หน้าหนังสือทั้งหมด

หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ
346
หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ
…อันนับเป็นการบ่มบารมีให้แก่รอเพื่อการเป็นพระสัมมาตัมพุทธเจ้าในอนาคต จึงเป็นสิ่งที่น่า ศึกษาต่อไปว่า คาถาธรรมภายในมีความเป็นมาอย่างไร และมีความสัมพันธ์อย่างไรในเชิงประวัติศาสตร์ กับคัมภีร์พุทธานุสติในภูมิ…
บทประมวลความนี้ชี้ชัดว่าพุทธคุณเสมือนอวัยวะต่างๆ ของพระรากาย รวมกันทำให้พระพุทธองค์มีชื่อว่า ธรรมกาย คือ “ผู้มีธรรมเป็นกาย” การศึกษาเรื่องนี้ยังเปิดโอกาสให้ค้นคว้าข้อมูลเชิงประวัติศาสตร์เกี่ยวกับความส
คาถาธรรมบท: ความรู้เบื้องต้นและคัมภีร์
349
คาถาธรรมบท: ความรู้เบื้องต้นและคัมภีร์
คาถาธรรมบทนี้ พบในคัมภีร์ท้องถิ่นหลายฉบับ แต่งบางคัมภีร์มีข้อความเพิ่มเติมในตอนท้าย เป็นประโยคสั้นๆ บ้า…
คาถาธรรมบทนี้ปรากฏในหลายคัมภีร์ท้องถิ่น โดยเฉพาะในคัมภีร์พระธัมมกายาฯ ซึ่งได้รับการอ้างอิงเป็นครั้งแรกโ…
หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ
356
หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ
…การ ได้แก่ พุทธจักษุ สมันตจักษุ ญาณจักษุ ทิพยจักษุ และ ธรรมจักษุ (อิติอ. 113, ปฏิอ. 1/86, สงอ. 365) คาถาธรรมภาย กล่าวถึง “ดวงตาพระธรรมภายใน” ไว้ตามนัยที่สอง หรืออาจกล่าวได้ว่าเป็น “ญาณจักษุ” ตามนัยที่สาม…
บทความนี้สำรวจหลักฐานธรรมในคัมภีร์พุทธโบราณเกี่ยวกับจักษุ 5 ประการ ได้แก่ ทิพยจักษุ, ปัญญาจักษุ, สมันตจักษุ, พุทธจักษุ และธรรมจักษุ โดยเน้นความสำคัญของแต่ละจักษุและการแสดงคุณสมบัติของพระธรรมซึ่งเกี่ยว
หลักฐานธรรมกายในคัมภีร์พุทธโอวาท 1 ฉบับวิชาการ
358
หลักฐานธรรมกายในคัมภีร์พุทธโอวาท 1 ฉบับวิชาการ
…าร หย่อยกว่ากันของสัตว์ทั้งปวง เป็นฤทธิ์ที่จะยังประโยชน์ให้เกิดขึ้นกับผู้ที่จะทรงส่งสอน นอกจากนี้ คาถาธรรมกายยังกล่าวถึงฤทธิ์เป็นเครื่องรู้แจ้งอีกหลายประกว่าว่าเป็นองค์ประกอบของพระธรรมกายด้วย เช่น - จุ…
…กายในคัมภีร์พุทธโอวาทกล่าวถึงฤทธิ์ที่ช่วยให้ผู้เรียนรู้และเข้าใจในอริยสัจ 4 เช่น ทุกข์ สมุทัย นิรโร คาถาธรรมกายยังชี้ให้เห็นฤทธิ์ในสีลลักษณ์และปฏิจจสมุปบาท โดยรวมธรรมกายประกอบด้วยทั้งจักษุและฤทธิ์ซึ่งสะท…
ญาณของพระตาทคตเจ้า
361
ญาณของพระตาทคตเจ้า
…จักุและญาณ จึงเป็นหลักการที่ตรงกันของคัมภีร์พระธัมมกายและวิชชาธรรมภาย จ. กายแห่งมรรค ผลและวิจิตติ คาถาธรรมภาย ที่ปรากฏในคัมภีร์พระธัมมกายานี้ กล่าวถึงโคตรภูญาณ มรรคนาภูญาณ และมรรคนผลาญว่าเป็นส่วนของพระ…
…นี้กล่าวถึงญาณของพระตาทคตเจ้า และธรรมภายที่เป็นกายแห่งความรู้แจ้ง ซึ่งรวมถึงจักุและญาณ โดยยกตัวอย่างคาถาธรรมภายที่ปรากฏในคัมภีร์พระธัมมกาย ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างมรรค ผล และวิจิตติ พร้อมกับ…
วิชาธรรมกายและคัมภีร์รับมรรค
363
วิชาธรรมกายและคัมภีร์รับมรรค
…บวัดป่าสักนิ่ง จังหวัดเชียงใหม่ จาริกด้วยอักษรธรรมล้านนา ไม่ปรากฏรายละเอียดของปีที่คลอด มีเนื้อหาของคาถาธรรมภายในภาษาเต็มทั้งสองส่วน และในตอนท้าย มีบทสาธยายเป็นภาษาไทยประกอบไว้ด้วย ในตอนก่อนจะเข้าเนื้อห…
…ึงอรหันต์ โดยมีการสื่อถึงผลธรรมกายซึ่งย่อบุคคลตามระดับมรรคและผล คัมภีร์พระธรรมนายกยานต์นำเสนอเนื้อหาคาถาธรรมในหลายระดับ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นการพัฒนาจิตและความเข้าใจในธรรม รวมถึงการใช้คาถาบท “ธัมมกาย” ในชีวิต…
การเจริญสมาธิภาวนาในคัมภีร์ภูมิลัมฐมาตร
365
การเจริญสมาธิภาวนาในคัมภีร์ภูมิลัมฐมาตร
นิพพาน ได้ไม่นั้นการเป็นพระสัพพัญญูพระเจ้าแต่งใด ซึ่งบ่งบอกถึง ลักษณะการนำคาถาธรรมมายใช้จริงในทางปฏิบัติของชาวพุทธในท้องถิ่น ล้านนา 4.1.1.4. คาถาธรรมภายในคัมภีร์ภูมิลัมฐมาตร 23…
คัมภีร์ภูมิลัมฐมาตร เป็นคัมภีร์ที่ช่วยแนะนำการเจริญสมาธิภาวนา เริ่มตั้งแต่ต้น โดยมีคาถาธรรมในตอนท้ายซึ่งแนะนำการใช้ประโยชน์จากคาถาสำหรับแก้ไขความผิดปกติต่างๆ ที่เกิดขึ้น อาทิ การมีโจรดึง…
การระลึกถึงพระพุทธเจ้าและการปฏิบัติสมาธิภาวนา
367
การระลึกถึงพระพุทธเจ้าและการปฏิบัติสมาธิภาวนา
…ฝึกพระองค์ดีแล้ว มีพระหฤทัยตั้งมั่น จึงเป็นผู้ไม่เกียรร้านตลอดทั้งกลางคืนและ กลางวันอยู่ในป27 การนำคาถาธรรมภายในใช้ประโยชน์ในทำเนืองนี้พบในประเทศกุซา ด้วยเช่นกัน 4.1.1.5. คาถาธรรมภายในคัมภีร์วิธีสมาของ…
…ร์นิยายพระวิบาสสนสูตร ที่จารึกในปี พ.ศ. 2461 โดยบรรยายถึงการปฏิบัติและประสบการณ์ภายในอย่างละเอียด มีคาถาสวดสรรเสริญพระธรรมภายในภาษาบาลีเป็นภาคผนวกด้วย นอกจากนี้ยังมีการอ้างอิงถึงคัมภีร์ที่สามารถศึกษาเพิ่…
หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ ๑ ฉบับวิชาการ
372
หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ ๑ ฉบับวิชาการ
…ฉบับนี้ และคัมภีร์ “ธมมกายสุด อตุฑูฒณุณา” ที่ตีพิมพ์โดยอรรถเขตส์ แล้วในคัมภีร์มีคัมภีร์อื่นที่อรวม “คาถาธรรมกาย” เป็นส่วนหนึ่งในนั้นด้วย เช่น คัมภีร์พระคุณแก้วปิกขุบับเกาะเจี๋ยน พนมเปญ ที่คลอดเมื่อปี พ.ศ…
…อการศึกษาหลักฐานธรรมในคัมภีร์พุทธโบราณ โดยเน้นที่พุทธรัตนะ ธรรมรัตนะ สังฆรัตนะ และการปฏิบัติธรรมผ่านคาถาธรรมกาย ซึ่งเป็นคัมภีร์เฉพาะในเอเชียอาคเนย์ที่สอดคล้องกับความเชื่อและพิธีกรรมทางศาสนาในพื้นที่ประเท…
อานิสงส์และหลักการในคัมภีร์ธรรมภายใน
375
อานิสงส์และหลักการในคัมภีร์ธรรมภายใน
…ยหรืออุปสรรค การนำทางซึ่งสิ่งที่หวัง และการนำไปสู่พพาน ก็เนื่องด้วยอานุภาพแห่งพระพุทธคุณที่แสดงไว้ในคาถาธรรมย ตรงกันกับอานิสงส์ของพุทธรฐิติที่แสดงไว้ในพระไตรปิฎกและอรรถกถาบาลี และอาจกล่าวได้ว่าตรงกันกับ…
ผลและวิมุตนี้แสดงให้เห็นถึงความสอดคล้องกันของคัมภีร์สายบาโลกับวิชาธรรมภายใน โดยแนะนำให้ผู้ปฏิบัติทรงถึงพระธรรมกายตามพระบาลี ซึ่งมีอานิสงส์ในการรักษาโรคและปิดเป่าอันตราย และนำไปสู่ผลสำเร็จในชีวิต. นอกจ
หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ
376
หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ
หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ 1 ฉบับวิชาการ ทั้งนี้ถือความเป็นมาของคาถาธรรมยาว่า การเปรียบเทียบพระพุทธคุณกับส่วนต่างๆ ของพระธรรมภายในลักษณะนี้อาจเป็นคำสอนเก่าของพระพุทธศา…
เนื้อหาอภิปรายเกี่ยวกับคาถาธรรมในคัมภีร์พุทธโบราณ ซึ่งมีความสัมพันธ์กับพระพุทธคุณและเปรียบเทียบที่มีรากฐานมาจากหลักคำสอนที่ต่า…
การปฏิบัติธรรมตามคัมภีร์จตุรมุตรา
377
การปฏิบัติธรรมตามคัมภีร์จตุรมุตรา
…ระธรรมกายเป็นต้นมา 4.1.2. ธรรมภายในการคัมภีร์แนะนำการปฏิบัติธรรม นอกจากคำว่าธรรมภายที่พบเป็นหลักในคาถาธรรมภายแล้ว ยังพบคำว่าธรรมภายหลายครั้งในคัมภีร์แนะนำการปฏิบัติธรรมโดยเฉพาะในส่วนที่กล่าวถึงพุทธคุณ …
…าภาวนา และมรรคานุสติ. คัมภีร์นี้จัดทำขึ้นเพื่อแนะนำพระภิกษุในการปฏิบัติสมาธิ โดยมีรายละเอียดในรูปแบบคาถา ทั้งนี้ยังมีการยืนยันถึงความสำคัญของการปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอเพื่อให้เกิดความสุขอันสูงสุดในชีวิต.
การศึกษาและวิเคราะห์คัมภีร์จตุราราขา
381
การศึกษาและวิเคราะห์คัมภีร์จตุราราขา
…เนย์จนถึงปัจจุบัน ธรรมภายในคัมภีร์จตุราราขา ในเนื้อหาที่แนะนำการปฏิบัติพุทธบูชาในคัมภีร์จตุราราขา (คาถาที่ 2-11) นี้ พบคำว่า ธรรมภายในคาถาที่ 11 ซึ่งเป็นข้อความสรุปการปฏิบ Pip purasant (ส่วนที่เหลือเป็…
ในคัมภีร์ชูฬทิลกะ-มูลสิขะ97 ได้มีการศึกษาเนื้อหาของคัมภีร์จตุราราขาโดยประเมินร่วมกับข้อมูลจากวรรณคดีบาลีและเอกสารในลาน การวิเคราะห์นี้ชี้ให้เห็นถึงการแต่งคัมภีร์ในระยะกลางของพุทธศตวรรษที่ 10-16 โดยพระ
คาถาพระธรรมกายและการเจริญสมาธิภาวนาในเอเชียอาคเนย์
393
คาถาพระธรรมกายและการเจริญสมาธิภาวนาในเอเชียอาคเนย์
คาถาพระธรรมกายพบในที่หลายแห่งในเอเชียอาศัย โดยเฉพาะในประเทศไทย และกัมพูชา และในหลักฐานหลายประเภท ตั้งแต…
คาถาพระธรรมกายมีการใช้แพร่หลายทั้งในประเทศไทยและกัมพูชา พบในคัมภีร์ต่างๆ ที่บ่งบอกถึงความนิยมในการใช้งา…
หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พิทูโบราณ
516
หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พิทูโบราณ
…ณเป็นต้น ส่วนหลักฐานเกี่ยวกับธรรมกายที่แพร่หลายมากที่สุดและน่าจะเป็นที่รู้จักมากที่สุดในอาเซียนคือ “คาถาธรรมกาย” ที่ปรากฏอยู่ในหลายท้องที่ในประเทศไทยเป็นระยะเวลาไม่น้อยกว่า สี่ศตวรรษมาแล้ว ตั้งแต่กรุงศรี…
…20 โดยเชื่อมโยงกับวัฒนธรรมท้องถิ่นในประเทศไทยและกัมพูชา คำว่า "ธรรมกาย" ถูกบรรยายในคัมภีร์จตุรขา และคาถาธรรมกายที่มีต้นกำเนิดในกรุงศรีอยุธยาตั้งแต่ปลายพุทธศตวรรษที่ 21 ยังคงมีอิทธิพลในปัจจุบัน คัมภีร์ดัง…
ความสำคัญของคาถาธรรมกายในศาสนาพุทธ
517
ความสำคัญของคาถาธรรมกายในศาสนาพุทธ
กล่ายเฉพาะในศาสนsvcยนต์ คาถาธรรมกายได้รับการจารึกไว้ใน ลานทองคำ ประดิษฐ์รูปในเจดีย์พระศรีสรรเพชญาน ในรัชกาลที่ 1 ได้ รับการตรวจ…
คาถาธรรมกายได้รับการจารึกและแปลเป็นไทยในช่วงรัชกาลที่ 1-3 โดยมีความลึกซึ้งในความหมายและการปฏิบัติ พระธร…
หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ
532
หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ
…การ เท่านั้นที่เป็นพระพุทธองค์แท้ ในคัมภีร์พุทธเถรวาทท้องถิ่น มีข้อความท่านองค์เดียวกันปรากฏอยู่ใน คาถาธรรมภายใน คือ ธมมาภายด์ พุทธ์ ที่แปลว่า “(ระลึกถึง) พระพุทธเจ้าผู้เป็น ที่ทรงกันว่า เป็นธรรมภายใน” …
บทความนี้นำเสนอการศึกษาหลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ ที่ชี้ให้เห็นถึงข้อเท็จจริงในธรรมที่สืบทอดมาของพระพุทธองค์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเชื่อมโยงระหว่างธรรมภายในและการตรัสรู้ ซึ่งพระองค์ไม่เป็นเพียงแค่
หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ
187
หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ
…่งญาณรู้แจ้งต่างๆ และเน้นการตรึกระลึกถึงธรรมกาย เพื่อการปฏิบัติสมาธิภาวนาให้ได้ “สัพพัญญูพุทธภาวะ” คาถาธรรมกายในอรรถบท ตามที่ได้กล่าวไว้แล้วว่าได้พบคาถาท่อนหลักของคาถาธรรมกายปรากฏ อยู่ในอรรถกถาปริยัติ อ…
…ญูพุทธภาวะ คัมภีร์นี้ได้รับการจัดทำภายใต้พระบรมราชานุญาตและถูกนำมาใช้ในวิชาชาญธรรมกาย โดยได้กล่าวถึงคาถาธรรมกายในอรรถกถา และแสดงให้เห็นถึงความสำคัญของการตรึกระลึกถึงธรรมกายในการปฏิบัติสมาธิ รวมถึงการค้นพ…
การปฏิบัติธรรมในคัมภีร์พุทธโบราณ
191
การปฏิบัติธรรมในคัมภีร์พุทธโบราณ
…อ และเกิดความสังเวชมัตเตือนตนเองให้รีบเร่งทำความเพียร ไม่ประมาทในชีวิตเพราะความตายย่อมไม่มีมิตมหมาย คาถาสรุปจบท้ายว่าวิธี ปฏิบัติทั้งหมดนี้มุ่งหมายการบรรลุธรรมผลอันเป็นสำคัญ คัมภีร์จุตรวารา อักษรธรรมล้า…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับการปฏิบัติธรรมตามหลักการในคัมภีร์พุทธโบราณ ซึ่งมีความสำคัญในการฝึกจิตและรักษาใจให้เข้มแข็ง โดยการปฏิบัติตามวิธีการที่ถูกต้องสามารถสร้างความสงบให้กับผู้ปฏิบัติ และส่งเสริมให้เกิดเมตต
ความรู้เกี่ยวกับธรรมในพระวินัยปฏิญญา
196
ความรู้เกี่ยวกับธรรมในพระวินัยปฏิญญา
… เมื่อนั้นความสงสัยทั้งปวงของพราหมนัน้ยอ่มสั้น ไปแต่เน้นเขาได้รู้ความสิ้นไปแห่งปัจจัยทั้งหลายแล้ว47 คาถาต่างๆ ข้างต้นแสดงว่าธรรมเหล่านี้เกิดขึ้นแก่พราหมณ์ผู้มีความ เพียรเจริญสมาธิอยู่เป็นปกติ พราหมณ์ในที…
ในพระวินัยปฏิญญามีพระบาลีที่แสดงถึงลักษณะของธรรมซึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเข้าถึงเมื่อตรัสรู้ครั้งแรก ธรรมเหล่านี้เกิดขึ้นแก่พราหมณ์ผู้มีความเพียรเจริญสมาธิและทำให้ความสงสัยของพราหมณ์ลดน้อยลง ในการอธิบาย