ความหลากหลายของคำสอนในพระพุทธศาสนา : หน้า 11/25

พระพุทธศาสนามายาว่า: เหตุใดคำสอนของพระพุทธเจ้าจึงมีความหลากหลาย (4) Mahāyāna Buddhism: Reasons for Diversity in the Buddha's Teachings (4) 209 นักศึกษา : เป็นคำถามที่ค่อนข้างแปลนะครับ ก่อนอื่น ผมคงจะใช้ตามอง “ลูกหินที่ตกอยู่” แล้วก็จะเลือกเก็บลูกหินที่เราชอบในขณะนั้นและสัมผัสลูกหินนั้น ๆ ก็คิดว่า “ลูกหินเหล่านี้มีสีสันและรูปร่างต่าง ๆ ......” อาจารย์ : ครับ ตามปกติเราก็จะเป็นอย่างที่คุณว่า คือ เข้าใจว่า “ลูกหิน” เป็นสิ่งที่อยู่จริง โดยดูลักษณะ คือ สีสันและรูปร่าง แต่สำหรับพระอัญญาโนมิพูเจ้าแล้วไม่ได้เป็นเช่นนั้น สิ่งที่อยู่จริง คือ สีสัน รูปร่าง สัมผัส ซึ่งเป็นสิ่งที่ลูกหินตาและมือต้องสัมผัสได้ สำหรับสิ่งที่เรียกว่า “ลูกหิน” นี้คือ สิ่งที่เกิดขึ้นจากกระบวนการทำงานของใจ โดยอาศัยองค์ประกอบของสีสัน รูปร่าง สัมผัส ดั่งที่กล่าวมานอกจากนี้ ขอผมถามอีกสักคำถามนะครับ ถ้าเราเปลี่ยนจาก “ลูกหิน” มาเป็น “ตัวเรา” พอจะอธิบายให้ฟังได้สักหน่อยไหมครับว่า “ตัวเรา” คืออะไร นักศึกษา : ถ้าเราตอบบนพื้นฐานแนวคิดของพระอาณูมินิ- พุทธเจ้า “ตัวเรา” ก็เป็นเพียง สีสัน รูปร่าง ความชื้น น้ำหนัก อะไรท่านองค์นี้ประกอบกันขึ้น แล้วเราก็ทึกทักว่าเป็น “ตัวเรา” แต่ในความเป็นจริงแล้ว “ตัวเรา” เป็นเพียงมายา ที่ไม่มีอยู่จริง อาจารย์ : เป็นเช่นนั้นครับ แต่สิ่งที่แตกต่างกันระหว่าง “มนุษย์” และ “ลูกหิน” คือ มนุษย์เราไม่ได้เพียงสีสันหรือรูปร่างเท่านั้น แต่ยังมี “ความหมาย” หรือ “ความคิด” หรือ “ความทรงจำ” หรือแม้แต่ “อารมณ์” หรือ “ความรู้สึก” อันเป็นกระบวนการทำงานของใจ ซึ่งสิ่งนี้ก็