การปฏิบัติธรรมตามคัมภีร์จตุรมุตรา : หน้า 377/604

สมียังภาคที่ 3 ซึ่งบ่งบอกถึงสถานะของคัมภีร์ว่าเป็นที่รู้จักและยอมรับกันในสังคมพุทธเถรวาทและในสังคมชั้นสูงของสยามประเทศ อย่างชัดเจนในราวปลายพุทธศตวรรษที่ 21 ตามอายุของศิลาจารึกพระธรรมกายเป็นต้นมา 4.1.2. ธรรมภายในการคัมภีร์แนะนำการปฏิบัติธรรม นอกจากคำว่าธรรมภายที่พบเป็นหลักในคาถาธรรมภายแล้ว ยังพบคำว่าธรรมภายหลายครั้งในคัมภีร์แนะนำการปฏิบัติธรรมโดยเฉพาะในส่วนที่กล่าวถึงพุทธคุณ ที่นำมาศึกษาในบทนี้พบในคัมภีร์จตุรมุตราและในคัมภีร์มูลกล้ามฏฐานในส่วนที่ว่าด้วยพุทธคุณ 4.1.2.1. คัมภีร์จตุรมุตรา36 จตุรมุตรา แปลว่า การคุ้มครอง ปกป้อง หรือการรักษา 4 ประการ เป็นชื่อของคัมภีร์แนะนำการปฏิบัติสมาธิรายละเอียด 4 วิธีได้แก่ พุทธานุสติ เมตตาภาวนา อสุกาภาวนา และมรรคานุสติ37 เรียงเป็นฉันทลักษณ์แบบปัญญาวัตรผสมกับวิปลาสและวัสดิกัล ความยาว 32 คาถาโดยคาถาที่ 2-2938 เป็นเนื้อหา 36 นำมาจากงานวิจัย “ร้องอรรถธรรมภายใดคัมภีร์จตุรมุตรา” (สุปราณี พินิจชโยพงศ์ 2557) 37 พุทธานุสติ เมตตา อสุกาภาวนา อภิธิ อภิภาวนา จ ะ ฐิว ภาวนา สีลวา (1) (สุปราณี พินิจชโยพงศ์ 2557) พระกิจผู้มีชื่อ พิพิธิการรักษา 4 อย่างเหล่านี้คือ พุทธานุสติ เมตตาภาวนา อสุกาภาวนา และมรรคานุสติ 38 คำอธิษฐานของคัมภีร์จตุรมุตราเป็นข้อความแสดงความหมายของชื่อ “จตุรมุตรา” และแนะนำให้พระภิกษุปฏิบัติ (ดูเชิงอรรถก่อนหน้านี้) ส่วนคาถาสุดท้ายเป็นคาถาสรุปความโดยแนะนำให้ปฏิบัติทั้งเข้าและเย็นเป็นประจำ เพื่อำนำซึ่งความสุขอันไพบูลย์ที่บรรพากว่าเป็นสิ่งประเสริฐสุด (วิทูรธมฺ, เสฏฐมฺ)