หน้าหนังสือทั้งหมด

คุณสมบัติของคนดีที่โลกต้องการ
54
คุณสมบัติของคนดีที่โลกต้องการ
…ผู้ควรได้รับน้อยกลับได้รับมาก ส่วนผู้ที่ควรได้รับมากกลับได้รับน้อย อคติ ๔ ประกอบด้วย ๑. ฉันทาคติ ๒. โทสาคติ ๓. โมหาคติ ๔. ภยาคติ ๑. ฉันทาคติ คือ ความลำเอียง อันเกิดจากอำนาจแห่งความ รัก ความพอใจของบุคคล ท…
…สำคัญของอริยวินัยในการควบคุมบาปกรรมโดยเหตุ ๔ โดยเฉพาะการลดอคติในสังคม อคติ ๔ ประการได้แก่ ฉันทาคติ, โทสาคติ, โมหาคติ และ ภยาคติ ในบทความจะเล่าถึงฉันทาคติซึ่งเกิดจากความรักและความพอใจทำให้เกิดการคอรัปชั่น…
ความลำเอียงในสังคมและการจัดการวิกฤตชาติ
55
ความลำเอียงในสังคมและการจัดการวิกฤตชาติ
• คัมภีร์กู้วิกฤตชาติ ๒. โทสาคติ คือ ความลำเอียง อันเกิดจากอำนาจความโกรธ ความพยาบาท ผูกเวรกัน ทำให้บุคคลทำสิ่งไม่ควรทํา เช่นทำให…
เนื้อหานี้กล่าวถึงประเภทของความลำเอียงในสังคม ได้แก่ โทสาคติ ซึ่งเกิดจากความโกรธและความพยาบาท, โมหาคติ ที่เกิดจากความโง่เขลาเบาปัญญา, และภยาคติ ที่เกิดจากคว…
คุณสมบัติของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
117
คุณสมบัติของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
…ตตระ ทรงเป็นผู้ประสบแต่โชคดี ด้วยบุญ บารมีของพระองค์ ๒) ผู้หักกิเลส หมายความว่า พระองค์ทรงกำจัดราคะ โทสะ โมหะ ตัณหา อวิชชา ตลอดจนอกุศลธรรมทั้งปวงออก จากพระทัยได้เด็ดขาดแล้ว โดยสรุปก็คือ พระองค์ทรงเป็น ผู…
…ให้ทรงมีรูปกายที่เปี่ยมด้วยบุญและความสุขอย่างแท้จริง พระองค์ยังถือเป็นผู้หักกิเลสที่สามารถกำจัดราคะ โทสะ โมหะ และอตุ๊กาพยนต์จากใจได้อย่างเด็ดขาด นอกจากนี้ ยังมีความหมายของ 'ภคธรรม' ที่ประกอบด้วยคุณสมบัติ…
การฝึกสมาธิและการบรรลุฌาน
230
การฝึกสมาธิและการบรรลุฌาน
…ิตใจเศร้าหมองขุ่นมัว รับคุณธรรมได้ยาก มี ๑๖ อย่าง คือ ๑. อภิชฌา วิสมโลภะ ละโมบ จ้องจะเอาไม่เลือก ๒. โทสะ คิดประทุษร้าย ๓. โกธะ โกรธ ๔. อุปนาหะ ผูกโกรธไว้ ๕. มักขะ ลบหลู่คุณท่าน 5. ปลาสะ ตีเสมอ ๗. อิสสา ร…
…สติไม่มีสิ่งรบกวนต่าง ๆ ที่จะมาทำให้จิตใจเศร้าหมอง จะต้องรู้จักการปล่อยวางจากอุปกิเลส ๑๖ อย่าง เช่น โทสะ, อภิชฌา ฯลฯ ซึ่งล้วนส่งผลกระทบต่อการเข้าถึงความบริสุทธิ์ของใจได้ดีมากขึ้น และนำไปสู่การพัฒนาจิตให้…
การบวชและอานิสงส์ที่มากมาย
30
การบวชและอานิสงส์ที่มากมาย
โทสะ คือ ความโกรธ พยาบาท คิดท้าลายลางผลาญ โมหะ คือ ความหลง ได้แก่หลงตัวเอง หลงตระกูลและหลงผิดต่าง ๆ ทำอ…
โทสะ คือ ความโกรธ โมหะ คือ ความหลง กิจวัตรการปฏิบัติเพื่อกำจัดกิเลส มีความสำคัญในการเป็นพระภิกษุที่น่าเ…
กรรมอยู่ที่ไหนและสาเหตุการเกิดกรรม
32
กรรมอยู่ที่ไหนและสาเหตุการเกิดกรรม
…ทำให้เกิดกรรม โดยแบ่งเป็น 2 ฝ่าย ได้แก่ 1) สาเหตุการเกิดกรรมฝ่ายชั่ว * โลภะ ความอยากได้ของผู้อื่น * โทสะ ความประทุษร้ายใจ โดยแสดงออกในลักษณะรุนแรง เช่น ความพยาบาท ความ โกรธ ความขุ่นเคือง ไม่ถูกใจ ไม่พอใจ…
…รียบเสมือนเมล็ดพันธุ์ที่เก็บกรรมไว้ในตนเอง นอกจากนี้ยังกล่าวถึงการเกิดกรรมที่เกิดจากกิเลส เช่น โลภะ โทสะ และโมหะ ที่ทำให้เกิดกรรมชั่ว การทำความเข้าใจกรรมช่วยให้เรารู้และระลึกถึงภาพรวมของการกระทำและผลที่จ…
การกำเนิดบาปในพระพุทธศาสนา
139
การกำเนิดบาปในพระพุทธศาสนา
…ดทุกข์ทรมาน ขาดประสิทธิภาพ 6.2.3 บาปเกิดได้ 3 ทาง ดังที่ทราบแล้วว่า บาปเกิดจากกิเลสภายในใจ คือ โลภะ โทสะ โมหะ บังคับจิตใจมนุษย์ให้กระทำ เรื่องนายพรานกุกกุฏมิตร, อรรถกถาขุททกนิกาย คาถาธรรมบท, มก. เล่ม 42 …
…นี้กล่าวถึงการกำเนิดบาปในพระพุทธศาสนา โดยเน้นว่าบาปเกิดจากกิเลสที่อยู่ภายในจิตใจของมนุษย์ เช่น โลภะ โทสะ และโมหะ ไม่ใช่เรื่องที่ถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่น ซึ่งต่างจากความเชื่อในศาสนาอื่นๆ เช่น คริสต์และฮินดูท…
การเกิดพยาบาทในจิตใจ
43
การเกิดพยาบาทในจิตใจ
…ั้งสาย เราก็จะพบว่ามีจุดเริ่มต้นจากสาเหตุเล็กๆ นั่น คือ ความไม่พอใจ แล้วค่อยๆ ขยายตัวเป็นปฏิฆะ โกธะ โทสะ และพยาบาทในที่สุด ดังแผนภาพ อรติ ปฏิฆะ โกธะ โทสะ → พยาบาท อรติ แปลว่า ความไม่พอใจ ไม่ชอบ ความไม่ชอ…
บทความนี้สำรวจวัฏจักรการเกิดพยาบาทที่เริ่มต้นจากความไม่พอใจ ซึ่งนำไปสู่ปฏิฆะ โกธะ และโทสะ ว่าการขัดใจส่งผลต่อความคิดและอารมณ์อย่างไร ในการทำสมาธิก็มีวิธีการแก้ไขที่สามารถช่วยให้จิตสงบและปล…
ความโกรธและพยาบาท: ปัญหาทางจิตใจที่ควรเข้าใจ
44
ความโกรธและพยาบาท: ปัญหาทางจิตใจที่ควรเข้าใจ
…ือไม่ทันท่วงที จิตก็จะมีอาการ คิดหาทาง ประทุษร้ายขึ้นมา คือ คิดทำลายสิ่งที่มาทำให้ตัวขัดใจ เรียกว่า โทสโทสะ ได้แก่ความคิดประทุษร้าย คือ คิดทำลาย คิดล้างผลาญ คิดให้เขาเสียหาย ให้ฉิบหาย วอดวายไป เช่น ฆ่า…
อาการความโกรธเกิดจากจิตที่ร้อนรน อาจส่งผลเสียต่อทั้งตัวเราและผู้อื่น โดยเฉพาะเมื่อมีโทสะ คิดทำลาย ซึ่งอาจลุกลามจนเกิดความพยาบาทเมื่อไม่สามารถทำลายทันที ความไม่พอใจที่เกิดขึ้นแม้เพียงเล็กน…
จริตกับการปฏิบัติกัมมัฏฐาน
93
จริตกับการปฏิบัติกัมมัฏฐาน
…ห่งธรรม คือ สังเกตธรรมที่ประพฤติ 5.4 คู่แห่งจริต 5.5 กัมมัฏฐานที่เหมาะสมกับจริต 5.5.1 ราคจริต 5.5.2 โทสจริต 5.5.3 โมหจริตและวิตกจริต 5.5.4 สัทธาจริต 5.5.5 พุทธิจริต 84 DOU สมาธิ 5 ห ลั ก ส ม ก วิ ปั ส ส …
…รวมถึงการสังเกตธรรมจากการประพฤติ นอกจากนี้ยังมีการแนะนำกัมมัฏฐานที่เหมาะสมกับจริตต่างๆ เช่น ราคจริต โทสจริต และพุทธิจริต เพื่อช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถเลือกวิธีปฏิบัติที่เหมาะสมและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น …
จริตและการปฏิบัติกัมมัฏฐาน
94
จริตและการปฏิบัติกัมมัฏฐาน
แนวคิด 1. จริต คือ พื้นฐานนิสัยที่อยู่ในจิตใจมนุษย์ มีทั้งหมด 6 ประเภท คือ ราคจริต โทสจริต โมหจริต วิตกจริต สัทธาจริต พุทธิจริต 2. การที่คนมีจริตต่างกัน เพราะเหตุแห่งสภาพของจิตในขณะที่ทำ…
…้อหาเกี่ยวกับจริตและการปฏิบัติกัมมัฏฐาน เสนอแนวคิดเกี่ยวกับจริตซึ่งแบ่งเป็น 6 ประเภท ได้แก่ ราคจริต โทสจริต โมหจริต วิตกจริต สัทธาจริต และพุทธิจริต โดยอธิบายถึงสาเหตุการเกิดจริตต่างๆ และวิธีสังเกตลักษณะข…
จริตกับการปฏิบัติกัมมัฏฐาน
95
จริตกับการปฏิบัติกัมมัฏฐาน
…ออกไป 6 อย่าง ดังนี้ คือ 1. ราคจริต คือ ความประพฤติจนเคยชินเป็นนิสัย อันเกิดจากราคะเป็นพื้นฐานใจ 2. โทสจริต คือ ความประพฤติจนเคยชินเป็นนิสัย อันเกิดจากโทสะเป็นพื้นฐานใจ 3. โมหจริต คือ ความประพฤติจนเคยชิน…
…มณ์ที่ชอบเคลื่อนไหว หรือพื้นฐานจิตใจที่มีความแตกต่างกัน โดยมีประเภทของจริต 6 ประเภท ได้แก่ ราคจริต, โทสจริต, โมหจริต, วิตกจริต, และสัทธาจริต ซึ่งแต่ละประเภทมีผลต่อวิธีการปฏิบัติกัมมัฏฐาน การเข้าใจจริตจะช…
จริตและสาเหตุแห่งการเกิดจริตต่างๆ
99
จริตและสาเหตุแห่งการเกิดจริตต่างๆ
…าย ตนเรา เขา อันเป็นตัวทิฏฐิ ในขณะที่บำเพ็ญกุศล เกิดมีความขุ่นเคือง เสียใจ เสียดาย เป็นผู้จุติมาจาก โทสจริต | อิจฉาริษยา รำคาญ เกิดขึ้นในใจ อีกสาเหตุหนึ่งเป็นผู้ที่มี นรก พฤติกรรมมากไปด้วยการฆ่า การทำลาย…
…นื้อหานี้กล่าวถึงจริตในมนุษย์ซึ่งมีสาเหตุมาจากกรรมในอดีตชาติ อธิบายถึงการเกิดจริตต่างๆ เช่น ราคจริต โทสจริต และโมหจริต พร้อมทั้งการบำเพ็ญกุศลที่มีผลต่อจริตในคน โดยระบุถึงพระรัตนตรัยและกรรมนำไปสู่จุติในภพ…
ลักษณะเครื่องสังเกตจริต
100
ลักษณะเครื่องสังเกตจริต
…็นว่ามีรอยเท้ากระโหย่ง รอยเท้าเว้าแหว่งเป็นแห่ง เพราะวางเท้าเบา ไม่ค่อยจะมีมูลดินกระจายรอบๆ รอยเท้า โทสจริต ปกติจะเป็นผู้ที่มีอิริยาบถฉับไว ลักษณะการเดินจะเดินไปเหมือนจิกปลายเท้า เดินเร็วลง เท้าหนักวางเท…
…ติกรรมของคน โดยอิริยาบถหลักจะรวมถึงการเดิน ยืน นั่ง และนอน สำหรับการเดินของแต่ละประเภท เช่น ราคจริต โทสจริต และโมหจริต จะแสดงให้เห็นเป้าหมายและลักษณะเฉพาะของแต่ละบุคคล ซึ่งสามารถนำไปใช้ในการปรับปรุงการปฏ…
ลักษณะจิตใจและการแสดงออก
101
ลักษณะจิตใจและการแสดงออก
วิตกจริต เช่นเดียวกับโมหจริต สัทธาจริต เช่นเดียวกับราคจริต พุทธจริต เช่นเดียวกับโทสจริต (2) การยืนการนั่ง ราคจริต เลือกที่ยืนเลือกที่นั่ง ถ้าไปกันเป็นกลุ่มและสถานที่นั้น เลือกยืนเลือก…
เนื้อหาเกี่ยวกับลักษณะต่างๆ ของจิตใจ ได้แก่ วิตกจริต โมหจริต สัทธาจริต ราคจริต พุทธิจริต และโทสจริต พร้อมกับการอธิบายพฤติกรรมเมื่อยืน นั่ง และนอน โดยแต่ละลักษณะจะมีสัญญาณและพฤติกรรมที่แตกต่างกัน …
ลักษณะการบริโภคอาหารและการสังเกตดู
103
ลักษณะการบริโภคอาหารและการสังเกตดู
…ป ด้วยอาการไม่รีบร้อน ได้อาหารที่ถูกปากแม้เพียงอย่างเดียวเท่านั้น ก็รู้สึกมีความพึงพอใจเป็นอย่างมาก โทสจริต ตามธรรมดาย่อมชอบใจอาหารอันหยาบ ซึ่งมีรสจัด เช่น เปรี้ยวจัด เค็มจัด ขมจัด ฝาดจัด เมื่อทำการบริโภ…
…หารที่แตกต่างกันตามอาการและอารมณ์ของแต่ละบุคคล เช่น ราคจริตที่ชอบอาหารอร่อยและทำคำข้าวพอดีคำในขณะที่โทสจริตจะชอบอาหารรสจัดและมีอาการหงุดหงิดเมื่อได้รับอาหารที่ไม่ถูกใจ โมหจริตแสดงให้เห็นถึงการไม่ทราบชัดใ…
ประโยชน์ของการพิจารณาโกฏฐาสะ
125
ประโยชน์ของการพิจารณาโกฏฐาสะ
…เป็น คนนั้น คนนี้ เป็นชาย เป็นหญิง งาม ไม่งาม อยู่อย่างนี้เสมอไป จิตใจก็เศร้าหมองไปด้วย กิเลสมีราคะ โทสะ โมหะ มานะ ทิฏฐิ เป็นต้น อยู่ตลอดเวลา ครั้นทำการพิจารณาโกฏฐาสะ โดยความเป็นสี โดยสัณฐานเป็นต้นแล้ว ค…
การพิจารณาโกฏฐาสะตามความเป็นสีและสัณฐานช่วยลดความทุกข์ของจิตใจโดยการทำให้เห็นความจริงแท้ของร่างกาย ทำให้ผู้ปฏิบัติหลุดพ้นจากการยึดมั่นถือมั่นในขันธ์ทั้งหลาย และสามารถเข้าถึงอรหัตมรรค อรหัตผลได้ นอกจาก
แนวคิดเกี่ยวกับกิเลส
29
แนวคิดเกี่ยวกับกิเลส
…อยคุณภาพ ซึ่งมี มากมายหลายชนิด มีชื่อเรียกแตกต่างกันออกไป แต่กิเลสที่เป็นอกุศลมูล มี 3 ตัว คือ โลภะ โทสะ และ โมหะ 2. กิเลสสามารถขยายตัวได้ 3 ระดับ คือ อนุสัยกิเลส ปริยุฏฐานกิเลส และวีติกมกิเลส 3. กิเลสมี…
เนื้อหาเน้นการศึกษาเกี่ยวกับกิเลสซึ่งแบ่งออกเป็น 3 ประเภทหลัก ได้แก่ โลภะ โทสะ และโมหะ โดยกิเลสสามารถขยายตัวได้ 3 ระดับ คือ อนุสัยกิเลส ปริยุฏฐานกิเลส และวีติกมกิเลส ซึ่งมีอยู่ใ…
จําแนกตามในพระอภิธรรม
36
จําแนกตามในพระอภิธรรม
…เศร้าหมอง หรือเร่าร้อน มี 10 อย่าง คือ 1. โลภกิเลส เศร้าหมองและเร่าร้อนเพราะยินดีชอบใจในอารมณ์ 6 2. โทสกิเลส เศร้าหมองและเร่าร้อนเพราะไม่ชอบในอารมณ์ 6 3. โมหกิเลส เศร้าหมองและเร่าร้อนเพราะความมัวเมาลุ่มห…
…ี่ผูกสัตว์ไว้ในรูปต่างๆ นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงกิเลส ที่ทำให้เศร้าหมองหรือเร่าร้อน เช่น โลภกิเลส, โทสกิเลส, โมหกิเลส, และอื่นๆ การจัดประเภทนี้ช่วยให้เข้าใจถึงสาเหตุของความทุกข์และวิธีการพัฒนาสมาธิต่อไป…
Understanding the Roots of Ignorance and Greed in Buddhism
45
Understanding the Roots of Ignorance and Greed in Buddhism
…ัวมานะ ตัวมานะ เมื่อไม่ยึดไม่ถือแล้วทำให้แตกออกเป็น 3 สาย สายแรกเรียกว่า สายโลภะ สายตรงกลางเรียกว่า โทสะ สายที่สามเรียกว่า สายโมหะ ทั้งสามสายนี้ก็มี ความแก่ความอ่อน เช่น โลภะ อยากได้ของผู้อื่น มีอภิชฌา เ…
…ืออวิชชาซึ่งทำให้เราไม่รู้จักบุญบาป ความไม่รู้นี้ส่งผลให้เกิดอุทธัจจะ ความฟุ้งซ่าน และทำให้เกิดโลภะ โทสะ และโมหะ ในระดับของกิเลส มี 3 ระดับ ได้แก่ อนุสัยกิเลส ปริยุฏฐานกิเลส และวีติกามกิเลส โดยแต่ละระดับ…