หน้าหนังสือทั้งหมด

สาระสำคัญพระธรรมเทศนา: เหตุและผลของธรรมนิยม
10
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา: เหตุและผลของธรรมนิยม
…าคตเจ้าตรัสเหตุของธรรมเหล่านั้น และความดับเหตุของธรรมเหล่านั้น เย ธมฺมา ท่านได้วางหลักให้เรา โดยยก “เบญจขันธ์” มี “อวิชชา” เป็นปัจจัย “เหตุ” มีฝ่ายชั่วและดี ฝ่ายละ ๓ คือ โลภเหตุ โทสเหตุ โมหเหตุ อโลภเหตุ อโทสเห…
เนื้อหานี้สรุปถึงหลักการของพระพุทธศาสนาที่ว่าธรรมทั้งหลายเกิดจากเหตุ โดยยกตัวอย่าง 'เบญจขันธ์' และ 'อวิชชา' เป็นปัจจัยสำคัญ เนื้อหาอธิบายถึงการเกิดและการดับของธรรม โดยเริ่มจากอวิชชาที่ทำให้มีกา…
ความหมายและกำเนิดของเบญจขันธ์
49
ความหมายและกำเนิดของเบญจขันธ์
พระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) 37 a เบญจขันธ์ ๒๑ ธันวาคม ๒๔๙๖ นโม..... อุปฺปชฺชนฺติ นิรุชฺฌนติ...... ในตำรา กล่าวถึง “ขันธ์ ๕” ว่ามีสภาพที่เกิดขึ…
บทนี้พูดถึงเบญจขันธ์หรือขันธ์ ๕ ที่มีองค์ประกอบประกอบด้วยรูป, เวทนา, สัญญา, สังขาร และวิญญาณ ซึ่งมีสภาพเกิดขึ้น ตั้งอยู่…
หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ 1 ฉบับวิชาการ
180
หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ 1 ฉบับวิชาการ
…ห้เขา เราๆ ทุกคนก็ต้องคืนทั้งนั้น ขอยิ้มเขามาใช้ไม่ใช่เอง ตัวเลย ความเป็นจริงเป็นอย่างนี้ (ร. 611) เบญจขันธ์ ๕ รูปขันธ์ เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขาร ขันธ์ วิญญาณขันธ์ ขันธ์มีเท่าใด ถิฏฐิพฤติชาติเหล่า ย่อมเป็น…
บทความนี้พูดถึงหลักธรรมที่ปรากฏในคัมภีร์พุทธโบราณ โดยเฉพาะเรื่องเบญจขันธ์และการปล่อยอุปาทานทั้งในกายมนุษย์และกายทิพย์ เนื้อหาได้อ้างอิงคำสอนจากคัมภีร์ที่เกี่ยวข้องกับการทำคว…
องค์ประกอบของชีวิตในพระพุทธศาสนา
9
องค์ประกอบของชีวิตในพระพุทธศาสนา
…บัญญัติเรียกว่า "สัตว์" "บุคคล" "มนุษย์" ออกเป็นส่วนประกอบต่างๆ ได้ 5 กอง หรือ ขั้นเรียกทางธรรมว่า "เบญจขันธ์" (The Five Aggregates) ดังที่พระพุทธเจ้าตรัสไว้ใน สังยุตตนิติยา ขันธ์วารวรรคว่า "ิกุญทั้งหลาย เราจ…
…วกับการแยกแยะชีวิตในพระพุทธศาสนาที่เรียกว่า 'สัตว์' 'บุคคล' 'มนุษย์' ออกเป็น 5 กอง หรือที่เรียกว่า 'เบญจขันธ์' ซึ่งประกอบด้วย รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ โดยพระพุทธเจ้าตรัสไว้ในสังยุตตนิติยา ขันธ์วารวรรคเ…
สาระสำคัญพระธรรมเทศนาเกี่ยวกับทุกข์และธรรม
34
สาระสำคัญพระธรรมเทศนาเกี่ยวกับทุกข์และธรรม
…นกายมนุษย์ยังมีกายต่างๆ ซ้อนลงไปอีก ทุกกายล้วนมีธรรมที่ทำให้เป็นกาย นั้นเช่นกัน กายมนุษย์ประกอบด้วย เบญจขันธ์ คือรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ล้วนเป็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ส่วนธรรมที่ทำให้เบญจขันธ์บังเกิดหรือ…
บทความนี้กล่าวถึงการเข้าใจเกี่ยวกับสุขและทุกข์ตามหลักพระธรรมเทศนา เน้นว่าทุกข์ที่แท้จริงนั้นเกิดจากการไม่เห็นธรรม และสิ่งที่มีความไม่เที่ยงคนยึดเป็นตนไม่ได้ ในการเข้าถึงธรรม จะต้องเห็นว่า ธรรมทั้งหลาย
หลักฐานธรรมาภายในคัมภีร์พุทธโบราณ
105
หลักฐานธรรมาภายในคัมภีร์พุทธโบราณ
…ระคุณพระมงคลเทพมุนีเคยเทศนไว้ว่า ตารธรรมภายในมีญาณเท่านั้น จึงจะเห็นสิ่งที่วิญญาณไม่อาจเห็นได้ เช่น เบญจขันธ์ดั่งข้อความต่อไปนี้ เมื่อท่านเป็นมนุษย์ ส่วนดวงวิญญาณของท่านก็เล็กเท่าดวงตาดำข้างในของท่าน เมื่อท่า…
…, ดวงวิญญาณ. การเข้าถึงญาณสามารถทำให้เห็นและเข้าใจสภาวะที่ไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาของคนทั่วไป เช่น เบญจขันธ์. การศึกษานี้จึงมีเป้าหมายในการค้นคว้าและทำความเข้าใจธรรมภายในในพระพุทธศาสนาอย่างลึกซึ้ง.
หลักฐานธรรมาภายในคัมภีร์พุทธโบราณ
322
หลักฐานธรรมาภายในคัมภีร์พุทธโบราณ
…เต็มส่วน 32 ประการและอนุพุทธชัยนะ 80 2. เมื่อใจสงบลงแล้ว ให้นิษิตพระรูปนาง116ที่ประกอบด้วยขั้น 5 (เบญจขันธ์) ของพระพุทธองค์ 3. ต่อมา ให้นิษิตพระธรรมาภายใน117 ที่ประกอบด้วยธรรมขันธ์ 5 อย่างคือ ศีลขันธ์ สารีข…
เอกสารนี้สำรวจหลักฐานเกี่ยวกับพระพุทธรูปที่มีลักษณะตามพุทธสัญญา และการเห็นความสำคัญของธรรมภายในพระรูปนาง ผ่านการศึกษาในคัมภีร์โบราณ โดยเน้นการทำสมาธิที่ระงับภายในซึ่งมีความเกี่ยวข้องในศตวรรษที่ 6-11 ท
การปฏิบัติธรรมและสมาธิตามคำสอนของพระมงคลเทพมุณี
110
การปฏิบัติธรรมและสมาธิตามคำสอนของพระมงคลเทพมุณี
…ปที่มีลักษณะมหาบุรณ์ครบถ้วน 32 ประการ และอนุพุทธชนะอีก 80 5.2 นึกนิมิตพระรูปปางที่ประกอบด้วยขั้น 5 (เบญจขันธ์) ของพระพุทธองค์ดูเดี่ยวกับที่พระพุทธองค์ประทับนั่งแสดงพระธรรมเทศนาที่ปาอิสสินนฤกษ์ทายวัน หรือที่เขา…
บทความนี้กล่าวถึงการปฏิบัติธรรมตามแนวทางของพระมงคลเทพมุณี เช่น การทำสมาธิ การนึกนิมิตต่างๆ การเห็นกายแก้ว และการมีประสบการณ์จากการปฏิบัติธรรม โดยการเห็นแสงสว่างในกลางกายและการนึกนิมิตพระพุทธรูป เป็นกา
ความมั่นคงในการบรรลุธรรมในพระพุทธศาสนา
81
ความมั่นคงในการบรรลุธรรมในพระพุทธศาสนา
…งสัย ปริวาส หมายถึง อุปบิวก คือความสงสัจจากอุปนิสัย สภาวะอันเป็นทีตั้งที่ทรงไว้ซึ่งทุกข์ ได้แก่ กาม เบญจขันธ์ และกิจอันธารา อนึ่งหนึ่ง หมายถึงนิพพาน
เนื้อหาเกี่ยวกับคำสอนในพระพุทธศาสนาและความสำคัญของการมีผู้นำในการดูแลทุกข์สุขของประชาชน ทั้งในระดับชุมชนและวัด เพื่อสร้างความมั่นคงในการบรรลุธรรม สอดคล้องกับคำสอนในการเจริญภาวนาและช่วยให้คนรุ่นหลังนำค
การค้นหานิพพานและปัญญาในพระธรรม
58
การค้นหานิพพานและปัญญาในพระธรรม
… วิสัยโดยอาการทั้งปวงไม่ใช่สือล (ของท่าน) จึงกล่าวอย่างนั้น. บากกล่าวว่า เศษม ๆ เหตุปุปวา มีความว่า เบญจขันธ์ ชื่อว่า ธรรมีเหตุเป็นแก่เกิด. พระเณรแสดงทุกสังฆ แก่สารีบุตร นั่นด้วยกัน. บากกล่าวว่า เตศ เหตุ ตลคโต…
…ารีบุตรยืนอยู่และตั้งคำถาม พระเณรได้มอบน้ำและแสดงธรรมเพื่อเผยแผ่ความรู้ทางธรรมะ เกี่ยวกับความหมายของเบญจขันธ์และสมุทัยสัจ แนวทางการแสดงธรรมทำให้ผู้อื่นเกิดความเคารพและเข้าใจในศาสตร์แห่งพระพุทธศาสนา สามารถศึกษา…
การพิจารณาเห็นของไม่เที่ยงในพระพุทธศาสนา
69
การพิจารณาเห็นของไม่เที่ยงในพระพุทธศาสนา
…ิจารณาเห็นของไม่เที่ยง) เสียด่อน. ในลักษณะ ๔ อย่าง มื้อฉันจึงเป็นต้นนั้น ที่ชื่อว่า อนิจจัง ได้แก่ เบญจขันธ์, เพราะเหตุไร ? เพราะเหตุว่า เบญจขันธ์มีความ เกิดขึ้น มีความเสื่อมไป และมีความเป็นไปโดยประกอบอื่น. ท…
…้สำรวจการพิจารณาด้านความไม่เที่ยงในคำสอนของพระพุทธเจ้า โดยพูดถึงสี่ลักษณะของการพิจารณาเห็นโดยเฉพาะในเบญจขันธ์ ซึ่งบ่งบอกถึงการเกิดขึ้นและดับไปของสิ่งต่างๆ อันจะนำไปสู่การเข้าใจในลักษณะของความทุกข์และการดับทุกข…
ขันธ์ 5 ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา
115
ขันธ์ 5 ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา
…ึงทำให้รู้ว่า ขันธ์ 5 ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา ดังนี้ “รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เรียกว่า เบญจขันธ์ คือ ขันธ์ 5 รูป จะกล่าวในที่นี้ เฉพาะรูปหยาบๆ คือ สิ่งซึ่งธาตุทั้ง 4 ดิน น้ำ ลม ไฟ ประกอบกันเข้า รว…
บทความนี้กล่าวถึงการเห็นขันธ์ 5 ผ่านทางธรรมจักขุ ซึ่งทำให้เข้าใจว่า ขันธ์ 5 ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ และเป็นอนัตตา โดยการพิจารณาองค์ประกอบที่เกิดขึ้นและดับไปเหมือนฟองน้ำ การเข้าใจลักษณะนี้ช่วยให้มองเห็นควา
การเข้าใจนิพพานในพระพุทธศาสนา
171
การเข้าใจนิพพานในพระพุทธศาสนา
…่ในท่ามกลางกิเลสเหล่านี้เอง ที่เรียกว่า สอุปาทิเสสนิพพาน” 2. อนุปาทิเสสนิพพานธาตุ ได้แก่ นิพพานไม่มีเบญจขันธ์เหลือ หรือนิพพานที่ไม่เกี่ยวข้องกับ เบญจขันธ์ หมายถึง ดับกิเลสไม่มีเบญจขันธ์เหลือ ได้แก่ นิพพานของพร…
ในพระพุทธศาสนา นิพพานแบ่งออกเป็นสองประเภท คือ สอุปาทิเสสนิพพาน ซึ่งหมายถึงสถานะที่ยังมีเบญจขันธ์อยู่ และอนุปาทิเสสนิพพานซึ่งไม่มีเบญจขันธ์เหลือ เป็นการดับกิเลสอย่างสมบูรณ์ พระมงคลเทพมุนี (สด จันทส…
ความหมายและประเภทของนิพพานในพระพุทธศาสนา
170
ความหมายและประเภทของนิพพานในพระพุทธศาสนา
…ุปาทิ” ซึ่งอรรถาธิบายว่า ได้แก่ สภาวะที่ถูกกรรมกิเลส ถือครอง หรือสภาพที่ถูกอุปาทานยึดไว้มั่น หมายถึงเบญจขันธ์ (ขันธ์ 5) เมื่อถือความตามคำอธิบายนี้ จึง ได้ความหมายว่า 1. สอุปาทิเสสนิพพานธาตุ ได้แก่ นิพพานยังมีเ…
…ถประมวลรวมได้ตามคำอธิบายในพระไตรปิฎก นิพพานถูกแบ่งออกเป็นสองประเภทหลัก คือ สอุปาทิเสสนิพพาน ที่ยังมีเบญจขันธ์เหลือ และอนุปาทิเสสนิพพาน ที่ไม่มีเบญจขันธ์เหลือ นิพพานที่เกิดขึ้นอาจเกี่ยวข้องกับกายธรรมของพระอรหัน…
กัณฑ์และหมวดธรรมะ
10
กัณฑ์และหมวดธรรมะ
… (ของที่ได้โดยยาก ๑) --- ของที่ได้โดยยาก (ของที่ได้โดยยาก ๒) ๔๒ ១៣២ ๑๙๙ ๑๑๔ ๑๒. หมวดขันธ์ ๕ กัณฑ์ ๙ เบญจขันธ์ - ๓๗ กัณฑ์ ๑๐ ภารสุตตคาถา ๑ (ขันธ์ ๕ เป็นภาระอันหนัก ๑) กัณฑ์ ๖๓ ภารสุตตกถา ๒ (ขันธ์ ๕ เป็นภาระอันห…
เนื้อหาของบทนี้เสนอการศึกษาเกี่ยวกับกัณฑ์ต่างๆ ในพระพุทธศาสนา รวมถึงความมิเที่ยงเป็นทุกข์ในติลักขณาทิคาถาต่างๆ, อริยธนคาถา และความสำคัญของการประพฤติธรรม รวมถึงธรรมคำสอนที่ช่วยในการดำเนินชีวิตให้ถูกต้อ
สารบัญพระธรรม
7
สารบัญพระธรรม
…วร ความเป็นผู้มีบุญอันทำแล้วในกาลก่อน การตั้งตนไว้ชอบ ๔. พระปรมัตถ์ : อกุศลจิต (อกุศลจิต ๑๒ ดวง) ๙. เบญจขันธ์ - ๑๐. ภารสุตตคาถา ๑ (ขันธ์ ๕ เป็นภาระอันหนัก ๑) ๑๑. คารวาธิกถา (เคารพพระสัทธรรม) ๑๒. ธรรมรักษาผู้ปร…
สารบัญนี้ประกอบด้วยหลักการเจริญภาวนา สมถวิปัสสนากรรมฐาน และความนอบน้อมต่อพระรัตนตรัย โดยมีหัวข้อที่หลากหลายเกี่ยวกับธรรมะ เช่น พระพุทธคุณ พระธรรมคุณ และพระสังฆคุณ อาทิตตปริยายสูตร ความเป็นเกาะเป็นที่พ
กำเนิดแห่งชีวิตในความเชื่อทางพุทธศาสนา
70
กำเนิดแห่งชีวิตในความเชื่อทางพุทธศาสนา
…ป็นโอปปา ติกะทั้งนั้น นี้ลอยขึ้นบังเกิดทั้งนั้น กำเนิดทั้ง ๔ อัณฑชะ สังเสทชะ ชลาพุชะ โอปปาติกะ -๖๒- เบญจขันธ์ ๒๑ ธันวาคม พ.ศ.๒๔๙๖
เนื้อหาเกี่ยวกับการกำเนิดของมนุษย์และสัตว์ตามหลักพุทธศาสนา แบ่งออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่ อัณฑชะ สังเสทชะ ชลาพุชะ และโอปปาติกะ ซึ่งสะท้อนถึงการเกิดที่แตกต่างกัน เช่น การเกิดด้วยเหงื่อไคล การเกิดด้วยน้ำ แ
หน้า18
68
…จ้งทางทวารทั้ง ๖ รู้แจ้งทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ๕ ประการนี้เรียกว่า เบญจขันธ์ทั้ง ๕ -๖๐- เบญจขันธ์ ๒๑ ธันวาคม พ.ศ.๒๔๙๖
วิสุทธิวาจา 1: ทางบริสุทธิ์
37
วิสุทธิวาจา 1: ทางบริสุทธิ์
…องไก่ หยุดอยู่กลางดวงนั้นแหละ หยุดทีเดียว หยุดที่นั่นแหละ เป็นทางบริสุทธิ์ละ จากพระธรรมเทศนาเรื่อง “เบญจขันธ์” ๒๑ ธันวาคม ๒๔๙๖
ในพระธรรมเทศนาเรื่องเบญจขันธ์นั้น มีการอธิบายถึงทางบริสุทธิ์ที่เราต้องเอาใจหยุด นั่นคือการหยุดนึกอยู่ที่ศูนย์กลางดวงธรรม ซึ่งที่น…
ความมั่นคงในพระพุทธศาสนา
155
ความมั่นคงในพระพุทธศาสนา
…วิเวก หมายถึง อุปธิวิเวก คือความสงัดจากอุปธิ สภาวะอันเป็นที่ตั้งที่ทรงไว้ซึ่งทุกข์ ได้แก่ กาม กิเลส เบญจขันธ์ และอภิสังขาร อีกนัยหนึ่ง หมายถึงนิพพาน ดังนั้น จากความหมายของคำศัพท์ ๒ คำนี้ ก็ทำให้เข้าใจ พระพุทธ …
ในคัมภีร์อรรถกถาได้ชี้ให้เห็นถึงความหมายของโอกกมนธรรม ซึ่งหมายถึงนิวรณ์ 5 ประการที่แสดงถึงกิเลสระดับกลาง ได้แก่ กามฉันทะ, พยาบาท, ถีนมิทธะ, อุทธัจจกุกกุจจะ และวิจิกิจฉา ในขณะเดียวกันยังมีปวิเวกที่หมาย