วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - โลก ๓ และการรู้จัก : หน้า 267/324

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 265 ในโลก ๓ นัน สังขารโลก พึงทราบในอาคตสถาน ( บาลี ) ว่า " โลก ๑ คือสัตว์ทั้งปวงตั้งอยู่ได้ด้วยอาหาร" " สัตวโลก พึงทราบใน อาคตสถาน ( บาลี ) ว่า " (เห็น) ว่าโลกเที่ยงบ้าง ว่าโลกไม่เที่ยง บ้าง " โอกาสโลก พึงเห็นในอาคตสถาน ( บาลีพรหมนิมันตนิก- สูตร ) ว่า " ดวงจันทร์และดวงอาทิตย์ลอยไปรอบ ( จักร วาฬ ทำให้) ทิศทั้งหลายสว่างไสว โดยที่มี ประมาณเท่าใด โลกในที่มีประมาณเท่านั้น มี อยู่ 9,000 ส่วน (คือว่ามี ๑,๐๐๐ โลก ?) อำนาจของท่านปกแผ่ไปในโลกเหล่านั้น" " พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ทรงรู้โลกทั้ง ๓ นั้น โดยประการทั้งปวง จริง อย่างนั้น แม้สังขารโลก คือ โลก ๑ คือสัตว์ทั้งปวงตั้งอยู่ได้ด้วยอาหาร โลก๒ คือ นาม ๑ รูป ๑ โลก ๓ คือเวทนา ๓ โลก ๔ คืออาหาร 4 โลก ๕ คือ อุปาทานขันธ์ ๕ โลก ๖ คืออายตนะภายใน ๖ โลก ๗ คือ วิญญาณฐิติ ๓ โลก ๘ คือ โลกธรรม ๘ โลก ๕ คือ สัตตาวาส 8 โลก ๑๐ คือ อายตนะ ๑๐ โลก ๑๒ คือ อายตนะ ๑๒ โลก ๑๘ คือ ธาตุ ๑๘ นี้ พระองค์ทรงรู้โดยประการทั้งปวง อนึ่ง เพราะเหตุที่ พระองค์ทรงรู้อาสยะ ( ที่มานอนแห่งจิต ) ทรงรู้อนุสยะ (กิเลสที่นอน ๑. บ.ป. ๓๑/๑๗๘ ๒. ม. ม. ๑๒/๕๕๔ ๓. บ.ป.๓๑/๑๗๘ )