อายตนะและเส้นทางสู่พระนิพพาน : หน้า 37/44

พระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) 145 ๑. อายตนะโลกันต์ ถ้าสัตว์โลกมีธรรมดำล้วน ไม่มีขาวเจือปนเลย แตกกายทำลายขันธ์ โลกันต์มีแรงมากก็ดึงดูดไป อยู่ต่ำกว่าภพ ๓ ลงไป ๓ เท่าภพสาม นับเวลาครบกำหนดที่ติดอยู่ใน โลกันต์ไม่ได้ ๒. อายตนะอเวจี ตกนรกอเวจีเมื่อทำกรรมหนัก เรียกว่า “อนันตริยกรรม” ต่อไปนี้ ปิตุฆาต มาตุฆาต ฆ่าพระอรหันต์ ทำพระโลหิตพระพุทธเจ้าให้ห้อขึ้น ยุยงสงฆ์แตกแยก ๓. อายตนะนรก มี ๔๕๖ ขุม เป็น มหานรก ๘ ขุม บริวารนรก เรียก อุสสทนรก ๑๒๘ ขุม บริวารรอบนอก คือ ยมโลกนรก ๓๒๐ ขุม ๔. อายตนะของสัตว์เดรัจฉาน ถ้าทำชั่วด้วยกาย วาจา ใจ หย่อนลงมา แตกกายทำลายขันธ์ ก็ถูกดึงดูด ไปเกิดในท้องสัตว์เดรัจฉาน แต่มีกายละเอียดข้างในเป็นมนุษย์ อสุรกาย ๕. อายตนะของเปรต อสุรกาย ทำชั่วหย่อนมาเป็นเปรต มีไฟไหม้ตัว ทำชั่วหย่อนกว่านี้เป็น ๖. อายตนะของมนุษย์ บริสุทธิ์ด้วย กาย วาจา ใจ อายตนะดึงดูดไปติดอยู่ขั้วมดลูก เกิดเป็น มนุษย์ ๗. อายตนะสวรรค์ 5 ชั้น อายตนะทิพย์ดึงดูดไปกำเนิดในกายทิพย์ ชั้นกามภพมี ๑๑ คือ มนุษย์ ๑ สวรรค์ ๖ อบายภูมิ ๔ ๔. อายตนะรูปภพ เพราะได้ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน แล้วฌานนั้นไม่เสื่อม เป็นแผ่นใส เส้นผ่าศูนย์กลาง ๒ วา หนา ๑ คืบ เป็นแผ่นกลมเป็นวงเวียนแต่ไม่กลมรอบตัว ๔. อายตนะอรูปภพ เมื่อได้อรูปฌาน ๔ ไม่เสื่อม แตกขันธ์แล้ว อรูปภพดึงดูดไป แต่ยังออก จาก ภพ๓ ไม่ได้ ถ้าจะให้พ้นจากอายตนะเหล่านี้ ต้องไปนิพพาน ๑๐. อายตนะนิพพาน พระพุทธเจ้าตรัสว่า “ดูกรภิกษุทั้งหลาย อายตนะ คือ นิพพานมีอยู่” เมื่อทำถูกส่วนของนิพพาน อายตนนิพพานก็ดึงดูดไปสู่นิพพาน เป็นอายตนะภายใน ไม่ใช่ ภายนอก คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ทำถูกส่วนเข้านิพพานอย่างไร ? การเข้าซีกขาวฝ่ายเดียว ขาวจนใสหนักเข้าไม่มีดำเจือปนแม้เท่าปลายผม ก็จะได้ดวงธรรม ใน กลางธรรมกายอรหัต วัดเส้นผ่าศูนย์กลาง ๒๐ วา กลมรอบตัว แตกกายทำลายขันธ์อายตนนิพพาน ดึงดูดไป โอกา ฯ เมื่อมีธรรมขาวเช่นนั้น อาศัยนิพพาน ไม่มีอาลัย จากอาลัย อาศัยนิพพาน ท่านจึงได้สอนให้ถอนอาลัย ถ้าถอนอาลัยไม่ได้ก็ไปนิพพานไม่ได้ อาลัยในรูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส ถอนไม่ออกจากการตั้งบ้านเรือน