การสร้างวัดเพื่อการบรรลุธรรม : หน้า 83/124

ด้วยฝีมือการพัฒนาวัดเช่นนี้เอง พระบรมศาสดาจึงทรงประกาศยกย่องท่านไว้ใน ฐานะของ "อุบาสกผู้เลิศด้วยการแสดงธรรม” นับเป็นเกียรติประวัติสูงสุดในชีวิตของท่าน ชาวพุทธทุกแว่นแคว้นจึงยึดเอาจิตตคฤหบดีเป็นบุคคลต้นแบบในการเลี้ยงดูบุตรหลาน เพื่อช่วยกันสร้าง “ชาวพุทธรุ่นใหม่” ให้มีความสามารถใน “การสร้าง-บริหาร-ดูแลรักษา วัด” ที่มีอยู่ในท้องถิ่นของตนให้กลายเป็น “วัดเพื่อการศึกษาอันเป็นสถานที่ชุมนุมของ พระอรหันต์ทั่วสารทิศ” เหมือนกับวัดอัมพาฏกวันของจิตตคฤหบดี อุบาสกผู้เลิศด้วยการ แสดงธรรม นั่นเอง 6). วัดเพื่อการบรรลุธรรม วัดเพื่อการบรรลุธรรม โบราณเรียกว่า “อรัญวาสี” หรือ “วัดป่า” หมายถึง วัดที่ สร้างขึ้นเพื่อใช้เป็น “สถานที่บำเพ็ญภาวนาในป่า” มีบรรยากาศเงียบสงบ ร่มรื่น มีสถานที่ หลีกเร้นเหมาะแก่การบำเพ็ญภาวนาอยู่ในป่าตลอดทั้งกลางวันทั้งกลางคืน คำว่า “อรัญวาสี" (อะ-รัน-ยะ-วา-สี) ในพจนานุกรมเพื่อการศึกษาพุทธศาสตร์ฉบับ “คำวัด” ของ พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช ป.ธ.๙, ราชบัณฑิต) ได้ให้ความหมาย ไว้ว่า อรัญวาสี แปลว่า ผู้อยู่ในป่า ผู้อยู่ประจำในป่า อรัญวาสี เป็นชื่อเรียกคณะสงฆ์โบราณคณะหนึ่ง ซึ่งตั้งวัดอยู่ในป่าห่างชุมชน เรียก ว่า คณะอรัญวาสี คู่กับคณะคามวาสี ซึ่งตั้งวัดอยู่ในชุมชน อรัญวาสี ปัจจุบันหมายถึง ภิกษุที่พำนักอยู่ในป่าหรือที่เรียกกันโดยทั่วไปว่า พระป่า ซึ่งมีกิจวัตรประจำเน้นหนักไปในทางวิปัสสนาธุระคืออบรมจิต เจริญปัญญา นุ่งห่มด้วยผ้า สีปอนหรือสีกรัก มุ่งการปฏิบัติธรรมและการเผยแผ่เป็นหลัก ไม่เน้นงานด้านการบริหาร ปกครอง การศึกษาพระปริยัติธรรม และสาธารณูปการหรือการก่อสร้างพัฒนาวัด วัตถุประสงค์หลักของการสร้างวัดป่า คือ 6). - เพื่อเป็นสถานที่บำเพ็ญภาวนาของพระภิกษุผู้ยังไม่สิ้นอาสวกิเลส ๒. เพื่อเป็นสถานที่บำเพ็ญเพียรของพระภิกษุที่ถือธุดงควัตรตลอดชีวิต ๓. - เพื่อเป็นสถานที่จำพรรษาของพระอรหันต์ที่เดินทางไปเผยแผ่ในต่างแคว้น (ดินแดนที่ยังไม่มีศรัทธาบังเกิดขึ้น) เพื่อเป็นสถานที่หลีกเร้นบำเพ็ญภาวนาของพระอรหันต์ผู้บริหารการคณะสงฆ์ สำหรับวัตถุประสงค์ข้อที่ ๔ นั้น แม้แต่พระบรมศาสดาและพระอรหันต์เถระในครั้ง พุทธกาล ก็ยังต้องหลีกเร้นความวุ่นวายไปอยู่ในป่าตามลำพังเช่นกัน ทั้งนี้เพราะงานบริหาร การคณะสงฆ์ เป็นงานที่เกี่ยวข้องกับการประชุมและการต้อนรับแขกตลอดทั้งวันและต่อเนื่อง นับแรมเดือนแรมปี ซึ่งมักต้องเกี่ยวข้องกับการแก้ไขปัญหาความดื้อด้านเอาแต่ใจของมนุษย์ GO