อายตนะภายใน : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 3 / 3

พอมีอายตนะรับเข้าสู่กันทั้งอายตนะภายในภายนอกกระทบกัน เมื่อความโลภเข้าไปบังคับร้อยรัดใจเราก็เกิดอาการ คือ มีความหิว มี ความพร่อง มีความปราร…

เนื้อหานี้กล่าวถึงอายตนะที่เข้ามากระทบกันทั้งภายในและภายนอก ซึ่งส่งผลต่ออารมณ์และจิตใจของเรา เช่น ความโลภทำให้เกิดการหิว, ความพร่อง, และความอยากที่ไม่มีที่สิ้นสุด ส่งผลให้ไม่สามารถใช้ชีวิตได้อย่างมีคว

…กรภิกษุทั้งหลาย อายตนะ คือ นิพพานมีอยู่” เมื่อทำถูกส่วนของนิพพาน อายตนนิพพานก็ดึงดูดไปสู่นิพพาน เป็นอายตนะภายใน ไม่ใช่ ภายนอก คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ทำถูกส่วนเข้านิพพานอย่างไร ? การเข้าซีกขาวฝ่ายเดียว ขาวจนใ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงอายตนะต่างๆ ตั้งแต่ระดับโลกันต์จนถึงนิพพาน อธิบายถึงผลของกรรมและเหตุที่ทำให้อยู่ในแต่ละอายตนะ ว่าด้วยการข้ามจิตที่เกี่ยวข้องกับธรรมขาวเพื่อนำไปสู่พระนิพพาน ซึ่งพระพุทธเจ้าตรัสว่าอายต

…สำรวม 5 คือ การเคลื่อนไหว และการโยนสิ่งต่าง ๆ การพูด การบริโภคอาหาร การยกและวางสิ่งของ 3. ต้องควบคุมอายตนะภายในทั้ง 5 คือ ตา หู จมูก ลิ้น และกาย 4. ต้องปฏิบัติกิจ 6 อย่าง คือ หาความสงบ สวดมนต์ เคารพผู้เหนือกว่าต…

การบวชในนิกายเศวตัมพรและทิฆัมพรมีความแตกต่างกัน ทั้งในวิธีการและข้อกำหนดการปฏิบัติ ศึกษาข้อปฏิบัติของทั้ง 2 นิกายรวมถึงวิธีการสังเกตวัดที่มีนิกายต่างกัน เช่น การดูองค์พระตีรถังกร ซึ่งนิกายหนึ่งมีการแต

…ยกพิจารณา ได้ 3 คํา คือ คำที่ 1 “อินทรีย์” มีความหมายหลายอย่าง แต่ในศีลข้อนี้ มุ่งถึงอินทรีย์ 6 หรืออายตนะภายใน 6 คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ - พระไตรปิฎกฉบับประชาชน หน้า 291 * ส่วนสาเหตุที่เราเรียกสัตว์อื่นนอกจา…

บทความนี้อธิบายถึงความหมายของคำว่า "ติรัจฉานวิชา" ซึ่งหมายถึงวิชาที่ขัดกับการเป็นพระภิกษุ และความสำคัญของศีลที่ภิกษุต้องปฏิบัติตามเพื่อให้มีความสุขทั้งทางกายและใจ พระบรมศาสดาได้สอนถึงการรักษาศีลและการ

…งต้องเห็น คำตอบ เป็นจังหวะพอดีกับที่ลูกกำลังพักผ่อนอยู่ จังหวะนั้นใจ ของลูกกำลังเคลิ้ม ๆ เบา ๆ ทำให้อายตนะภายในของลูกเห็นเปรต ตัวนั้นได้ชัดเจน ๓. สิ่งที่ผมเห็นนี้เกี่ยวข้องอะไรกับผมหรือเปล่าครับ คำตอบ ลูกไม่ได้เ…

ในบทความนี้ผู้เขียนบรรยายถึงประสบการณ์ที่เห็นเปรตขณะพักผ่อนในวัด เปรตนี้เป็นผลจากกรรมในอดีตที่เคยเป็นชาวบ้านที่กระทำผิดในชีวิต เรื่องราวนี้สื่อถึงแนวคิดเกี่ยวกับบุญและกรรมที่มีผลต่อชีวิตหลังความตาย โด

…รแยกพิจารณาได้ ๓ คำ คือ คำที่ ๑ “อินทรีย์” มีความหมายหลายอย่าง แต่ในศีล ข้อนี้มุ่งถึงอินทรีย์ 5 หรืออายตนะภายใน 5 คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ คำที่ ๒ “สังวร” หมายถึง สำรวมระวัง คำที่ ๓ “ศีล” หมายถึง ภาวะปรกติ ดัง…

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสถึงความสำคัญของการคุ้มครองทวารในอินทรีย์ โดยเน้นถึงการสำรวมระวังอินทรีย์ทั้ง 5 ซึ่งประกอบด้วย ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ดั้งนั้น 'อินทรียสังวรศีล' จึงหมายถึง ความปรกติในการควบคุ

… เป็นทางเปิดรับ อายตนะภายนอกทั้ง 5 คือ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส และ ธรรมารมณ์ (อารมณ์ที่รู้ด้วยใจ) อายตนะภายในจึงเป็นเสมือน “ประตู” ที่เปิดรับบุคคลภายนอกเข้ามาในบ้าน ส่วนอายตนะ ภายนอกทั้ง 5 นั้น มีชื่อเรียกอีกอ…

บทความนี้เกี่ยวกับการทำความเข้าใจคำศัพท์ที่สำคัญในพระดำรัส ซึ่งพูดถึงอายตนะภายในและภายนอก รวมถึงคำว่า 'ทวาร' ที่หมายถึงประตูรับรู้ของอารมณ์ทั้งห้า การเห็นรูปด้วยจักษุจะต้องประกอบด้…

…คำสอนและขอออกบวชด้วย เอหิภิกขุอุปสัมปทา จากนั้นทรงแสดง “อาทิตตปริยายสูตร” ซึ่งเป็นพระสูตรที่กล่าวถึงอายตนะภายใน 6 เรื่องพ้นจากบ่วง, พระวินัยปิฎก มหาวรรค, มก. เล่ม 6 หน้า 72. อาทิตตปริยายสูตร, พระวินัยปิฎก มหาวรร…

เมื่อมีพระสาวกจำนวนมาก พระพุทธองค์ได้ส่งพระสาวกออกไปเผยแผ่ศาสนาให้แก่ประชาชน เพื่อสร้างประโยชน์สุขแก่สรรพสัตว์ และได้แสดงคำสอนที่สำคัญในอุรุเวลาเสนานิคม เมื่อพระสาวก 30 รูปได้บรรลุธรรมจากการฟังธรรมของ

…ท่านั้น เธอเป็นผู้อัน ตัณหาและทิฏฐิไม่อาศัยอยู่แล้ว และไม่ถือมั่นอะไรๆ ในโลก” 3. อายตนะ คือ รู้ชัดในอายตนะภายในภายนอกแต่ละอย่างๆ รู้ชัดในสังโยชน์ที่เกิดขึ้น เพราะอาศัยอายตนะนั้นๆ รู้ชัดว่า สังโยชน์ที่ยังไม่เกิด …

ภิกษุในธรรมวินัยที่ให้ความสำคัญต่อการพิจารณาอายตนะทั้งภายในและภายนอก โดยวิเคราะห์ความเกิดขึ้นและดับของรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เพื่อให้เข้าถึงความรู้ที่ตั้งอยู่บนสติ การรู้จักต่ออายตนะและสังโยชน์

…รือเครื่องหมายซึ่งใช้กับสมาธิอันเกิดจากอายตนะภายนอกร่างกาย (รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส ธรรมารมณ์) กับอายตนะภายใน (ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ) ทั้ง 2 อย่าง ตาม คัมภีร์อภิธัมมัตถสังคหะ นิมิตแบ่งออกเป็น 3 คือบริกรรมนิมิ…

เนื้อหาเกี่ยวกับอารมณ์และนิมิตในสมาธิ ซึ่งอารมณ์หมายถึงสิ่งที่จิตกำหนดและตรงกับนิมิต นิมิตแบ่งเป็น 3 ประเภทคือ บริกรรมนิมิต อุคคหนิมิต และปฏิภาคนิมิต โดยบริกรรมนิมิตหมายถึงการเลือกอารมณ์เพื่อฝึกสมาธิ

…วพากันหาที่นั่งเพื่อฟังธรรม พระเถระได้เทศน์ให้ภิกษุณีฟังเป็นลักษณะปุจฉาวิสัชนา พระเถระได้เทศน์เรื่องอายตนะภายในกับอายตนะภายนอกว่า “ดูก่อนน้องหญิง พวกเธอเข้าใจว่าอายตนะภายใน คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ และอายตนะภา…

พระนันทกเถระได้เทศน์ให้ภิกษุณีฟังเกี่ยวกับอายตนะภายใน ได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ และอายตนะภายนอก ได้แก่ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส เมื่อสิ่งเหล่านี้เกิ…

…จ้งทางทวารทั้ง 6 ได้แก่ ทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย และ ทางใจ หรือเป็นความรู้ที่เกิดขึ้นเมื่ออายตนะภายในและอายตนะภายนอกกระทบกัน วิญญาณมีอยู่ 2 อย่าง คือ วิญญาณธาตุ และวิญญาณขันธ์ วิญญาณธาตุ หมายถึง จิต วิ…

สังขารขันธ์หมายถึงความคิดปรุงแต่ง โดยแบ่งออกเป็น 3 ประเภทคือ กุศลสังขาร (ความคิดดี), อกุศลสังขาร (ความคิดชั่ว), และอัพยากตสังขาร (เป็นกลาง) ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการสร้างความรู้สึกนึกคิดของมนุษย์ ในขณะที่

…น หรือทำจิตและเจตสิกให้กว้างขวาง หรือ เป็นอวัยวะที่ต่อระหว่างจิตกับอารมณ์ อายตนะมีอยู่ 2 ประเภท คือ อายตนะภายในและ อายตนะภายนอก มีคุณสมบัติอยู่ 5 ประการ 2. อายตนะ ทำให้เกิดความรู้เชื่อมต่อของอายตนะภายนอกกับอายตน…

อายตนะหมายถึงธรรมที่ทำให้เกิดผลซึ่งเกี่ยวข้องกับจิตและเจตสิก มีอายตนะ 2 ประเภทคือ ภายในและภายนอก ซึ่งมีคุณสมบัติ 5 ประการ อายตนะทำให้เกิดความรู้ที่เชื่อมต่อกันผ่านวิญญาณ โดยพระมงคลเทพมุนีแบ่งอายตนะออก

… นัยที่ 1 อายตนะ มีความหมายว่า ธรรมใดที่มีสภาพคล้ายกับยังผลของตนให้เกิดขึ้น ธรรมนั้นชื่อว่า อายตนะ (อายตนะภายในมี 6 และอายตนะภายนอกมี 6) เช่น ตากับสีเป็นอายตนะคู่ที่ 1 กระทบกัน จักขุปสาทคือประสาทตากับรูปารมณ์ คื…

…้ศึกษาอายตนะ 12 ซึ่งมีความหมายหลายประการ โดยเฉพาะการทำให้จิตและเจตสิกกว้างขวางขึ้น อายตนะแบ่งออกเป็นอายตนะภายในและภายนอก โดยมีตัวอย่างจากประสาทตากับสีในการทำให้เกิดการเห็น การกระทำของอายตนะส่งผลต่อการรับรู้ของจิ…

…ิด เช่น คำว่า ทักขิณาปถะเป็นอายตนะหรือถิ่นเกิดของโคทั้งหลาย อารมณ์ต้องแอบอิงอายตนะจึงจะ เกิดขึ้นได้ อายตนะภายในเหล่านี้ เกิดขึ้นอยู่ในสัตว์ทั่วไป ไม่เลือกชั้นสูง ต่ำ สัตว์เล็ก ใหญ่ คือ ไม่ว่าจะเป็นมนุษย์ เทวดา ส…

อายตนะเป็นที่เกิดแห่งวิถีจิต ซึ่งหมายถึงการรวมกันของอารมณ์และวิถีจิตที่ต้องอาศัยอายตนะ ทั้ง 6 ได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ หน้าที่ของอายตนะคือการเป็นสถานที่เกิดและประชุมของอารมณ์ซึ่งมีความสำคัญในค

…กิดขึ้นได้เมื่อวิญญาณเกิดขึ้น ซึ่งโดยปกติวิญญาณจะเกิดขึ้นเมื่อเกิดการ กระทบกันระหว่างอายตนะภายนอกกับอายตนะภายใน แต่ในบางกรณีก็ไม่เกิดการรับรู้ เช่น ถูกสัมผัสขณะหลับ หรือมองสิ่งต่าง ๆ ขณะเหม่อลอย จะไม่เกิดการรับร…

การรับรู้เกิดจากการสัมผัสเมื่ออายตนะ อารมณ์ และวิญญาณมาบรรจบกัน โดยมีช่องทางต่างๆ ของอายตนะ เพื่อเสริมสร้างความรู้และความรู้สึกต่ออารมณ์ที่รับรู้ ซึ่งสามารถแยกออกเป็นระดับต่างๆ ซึ่งรวมถึงสุข ทุกข์ และ

…่เรียกว่าจมูก เชื่อมต่อกับอายตนะที่เรียกว่ากลิ่น จึงมีการรู้กลิ่นเกิดขึ้น ดังนั้น จึงอาจกล่าวได้ว่า อายตนะภายในและอายตนะภายนอก เป็นเหตุให้มีผลเกิดขึ้น จักขายตนะกับรูปายตนะ (เป็นเหตุ) การเห็น (เป็นผล) โสตายตนะกับ…

…น ๆ กับผลที่เกิดขึ้น เช่น การเห็น สี การได้ยิน เสียง และการรู้กลิ่น นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความสำคัญของอายตนะภายในและภายนอกในการกระตุ้นให้เกิดจิตและเจตสิกที่มีความเจริญกว้างขวางและพัฒนาขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเมื่ออา…

…่องตามร่างกาย แต่ในที่นี้หมายถึง ทางรับรู้อารมณ์ มี 6 ทาง คือ ทางตา หู จมูก ลิ้น - กาย และใจ อันเป็นอายตนะภายใน อารมณ์ หมายถึง เครื่องยึดหน่วงของจิตใจ สิ่งที่จิตยึดหน่วง สิ่งที่ถูกรู้หรือถูกรับรู้ได้แก่ อายตนะภา…

มโนวิญญาณธาตุเป็นนามธรรมที่มีหน้าที่ในการรู้คิดและอารมณ์ต่าง ๆ ซึ่งแบ่งประเภทจิตเป็นหลายกลุ่ม ได้แก่ โลภมูลจิต, โทสมูลจิต, โมหจิต และอีกมากมาย โดยเฉพาะจิตที่เกี่ยวข้องกับรูปฌานและอรูปฌาน ที่ช่วยให้มีก

…คิด 1. ขันธ์ 5 ในภาคปฏิบัติประกอบด้วย ขันธ์ 5 ส่วนละเอียด ส่วนกลาง และส่วนหยาบ 2. อายตนะ 12 แบ่งเป็นอายตนะภายใน และอายตนะภายนอก มีลักษณะเป็น ดวงกลมใส ซ้อนอยู่ในกลางกำเนิดธาตุธรรมเดิม 3. ธาตุ 18 มีลักษณะเป็นดวงกล…

เนื้อหาประกอบด้วยการอธิบายขันธ์ 5 ซึ่งมีส่วนละเอียด ส่วนกลาง และส่วนหยาบ อายตนะ 12 ที่แบ่งออกเป็นอายตนะภายในและภายนอก ธาตุ 18 ซึ่งควบคุมการรับรู้ ของร่างกายและจิตใจ อินทรีย์ 22 ที่เกี่ยวข้องกับการบรรลุธรรม อร…

…ึ้นไปบนสมอง ศีรษะ แล้วหยั่งลงในเยื่อ พื้นหลังลงไปรวมอยู่ที่กลางขันธ์ 5 ตรงกำเนิดธาตุธรรมเดิม เวลาที่อายตนะภายใน คือ จักขายตนะกับอายตนะภายนอก คือ รูปายตนะกระทบกัน หรือจะกล่าวอย่างง่ายๆ ว่า เมื่อสายตากระทบรูป ก็จะ…

เนื้อหานี้สอนเกี่ยวกับการทำงานของธาตุธรรมในตัวมนุษย์ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการรับรู้ผ่านกายและใจ โดยแบ่งประเภทของธาตุออกเป็น ชิวหาวิญญาณธาตุ, กายวิญญาณธาตุ และมโนวิญญาณธาตุ ที่มีบทบาทสำคัญในการสัมผัส และรั