สาระสำคัญพระธรรมเทศนา เรื่องพระพุทธคุณ พระธรรมคุณ พระสังฆคุณ : หน้า 18/53

6 สาระสำคัญพระธรรมเทศนา ๒ พระพุทธคุณ พระธรรมคุณ พระสังฆคุณ นโม......... อิติปิโส ภควา.......... หลวงพ่อวัดปากน้ำ แสดงเรื่องพระพุทธคุณ พระธรรมคุณ พระสังฆคุณ ตามลำดับพระบาลี เริ่มตั้งแต่ “อิติปิโส ภควา” ไปจนจบ โดยเน้นประโยชน์ในทางปฏิบัติ “คุณ” หมายถึง ความดีความงาม ที่ควรเคารพบูชา ความดีความงามของพระพุทธเจ้า มี ๙ ประการ ความดีความงามของพระธรรม มี 5 ประการ ความดีความงามของพระอริยสงฆ์ มี ๔ ประการ พระพุทธคุณ พระพุทธเจ้า เป็นที่เคารพสักการะของเทวดา อินทร์ พรหม และ มนุษย์ มิใช่เพราะพระองค์ เป็นกษัตริย์ แต่เพราะการสละออกบรรพชา ประกอบพระมหาวิริยะแรงกล้า จนบรรลุพระโพธิญาณ ณ ใต้ต้นศรีมหาโพธิ์ ในวันเพ็ญเดือน ๖ คุณความงามความดีของพระองค์ได้บังเกิดขึ้นตั้งแต่วันนั้น จนกระทั่งเสด็จปรินิพพาน นี้เป็นเหตุโดยย่อ เมื่อแยกออกรวมเป็น ๔ ประการ คือ ๑. อรหั เป็นเนมิตกนาม เกิดขึ้นเอง พร้อมกับที่ทรงบรรลุพระสัมมาสัมโพธิญาณ แปลได้ ๒ นัย คือ “ไกล” และ “ควร ๑.๑ ไกล หมายถึงไกลจากกิเลส หรือพ้นจากกิเลส เปรียบเทียบได้หลายประการ คือ - พระองค์บริสุทธิ์ผุดผ่อง ดังแท่งทองชมพูนุท หรือใสเหมือนดวงแก้วอันหาค่ามิได้ - ประกอบด้วย “ตาทิโน” คือ เป็นผู้คงที่ไม่หวั่นไหว แม้จะเอาของหอม และของเหม็น ชโลมพระวรกายทั้ง ๒ ด้าน พระหฤทัยของพระองค์ก็ไม่ทรงแปรผัน - “อินทขีลูปโม” พระทัยมั่นคงดังเสาเขื่อน แม้พายุมาทั้ง ๔ ทิศก็ไม่เคลื่อน การ “ไกล” หรือละกิเลสของพระองค์ หลุดเป็นชั้นๆ ตั้งแต่กิเลสในกายมนุษย์ถึงกายภายใน ต่างๆ เป็นลำดับไป กิเลสในกายมนุษย์ คือ อภิชฌา พยาบาท มิจฉาทิฏฐิ กิเลสในกายทิพย์ คือ โลภะ โทสะ โมหะ กิเลสในกายรูปพรหม คือ ราคะ โทสะ โมหะ กิเลสในกายอรูปพรหม คือ กามราคานุสัย ปฏิฆานุสัย อวิชชานุสัย เมื่อเข้าถึงกายธรรม หรือ ธรรมกาย ชั้นโคตรภูจิต เรียก โคตรภูบุคคล