หน้าหนังสือทั้งหมด

กุศลกรรมบถและละอคติธรรม
63
กุศลกรรมบถและละอคติธรรม
…ห้สิ่งของที่ดีให้ยศหรือรางวัลแก่คนที่ชอบพอกันทั้งๆ ที่ไม่ควรจะได้ ซึ่งเป็นการไม่ยุติธรรมประการหนึ่ง โทสาคติ ลำเอียงเพราะไม่ชอบกัน เช่น การตัดสินคดีด้วยอำนาจความโกรธเกลียดชัง โดยให้ผู้ที่โกรธกันนั้น เป็นผ…
…และความสุข การทำความดีส่งผลอานิสงส์ต่อบุคคลในหลายๆ ด้าน ส่วนละอคติธรรม 4 ประการ ได้แก่ ฉันทาคติ และ โทสาคติ ที่ทำให้เกิดการตัดสินไม่ยุติธรรมในสังคม โดยเฉพาะเมื่ออารมณ์รักหรือเกลียดเข้ามาเกี่ยวข้อง การตระ…
ทรงสอนตามจริตอัธยาศัย
123
ทรงสอนตามจริตอัธยาศัย
…คนออกเป็น 6 ประเภท ตามคุณภาพทางจิตใจ ที่เรียกว่า จริต คือ 1. ราคจริต มีความโน้มเอียงในทางรักใคร่ 2. โทสจริต มีความโน้มเอียงในทางโกรธเคือง 3. โมหจริต มีความโน้มเอียงในทางลุ่มหลง 4. วิตกจริต มีความโน้มเอีย…
พระพุทธโฆษจารย์ได้จำแนกคนออกเป็น 6 ประเภทตามคุณภาพทางจิตใจหรือจริต ได้แก่ ราคจริต, โทสจริต, โมหจริต, วิตกจริต, สัทธาจริต, และพุทธิจริต นอกจากนี้ยังมีวิธีการตอบปัญหาของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า…
นิสัยที่ไม่ดีและการสร้างบารมี
124
นิสัยที่ไม่ดีและการสร้างบารมี
นิสัยที่ไม่ดีเกิดจากสิ่งที่มาบีบคั้นใจคือ กิเลส 3 พวกใหญ่ๆ ได้แก่ โลภะ โทสะ และโมหะ ที่ทำให้ เกิดการย้ำคิดย้ำพูด ย้ำทำในทางที่ไม่ดี จนสั่งสมกลายเป็นโปรแกรมที่ไม่ดีติดตนมา วิธ…
บทความนี้สำรวจนิสัยที่ไม่ดีซึ่งเกิดจากกิเลส 3 พวกใหญ่ ได้แก่ โลภะ โทสะ และโมหะ การแก้นิสัยไม่ดีนั้นต้องทำดีด้วยการเอาชีวิตเป็นเดิมพัน ไม่ว่าจะเป็นการทำทาน ศีล หรือภาวนา …
ความสัมพันธ์ของมนุษย์กับวิถีชีวิต
13
ความสัมพันธ์ของมนุษย์กับวิถีชีวิต
…หมายเหนือฟ้า 1.3 อุปสรรคของชีวิต 1.3.1 กิเลส ความหมายของกิเลส • ชนิดของกิเลส มี 3 ชนิด คือ - โลภะ - โทสะ - โมหะ 1.4 ทางแก้อุปสรรคของชีวิต 1.4.1 บุญ ความหมายของบุญ • ทางมาแห่งบุญ - ทาน - ศีล - ภาวนา ผลที่…
…ที่มีความหมายสูงสุด การบทที่ 1 ยังกำหนดอุปสรรคที่มนุษย์ต้องเผชิญซึ่งได้แก่ กิเลสที่มี 3 ชนิด (โลภะ, โทสะ, โมหะ) พร้อมเสนอทางแก้อุปสรรคดังกล่าวผ่านการทำบุญ การสร้างบารมี และการปฏิบัติธรรมต่างๆ ซึ่งรวมถึง …
ชนิดของกิเลสและทางแก้ในชีวิต
28
ชนิดของกิเลสและทางแก้ในชีวิต
ชนิดของกิเลส มี 3 ชนิด คือ 1. โลภะ คือ ความโลภ หรือความตระหนี่หวงแหนที่อยู่ในใจ 2. โทสะ คือ ความโกรธ หรือความพยาบาท อาฆาต ปองร้ายผู้อื่น 3. โมหะ คือ ความหลง หรือความไม่รู้ในความเป็นจริงข…
เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับกิเลส 3 ชนิด ได้แก่ โลภะ (ความโลภ), โทสะ (ความโกรธ), และโมหะ (ความหลง) รวมถึงทางแก้ไขอุปสรรคในชีวิตโดยการทำบุญ บุญมีความหมายว่าเป็นเครื่องช…
การตั้งเป้าหมายชีวิตและการเอาชนะกิเลส
217
การตั้งเป้าหมายชีวิตและการเอาชนะกิเลส
…เลสในใจคนก็เช่นกัน มีประเภทที่แตกต่างกันถึง 3 ชนิด คือ 1. โลภะ คือ ความโลภ ความอยากได้ของผู้อื่น 2. โทสะ คือ ความโกรธ ความพยาบาท อาฆาตผู้อื่น 3. โมหะ คือ ความหลง ความไม่รู้ไปตามความเป็นจริง 12.2.2 วิธีกา…
…ควรตั้งไว้พร้อมกัน โดยเฉพาะการทำความดีเพื่อสร้างบุญและชำระล้างจิตใจจากกิเลส ซึ่งมีสามประเภทคือ โลภะ โทสะ และโมหะ วิธีที่จะเอาชนะกิเลสคือการสั่งสมบุญผ่านการให้และการเสียสละ ในการมีอินทรีย์ที่แข็งแกร่ง รวม…
การฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา
31
การฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา
…รักษาศีล เช่น ศีล 5 หรือศีล 8 เพื่อควบคุมกาย วาจาไม่ให้ไปเบียดเบียนทำร้ายใคร ก็เพื่อ ใช้กำจัดกิเลส “โทสะ” การฝึกเจริญสมาธิภาวนา เพื่อควบคุมใจและทำให้เกิดปัญญา ก็เพื่อใช้กำจัดกิเลส “โมหะ” การฝึกเพื่อให้กิ…
…ารถทำได้ในชีวิตประจำวัน เช่น การทำทาน, รักษาศีล, และการเจริญสมาธิ เพื่อควบคุมและกำจัดกิเลส 'โลภะ', 'โทสะ', และ 'โมหะ' โดยมีแนวทางการปฏิบัติใกล้เคียงกับพระภิกษุ ผลที่ได้จะคล้ายกัน ในตอนท้ายของบทต้องทำการป…
การฝึกปฏิบัติในการละกิเลสสำหรับฆราวาส
94
การฝึกปฏิบัติในการละกิเลสสำหรับฆราวาส
…ต่อย่างไรก็ตาม เป้าหมายสูงสุดของทุกคนก็คือต้องละกิเลสให้ได้ ซึ่งก็คือกิเลสใหญ่ 3 ตระกูล ได้แก่ โลภะ โทสะ และโมหะ วิธีละกิเลสสำหรับฆราวาส ง่ายที่สุดคือแก้ในสิ่งตรงข้ามกันกับกิเลสทั้ง 3 ตระกูล คือ แก้โลภะ …
…ดยสอบถามกับครูผู้ทรงภูมิรู้ การฝึกปฏิบัติที่สำคัญสำหรับฆราวาสคือการละกิเลสใหญ่ 3 ตระกูล ได้แก่ โลภะ โทสะ และโมหะ โดยใช้วิธีต่างๆ เช่น การให้ทานเพื่อแก้โลภะ การรักษาศีลเพื่อแก้โทสะ และการนั่งสมาธิเพื่อแก้…
ปัญญาทางโลกและปัญญาทางธรรม
120
ปัญญาทางโลกและปัญญาทางธรรม
…พรหม กายอรูปพรหม เป็นลำดับไป กิเลสในกายมนุษย์ คือ อภิชฌา พยาบาท มิจฉาทิฏฐิ กิเลสในกายทิพย์ คือ โลภะ โทสะ โมหะ กิเลสในกายรูปพรหม คือ ราคะ โทสะ โมหะ กิเลสในกายอรูปพรหม คือ กามราคานุสัย ปฏิฆานุสัย อวิชชานุส…
ในเนื้อหานี้พูดถึงการประเมินปัญญาทางโลกและธรรม โดยปัญญาทางโลกมีสองประเด็นหลักคือ ความสามารถในการทำงานและการรู้เท่าทันสังขาร ขณะเดียวกัน ปัญญาทางธรรมจะประเมินจากการเข้าถึงกายในตัวเอง ซึ่งเกิดจากการเจริ
หลักการเลือกธรรมะตามจริตอัธยาศัย
210
หลักการเลือกธรรมะตามจริตอัธยาศัย
… นิสัยปกติพื้นฐานอันมีอยู่ในแต่ละบุคคล แบ่งออกได้ 6 ประเภท คือ 1. ราคจริต จะมีลักษณะรักสวยรักงาม 2. โทสจริต จะมีลักษณะหงุดหงิด รีบร้อน 3. โมหจริต จะมีลักษณะเขลา งมงาย 4. สัทธาจริต จะมีลักษณะเชื่อง่าย 5. …
…ามีความสำคัญต่อการเข้าใจธรรมอย่างถูกต้อง โดยแยกตามจริตอัธยาศัยของผู้ฟังได้ 6 ประเภท ได้แก่ ราคจริต, โทสจริต, โมหจริต, สัทธาจริต, พุทธิจริต, และวิตกจริต ซึ่งแต่ละประเภทมีแนวทางการสอนที่แตกต่างกัน เช่น การ…
แรงจูงใจในการบวชในพระพุทธศาสนา
80
แรงจูงใจในการบวชในพระพุทธศาสนา
…สิ่งที่ปรารถนา กิเลสกามแบ่งออกเป็น 10 อย่าง คือ 1) โลภะ ได้แก่ ความโลภ อยากได้ของผู้อื่นในทางผิด 2) โทสะ ได้แก่ ความคิดประทุษร้ายผู้อื่น เบียดเบียนรังแกผู้อื่น 3) โมหะ ได้แก่ ความหลง หรือความไม่รู้ตามควา…
…าวาสที่เกี่ยวข้องกับกาม เช่น กิเลสและวัตถุกาม โดยกามซึ่งส่งผลให้จิตใจขุ่นมัวมี 10 ประเภท อาทิ โลภะ, โทสะ และโมหะ เนื้อหานี้ช่วยให้ผู้อ่านเข้าใจว่าการบวชเป็นสิ่งที่สูงส่งและมีเป้าหมาย
กิเลสและกรรมในพระพุทธศาสนา
63
กิเลสและกรรมในพระพุทธศาสนา
…ามยินดี เรียกว่า “นันท์” ด้วยอำนาจความเพลิดเพลิน เรียกว่า “ตัณหา” ด้วยอำนาจความอยาก” (2) กิเลสตระกูลโทสะ คำว่า โทสะ แปลว่า ความโกรธ ความขัดเคือง ความขุ่นเคือง ความแค้น ความพลุ่งพล่าน ความคิดประทุษร้าย กา…
บทความนี้สำรวจลักษณะและอำนาจของกิเลสสามประเภท ได้แก่ โลภะ โทสะ และโมหะ ซึ่งส่งผลกระทบต่อจิตใจและการกระทำของบุคคล โลภะเป็นความปรารถนาที่ไม่มีที่สิ้นสุด โทสะเป็นคว…
สามัญญผลเบื้องสูงและการสร้างบารมี
210
สามัญญผลเบื้องสูงและการสร้างบารมี
…นัยหนึ่งก็คือการฝึกฝนอบรมตนเองขัดเกลา นิสัยไม่ดีออกไป หมั่นสั่งบุญเพื่อละกิเลสทั้ง 3 ตระกูลคือ โลภะ โทสะ และโมหะให้ค่อย ๆ หมดไปจากใจ อันเป็นผลให้เกิดบุญและบารมีเพิ่มพูนมากขึ้นเรื่อย ๆ พระสัมมาสัมพุทธเจ้า…
…นพระปาฏิโมกข์ และคุ้มครองทวารในอินทรีย์ การสร้างบารมีจำเป็นต้องขัดเกลาอุปนิสัยและละอาการโกหก, โลภะ, โทสะ และโมหะ เพื่อที่จะเพิ่มบารมีให้สูงขึ้น เนื้อหาเหล่านี้ได้ถูกกล่าวถึงในบทที่ 5 และมีความสัมพันธ์กับ…
การปฏิรูปมนุษย์: สันดานและนิสัย
20
การปฏิรูปมนุษย์: สันดานและนิสัย
…นั่นคือ ถ้าจิตใจขาดภูมิคุ้มกันก็จะอ่อนแอ ตกอยู่ใต้อำนาจของกิเลส ซึ่งมีอยู่ด้วยกัน 3 ตระกูล คือ โลภะ โทสะ และ โมหะ ซึ่งแอบแฝงอยู่ในจิตใจคนเรามาแต่กำเนิด อันเป็นเหตุ ให้คนเราแสดงพฤติกรรมเลวร้ายต่างๆ ออก มา…
…และว่าทั้งสองอย่างเกิดจากการขาดภูมิคุ้มกันของจิตใจ ที่ซึ่งจะทำให้คนตกอยู่ใต้อำนาจของกิเลส เช่น โลภะ โทสะ และโมหะ เมื่อจิตใจมีภูมิคุ้มกันแข็งแกร่ง จะทำให้ผู้คนมีสันดานดีและพฤติกรรมดีตามมา นำเสนอวิธีที่จะเ…
การปฏิรูปมนุษย์และความสำคัญของทิศ 6
197
การปฏิรูปมนุษย์และความสำคัญของทิศ 6
…ติที่เหมือนกันอยู่อย่างหนึ่งคือ มีอกุศลมูล อันเป็นรากเหง้าแห่งความชั่วคือกิเลส 3 ตระกูล ได้แก่ โลภะ โทสะ โมหะติดมาตั้งแต่ถือกำเนิด ทำนอง เดียวกับโครโมโซมอันเป็นส่วนหนึ่งของเซลล์ในร่างกายของมนุษย์ทุกคนมี …
…นการปฏิรูปมนุษย์ เริ่มตั้งแต่เด็ก และไม่ควรรอให้เติบโต จากธรรมชาติของมนุษย์ที่มีอกุศลมูลซึ่งคือโลภะ โทสะ โมหะ ตั้งแต่กำเนิด การปฏิรูปจึงมีความสำคัญสูงสุด ในสังคม การเลือกเคารพบูชาเป็นหน้าที่ของญาติโยม ต้…
การทำความเข้าใจเกี่ยวกับกิเลสและการสร้างบุญ
110
การทำความเข้าใจเกี่ยวกับกิเลสและการสร้างบุญ
…ดแบ่งออกเป็น 3 ตระกูลใหญ่ๆ ตามลักษณะอาการที่มีปรากฏของกิเลสเหล่านั้น กิเลสทั้ง 3 ตระกูล ได้แก่ โลภะ โทสะ โมหะ หรือเรียกว่า อกุศลมูล 3 ดังที่พ ดังที่พระผู้มีพระภาคตรัสไว้ ว่า “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย.... โลภะ…
…รถคิดและทำถูกต้อง ส่งผลให้ชีวิตประสบความสำเร็จได้ นอกจากนี้ยังมีการจำแนกกิเลสเป็น 3 ตระกูล คือ โลภะ โทสะ และโมหะ ซึ่งแต่ละประเภทมีผลต่อจิตใจ และการทำบุญจะช่วยเบาบางกิเลสให้หมดไปในที่สุด ความเข้าใจในวงจรข…
การกำเนิดจักรวาลและมนุษย์
105
การกำเนิดจักรวาลและมนุษย์
…เต็มวัยทันที ไม่ต้องอาศัยพ่อแม่เป็นที่เกิด การจะเกิดเป็นสัตว์อะไรนั้นขึ้นอยู่กับวิบากกรรมที่มี โลภะ โทสะ โมหะ ปรุงแต่ง ซึ่งโดยปกติของสัตว์ดิรัจฉานนั้น จะมีโมหะเป็นหลัก ถ้าหากว่ามีโทสะผสมมากมีโลภะเพียงเล็…
เนื้อหาเกี่ยวกับการกำเนิดของจักรวาลและมนุษย์ โดยเริ่มจากการแยกประเภทของผู้ทำงาน การเกิดสัตว์ในยุคแรกแล้วมีวิวัฒนาการตามกรรมที่ได้รับ ซึ่งสัตว์ต่างๆ และพืชที่เกิดในยุคแรกมีลักษณะเฉพาะตามกรรมแบบโอปปาติก
ปฏิรูปปุถุชนให้เป็นมนุษย์
17
ปฏิรูปปุถุชนให้เป็นมนุษย์
…บ่งกิเลสไว้เป็น ๓ เมื่อกล่าวถึงกิเลส ชาวพุทธย่อมรู้กันโดยทั่วไปว่า พระพุทธศาสนา ตระกูลใหญ่ คือ โลภะ โทสะ โมหะ หรือใช้ ภาษาง่ายๆ ว่า โลภ โกรธ หลง แต่ครั้นเมื่อถูกถามถึงแหล่งกำเนิดของ กิเลส ชาวพุทธส่วนใหญ่…
…ารดำเนินชีวิต โดยอธิบายถึงกิเลสที่เป็นอุปสรรคสำคัญต่อการพัฒนาตนเอง แบ่งออกเป็น ๓ ประเภท ได้แก่ โลภะ โทสะ และ โมหะ อย่างไรก็ตาม การปฏิรูปนี้จำเป็นต้องมีความร่วมมือเพื่อให้เกิดผลลัพธ์ที่ต้องการ มิเช่นนั้นโ…
คุณสมบัติของคนดี: ความรับผิดชอบต่อสังคม
76
คุณสมบัติของคนดี: ความรับผิดชอบต่อสังคม
…ู้ควรได้ รับน้อยกลับได้รับมาก ส่วนผู้ที่ควรได้รับมากกลับได้รับน้อย อคติ ๔ ประกอบด้วย ๑. ฉันทาคติ ๒. โทสาคติ ๓. โมหาคติ ๔. ภยาคติ ๑. ฉันทาคติ คือ ความลำเอียง อันเกิดจากอำนาจแห่งความ รัก ความพอใจของบุคคล ท…
…็นมนุษย์ของผู้อื่น โดยได้กล่าวถึงเรื่องบาปกรรมโดยเหตุ ๔ ที่ประกอบด้วยอคติ ๔ ประการ ได้แก่ ฉันทาคติ, โทสาคติ, โมหาคติ, และภยาคติ ซึ่งมีผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตในสังคม โดยเฉพาะในเรื่องการกระทำที่ไม่เป็นธรร…
เหตุ ๔ ประการ ของการทำบาปกรรม
373
เหตุ ๔ ประการ ของการทำบาปกรรม
…ำบาปกรรมโดยเหตุ ๔ ประการ อะไร สำหรับปุถุชน ๑. ย่อมถึงฉันทาคติ (ลำเอียงเพราะรัก) ทำบาปกรรม ๒. ย่อมถึงโทสาคติ (ลำเอียงเพราะชัง) ทำบาปกรรม ๓. ย่อมถึงโมหาคติ (ลำเอียงเพราะเขลา) ทำบาปกรรม ๔. ย่อมถึงภยาคติ (ลำ…
ภาคผนวกนี้อธิบายถึงเหตุ ๔ ประการที่ทำให้ปุถุชนทำบาปกรรม คือ ฉันทาคติ โทสาคติ โมหาคติ และภยาคติ ในขณะที่อริยสาวกไม่ทำบาปกรรมด้วยเหตุเหล่านี้ โดยมีคำสอนจากพระองค์ที่ชี้ให้เห็…