หน้าหนังสือทั้งหมด

การเตรียมตัวเป็นกัลยาณมิตร
31
การเตรียมตัวเป็นกัลยาณมิตร
…ม โต้แย้ง หรือมีเจตนาใดๆ ขึ้น “วิญญาณ” คือส่วนที่เป็นความรู้แจ้ง ใน อารมณ์ที่มากระทบผ่านมาทาง ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ซึ่ง “ใจ” ในที่นี้มีคุณสมบัติพิเศษ คือ สามารถ รับรู้อารมณ์ต่างๆ ได้ทันที โดยไม่ต้องผ…
การรับรู้อารมณ์เช่น ความสุขและทุกข์ เกิดจากการได้รับรู้ผ่านประสาทสัมผัส โดยเฉพาะใจที่สามารถรับรู้อารมณ์ได้โดยตรง การเตรียมกายและกิริยาอาการภายนอกจึงสำคัญ เช่น การแต่งกายสุภาพเพื่อเสริมสร้างความประทับใ
สำรวมอินทรีย์ที่แท้จริง
167
สำรวมอินทรีย์ที่แท้จริง
…นคน สัตว์ สิ่งของ เมื่อไม่ติดอะไรเลย จะทำให้ใจของเราละเอียดขึ้น ลูกต้องสำรวมอินทรีย์ คือ สำรวมตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ การสํารวมอินทรีย์ที่แท้จริง เกิดจากใจที่หยุดนิ่ง หลวงพ่อพูดมีแต่เนื้อ ๆ ทั้งนั้นเลยนะ ต…
…นื้อหาเกี่ยวกับการสำรวมอินทรีย์ที่แท้จริงเน้นการควบคุมใจให้ไม่ติดในเรื่องทางโลก และการฝึกสำรวมตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เพื่อให้ใจหยุดนิ่ง ทำให้ใจละเอียดขึ้น หลวงพ่อชี้แนะให้จดจำและปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัดใน…
ทำความเข้าใจอินทรียสังวรศีล
100
ทำความเข้าใจอินทรียสังวรศีล
… หมายถึง “อายตนะภายใน 6” เหตุที่ใช้คำว่า “ทวาร” ซึ่งแปลว่า ประตู ก็เพราะอายตนะภายในทั้ง 6 คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ เป็นทางเปิดรับอายตนะภายนอกทั้ง 6 คือ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส และธรรมารมณ์ (อารมณ์ท…
…อินทรียสังวรศีล ซึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ให้คำแนะนำเกี่ยวกับการสำรวมระวังอายตนะทั้ง 6 ได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ โดยมีการเปิดรับอารมณ์ภายนอก และการรักษาความบริสุทธิ์ในจิตใจผ่านการควบคุมอินทรีย์ต่าง…
การบวชในพระพุทธศาสนาและข้อกำหนดต่าง ๆ
204
การบวชในพระพุทธศาสนาและข้อกำหนดต่าง ๆ
…หมายจับ เป็นต้น ประเภทที่ 2 ผู้พิการหรือมีอวัยวะไม่สมบูรณ์ ได้แก่ มือเท้าด้วน หูขาด นิ้วขาด เอ็นขาด จมูก แหว่ง นิ้วติดกันเป็นแผ่น ตาบอด ใบ้ หูหนวก ง่อย เปลี้ย คอพอก ค่อม เตี้ยเกินไป เท้าปุก ชราทุพพลภาพ รู…
เนื้อหาเกี่ยวกับข้อกำหนดในการบวชในพระพุทธศาสนา โดยแบ่งประเภทของผู้ที่มีพันธะและผู้ทำผิดกฎหมาย ผู้พิการ หรือผู้ป่วยหนักที่ไม่ควรเข้าบวชอธิบายถึงพระวินัยและศีลของพระภิกษุ และความต้องการความสมบูรณ์ทั้งทา
การศึกษาเรื่องกามคุณและการใช้ปัญญาในพระพุทธศาสนา
268
การศึกษาเรื่องกามคุณและการใช้ปัญญาในพระพุทธศาสนา
…รถนา น่าใคร่ น่าพอใจ ชวนให้รัก ชักให้ใคร่ พาใจให้กำหนัด เสียงที่รับรู้ด้วยหู ฯลฯ กลิ่นที่รับรู้ด้วย จมูก ฯลฯ รสที่รับรู้ด้วยลิ้น ฯลฯ โผฏฐัพพะที่รับรู้ด้วยกาย ฯลฯ กามคุณ 5 นี้จึงเป็นดุจเขียง สำหรับหุ่นผู้ท…
บทความนี้กล่าวถึงการอุปมาในพระพุทธศาสนาที่ใช้คำว่าเขียงหั่นเนื้อและชิ้นเนื้อเพื่อสอนให้เข้าใจเรื่องกามคุณ 5 และความกำหนัด พร้อมกับการใช้ปัญญาในการละกามคุณและการศึกษาผ่านสื่อการสอน เช่น ภาพและอุปกรณ์ต่
อากาสธาตุและวิญญาณธาตุในระบบธรรมชาติ
41
อากาสธาตุและวิญญาณธาตุในระบบธรรมชาติ
…ุภายใน คือ ช่องว่างต่างๆ ที่อยู่ในร่างกาย เป็นที่ที่เนื้อและเลือดไม่สัมผัสถูกต้อง ได้แก่ ช่องหู ช่องจมูก ช่องปาก ช่องทางเดินอาหาร ช่องว่างในกระเพาะอาหาร และช่องทางขับถ่าย อาหารออกจากร่างกาย หรือความว่างเป…
…ในร่างกายและสถานที่ที่ไม่มีธาตุ ส่วนวิญญาณธาตุทำให้มีชีวิต มีการรับรู้จาก 6 ธาตุที่สำคัญ เช่น ตา หู จมูก ซึ่งเชื่อมโยงกับการเข้าใจประสบการณ์ภายนอกและการปฏิบัติสมาธิเพื่อการรู้ลึก.
การฝึกสติและภาวนาเพื่อความสงบในชีวิต
167
การฝึกสติและภาวนาเพื่อความสงบในชีวิต
…ัสอะไรที่นุ่มๆ ก็อยากได้ บางทีมีใครทำอะไรให้ถูกใจ ก็อยากได้เขามาอยู่ด้วยอีก การติดเหยื่อล่อทางตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจนี้เอง ทำให้มอง เห็นผิดเป็นชอบได้ง่าย ทำให้ถูกชักจูงไปทำความชั่วได้ง่าย แล้วก็ต้อง ปร…
การฝึกสติและภาวนาเป็นสิ่งสำคัญในการรักษาจิตใจให้ปลอดจากความหลง โดยปู่ย่าตายายได้ฝึกสติผ่านการศึกษาธรรมะ การสอนธรรมให้ลูกหลาน และการทำภาวนาทุกวัน วัดเป็นแหล่งเรียนรู้ที่ทำให้ปู่ย่าตายายเข้าใจเรื่องศีลธ
หลักการสำรวมในพระพุทธศาสนา
104
หลักการสำรวมในพระพุทธศาสนา
ได้แก่ ๑) ศีลสังวร คือ การสำรวมในพระปาฏิโมกข์ ๒) อินทรียสังวร คือ การสำรวมอินทรีย์ทั้ง 5 คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ มิให้อารมณ์ส่วนที่จะชักนำไปทางชั่วเข้า ติดอยู่ได้ สังวรเหล่านี้มีประจำพระองค์เป็นปรกติอ…
เนื้อหาได้แก่หลักการสำรวมในพระพุทธศาสนา เช่น ศีลสังวร การสำรวมอินทรีย์ทั้ง 5 อย่างตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ และการรู้ประมาณในการบริโภคที่จะไม่มากหรือน้อยเกินไป ทั้งนี้ยังรวมถึงการประกอบความเพียรแ…
การคุ้มครองทวารในอินทรีย์
175
การคุ้มครองทวารในอินทรีย์
…คำที่ ๑ “อินทรีย์” มีความหมายหลายอย่าง แต่ในศีล ข้อนี้มุ่งถึงอินทรีย์ 5 หรืออายตนะภายใน 5 คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ คำที่ ๒ “สังวร” หมายถึง สำรวมระวัง คำที่ ๓ “ศีล” หมายถึง ภาวะปรกติ ดังนั้น “อินทรียสังว…
…ถึงความสำคัญของการคุ้มครองทวารในอินทรีย์ โดยเน้นถึงการสำรวมระวังอินทรีย์ทั้ง 5 ซึ่งประกอบด้วย ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ดั้งนั้น 'อินทรียสังวรศีล' จึงหมายถึง ความปรกติในการควบคุมอารมณ์และความรู้สึกต่างๆ ท…
การศึกษาธรรมชาติของจิต
21
การศึกษาธรรมชาติของจิต
…ในร่างกาย ซึ่งเราสามารถทราบอาการของจิตได้ด้วยการที่จิตของเราออกไปรับอารมณ์ จาก ทวารทั้ง 6 คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เมื่อเราเห็นรูป จิตก็จะวิ่งออกไปรับอารมณ์ทางตา แล้วก็นำมาแปรเปลี่ยนเป็นความรู้สึก เมื่อ…
บทความนี้สำรวจธรรมชาติของจิตและความสัมพันธ์ระหว่างจิตกับร่างกาย โดยระบุว่าจิตอาจไม่มีการดำรงอยู่ในที่ใดที่หนึ่งเช่นหัวใจ หรือสมอง แต่ต้องอาศัยอวัยวะในร่างกายเพื่อทำหน้าที่รับรู้และสร้างความรู้สึก จิตม
ช่องทางทั้ง 6 ในการรับรู้ของมนุษย์
33
ช่องทางทั้ง 6 ในการรับรู้ของมนุษย์
3. จมูก 4. ลิ้น 5. กาย 6. ใจ ร่างกายก็เหมือนบ้านที่มีประตูหน้าต่างอยู่ 6 ช่องทาง สิ่งต่างๆ ภายนอกที่เราจะรั…
บทความนี้อธิบายถึงช่องทางทั้ง 6 ที่ใช้ในการรับรู้ของมนุษย์ ได้แก่ ตา, หู, จมูก, ลิ้น, กาย, ใจ โดยพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเปรียบเทียบแต่ละช่องทางกับสัตว์ต่างๆ ที่มีลักษณะพิเศษเปรียบ…
การต้องได้มาซึ่งผัสสาหารและการพิจารณาธรรม
122
การต้องได้มาซึ่งผัสสาหารและการพิจารณาธรรม
เมื่อจะต้องได้มาซึ่งผัสสาหาร เช่น ตามองเห็นรูป หูได้ยินเสียง จมูกได้ดมกลิ่น ลิ้นได้ รับรส กายได้สัมผัสถูกต้อง ให้ปลงใจพิจารณาระแวดระวัง ประดุจเป็นโคที่ไม่มีหนังหุ้มร…
บทความนี้เสนอการพิจารณาผัสสาหารที่เข้ามากระทบทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ดุจโคที่ไม่มีหนังหุ้มร่าง ซึ่งต้องมีความระมัดระวังจากภัยต่าง ๆ เพื่อไม่ให้ตกไปในทุกข์ เหมื…
สังขารขันธ์ และ วิญญาณขันธ์ ในพระพุทธศาสนา
104
สังขารขันธ์ และ วิญญาณขันธ์ ในพระพุทธศาสนา
…ความรู้แจ้งอารมณ์ ความรับรู้เรื่องราว ต่าง ๆ ได้ คือ ความรู้แจ้งทางทวารทั้ง 6 ได้แก่ ทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย และ ทางใจ หรือเป็นความรู้ที่เกิดขึ้นเมื่ออายตนะภายในและอายตนะภายนอกกระทบกัน วิญญาณมี…
…ดของมนุษย์ ในขณะที่วิญญาณขันธ์เกี่ยวข้องกับการรับรู้อารมณ์ผ่าน 6 ช่องทางที่มีอยู่ในชีวิต เช่น ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ โดยทั้งสองมีความเชื่อมโยงกันในกระบวนการสร้างจิตและอารมณ์ จุดสำคัญคือการเข้าใจว่าสังข…
การเปลี่ยนแปลงจากมนุษย์ธรรมดาเป็นมนุษย์เทวดา
118
การเปลี่ยนแปลงจากมนุษย์ธรรมดาเป็นมนุษย์เทวดา
…เบญจขันธ์เบื้องต้น ดังนี้ 1. พิจารณาว่าขันธ์ 5 เป็นของไม่ดี ไม่งาม เป็นของหนักจริง ๆ 2. สำรวม ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ในเวลาที่รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส (โผฏฐัพพะ) ธรรมารมณ์ มากระทบ ไม่ให้ความชอบไม่ชอบกระท…
บทความนี้กล่าวถึงการเปลี่ยนแปลงจากมนุษย์ธรรมดาไปสู่การเป็นมนุษย์เทวดา โดยการบวชหรือรักษาศีล เพื่อเข้าถึงกายมนุษย์ละเอียดและกายทิพย์ รวมถึงการปฏิบัติธรรมเพื่อปล่อยขันธ์ 5 ซึ่งเป็นการลดการยึดมั่นถือมั่น
การสำรวจอายตนะ 12 ในพระอภิธรรมปิฎก
127
การสำรวจอายตนะ 12 ในพระอภิธรรมปิฎก
…งวิถีจิตอยู่เสมอ จะเกิดในชาติใดภพใดก็ตาม วิถีจิต ไม่เกิดที่อื่น ต้องเกิดตามอายตนะเหล่านี้ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ 2. อายตนะภายในเหล่านี้ มีลักษณะเหมือนเป็นที่อยู่ของวิถีจิต เหมือนพิณ เมื่อมีผู้ดีด ก็จะ…
อายตนะมีคุณสมบัติสำคัญแบ่งออกเป็น 5 อย่าง โดยอายตนะภายในเป็นที่เกิดของวิถีจิตและมีอายตนะภายนอกทำหน้าที่เป็นที่ประชุมของวิถีจิต ทั้งภายในและภายนอกมีทั้งหมด 12 ประการ รวมถึงจักขายตนะ, โสตายตนะ และรูปายต
อายตนะ 12 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี
133
อายตนะ 12 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี
…่า หมายถึง ดึงดูด หรือบ่อเกิด ท่านกล่าวว่า “บ่อเกิดของตาดึงดูดรูป บ่อเกิดของหูดึงดูดเสียง บ่อเกิดของจมูกดึงดูดกลิ่น บ่อเกิด ของลิ้นดึงดูดรส บ่อเกิดของกายดึงดูดสัมผัส บ่อเกิดของใจดึงดูดธรรมารมณ์” ซึ่งเราสา…
…รพสัตว์ไปตามภพภูมิ และธัมมายตนะที่ดึงดูดสรรพสัตว์ที่หมดกิเลส โดยอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างตา, หู, จมูก, ลิ้น, กาย และใจ กับอายตนะในภพ 3 ที่ดึงดูดสรรพสัตว์ตามอำนาจของบุญและบาป เช่น กามภพ, รูปภพ, และอรูปภ…
มโนวิญญาณธาตุ: ความเข้าใจเกี่ยวกับจิตและอารมณ์
153
มโนวิญญาณธาตุ: ความเข้าใจเกี่ยวกับจิตและอารมณ์
…วาร โดยปกติแปลว่า ประตู ทาง ช่องตามร่างกาย แต่ในที่นี้หมายถึง ทางรับรู้อารมณ์ มี 6 ทาง คือ ทางตา หู จมูก ลิ้น - กาย และใจ อันเป็นอายตนะภายใน อารมณ์ หมายถึง เครื่องยึดหน่วงของจิตใจ สิ่งที่จิตยึดหน่วง สิ่งท…
…และวิญญาณ ทั้งนี้ ทวารมีความหมายว่า ช่องทางหรือประตูรับรู้อารมณ์ มีทั้งหมด 6 ช่องทาง ได้แก่ ตา, หู, จมูก, ลิ้น, กาย และใจ อารมณ์จะเป็นเครื่องยึดหน่วงของจิตใจที่เกี่ยวข้องกับอายตนะภายนอก เช่น รูป, เสียง, ก…
ธาตุ 18 และวิญญาณในสรรพสิ่งที่มีชีวิต
154
ธาตุ 18 และวิญญาณในสรรพสิ่งที่มีชีวิต
…ณ์ คือความรู้ที่เกิดขึ้นเมื่ออายตนะภายนอก และภายในกระทบ มี 6 อย่างเหมือนกันคือ การรู้อารมณ์ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ทวาร 6 อารมณ์ 6 และวิญญาณ 6 รวม 18 นี้เอง เรียกว่า ธาตุ 18 ดังนั้น ความเป็นไปทั้งมวล…
…์ ซึ่งเกิดจากการกระทบกับอายตนะทั้งภายนอกและภายใน หนุนสำรวจธาตุ 18 ที่รวมการรู้ต่างๆ ที่เกิดจากตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ความเป็นไปของชีวิตทั้งหมดจึงสัมพันธ์กับธาตุเหล่านี้ ซึ่งมีแสดงภาพสีหรือเสียงได้ตามธา…
ความรู้เกี่ยวกับอินทรีย์ในพระพุทธศาสนา
174
ความรู้เกี่ยวกับอินทรีย์ในพระพุทธศาสนา
…อีกไม่มี 991 ในอินทรีย์ 22 นับตั้งแต่ข้อที่ 1 ถึงข้อที่ 6 เป็นเรื่องของอายตนะภายนอกทั้ง 6 คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ตามลำดับ ทั้งนี้เพราะเป็นสิ่งที่เห็นได้ชัดมากที่สุด ทำให้เข้าใจได้ง่าย จึงเรียงมาเป็นอั…
บทความนี้กล่าวถึงการเข้าใจอินทรีย์ในพระพุทธศาสนา ซึ่งประกอบด้วยอินทรีย์ 22 ชนิด และอธิบายถึงความสำคัญของอินทรีย์ทั้ง 6, 3 และ 5 ประการ โดยมีเนื้อหาที่สำคัญเกี่ยวกับการตระหนักถึงความเกิดและดับซึ่งนำไปส
ผัสสะและเวทนาในพระพุทธศาสนา
214
ผัสสะและเวทนาในพระพุทธศาสนา
…6 อย่าง คือ 1. จักขุสัมผัส (ความกระทบทางตา) 2. โสตสัมผัส (ความกระทบทางหู) 3. ฆานสัมผัส (ความกระทบทางจมูก) 4. ชิวหาสัมผัส (ความกระทบทางลิ้น) 5. กายสัมผัส (ความกระทบทางกาย) 6. มโนสัมผัส (ความกระทบทางใจ) ควา…
…ารมณ์ที่เกิดจากสัมผัสดังกล่าว มี 6 ประการ ขึ้นอยู่กับที่มาของสัมผัส เช่น เวทนาเกิดจากสัมผัสทางตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ นอกจากนี้ยังแบ่งเวทนาออกเป็น 5 ประเภทตามลักษณะการรู้สึก เช่น ความรู้สึกเป็นสุขทางกาย…