จิตและเจตสิก : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 3 / 3

ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 588 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 588 ยนฺติ อกตนฺติ ปเท กมุม ฯ มชาติ อกตนฺติ ปเท กตฺตา ฯ ตนฺติ สฤณี ฯ กุกตนฺติ สัญญา ฯ อิตติ โวหรน

บทนี้อธิบายเกี่ยวกับอภิธรรมและการเข้าใจในเรื่องของจิตและเจตสิกที่มีผลต่อกรรมและความรับผิดชอบในการกระทำของแต่ละบุคคล สามารถแยกแยะการกระทำที่ดีและไม่ดี พร้อมทั้งวิเ…

ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ทุติโย ภาโค) - หน้าที่ 36 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 36 ปเท ตติยาวิเสสน์ ฯ รสิยติ อสฺสาทวเสน สโมสรยติ สเตนาติ ราสิ สมโห ฯ รส อสฺสาทเน กาเลตุยาทินา อ

…าในหน้าที่ 36 นี้กล่าวถึงการวิเคราะห์จิตตาและเจตสิกาในอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา อธิบายความสัมพันธ์ระหว่างจิตและเจตสิกา รวมถึงวิธีการที่จิตตาผูกพันกับเจตสิกา และความสำคัญของการวิเคราะห์นี้ในบริบทของพุทธศาสนา ซึ่งช่วยให…

ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ทุติโย ภาโค) - หน้าที่ 73 ทุติยปริจเฉทตฺถโยชนา หน้า 73 จิตฺตานํ ปริจเฉโท จิตต...เฉโท ฯ จิตตปริจเฉทสฺส วสน์ สมพชฌน์ จิตต....วโส ฯ สมฺปโยคนฺติ ทสฺเสต

…่าวถึงองค์ความรู้เกี่ยวกับจิตตวิทยาผ่านการอธิบายในแต่ละปริจเฉท การแบ่งแยกและวิเคราะห์ข้อมูลเกี่ยวกับจิตและเจตสิกา รวมถึงทำความเข้าใจเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างจิตตและการกระทำต่างๆ มีการอ้างอิงถึงหลักการและวิธีกา…

ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 157 ฉฏฐปริจเฉทตฺถโยชนา หน้า 157 ตตฺถ จิตต์ ตาว จตุพิธ โหติ ฯ ... น กิญจิ น ลภติติ วจนกุกเมน ฯ จิตต์...รูปานิ จิตต์ เจตสิก รูป

บทส่วนนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์เจตสิกและจิตต์ในอภิธรรม โดยเฉพาะการแยกแยะรูปลักษณะและพฤติกรรมของจิตและเจตสิก รวมถึงการศึกษาถึงการเข้าสู่นิพพานและอาการต่างๆ ที่สัมพันธ์กับจิต โดยเน้นการเข้าใจสิทธและการวิเคราะห…

ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 249 สตฺตมปริจเฉทตฺถ โยชนา หน้า 249 ปนสทฺโท วิเสโส ฯ อุปาทานาน โคจโร อุปาทานิโย” ฯ ตทสฺส ฐานมีโย จาติ จสทเทน อีโย ฯ อุปาทานียส

…ยวกับอุปาทานานและการดำเนินชีวิตตามหลักคำสอนทางพุทธศาสนา เนื้อหานี้ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการเข้าใจจิตและเจตสิก รวมถึงแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับความเป็นจริงของการดำรงอยู่และการรับรู้ภายในกรอบของคำสอนทางพระพุทธศาสนา …

ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 415 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 416 ตติยาวิเสสน์ ฯ อุป...นนต์ รูปานนุติ วิเสสน์ ฯ สมป...กาติ โหตีติ กตฺตา ฯ เตสเมวาติ ปัจจยาติ

…ถึงการวิเคราะห์อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยมีการกระจายคำศัพท์เกี่ยวกับการวิเคราะห์ต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับจิตและเจตสิกา พร้อมกับคำอธิบายที่ชัดเจนถึงการเชื่อมโยงขององค์ประกอบต่างๆ ในอภิธมฺม.

…ส่วนรูปที่ทรงแสดงไว้ในอุปาทานักขันธ์ โดยเป็นที่ตั้งแห่งอุปาทาน และโดยอำนาจแห่งราศี ฯ [อธิบายอายตนะ] จิตและเจตสิกมีทวารและอารมณ์นั้น ๆ ย่อมสืบต่อ คือย่อม พากเพียร ได้แก่ย่อมพยายามโดยกิจนั้น ๆ ที่จักษุและรูปเป็นต้น…

เนื้อหานี้พูดถึงอายตนะซึ่งประกอบด้วยจักษุและรูป และมีผลกระทบต่อวิญญาณ โดยการทำความเข้าใจกับอายตนะสามารถนำไปสู่การเข้าใจในธรรมชาติของสังขารและทุกข์ รวมถึงการดำเนินกิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิตประจำวัน โดยจะมีอ

ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมาตวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสงฺคหฎีกา - หน้าที่ 46 อฏฺฐมปริจฺเฉโท หน้าที่ 47 ฉธา นามน นามสฺส ปญฺจธา นามรูปิน เอกธา ปุน รูปสฺส รูป์ นามสฺส เจกธาฯ ปญฺญาตินามรูปานิ

บทเรียนในอภิธมฺมตฺถสงฺคหามุ่งเน้นการวิเคราะห์จิตและเจตสิก โดยอธิบายถึงการจำแนกของนามรูปและธรรมที่เกี่ยวข้องกับจิต โดยการศึกษาแบ่งออกเป็นหลายส่วนเช่น สภาวะจิต…

…อ อรรถที่เป็นอารมณ์ของญาณอันเยี่ยม คือสูงสุด เพราะฉะนั้น จึงชื่อว่า ปรมัตถ์ฯ โดยปรมัตถ์นั้นๆ [ลักษณะจิตและเจตสิก] ธรรมชาติที่ชื่อว่าจิต เพราะอรรถว่า คิด อธิบายว่า รู้อารมณ์ ฯ เหมือนอย่างที่ท่านอาจารย์กล่าวไว้ว่า …

ในบทนี้กล่าวถึงความหมายและลักษณะของจิตและเจตสิกตามพระอภิธรรม โดยอธิบายถึงอำนาจแห่งปรมัตถ์ที่ทำให้จิตเกิดขึ้นและรู้จักอารมณ์ โดยจิตถือเป็นธรรมชาติที…

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 21 ธรรมชาติที่ชื่อว่าเจตสิก เพราะอรรถว่า มีในจิต โดยมีความเป็นไป เนื่องด้วยจิตนั้น ๆ ความจริง เจตสิกนั้น เว้นจากจิตเสีย ไม่สามารถ จะรับ

เนื้อหาเกี่ยวกับธรรมชาติที่ชื่อว่าเจตสิก ซึ่งกล่าวถึงความสัมพันธ์ของจิตในการรับอารมณ์ และการที่จิตและเจตสิกมีความสำคัญร่วมกันในการดำรงอยู่ นอกจากนี้ยังมีการอธิบายเกี่ยวกับรูปธรรมที่แปรผันไปตาม ปัจจัย เช่น คว…

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 72 ในจิตได้เพียง ๕๕ คือ ในกามาวจรจิต เว้นทวิปัญจวิญญาณ (เสีย ๑๐ คงเหลือ ๔๔) และปฐมฌานจิต ๑๑ ส่วนวิจารเกิดในจิต ๖๖ คือ ในจิตที่วิตกเกิดเ

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกาในหน้าที่ 72 เน้นการวิเคราะห์จิตและเจตสิกต่างๆ โดยมีการแบ่งประเภทจิตตามที่เห็นในตำรา ศึกษาเรื่องการเกิดของอารมณ์ภายในจิตที่สัมพันธ์กับวิจาร, …

…เหมือนมิตรผู้อนุกูลฯ ความเป็นกลางในธรรมนั้น ๆ ชื่อว่า ตัตรมัชฌัตตตา ฯ ตัตรมัชฌัตตตานั้น มีความเพ่งดูจิตและเจตสิกเป็น ลักษณะ เปรียบเหมือนนายสารถีคอยดูม้าตัวที่วิ่งไปสม่ำเสมอฉะนั้น ๆ ความสงบกายและจิตเป็นลักษณะ ฯ คว…

ในเนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี จะนำเสนอการวิเคราะห์คุณลักษณะของจิตในความสงบและการตั้งใจทำงาน สิ่งที่มีความสำคัญคือการไม่มีโทสะ หรืออโทสะ ที่จะทำให้จิตมีความไม่เกรี้ยวกราดเหมือนมิตรผู้อนุกูล ขณะ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 108 (ประมวล) ๔ อย่าง คือ ธรรม ๑๒ มีในหมื่นจิต ธรรม ๑๑ มีใน โวฏฐัพพนจิต และสุขสันตีรณจิต ธรรม ๑๐ มีในจิต ๕ ด้วยสามารถ มโนธาตุ ๓ และเหตุก

…ๆ ของจิตตามอภิธรรม ที่กล่าวถึงการแสดงความแตกต่างของจิตในบริบทต่างๆ โดยแบ่งอย่างชัดเจนตามคุณลักษณะของจิตและเจตสิกที่เกี่ยวข้อง เว็บไซต์เพิ่มเติมสามารถดูที่ dmc.tv

…ถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 109 อธิธัมมัตถสังคหบาลีแปล ปริเฉทที่ ๓ ชื่อปกิณณกสังคหะ [สังคหาคาถา] ธรรมคือจิตและเจตสิก ๕๓ อย่าง ประกอบกัน สมควรแก่การประกอบ โดยสภาพฯ บัดนี้ ન ข้าพเจ้าจะแนะนำการสงเคราะห์ (ประมวล) ธรรมเหล…

บทนี้นำเสนอการวิเคราะห์อภิธัมมัตถสังคหะซึ่งเน้นการศึกษาธรรมที่ประกอบด้วยจิตและเจตสิก 53 อย่าง โดยการจัดแยกธรรมเหล่านั้นตามเวทนา เหตุ กิจ และอารมณ์ รับรู้ถึงเวทนาทั้ง 5 ได้แก่ สุข ทุกข์…

…างกัน โดยความต่างแห่งธรรมมีเวทนา เป็นต้นนั้น ๆ จึงเริ่มคำมีอาทิว่า สมปยุตตา ยถาโยค ดังนี้ ฯ ธรรม คือจิตและเจตสิก ซึ่งประกอบกันและกันตามสมควรแก่การประกอบ มีจำนวน ๕๓ อย่าง โดยสภาพ คือ โดยสามารถแห่งสภาพของตน ๆ โดยนั…

…ถสังคหะ โดยเฉพาะการวิเคราะห์จิตและสิกตามที่ประสบการณ์ต่าง ๆ สื่อถึง เป็นการชี้ให้เห็นการประสานกันของจิตและเจตสิกที่มีความหลากหลาย โดยการวิเคราะห์ตามเวทนา เหตุ กิจ ทวาร อารมณ์ และวัตถุ ข้าพเจ้าได้อธิบายรายละเอียดท…

…้วยอุเบกขา ๕๕ ด้วยประการฉะนี้ ฯ การสงเคราะห์เหตุมีโลภะเป็นต้น ด้วยอำนาจแห่งการจำแนก และด้วยอำนาจแห่งจิตและเจตสิก ที่สัมปยุตด้วยเหตุ มีโลภะเป็นต้นนั้น ชื่อว่าเหตุสังคหะ ฯ สัมพันธ์ความว่า ชื่อว่าเหตุมี 5 อย่าง ฯ ก็…

เนื้อหานี้เน้นการวิเคราะห์อุเบกขาเป็นกลางซึ่งเกี่ยวข้องกับมหัคคตจิตและโลกุตตรจิต มาจากการสังเคราะห์โลภะและเหตุอันมีส่วนเกี่ยวโยง สิ่งเหล่านี้ถูกพิจารณาว่าเป็นรากเหง้าของการดำรงอยู่ของธรรม โดยใช้หลักกา

…ป เพราะ อรรถว่า บอกซึ่งอารมณ์ที่ถึงความวิการแห่งรูป คือประกาศภาวะที่เป็น ไปในหทัยฯ รูปนั้นนั่นแล อันจิตและเจตสิกหน่วงไว้ ดุจไม้เท้า เป็นต้น ที่บุรุษผู้มีกำลังทุรพลยึดไว้ หรือว่าจิตและเจตสิกเหล่านั้นมา ยินดีในรูปน…

เนื้อหาเกี่ยวกับบรรยายเรื่องจิตที่มีการประมวลผลทางทวาร ๖ และจิตที่พ้นจากจิตในทวาร ๖ รวมถึงการวิเคราะห์อารมณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในจิต โดยมีการอธิบายถึงรูป เสียง กลิ่น และรสแทนภาพลักษณ์ของอารมณ์ในความเป็

…หะฯ จักษุ เป็นต้น ที่ชื่อว่าวัตถุ เพราะอรรถว่า เป็นที่อยู่อาศัยของจิตและเจตสิน เพราะเป็นที่อาศัยแห่งจิตและเจตสิกนั้นๆ วัตถุแม้ทั้งปวงย่อมได้ใน กามโลก เพราะมีได้แก่สัตว์ผู้มีอินทรีย์บริบูรณ์เฉพาะในกามโลกนั้น นั่นแ…

ในบทนี้กล่าวถึงกามาวจรวิบากที่มีในอารมณ์เล็กน้อยและการสำรวจวัตถุสังคหะ ที่บ่งบอกว่า วัตถุเป็นที่อยู่อาศัยของจิตและเจตสิน องค์ประกอบของจิต ๖ ดวงในมหัคคตะถูกแสดงให้เห็นว่ามีอำนาจน้อยกว่าด้วย โดยเฉพาะการ

…ที่ 259 อภิธัมมัตถสังคหบาลีแปล ปริเฉทที่ ๖ [ชื่อรูปสังคหวิภาค] [สังคหคาถา] เพราะว่า ธรรมทั้งหลายฝ่ายจิตและเจตสิก พร้อมทั้งประเภทและปวัติ ข้าพเจ้าได้ จำแนกไว้แล้ว ด้วยลำดับแห่งคำเพียงเท่านี้ บัดนี้ ข้าพเจ้าจะกล่าว…

…ตถสังคหบาลี พร้อมกับการจำแนกธรรมต่าง ๆ โดยมีการรวบรวมและอธิบายตามลำดับของคำ ข้าพเจ้าได้จำแนกธรรมฝ่ายจิตและเจตสิก โดยอิงตามประเภทและปวัติ เพื่อเสนอความคิดเห็นเกี่ยวกับรูปสมุทเทส และการรวมเข้าของรูปสองแบบที่กล่าวถึ…

…ี่ ๖ [ข้อความเบื้องต้น] พระอนุรุทธาจารย์ ครั้นแสดงอรรถที่กล่าวไว้ในพระอภิธรรม ๒ อย่าง ด้วยสามารถแห่งจิตและเจตสิกอย่างนี้ก่อนแล้ว บัดนี้ เมื่อ ปรารภเพื่อจะแสดงรูปและนิพพานในลำดับแห่งรูปนั้น จึงกล่าวคำเป็น ต้นว่า เ…

บทความนี้กล่าวถึงการอธิบายเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยพระอนุรุทธาจารย์ ที่ได้แสดงคำสอนเกี่ยวกับจิตและเจตสิก ในลำดับของรูปและนิพพาน และการจัดประเภทของรูปตามคำอธิบาย แบ่งออกเป็น 5 ปริเฉทที่สำคัญ โดยเน้นการอธิบ…