ยวกับขันธ์ 5 และอริยสัจ 4
แนวคิด 1. ขันธ์ 5 ในภาคปฏิบัติประกอบด้วย ขันธ์ 5 ส่วนละเอียด ส่วนกลาง และส่วนหยาบ 2. อายตนะ 12 แบ่งเป็นอายตนะภายใน และอายตนะภายนอก มีลักษณะเป็น ดวงกลมใส ซ้อนอยู่ในกลางกำเนิดธาตุธรรมเดิม 3. ธา…
เนื้อหาประกอบด้วยการอธิบายขันธ์ 5 ซึ่งมีส่วนละเอียด ส่วนกลาง และส่วนหยาบ อายตนะ 12 ที่แบ่งออกเป็นอายตนะภายในและภายนอก ธาตุ 18 ซึ่งควบคุมการรับรู้ ของร่างกายและจิตใจ อินทรีย์ 22 ที…
ข้ามภพข้ามชาติปัจจุบันสู่อนาคต
263
ข้ามภพข้ามชาติปัจจุบันสู่อนาคต
…การทำงานเหล่านี้ตั้งแต่วิญญาณถึงภพ เพราะมีอวิชชาและสังขารเป็นราก วิปัสสนาภูมิซึ่งประกอบด้วย ขันธ์ 5 อายตนะ 12 ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 ปฏิจจสมุปบาท ล้วนมีความเกี่ยวโยงกันตั้งแต่ต้น เมื่อไปดูการทำงานของ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการสัมพันธ์ระหว่างตัณหา อุปาทาน และกรรมในการเกิดดับของจิตที่เกิดอย่างรวดเร็วในทุกขณะ โดยคำว่า ชาติ ชรา มรณะ ไม่ใช่ภพชาติใหม่ แต่หมายถึงกระบวนการเกิดดับของจิตในทุกขณะ ผ่านการศึกษาธรรมกั
ธรรมะเพื่อประช
212
ธรรมะเพื่อประช
…ใสในเสียง สวดมนต์ เมื่องูเหลือมป่วยใกล้จะตาย ขณะนั้นพระภิกษุกำลัง สาธยายธรรมอยู่ มันมีสติจดจำคำว่า “อายตนะ” มีใจผ่องแผ้ว *ภูมิวิลาสินี พระพรหมโมลี
…วามเลื่อมใสและมีจิตใจที่ผ่องใส โดยเฉพาะเมื่อถึงเวลาป่วย ช่วยให้มีความรู้และสามารถจดจำคำว่ารู้ เช่น 'อายตนะ' จนทำให้มีจิตที่ดีได้ในที่สุด เนื้อหานี้มุ่งสอนให้เราเห็นคุณค่าและประโยชน์จากการฟังธรรมเพื่อชีวิตที…
การศึกษาสมถะและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา
27
การศึกษาสมถะและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา
…อาหาเรปฏิกูล สัญญา ๑ จตุธาตุววัตถาน ๑ อรูปฌาน ๔ ทั้ง ๔๐ นี้เป็นภูมิของสมถะ วิปัสสนามีภูมิ 5 ขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ ธาตุ ๑๘ อินทรีย์ ๒๒ อริยสัจ ๔ ปฏิจจสมุปบาทธรรม ๑๒ (ธรรมอาศัยซึ่งกันและกันเกิดขึ้น) นี้เป็นภูมิขอ…
…หมายถึงการระงับหรือทำใจให้นิ่ง ขณะเดียวกันวิปัสสนาก็มีการศึกษาภูมิที่แตกต่างกัน ซึ่งประกอบด้วยขันธ์ อายตนะ ธาตุ อินทรีย์ และอริยสัจ ก่อนที่จะทำสมถะได้ จะต้องมีการหยุดใจเสียก่อน พระมงคลเทพมุนีได้นำเสนอวิธีทำ…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
300
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ได้ฆานะ ด้วยสามารถแห่งสังเสทชะพวกเดียว มิใช่ด้วยสามารถแห่งอุปปาติกะ ฯ จริงตามนั้น พระผู้มีพระภาคตรัสอายตนะของอุปปาติกสัตว์ผู้มี อินทรีย์บริบูรณ์ว่ามี ๑๑ เว้นสัททายตนะ ของอุปปาติกะผู้บอกว่ามี ๑๐ เว้นจักขวายต…
เนื้อหาในหน้าที่ 300 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา พูดถึงอายตนะของสัตว์ในทุคติว่ามีความแตกต่างกันในเรื่ององค์ประกอบของการรับรู้ และสามารถแบ่งเป็นกลุ่มตามลักษณะทางร…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
315
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
… คือ รูปปทานขันธ์ ๑ เวทนูปาทานขันธ์ ๑ สัญญูปาทานขันธ์ ๑ สังขารรูปาทานขันธ์ ๑ วิญญาณูปาทาขันธ์ ๑ ฯ 0 อายตนะ ๑๒ คือ จักขวายตนะ (อายตนะคือตา) ๑ โสตายตนะ (อายตนะคือหู) ๑ ฆานายตนะ (อายตนะคือจมูก) ๑ ชิวหายตนะ (อา…
…ัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นไปที่ธรรม ๓๓ ในโลกุตตรจิต รวมถึงขันธ์ ๕ อุปาทานขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ และธาตุ ๑๘ ซึ่งสำคัญต่อการศึกษาและเข้าใจอริยสัจ ๔ในพุทธศาสนา โดยหวังว่าจะช่วยให้ผู้อ่านได้เข้าใจ…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - โลก ๓ และการรู้จัก
267
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - โลก ๓ และการรู้จัก
…้ด้วยอาหาร โลก๒ คือ นาม ๑ รูป ๑ โลก ๓ คือเวทนา ๓ โลก ๔ คืออาหาร 4 โลก ๕ คือ อุปาทานขันธ์ ๕ โลก ๖ คืออายตนะภายใน ๖ โลก ๗ คือ วิญญาณฐิติ ๓ โลก ๘ คือ โลกธรรม ๘ โลก ๕ คือ สัตตาวาส 8 โลก ๑๐ คือ อายตนะ ๑๐ โลก ๑๒ …
ในบทความนี้ จะพาคุณไปทำความเข้าใจเกี่ยวกับโลก ๓ ตามที่พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ทรงรู้ โดยอธิบายถึงสัตว์ทั้งปวงที่ตั้งอยู่ด้วยอาหาร และวิธีการที่ผู้ปฏิบัติจะเห็นโลกในหลายมิติ รวมถึงการรู้ในอาคตสถานที่สามาร
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
244
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
…ุด อากาศเป็นอนันตะ จึงชื่ออากาสานันตะ อากาสานันตะนั่นเอง เป็นอากาสานัญจะ อากาสานัญจะนั้นชื่อว่าเป็น อายตนะ โดยอรรถว่าเป็นที่อาศัยอยู่แห่งฌานนี้ พร้อมทั้งสัปยุต ธรรม ดังคำว่า เทวายตนะ (คือ เทวสถาน) ของเทวดาท…
…กคือรูปาวจรฌานอยู่ใกล้ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงการทำให้ชำนาญในสมาบัติ ที่เรียกว่า วสีภาวะ และความหมายของอายตนะที่หมายถึงที่อาศัย โดยอาจหมายถึงบ่อเกิดในการดับทุกข์
วิจารณ์ธรรมเปล่า ภาค ๓ ตอนที่ ๑๒๔
125
วิจารณ์ธรรมเปล่า ภาค ๓ ตอนที่ ๑๒๔
ประโยค - วิจารณ์ธรรมเปล่า ภาค ๓ ตอนที่ ๑๒๔ อายตนะ ธาตุ นิเวศ อายตนะนิเทศ อายตนะ ๑๒ คือ จักวายตนะ รูปวายตนะ โสตายใน สัท ทายตนะ มานายตนะ คันนายตนะ จีห…
บทความนี้สำรวจอายตนะและธรรมชาติของศัพท์ผ่านการวิเคราะห์และการตีความ. เนื้อหาภายในอธิบายถึงมิติของอายตนะ ๑๒ รวมถึงการแบ่ง…
การอธิบายอายตนะในพระไตรปิฎก
127
การอธิบายอายตนะในพระไตรปิฎก
ประโยค - วิจัยมรรคผลภาค ๓ ตอนที่ ๑ หน้า ที่ ๑๒๖ อรรถบทที่ ๑ คืออายตนะโต - เพราะเป็นที่สับต่อ) มีอธิบายว่า กิริยและเจตสิกธรรมทั้งหลาย ย่อมสับต่อ คือ หมื่นเพียรพยายามไปตา…
เอกสารนี้กล่าวถึงอรรถบทต่อๆ ที่เกี่ยวกับอายตนะในพระไตรปิฎก โดยอธิบายรายละเอียดเกี่ยวกับการผลักดันและขยายผลของจิตเจตสิกธรรมตามอายตนะ การสำรวจและการ…
วัชฌากรรมเปล่า ภาค ๑ ตอนที่ ๑ หน้า 128
129
วัชฌากรรมเปล่า ภาค ๑ ตอนที่ ๑ หน้า 128
ประโยค - วัชฌากรรมเปล่า ภาค ๑ ตอนที่ ๑ หน้า 128 อายตนะ - ประเภทพักนิบาด (แถบใต้) เป็นถิ่นกำเนิดแห่งโค่งหลาย" เป็นต้น เหตุ กี่เรียกอายตนะ (ได้) ในคำว่า "ตต…
เนื้อหาเกี่ยวกับอายตนะและประเภทพักนิบาด ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างจิตและอารมณ์ที่มีอูมเป็นต้นเป็นประเด็นหลัก ศึกษาเกี่ยวกับก…
การเข้าใจธรรมชาติของวิญญาณและอายตนะ
250
การเข้าใจธรรมชาติของวิญญาณและอายตนะ
…ิญญาณ เพราะรู้ (อราม์) ต่าง ๆ ชื่อว่า นาม เพราะน้อมไป (สุอารมณ์) ชื่อวารุป เพราะรู้จัก สลาย ชื่อว่า อายตนะ เพราะแผ่ไปนอายนอ (คือตายตัว) และเพราะนำให้ อายตนะ (คือต่อออกไป) สภาพที่ชื่อว่า ผัสสะ เพราะถูกต้องกั…
เนื้อหานี้กล่าวถึงธรรมชาติของวิญญาณและอายตนะ โดยอธิบายถึงการเกิดและการมีอยู่ของวิญญาณในสังฆ รวมถึงการรู้จักธรรมชาติต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง เช่น ควา…
ความเข้าใจในศาสตร์ธรรม
8
ความเข้าใจในศาสตร์ธรรม
…าณธาตุ ว่าเป็นมนุษยตนะ กำหนดธรรมทั้งหลายมีผลสะเป็นต้นที่สัมบูญธาตุนี้ และรูปลักษณะว่าเป็นธรรมยตนะ ในอายตนะ ๑๒ นี้ อายตนะ ๑๐ ถึง เป็นรูป อายตนะ ๑ ถึงเป็นนาม ดังนี้ พระโอยความจริงหนึ่ง กำหนดคนรูปทางอายตนะ ๑๒ …
บทความนี้กล่าวถึงการกำหนดธรรมชาติของมนุษย์ที่เชื่อมโยงกับอายตนะ ๑๒ และขันธ์ ๕ โดยนำเสนอแนวทางปฏิบัติและการพิจารณาในพระศาสนา. รูปแบบของอายตนะ โดยแบ่งออกเป็นรูปและนา…
วิชาชีพไสยเวทย์และการวิเคราะห์สมาคม
88
วิชาชีพไสยเวทย์และการวิเคราะห์สมาคม
…อนแล้ว จึงนามว่าเวาะห์เป็นสมาคมญ ได้ แม้ในคำอื่น ๆ ก็เหมือนกัน กว่าว่า “ปญฺญาธรายตน” อ. ชั้น ๕ และ อายตนะ ๖” เป็น สมาาขา ทวนนาทสมาคม มี อสมาทกิจ สุคนาม และ อสมาทกิจ คุญสมา เป็นท้อง มีวิคะมาว่า ๓. อธิฤ. ปญ…
การศึกษาเกี่ยวกับวิชาชีพไสยเวทย์มีความสำคัญ เพื่อเข้าใจเกี่ยวกับสมาคมต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับวิญญาณและอิทธิฤทธิ์ ในบทนี้จะเน้นการวิเคราะห์คำศัพท์ทางวิชาชีพ เช่น 'สิทธานุภาพวิญญาณ (ธน)' และการตีความหมาย
สัตว์และความหมายในพระพุทธศาสนา
167
สัตว์และความหมายในพระพุทธศาสนา
…าคตบถในกาก่อน คิดว่า " นั่นนั่นนะ เป็นอุปนิสัยของเขา " จึงกล่าวว่า " ผู้มีอายุ สัตว์เหล่านี้ชื่อว่า อายตนะ." อาทิตย์นั้น ได้ฟังว่าว่า " อายตนะ " ยังรีรอโลดปับะให้ตั้งขึ้นแล้วนั่งกระ โย่ยง ขึ้น พระเณร ได้ให้…
…ัติของสัตว์ในบริบทของพระพุทธศาสนา เรื่องราวการบรรพชาในสำนักพระเณรและการเจริญวิสาสนา, และความสำคัญของอายตนะในพระธรรมคำสอน. มีการพูดถึงการตรึกตรองของผู้บรรพชา, รวมถึงเรื่องราวการเกิดใหม่ในพรหมโลก และความสัมพั…
สมาสและชนิดของทุสมาส
9
สมาสและชนิดของทุสมาส
…าลา อ. โลก ๓ >> ปัญญา อินทรายิน ปุนฉุรัย อ. อินทรย์ ๕ >> ลอ ยตานนี สภายตน อายตนะ อายตนะ ๖ >> ดีสุดโโย ตรีฏฐ์ อ. ราติ ๓ >> เทว องค์โล่อโย ทวงศ์ อ. น…
บทความนี้นำเสนอเนื้อหาเกี่ยวกับสมาสในภาษาไทย โดยแบ่งออกเป็นสองประเภทคือ สมาทาร ทุสมาส และ อสมาทาร ทุสมาส พร้อมตัวอย่างการรวมคำและการใช้งานในบริบทต่าง ๆ เพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจลักษณะเฉพาะของคำในภาษานี้ได