หน้าหนังสือทั้งหมด

วิชชาและจรณะในพระพุทธศาสนา
47
วิชชาและจรณะในพระพุทธศาสนา
… จรณะ คือ ข้อปฏิบัติอันเป็นทางบรรลุวิชชา มีองค์ 15 คือ 1. ศีลสังวร ได้แก่ การสำรวมในพระปาฏิโมกข์ 2. อินทรีย์สังวร ได้แก่ การสำรวมอินทรีย์ทั้ง 6 คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ มิให้ อารมณ์ส่วนที่จะชักนำไปทางชั่วเ…
บทความนี้สำรวจวิชชา 3 ซึ่งประกอบด้วยปุพเพนิวาสานุสติญาณ, จุตูปปาตญาณ และอาสวักขยญาณ ที่ช่วยให้เกิดความเข้าใจในชาติก่อน และอิสรภาพจากกิเลส นอกจากนี้ยังมีวิชชา 8 รวมถึงวิปัสสนาญาณ และมโนมยิทธิญาณที่ช่วย
การพิจารณาอาหารเพื่อบรรเทาความยึดติดและทุกข์
121
การพิจารณาอาหารเพื่อบรรเทาความยึดติดและทุกข์
…ร ก็สามารถ นำทุกข์ภัยมาให้ไม่น้อยกว่ากพฬิงการาหาร บางอย่างน่ากลัวเป็นที่สุด เช่น การไม่รู้จัก สำรวม อินทรีย์ ลุแก่อำนาจความปรารถนา ความอยากได้ ความติดใจชอบใจ ยินดีในรูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ที่ไม่ควร ไม่เหม…
อาหารชนิดต่างๆ เช่น ผัสสาหาร, มโนสัญเจตนาหาร และ วิญญาณาหาร นำพาให้เกิดทุกข์ ไม่ต่างจากกพฬิงการาหาร การไม่รู้จักสำรวมอาจทำให้จิตตกเป็นทาสของความปรารถนา เมื่อติดใจในอาหารและสิ่งต่างๆ อาจทำให้เกิดกรรมดี
ความเข้าใจทางธรรมเกี่ยวกับธาตุ
146
ความเข้าใจทางธรรมเกี่ยวกับธาตุ
…ยู่ในร่างกายสัตว์ทั้งหลายนี้เป็นที่อาศัยของปสาททั้ง 5 (จักขุปสาท โสตปสาท ฆานปสาท ชิวหาปสาท กายปสาท) อินทรีย์ (อิตถินทรีย์ ปุริสินทรีย์ ชีวิตินทรีย์) วิญญัติรูป 2 (กายวิญญัติ วจีวิญญัติ) ประกอบไปด้วยอิริยาบถท…
บทความนี้เสนอความเข้าใจเกี่ยวกับธาตุต่างๆ ในชีวิตและระบบธรรมชาติ การแบ่งแยกธาตุภายในและภายนอก และความสัมพันธ์ระหว่างธาตุ การทำงานของธาตุต่างๆ ในการปฏิบัติและการเป็นอยู่ของสิ่งมีชีวิต ซึ่งรวมถึงบทบาทขอ
แนวคิดเกี่ยวกับสมถะและวิปัสสนา
13
แนวคิดเกี่ยวกับสมถะและวิปัสสนา
…ณ์ของสังขาร เป็นการเห็น ด้วยภาวนามยปัญญา โดยอาศัยภูมิวิปัสสนา 6 ประการคือ ขันธ์ 5 อายตนะ 12 ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 ปฏิจจสมุปบาท ซึ่งภูมิของวิปัสสนา โดยสรุปมี 2 อย่างคือ รูปกับนาม วัตถุประสงค์ 1. เพื่อ…
การปฏิบัติสมถะคือการทำให้ใจหยุดและรวมเป็นหนึ่งเดียวที่ศูนย์กลางกาย ซึ่งนำไปสู่การเข้าถึงดวงธรรมและพระธรรมกาย การเจริญวิปัสสนาเกี่ยวกับการพิจารณาไตรลักษณ์ของสังขาร มีภูมิวิปัสสนาหกประการ เช่น ขันธ์ 5 แ
ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับวิปัสสนา
14
ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับวิปัสสนา
…จตุธาตุววัตถาน 1 อรูปฌาน 4 ทั้ง 40 นี้ เป็นภูมิของ สมถะ วิปัสสนา มีภูมิ 6 ขันธ์ 5 อายตนะ 12 ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 ปฏิจจสมุปบาทธรรม ธรรมอาศัยซึ่งกันและกันเกิดขึ้น ธรรมอาศัยซึ่งกันและกันดับไป นี้เป็นภู…
บทที่ 1 แนะนำความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับวิปัสสนาและสมถะ ซึ่งเป็นหลักธรรมที่เกี่ยวข้องกับการรู้แจ้ง โดยอธิบายสมาธิทั้งสองประเภทและภูมิของสมถะและวิปัสสนา นอกจากนี้ยังมีการพูดถึงคำสอนของพระมงคลเทพมุนีเกี่ย
ความหมายและภูมิของวิปัสสนา
22
ความหมายและภูมิของวิปัสสนา
…ีได้อธิบายถึงวิปัสสนาว่า เป็นการเห็นแจ้ง เห็นวิเศษ เห็นต่าง ๆ ใน เรื่องของขันธ์ 5 อายตนะ 12 ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 ปฏิจจสมุปบาท ซึ่งท่านได้ อธิบายการเห็นในวิปัสสนาว่า “ถ้าว่าวิปัสสนาเห็น มีวิปัสสนาก็ม…
วิปัสสนาเป็นการเห็นแจ้งในเรื่องอริยสัจ 4 และอุปกรณ์ต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง ซึ่งอธิบายโดยพระมงคลเทพมุนี วิปัสสนาเป็นเครื่องมือที่ใช้ในการเจริญภาวนาเพื่อขจัดกิเลสและความทุกข์ การเจริญวิปัสสนาต้องอาศัยเข้าใ
ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับวิปัสสนา
23
ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับวิปัสสนา
3. ธาตุ 18 คือ สิ่งที่ทรงไว้ซึ่งสภาพของตน มี 18 4. อินทรีย์ 22 คือ ความเป็นใหญ่ มี 22 5. อริยสัจ 4 คือ ความจริงอันประเสริฐ มี 4 6. ปฏิจจสมุปปาท 12 คือ ความประ…
เนื้อหาดังกล่าวอธิบายหลักวิปัสสนาและการแยกแยะรูปนามในชีวิต เพื่อเห็นความเป็นจริงและการเข้าใจผิดที่เกิดจากการมองเห็นไม่ตรงตามความเป็นจริง การบรรลุวิปัสสนาญาณและการมองเห็นไตรลักษณ์ขอรูปนามและการแบ่งแยกช
การมองด้วยจักขุธรรมกาย และลักษณะของสังโยชน์
48
การมองด้วยจักขุธรรมกาย และลักษณะของสังโยชน์
…าไม่สามารถเชื่อมได้ สิ่งเหล่านี้ทำให้ไม่รู้แจ้ง เห็นจริง ในสิ่งต่าง ๆ คือ ขันธ์ 5 อายตนะ 12 ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 ปฏิจจสมุปบาท 12 อวิชชาเป็นสิ่งที่ทำให้เกิดสังโยชน์ ถ้ามองไปในกลางด้วยธรรมจักขุของธรรม…
เนื้อหาเกี่ยวกับการมองด้วยจักขุธรรมกายที่แสดงถึงจุดดำสนิทซึ่งหุ้มศูนย์กลางของเห็น จำ คิด รู้ ในกายมนุษย์และกายธรรมอื่น ๆ สังโยชน์ถูกมองว่าเป็นเชือกที่เชื่อมต่อกันตั้งแต่กายมนุษย์ไปจนถึงกายพระอนาคามี โ
การปล่อยวางและการเห็นอารมณ์อย่างรู้เท่าทัน
109
การปล่อยวางและการเห็นอารมณ์อย่างรู้เท่าทัน
…รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์ นั่นแหละ เรียกว่า สุภานุปสฺส์ ผู้เห็นอารมณ์งามอยู่ ไม่สำรวมใน อินทรีย์ทั้งหลาย ไม่รู้จักประมาณในการบริโภคอาหาร มีความเกียจคร้าน นี้พระคาถาต้น กุสต์ จมอยู่ในอาการอันบัณฑิ…
บทความนี้พูดถึงการปล่อยวางอารมณ์ที่เกาะติดและการเห็นอารมณ์งามในมุมมองต่าง ๆ การเข้าใจหลักการสำคัญในการไม่ยึดติดในอารมณ์สามารถนำไปสู่การใช้ชีวิตอย่างมีสติมากขึ้น โดยอ้างอิงถึงคาถาที่มีความหมายในการดำเน
หน้า10
155
บทที่ 8 อินทรีย์ 22 บ ท ที่ 8 อิ น ท รี ย์ 2.2 DOU 145
หน้า11
156
เนื้อหาบทที่ 8 อินทรีย์ 22 8.1 ความหมายของอินทรีย์ 8.2 องค์ประกอบของอินทรีย์ 22 8.3 ลักษณะของอินทรีย์ 22 8.4 ลักษณะความสัม…
สัมมาวายาโม และ สตินทรีย์
167
สัมมาวายาโม และ สตินทรีย์
…สตินทรีย์ คือ ความตามระลึก ความหวนระลึก สติ กิริยาที่ระลึก ความทรงจำ ความไม่เลื่อนลอย ความไม่ลืมสติ อินทรีย์คือสติ สติพละ สัมมาสติ ได้แก่ สติเจตสิกเป็นเจตสิกที่เป็นใหญ่ที่จะครอบงำ อกุศลธรรมอันประพฤติเป็นไปด้…
บทความนี้พูดถึงสัมมาวายาโมซึ่งประกอบด้วยความเพียร 11 ประการ และอธิบายเกี่ยวกับสตินทรีย์ที่เป็นองค์ประกอบสำคัญในการปฏิบัติธรรม โดยรวมถึงการประคองจิตละกิเลสเพื่อเข้าถึงพระนิพพาน และการระลึกชอบในขณะปฏิบั
ตารางสรุปอินทรีย์
171
ตารางสรุปอินทรีย์
ตารางสรุปอินทรียอินทรีย์ 22 1. จักขุนทรีย์ ผู้เป็นใหญ่ใน- องค์ธรรม การเห็น กรุปสาท รับสี 2. โสตินทรี การได้ยิน โชต…
ตารางสรุปอินทรีย์ 22 ประการที่เกี่ยวกับการรับรู้และอารมณ์ของมนุษย์ เริ่มจากการเห็น (จักขุนทรีย์) และการได้ยิน (โสติน…
ลักษณะความสัมพันธ์ของอินทรีย์ในลำดับของเทศนา
172
ลักษณะความสัมพันธ์ของอินทรีย์ในลำดับของเทศนา
8.4 ลักษณะความสัมพันธ์ของอินทรีย์ในลำดับของเทศนา อินทรีย์ทั้ง 22 มีความสัมพันธ์เกี่ยวเนื่องและเชื่อมต่อกันไปเป็นลำดับ ดังที่กล่าวไว้…
บทความนี้สำรวจลักษณะความสัมพันธ์ของอินทรีย์ทั้ง 22 ในลำดับเทศนา โดยเริ่มจากการทำความเข้าใจเกี่ยวกับอัตภาพ ทั้งหญิงและชาย ไปจนถึงการศึกษาอิตถิน…
อุเบกขาและพละ 5
176
อุเบกขาและพละ 5
…าคือความรู้สึกใน การเสวยอารมณ์ของสัตว์ทั้งหลายนั่นเอง 4. หมวดที่เป็นพละ 5 หากมองดูผิวเผินดูเหมือนว่าอินทรีย์จะเป็นเรื่องที่เกี่ยวกับการเสวยอารมณ์ ความรู้สึก ต่าง ๆ ที่ผ่านมาทางทวารทั้ง 6 (ตา หู จมูก ลิ้น กาย…
…วามรู้สึกของสัตว์ทั้งหลาย โดยเน้นถึงความสำคัญของผัสสะที่มีบทบาทในการเกิดเวทนาในใจและการพัฒนาจิตใจจากอินทรีย์ของปุถุชนสู่พระอริยเจ้า ธรรมเหล่านี้มีอิทธิพลต่อการเจริญเติบโตทางจิตใจและการต่อสู้กับปฏิปักขธรรม. ก…
การปรับอินทรีย์ให้เสมอกัน
177
การปรับอินทรีย์ให้เสมอกัน
…งนั้นเป็นปัญญาพละ สิ่งใดเป็นปัญญาพละ สิ่งนั้นเป็นปัญญินทรีย์ นอกจากนี้ในพระไตรปิฎกได้กล่าวถึงการปรับอินทรีย์ให้เสมอกัน เพราะอินทรีย์มีผลต่อ การบรรลุธรรม การทำอินทรีย์มีศรัทธาเป็นต้นให้มีความเสมอกัน ชื่อว่ากา…
ในพระไตรปิฎกกล่าวถึงการปรับอินทรีย์ให้เสมอกัน ซึ่งมีผลต่อการบรรลุธรรม การสร้างความสมดุลในอินทรีย์ที่สำคัญ เช่น สัทธินทรีย์และวิริยินทร…
การทำสมาธิและวิริยะให้เสมอกัน
178
การทำสมาธิและวิริยะให้เสมอกัน
…ิ เถระเป็นตัวอย่าง แต่ถ้าวิริยินทรีย์มีพลัง ภายหลังสัทธินทรีย์จะไม่สามารถทำหน้าที่น้อมใจเชื่อได้เลย อินทรีย์นอกนี้ก็ไม่อาจทำหน้าที่ต่างประเภทนอกนี้ได้ เพราะฉะนั้น พระโยคาวจรจึงให้วิริยิน ทรีย์นั้นเสื่อมไปด้ว…
บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับการทำสมาธิและวิริยะในพระพุทธศาสนา โดยการแสดงให้เห็นว่าศรัทธาและปัญญาควรมีความสมดุลกัน เพื่อที่จะไม่เกิดความเข้าใจผิดหรือหลงไปทางที่ไม่ถูกต้อง พระโยคาวจรได้ชี้ให้เห็นถึงตัวอย่าง
ความเข้าใจอินทรีย์ 5 ในพระพุทธศาสนา
180
ความเข้าใจอินทรีย์ 5 ในพระพุทธศาสนา
เหล่านี้แล ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เพราะความที่อินทรีย์ 5 เหล่านี้แล อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำ ให้มากแล้ว จึงหวังผลได้ 2 อย่าง อย่างใดอย่างหนึ่งคือ อรหัตผลใ…
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของอินทรีย์ 5 ที่เป็นพื้นฐานของการเจริญภาวนาในพระพุทธศาสนา และผลที่แตกต่างกันตามระดับของบุคคลผู้ปฏิบัติ จากพระ…
ขันธ์ 5 และปฏิจจสมุปบาท
234
ขันธ์ 5 และปฏิจจสมุปบาท
…ส่วนหยาบ 11.2 อายตนะ 12 11.3 ธาตุ 18 11.3.1 ลักษณะของธาตุ 18 11.3.2 กระบวนการทำงานรับรู้อารมณ์ 11.4 อินทรีย์ 22 11.5 อริยสัจ 4 11.5.1 ลักษณะของอริยสัจ 4 11.5.2 การพิจารณาอริยสัจ 4 เป็นพระอริยบุคคล 11.6 ปฏิจจ…
บทนี้กล่าวถึงขันธ์ 5 ซึ่งประกอบด้วยส่วนละเอียด ส่วนกลาง และส่วนหยาบ รวมถึงการศึกษาอายตนะ 12 และธาตุ 18 โดยมีลักษณะของธาตุและกระบวนการทำงานรับรู้อารมณ์ การวิเคราะห์อริยสัจ 4 พร้อมการพิจารณาเป็นพระอริยบ
วิปัสสนาภูมิในภาคปฏิบัติ
236
วิปัสสนาภูมิในภาคปฏิบัติ
…ึกษา วิปัสสนาต้องมีธรรมจักขุของพระธรรมกายเสียก่อน จึงจะไปรู้ไปเห็นในเรื่องขันธ์ 5 อายตนะ 12 ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 ปฏิจจสมุปบาทได้ หน้า 4-13. เอกสารรวบรวมพระธรรมเทศนา (พระมงคลเทพมุนี), กรุงเทพฯ : อาคา…
การศึกษาเกี่ยวกับวิปัสสนาภูมิที่ผ่านมา เป็นการเข้าใจในระดับสุตมยปัญญา และจินตมยปัญญา แต่การเจริญวิปัสสนาที่แท้จริงจะเกิดขึ้นได้ต้องใช้ภาวนามยปัญญา หลวงปู่วัดปากน้ำให้ความสำคัญกับสมถะและวิปัสสนา โดยสมถ