หน้าหนังสือทั้งหมด

อายตนะและวิถีจิต
126
อายตนะและวิถีจิต
อายตนะเป็นที่เกิดแห่งวิถีจิตอยู่เสมอ จะเกิดในชาติใดภพใดก็ตามวิถีจิตไม่เกิดที่อื่น ต้องเกิด ตามอายตนะเหล่าน…
อายตนะเป็นที่เกิดแห่งวิถีจิต ซึ่งหมายถึงการรวมกันของอารมณ์และวิถีจิตที่ต้องอาศัยอายตนะ ทั้ง 6 ได้แก่ ตา หู…
อายตนะ 12: ความหมายและบทบาทในวิปัสสนา
124
อายตนะ 12: ความหมายและบทบาทในวิปัสสนา
บทที่ 6 อายตนะ 12 ในบทเรียนที่แล้ว นักศึกษาได้ศึกษาเกี่ยวกับขันธ์ 5 สำหรับในบทเรียนนี้นักศึกษาจะ ได้ศึกษาวิปัสสนาภ…
ในบทเรียนนี้นักศึกษาได้ศึกษาอายตนะ 12 ซึ่งมีความหมายหลายประการ โดยเฉพาะการทำให้จิตและเจตสิกกว้างขวางขึ้น อายตนะแบ่งออกเป็นอายตนะภายในแ…
วิถีทิศมรรคแปล ภาค ๓ ตอนที่ 127
128
วิถีทิศมรรคแปล ภาค ๓ ตอนที่ 127
…- วิถีทิศมรรคแปล ภาค ๓ ตอนที่ 127 อยู่ นั้น เพียงนั้น (เพราะเหตุนี้ ทวาและอารมณ์ทั้งหลายนัน จึงชื่อ อายตนะ (แปลว่านำอายตนะ คือ สารทุกข้อน ยึดอยู่แล้วไป) ธรรมทั้งปวงนี้ ได้ชื่อว่า อายตนะ ฯ เพราะเป็นที่ส่งต่อ…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับคำว่า 'อายตนะ' ซึ่งหมายถึงสถานที่ที่จิตเจตสิกใช้ส่งต่ออารมณ์และธรรมต่างๆ โดยมีการนำเสนอความหมายที่หลากหลาย เช่น อ…
อายตนะ 12 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี
133
อายตนะ 12 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี
6.5 อายตนะ 12 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี 1. ความหมายและอายตนะแบบต่าง ๆ พระเดชพระคุณพระมงคลเทพมุนีได้ให้ความหมาย…
บทความนี้เสนอความหมายของอายตนะตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี โดยแบ่งอายตนะออกเป็น 2 ประเภท คือ โลกายตนะที่ดึงดูดสรรพสัตว์ไปตามภพภูมิ แล…
อายตนะ 12: การติดต่อของจิตและอารมณ์
241
อายตนะ 12: การติดต่อของจิตและอารมณ์
11.2 อายตนะ 12 อายตนะ 12 หมายถึง แดนติดต่อให้จิตหรือวิญญาณกับอารมณ์คือสิ่งเร้าได้ติดต่อกัน แล้วสำเร็จ เป็นการเห…
อายตนะ 12 แบ่งออกเป็นอายตนะภายใน 6 ประเภท ได้แก่ ตา, หู, จมูก, ลิ้น, กาย, ใจ และอายตนะภายนอก 6 ประเภท ได้แ…
แนวคิดเกี่ยวกับอายตนะ
123
แนวคิดเกี่ยวกับอายตนะ
แนวคิด 1. อายตนะ หมายถึง ธรรมที่ยังผลของตนให้เกิดขึ้น หรือทำจิตและเจตสิกให้กว้างขวาง หรือ เป็นอวัยวะที่ต่อระหว่างจิต…
อายตนะหมายถึงธรรมที่ทำให้เกิดผลซึ่งเกี่ยวข้องกับจิตและเจตสิก มีอายตนะ 2 ประเภทคือ ภายในและภายนอก ซึ่งมีคุณ…
ธรรมะเพื่อประชา - ผลแห่งการฟังธรรม
216
ธรรมะเพื่อประชา - ผลแห่งการฟังธรรม
…มาก จึงคิดจะสงเคราะห์อาชีวก ให้ได้สติระลึก ถึงสัญญาที่เคยสั่งสมมา จึงตอบไปว่า “สัตว์จำพวกนี้ชื่อว่า อายตนะ” อาชีวกจึงถามย้ำว่า “ท่านผู้เจริญ อะไรชื่อว่าอายตนะ” พระเถระกล่าวว่า “ชาวโลกต่างพากันเรียกสัตว์เหล่…
…ป็นงูเหลือม และการเข้าใจธรรมที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงในชีวิตของเขา เมื่อได้แก่ความรู้และความเข้าใจในอายตนะและขันธ์ ๕ ทำให้เขาตัดสินใจขอบวชเพื่อบำเพ็ญสมณธรรม การฟังธรรมจึงช่วยให้เกิดการตระหนักรู้และสัมมา ทิฏ…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 245
246
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 245
…าสานัญจายตนะ เพราะอรรถวิเคราะห์ว่า "อากาสานัญจะ (อากาศหาที่สุดมิได้) ด้วย อากาสานัญจะนั้นชื่อว่าเป็นอายตนะ โดยอรรถว่าเป็นที่อาศัยอยู่ ดุจ (คำว่า) เทวายตนะ (คีเทวสถาน) ของเทวดาทั้งหลาย เพราะอากาสานัญจะนั้นเป…
ในหน้าที่ 245 ของวิสุทธิมรรคแปล ได้มีการวิเคราะห์คำว่า 'อากาสานัญจายตนะ' ซึ่งมีความหมายทั้งในแง่ของอารมณ์และอดีตการก้าวล่วง การวิเคราะห์นี้ช่วยให้เข้าใจถึงความสัมพันธ์ระหว่างฌานและอารมณ์ อากาสานัญจายต
การศึกษาอายตนะและผัสสะในพระพุทธศาสนา
351
การศึกษาอายตนะและผัสสะในพระพุทธศาสนา
…ิดได้ คำว่า "โดยเฉกอวนะนึกษ" เป็นต้น ความว่า พระตาถเจ้าวง แสดงพระพุทธธิบายว่า ผัสสะอันเดียวอ้อมมีพระอายตนะหลายอย่าง ได้ โดยแสดงออกด้วยคำเป็นเอกพจน์นี้ว่า " สพายตนปอญจ ผฺโลฺ " ส่วนว่า ในอายตนะทั้งหลาย บํานิต…
เอกสารนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับอายตนะและผัสสะในพระพุทธศาสนา โดยมุ่งเน้นความสำคัญของปัจจัยที่มีผลต่อความรู้สึกและประสบการณ์ทางอารมณ์ในกระบ…
องค์ประกอบของใจและอายตนะในพุทธศาสนา
9
องค์ประกอบของใจและอายตนะในพุทธศาสนา
…งขาร" เป็นการตั้งใจที่จะทำหรือปรุงแต่งสิ่งใดสิ่งหนึ่ง "วิญญาณ" เป็นการรับรู้ด้วยใจ นอกจากนี้ ยังมี "อายตนะ 12" อายตนะภายใน 6 คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ และอายตนะภายนอก6 คือ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ธรรมร่ว…
…นที่เกี่ยวข้องกับ 'ใจ' ในพุทธศาสนา ซึ่งประกอบด้วย 'เวทนา', 'สัญญา', 'สังขาร', และ 'วิญญาณ' โดยเฉพาะ อายตนะ 12 ที่แสดงถึงการรับรู้อารมณ์และการตอบสนองต่อสิ่งภายนอก นอกจากนี้ยังได้พูดถึง 'ธาตุ 18' ที่รวมทั้งอา…
การวิเคราะห์ความเห็นในคัมภีร์ กถาวัตถุอรรถถกา
11
การวิเคราะห์ความเห็นในคัมภีร์ กถาวัตถุอรรถถกา
…วกเหตุฑา ทั้งหลายที่ว่า "ทุกข์เท่านั้นเป็นฝันไป- ผันนะ(สำเร็จมาจากเหตุ) ส่วนธรรมที่เหลือคือ ขันธ์ อายตนะ ธาตุ อินทรีย์ เป็นอนุปริปันนะแนะ (ไม่สำเร็จจากเหตุ)" เพราะอาศัยคำ [ที่พูเป็นคำถามในปฐม] ว่า …
…องกลุ่มต่างๆ เช่น อุตตารปกะ และนิยายสรรพสิวะ ซึ่งมีความเห็นตรงข้ามกัน จุดสำคัญคือการกล่าวถึงธรรม 5, อายตนะ 12, ธาตุ 18, และอินทรีย์ 22 ที่มีผลต่อการพิจารณาสภาวะต่างๆ ในอดีต อนาคต และปัจจุบัน โดยยกตัวอย่างคำ…
บิล ธิรา จา: สมถวิปัสสนา
32
บิล ธิรา จา: สมถวิปัสสนา
บิล ธิรา จา จตุธาตุววัตถาน ๑ อรูปฌาน ๔ ทั้ง ๔๐ นี้ เป็นภูมิของสมถะ วิปัสสนามีภูมิ ๖ ขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ ธาตุ ๑๘ อินทรีย์ ๒๒ อริยสัจ๔ ปฏิจจสมุปบาทธรรม ธรรมอาศัยซึ่งกันและกันเกิดขึ้น ธรรมอาศัยซึ่งกันและ…
…ของสมถะและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา โดยแบ่งออกเป็นส่วนต่างๆ เช่น อรูปฌาน ๔, วิปัสสนามีภูมิ ๖, ขันธ์ ๕, อายตนะ ๑๒ และอื่นๆ โดยใช้หลักการเจริญภาวนา สมถะและวิปัสสนากรรมฐานเป็นแนวทางในการศึกษา. เนื้อหานี้ถือเป็นตำ…
พระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) และอริยสัจ ๔
10
พระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) และอริยสัจ ๔
…ี่ ๑ เรียกว่า “ปฏิโลม” ถอยกลับ เมื่ออนุโลมปฏิโลมถูกส่วน ตาธรรมกายก็เห็นว่า สัตว์โลกนี้เป็นทุกข์ เห็นอายตนะที่ดึงดูดของ สัตว์โลกให้มาเกิด เขาเรียกว่า โลกายตนะ ทำให้เราติดอยู่กับอายตนะนั้น อายตนะ แปลว่า บ่อเก…
…เริ่มจากการเข้าฌาน โดยอธิบายถึงการเกิดและวิถีของสัตว์ทั้งหลาย และการสังเกตเห็นว่า สัตว์โลกมีทุกข์และอายตนะที่เป็นบ่อเกิดที่มนุษย์ต้องเผชิญ ดวงญาณจะขยายออกไปเมื่อเข้าฌานจนสามารถเห็นประสบการณ์ที่ลึกซึ้งมากขึ้…
การเจริญภาวนาและสมาธิในพระพุทธศาสนา
189
การเจริญภาวนาและสมาธิในพระพุทธศาสนา
…ช่รูปฌานเป็นที่ตั้งแห่งการงานทางใจ 2. วิปัสสนากรรมฐาน คือ อุบายเรื่องปัญญา มี 6 ภูมิ ได้แก่ ขันธ์ 5 อายตนะ 12 ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 ปฏิจจสมุปบาทธรรม (ธรรมที่อาศัยซึ่งกันและกันเกิดขึ้น) 10.5.2 สมาธิ …
…างพุทธศาสนาอย่างแท้จริง ในคัมภีร์วิมุตติมรรคกล่าวถึงสมาธิที่ให้ความตั้งมั่นกับจิต การพิจารณาขันธ์ 5 อายตนะ 12 ธาตุ 18 เป็นต้น ซึ่งเป็นเครื่องมือในการพัฒนาความเข้าใจทางจิต โดยมีจุดประสงค์เพื่อความจริงและการพ…
วิปัสสนากัมมัฏฐานและความหมายของวิปัสสนา
65
วิปัสสนากัมมัฏฐานและความหมายของวิปัสสนา
…ปัสสนา วิปัสสนาที่กล่าวไว้ในพระไตรปิฎกมีอยู่ 6 อย่าง หรือที่ภาษาพระเรียกว่า มีภูมิ 6 ได้แก่ ขันธ์ 5 อายตนะ 12 ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 ปฏิจจสมุปบาท การศึกษาวิปัสสนาในแนวทางปฏิบัติ เป็นการศึกษาตั้งแต่กา…
…การเห็นด้วยตาธรรมกายเป็นการรู้ที่ตรงตามความจริง แล้วกล่าวถึงวิธีการศึกษาที่มี 6 ภูมิ ได้แก่ ขันธ์ 5 อายตนะ 12 ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 ปฏิจจสมุปบาท ต้องอาศัยกายธรรมในการมองเห็นและเข้าใจสภาพภพในมุมมองขอ…
ภพภูมิและขันธ์ 5 ในพระพุทธศาสนา
6
ภพภูมิและขันธ์ 5 ในพระพุทธศาสนา
…นธ์ 5 95 5.5 ขันธ์ 5 ตามหลักคำสอนของพระมงคลเทพมุนี 96 5.6 ประโยชน์ของการเรียนรู้ขันธ์ 5 106 บทที่ 6 อายตนะ 12 6.1 ความหมายของอายตนะ 6.2 คุณสมบัติของอายตนะ 111 114 115 6.3 ประเภทของอายตนะ 117 6.4 การทำหน้าที…
บทที่ 4 ว่าด้วยภพภูมิ มีความหมายถึงลักษณะของภพภูมิในทางพระพุทธศาสนาและความเชื่อมโยงกับวิทยาศาสตร์ พร้อมทั้งความรับผิดชอบที่เกิดจากกิเลสและกรรม ในบทที่ 5 นำเสนอขันธ์ 5 โดยอธิบายความหมาย ธรรมชาติ และองค
การศึกษาอินทรีย์และอริยสัจ 4
7
การศึกษาอินทรีย์และอริยสัจ 4
…7 10.6 กระบวนการดับวงจรปฏิจจสมุปบาท 218 บทที่ 11 วิปัสสนาภูมิในภาคปฏิบัติ 223 11.1 ขันธ์ 5 227 11.2 อายตนะ 12 231 11.3 ธาตุ 18 232 11.4 อินทรีย์ 22 236 11.5 อริยสัจ 4 240 11.6 ปฏิจจสมุปบาท 247 (6) DOU ส า ร…
…มถึงความสำคัญและกระบวนการดับวงจรนี้ สุดท้ายบทที่ 11 เน้นวิปัสสนาภูมิและองค์ประกอบต่างๆ เช่น ขันธ์ 5 อายตนะ 12 และธาตุ 18
MD 408 สมาธิ 8: วิปัสสนากัมมัฏฐาน
8
MD 408 สมาธิ 8: วิปัสสนากัมมัฏฐาน
…ิ 8 : วิปัสสนากัมมัฏฐาน ศึกษาหลักในการเจริญวิปัสสนากัมมัฏฐาน ได้แก่ กิเลส กรรม วิบาก ภพภูมิ ขันธ์ 5 อายตนะ ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 และปฏิจจสมุปบาท รวมทั้งวิปัสสนาภูมิที่เป็นหลัก ปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกั…
รายวิชา MD 408 สมาธิ 8 มุ่งเน้นการศึกษาเกี่ยวกับวิปัสสนากัมมัฏฐาน เริ่มจากหลักทางพระพุทธศาสนา เช่น กิเลส กรรม วิบาก ฯลฯ และเสนอแนวทางการปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับวิชชาธรรมกาย โดยนักเรียนจะได้รับความรู้ แ
ความหมายและภูมิของวิปัสสนา
22
ความหมายและภูมิของวิปัสสนา
…มุนี พระมงคลเทพมุนีได้อธิบายถึงวิปัสสนาว่า เป็นการเห็นแจ้ง เห็นวิเศษ เห็นต่าง ๆ ใน เรื่องของขันธ์ 5 อายตนะ 12 ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 ปฏิจจสมุปบาท ซึ่งท่านได้ อธิบายการเห็นในวิปัสสนาว่า “ถ้าว่าวิปัสสน…
…์ การเจริญวิปัสสนาต้องอาศัยเข้าใจธรรมกายอย่างแท้จริง และต้องมีภูมิฐานในการปฏิบัติ รวมทั้งขันธ์ 5 และอายตนะ 12 เพื่อที่จะได้พบกับการเห็นแจ้งในโลกแห่งความจริง.
หน้า20
122
เนื้อหาบทที่ 6 อายตนะ 12 6.1 ความหมายของอายตนะ 6.2 คุณสมบัติของอายตนะ 6.3 ประเภทของอายตนะ 6.3.1 อายตนะภายใน (อัชฌัตติกายต…