การแบ่งขยายของแนวคิด “ศูนย์ตา” ในพระพุทธศาสนา : หน้า 6/21

220 ธรรมดาวิชวารววารวิจารณ์พระพุทธศาสนา ปีที่ 7 ฉบับที่ 12 (ฉบับรวมเล่ม 12) ปี 2564 บทที่ 2 การแบ่งขยายของแนวคิด “ศูนย์ตา” : ปรัชญาปรมิตาสูตร¹ (ตอนแรก) พระสูตรแรกในพระพุทธศาสนาหยาน อาจารย์ : ต่อจากนี้ไป เราจะกล่าวถึงสาเหตุการกำเนิด พระสูตรมหายาน เช่น ปรัชญาปรมิตาสูตร² สัตถรรมปุณฑริกสูตร³ อวดสกสูตร⁴ เป็นต้น รวมถึงแนวคิดต่าง ๆ ที่ปรากฏในพระสูตรเหล่านี้ ไปตามลำดับ เพราะแม้เราจะเรียกคัมภีร์เหล่านี้โดยรวมว่า “พระสูตร มหายาน” ก็ตาม แต่แนวคิดที่ปรากฏในแต่ละพระสูตรนี้ มีความ แตกต่างกัน กล่าวคือ แม้พระสูตรเหล่านี้จะมีแนวคิดในเรื่องที่ว่า “เร าสามารถดำเนินอยู่บนเส้นทางที่จะนำไปสู่ความเป็นพุทธได้ โดยยิ่ง ครองเพศคนทั้งหลายใน ‘เหมือนกัน’ แต่ว่า วิธีการและกระบวนการไปสู่ ความเป็นพระพุทธเจ้านั้น มีความแตกต่างกัน เราจะม beginningด้วยพระสูตรที่กล่าวกันว่าเก่าแก่ที่สุดในบรรดา พระสูตรมหายานทั้งหลาย นั่นคือ “ปรัชญาปรมิตาสูตร” แต่ถ้าจะ กล่าวถึง “ปรัชญาปรมิตาสูตร” ก็เหมือนจะไม่ค่อยคุ้นเคยกันสักเท่าใด แต่กล่าวถึง “ปรัชญาปรมิตาหฤทัยสูตร⁵ น่าจะพอคุ้นเคยกันบ้าง 1 บทที่ 2 เริ่มจากหน้า 45 เป็นต้นไป 2 ผู้แปล : ภาษาญี่ปุ่นใช้คำว่า 満若経 (hanyakyō) 3 ผู้แปล : ภาษาญี่ปุ่นใช้คำว่า 法華経 (hokekyo) 4 ผู้แปล : ภาษาญี่ปุ่นใช้คำว่า 華嚴経 (kegonkyō) 5 『般若心経』 (hannyashingyō) ชื่อเต็มว่า『般若波羅蜜多心経』(hannyaharamitashingyō) ในประเทศญี่ปุ่น ฉบับที่ได้รับความนิยม คือ ฉบับแปล ภาษาจีนโบราณของพระเสวนาจัง (玄奘 genjō : 600/602-664) เป็นพระสูตรที่ มีอักษรจีนอยู่เพียง 262 อักษรเท่านั้น สำหรับฉบับนี้บันทึกด้วยภาษาสันสกฤตนั้น