ใจที่สง่างามและการเข้าถึงธรรม : หน้า 101/146

ใจที่สง่างามด้วยแสงแห่งธรรม จึงจะรู้เห็น คิด พูด ทำ ไปในทางที่ถูกต้อง เหมาะสม ดำเนินไปให้เกิดความสำเร็จในชีวิตทุกช่วงตอน ทำอย่างไรใจจะเข้าถึงธรรม? ใจ ของพุทธศาสนิกชนต้องมี ศรัทธา คือ เชื่อพระปัญญากรตรัสของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เพราะพระองค์ทรงเป็นพระอรหันต์ ตรัสด้วยพระองค์เองโดยเฉพาะ เพียรพร้อมด้วยวิชาและจรนะ เสด็จไปดี รู้แจ้งโลก เป็นสาระฝึกฝนที่ควรฝึกได้อย่างยอดเยี่ยม เป็นศาสดาของเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย เป็นพระพุทธเจ้า เป็นพระผู้มพระภาค พระคุณของพระสัมมาสัมพุทธเจ้ามีประกาฎในบทสดุมนวดว่า อิติปิ โส ภะคะวา อะระหัง สัมมาสัมโพธิ ثمโม วิชชาจะระณะสัมปันโน สุคโต โลกวิทู อนุตตโร ปุริสะทัมมะสะระิ สัตตา เทวะมุนาสัง พุทโธ ภะคะวาติ อะระหัง เป็นพระอรหันต์ คือ หมดกิเลส ที่มากิเลสเพราะว่าพระองค์ทรงฝึกอบรมใจมาดี จนกระทั่งนั่งอยู่ที่ศูนย์กลางกายตลอด ๒๔ ชั่วโมง เหมือนเอาไฟแหงเดินไปใส่ว่าใกล้ๆ เอาใจไปใกล้กลองวงธรรม ๒ ชั่วโมง ตั้งแต่วันตรัสรู้ ไม่เคยเคลื่อนออกมาอีกเลย เกลมืี่ไร้ถูกกำนัฏให้หมดสิ้นไปอย่างสิ้นเชิง สัมมาสมาทุโก ตรัสรู้ด้วยพระองค์โดยชอบ พระองค์ทรงทั้งรู้ ทั้งเห็น แทงตลอดในเหตุและผลของสรรพสิ่งทั้งหลายตรงตามความเป็นจริงด้วยพระองค์โดยไม่ต้องมีสั่งสอน วิชชาจะระณะสัมปันโน เพียพร้อมด้วยวิชาและจรนะ ทรงได้ “วิชชา” คือ ความรู้ที่สามารถกำจัดความมิดที่ปิดบังครอบงำสรรพสัตว์ทั้งหลายไม่ให้รื่นความจริงของชีวิตไปเสียได้ “จะระนะ” คือ ข้อปฏิบัติที่เป็นกลางประจำโลก ทรงประพฤติหนักแน่นมั่นคงต่อเนื่องเป็นนิจ สุคโต เสด็จไปดี คือ พ้นจากกิเลสไปดีแล้ว ไม่มอยู่ในกิเลสอีกแล้ว แล้วพระองค์ก็ไปถึงไหนก็รอบชวนชาวโลกให้อตากรึกิเลสติด้วย เสด็จไปยังไหนก็ให้เน้นนั้นนั้นพลอยยอมไปด้วย โลกวิทู คือ รู้แจ้งโลก ทรงรู้สภาพความเป็นไปของโลกทั้งหมด ส่วจจแจ้งหมด ไม่มีอะไรจะมาเซ่นเร้นอำพรางได้อีก อนุตตโร ปุริสะทัมมะสะระิ เป็นสาระฝึกที่ผู้ฝึกได้อย่างยอดเยี่ยม สาระส่วนมากหมายถึงนักฝึกม้า แต่พระองค์ทรงเป็นนักฝึกคน มีพระปรัชญาเฉลียวฉลาดในด้านที่จะฝึกสอนคนให้เป็นคนดีได้ สัตตา เทวะมุนาสัง เป็นศาสดาของเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย แต่เทวดาก็ต้องมาให้พระองค์ฝึก มนุษย์ทั้งหลายด้อย พุทโธ เป็นพระพุทธเจ้า ทรงเป็นผู้เบิกบานแล้ว พระสัณฑบุญบูชาของพระองค์สมบูรณ์เต็มเปี่ยม เหมือนดอกบัวที่ผลิพันน้ำนั้นและก็กลีบนันอย่างสมบูรณ์ พระองค์สมบูรณ์