จิตและเจตสิก : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 2 / 3

…ัย อุปนิสสยปัจจัย กัมมปัจจัย และอัตถิปัจจัย ฯ จริงอยู่ ปัจจัยอะไร ๆ ที่จะไม่พึงถึงความเป็นอารมณ์แห่งจิตและเจตสิก และไม่ถึงความเป็น อุปนิสัยแก่ธรรมที่เกิดแต่ปัจจัยของตน ๆ ไม่มีฯ อนึ่ง ปัจจัยแม้ทั้งหมด ไม่เป็นไปล่ว…

ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี มีการแบ่งปัจจัยออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่ อาลัมพนปัจจัย, อุปนิสสยปัจจัย, กัมมปัจจัย และอัตถิปัจจัย ซึ่งเป็นสิ่งที่ทำให้เกิดการต่อเนื่องในรูปแบบต่าง ๆ ขณะเดียวกัน ยังมีการอธิบายถึงคว

…วามขวนขวายแห่งอัตถิปัจจัยเหล่านั้นค้ำจุนไว้นั้นแล ท่านอาจารย์ ถือเอาแล้ว ด้วยคำว่า สหชาติ เป็นต้น ฯ จิตและเจตสิกซึ่งดังไปไม่มีระหว่าง เป็นอุปการะ ด้วยอำนาจ แห่งการให้โอกาสแก่จิตและเจตสิกที่จะเกิดขึ้นในอันดับติดต่…

…แนวคิดเกี่ยวกับอุปการะในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยให้ความสำคัญกับการแยกประเภทธรรมและความสัมพันธ์ระหว่างจิตและเจตสิก การเกิดขึ้นของธรรมในลักษณะต่างๆ เป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องกับความเชื่อมโยงและชะตากรรมของแต่ละบุคคลในทา…

…ยหลัง จะมีได้อย่างไร ? แก้ว่า ข้าพเจ้าได้กล่าวไว้ แล้วมิใช่หรือว่า เมื่อไม่มีปัจฉาชาตปัจจัย (ธรรมคือจิตและเจตสิกซึ่ง เกิดภายหลังเป็นเครื่องค้ำจุน โดยเป็นการอุปถัมภ์) แก่ร่างกายซึ่งยัง ไม่ถึงความเป็นเหตุแห่งความตั…

บทความนี้กล่าวถึงเจตนาที่เกิดพร้อมกัน รวมถึงอิทธิพลของเจตนาต่อรูปกายและกรรม รวมทั้งการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างนามรูปและเจตนาในกระบวนการเกิดและการเปลี่ยนแปลงทางธรรมชาติ โดยสรุปเจตนาจะถูกมองว่าเป็นป

…บรรลุแล้วอย่างนั้น โดยความหมาย (ในวิภังค์) จึงกล่าวไว้ว่า "คำว่า เนวสัญญานาสัญญายตนะ หมาย ถึงธรรมคือจิตและเจตสิก ของบุคคลผู้เข้าถึงเนวสัญญานาสัญญายตนะ (ฌาน) หรือผู้เข้าถึง (คือเกิดใน) เนวสัญญานาสัญญายตนะ (ภพ) ผู้…

…้เป็นการอธิบายความหมายของคำว่า เนวสัญญานาสัญญายตนะ ซึ่งเกี่ยวข้องกับฌานและถูกอธิบายโดยการอ้างถึงทั้งจิตและเจตสิกของผู้ที่เข้าถึงฌานนี้ ความละเอียดและความเข้าใจในธรรมที่เกิดขึ้นทำให้เนวสัญญานาสัญญายตนะมีความสำคัญใ…

…ราะตกไปแห่ง ปฏิฆสัญญาทั้งหลาย เพราะไม่ทำในใจถึงนานัตตสัญญาทั้งหลาย" นี้ ตรัสการละและการไม่ทำในใจซึ่งจิตและเจตสิกอันเป็นกามาวจรทั้งสิ้น [แก้ อนนฺโต อากาโส] ในปาฐะว่า "อนนฺโต อากาโส - อากาศเป็นอนันตะ" นี้ มี วินิจฉ…

บทความนี้นำเสนอข้อมูลจากวิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ โดยมีการวิเคราะห์ความหมายของปาฐะซึ่งกล่าวถึงรูปสญฺญาน์และคำสอนเกี่ยวกับอากาศที่เป็นอนันตะ โดยชี้ให้เห็นถึงการละทิ้งอารมณ์ต่าง ๆ และแนวคิดในธรรมะว่าด้

…งความเป็นหญิง 2. ปุริสภาวรูป คือ รูปที่แสดงถึงความเป็นชาย หทยรูป 1 คือ รูปที่เป็นที่ตั้งอาศัยเกิดของจิตและเจตสิก ชีวิตรูป 1 คือ รูปที่เป็นชีวิต ได้แก่ รูปที่รักษากลุ่มรูปที่เกิดจากกรรม บ ท ที่ 5 ขั น ธ์ 5 DOU 91

…ตุต่าง ๆ ตามกรรมในอดีต พร้อมอธิบายถึงรูปที่แสดงถึงคุณสมบัติของเพศและลักษณะทางร่างกายที่เกี่ยวข้องกับจิตและเจตสิก ทั้งนี้ยังได้พูดถึงรูปที่เก็บรักษากลุ่มรูปที่เกิดจากกรรมในชีวิต

แนวคิด 1. อายตนะ หมายถึง ธรรมที่ยังผลของตนให้เกิดขึ้น หรือทำจิตและเจตสิกให้กว้างขวาง หรือ เป็นอวัยวะที่ต่อระหว่างจิตกับอารมณ์ อายตนะมีอยู่ 2 ประเภท คือ อายตนะภายในและ อายตน…

อายตนะหมายถึงธรรมที่ทำให้เกิดผลซึ่งเกี่ยวข้องกับจิตและเจตสิก มีอายตนะ 2 ประเภทคือ ภายในและภายนอก ซึ่งมีคุณสมบัติ 5 ประการ อายตนะทำให้เกิดความรู้ที่เชื่อมต่อกันผ…

…ขายตนะกับรูป เป็นเหตุให้การเห็นเกิดขึ้น การเห็นจัดเป็นผล เป็นต้น 2. อายตนะ หมายความว่า ธรรมที่ทำซึ่งจิตและเจตสิกให้กว้างขวางเจริญขึ้น 3. อายตนะ หมายถึง อวัยวะที่ต่อระหว่างจิตกับอารมณ์ นัยที่ 1 อายตนะ มีความหมายว่…

ในบทเรียนนี้นักศึกษาได้ศึกษาอายตนะ 12 ซึ่งมีความหมายหลายประการ โดยเฉพาะการทำให้จิตและเจตสิกกว้างขวางขึ้น อายตนะแบ่งออกเป็นอายตนะภายในและภายนอก โดยมีตัวอย่างจากประสาทตากับสีในการทำให้เกิดการเห…

…รมา หรือเพราะนำไปซึ่ง การสืบต่อ ในเรื่องนี้พระอรรถกถาจารย์ได้อธิบายเพิ่มเติมไว้ว่า จริงอยู่ ธรรม คือจิตและเจตสิก ในบรรดาจักขุและรูป เป็นต้น เป็นทวารและอารมณ์นั้น ๆ ย่อมมา ย่อมตั้งขึ้น ย่อมสืบต่อ คือ ย่อมพยายามโดย…

บทความนี้พูดถึงอายตนะ 12 ซึ่งมีผลกระทบต่อการเกิดขึ้นของจิตและเจตสิกที่หลากหลาย ปรากฏการณ์นี้เกิดขึ้นเมื่ออายตนะกระทบกัน ส่งผลให้เกิดจิตกุศลและอกุศลอย่างต่อเนื่อง ทำให้…

…ามสภาวะ อายตนะต่าง ๆ เหล่านี้ มีการขวนขวาย พยายาม เพื่อให้ผลของตนเกิด สิ่งที่เชื่อมต่อเหล่านี้ ทำให้จิตและเจตสิกธรรมกว้างขวางเจริญขึ้น คือเมื่ออายตนะ ภายในและภายนอกมากระทบกันเข้า เกิดการรู้อารมณ์ทางทวารนั้น ๆ วิถ…

…รได้ยิน เสียง และการรู้กลิ่น นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความสำคัญของอายตนะภายในและภายนอกในการกระตุ้นให้เกิดจิตและเจตสิกที่มีความเจริญกว้างขวางและพัฒนาขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเมื่ออายตนะทั้งสองประเภทมีกระทบกัน จะเกิดความรู…

… [5] กรรมและวิบาก [เกิดขึ้น] พร้อมกัน [6] พซะคืออังคว [7] อินทรีย์ 6 มาหฏฐูณ 4 มีการเปลี่ยนแปลง แต่จิตและเจตสิกไม่มี8 เมื่อจิตเข้าอยู่ในกาย จิตที่อยู่ในกาย ก็สามารถรับรู้ได้ (เชิงอรรถต่อจากหน้าที่แล้ว) ไปพ้องกับ…

บทความนี้สำรวจความสัมพันธ์ระหว่างกรรมและวิบากในแนวทางพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะคำศัพท์ที่เกี่ยวข้องเช่น 業 และ 想 ซึ่งมีการเปรียบเทียบและอภิปรายเกี่ยวกับความหมายในแต่ละบริบท รับรองว่า ผลของกรรมและวิบากจะปราก

…ัยยยปัจจัยแห่งขันทั้งหลายที่เป็นกุศล หลัง ๆ ดังนี้เป็นต้น แต่ในนามกิธานกเปน ความแปลกกันในนินทขบ แห่งจิตและเจตสิก (ที่เป็นอนันตร ปัจจัยและอนันตรญฺญตปสลดะ) หล่านั้น มีอยู่ เพราะอนันตรปัจจัยยามโดยยว่า "จิตวิญญาณธาตุ…

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงการวิเคราะห์อารมณ์และความแตกต่างของอารมณ์ที่เกิดจากจิตและเจตสิก โดยเน้นที่อารมณ์ที่เป็นเหตุให้เกิดความหนักและอารมณ์ที่เกี่ยวข้องกับกุศล ความแตกต่างของอารมณ์เหล่านี…

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 72 ในจิตได้เพียง ๕๕ คือ ในกามาวจรจิต เว้นทวิปัญจวิญญาณ (เสีย ๑๐ คงเหลือ ๔๔) และปฐมฌานจิต ๑๑ ส่วนวิจารเกิดในจิต ๖๖ คือ ในจิตที่วิตกเกิดเ

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกาในหน้าที่ 72 เน้นการวิเคราะห์จิตและเจตสิกต่างๆ โดยมีการแบ่งประเภทจิตตามที่เห็นในตำรา ศึกษาเรื่องการเกิดของอารมณ์ภายในจิตที่สัมพันธ์กับวิจาร, …

ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ทุติโย ภาโค) - หน้าที่ 73 ทุติยปริจเฉทตฺถโยชนา หน้า 73 จิตฺตานํ ปริจเฉโท จิตต...เฉโท ฯ จิตตปริจเฉทสฺส วสน์ สมพชฌน์ จิตต....วโส ฯ สมฺปโยคนฺติ ทสฺเสต

…่าวถึงองค์ความรู้เกี่ยวกับจิตตวิทยาผ่านการอธิบายในแต่ละปริจเฉท การแบ่งแยกและวิเคราะห์ข้อมูลเกี่ยวกับจิตและเจตสิกา รวมถึงทำความเข้าใจเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างจิตตและการกระทำต่างๆ มีการอ้างอิงถึงหลักการและวิธีกา…

ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 157 ฉฏฐปริจเฉทตฺถโยชนา หน้า 157 ตตฺถ จิตต์ ตาว จตุพิธ โหติ ฯ ... น กิญจิ น ลภติติ วจนกุกเมน ฯ จิตต์...รูปานิ จิตต์ เจตสิก รูป

บทส่วนนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์เจตสิกและจิตต์ในอภิธรรม โดยเฉพาะการแยกแยะรูปลักษณะและพฤติกรรมของจิตและเจตสิก รวมถึงการศึกษาถึงการเข้าสู่นิพพานและอาการต่างๆ ที่สัมพันธ์กับจิต โดยเน้นการเข้าใจสิทธและการวิเคราะห…

ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 249 สตฺตมปริจเฉทตฺถ โยชนา หน้า 249 ปนสทฺโท วิเสโส ฯ อุปาทานาน โคจโร อุปาทานิโย” ฯ ตทสฺส ฐานมีโย จาติ จสทเทน อีโย ฯ อุปาทานียส

…ยวกับอุปาทานานและการดำเนินชีวิตตามหลักคำสอนทางพุทธศาสนา เนื้อหานี้ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการเข้าใจจิตและเจตสิก รวมถึงแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับความเป็นจริงของการดำรงอยู่และการรับรู้ภายในกรอบของคำสอนทางพระพุทธศาสนา …

ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 415 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 416 ตติยาวิเสสน์ ฯ อุป...นนต์ รูปานนุติ วิเสสน์ ฯ สมป...กาติ โหตีติ กตฺตา ฯ เตสเมวาติ ปัจจยาติ

…ถึงการวิเคราะห์อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยมีการกระจายคำศัพท์เกี่ยวกับการวิเคราะห์ต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับจิตและเจตสิกา พร้อมกับคำอธิบายที่ชัดเจนถึงการเชื่อมโยงขององค์ประกอบต่างๆ ในอภิธมฺม.

ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 521 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 522 สมพนฺโธ ฯ วิสุนุติ ปริกมุมนิติ วิเสสน์ ฯ ปริกมุมนฺติ อตฺถิติ กฤตา ฯ เตส์ วิส ปริกมุมสฺส อภา

…้าใจในรายละเอียดที่เกี่ยวข้องกับอารมณ์และการเชื่อมโยงกับความรู้ทางธรรมที่หลากหลาย เช่น การพิจารณาถึงจิตและเจตสิกที่มีความเชื่อมโยงกับการกระทำ และการเข้าใจถึงญาณสุชาติในการสังเคราะห์อารมณ์ต่างๆ มีการอ้างถึงการปฏิบ…

ประโยค - วิญญาณกรรมแปล ภาค ๑ ตอน ๒ (ตอนจบ) หน้าที่ 281 คืออะไร บุคคลเหล่าไหนบ้านโรงสมบัติันได้ เหล่าไหนเข้าไม่ได้ เข้าใจในภาพไหน เข้าพระ (เพื่อ) อะไร อง่ง การเข้าสมาบัติ้นนั้น มีได้อย่างไร (เข้าแล้ว)

…ตามพระพุทธศาสนา โดยเผยให้เห็นปัญหาทางกรรมที่เกี่ยวกับการเข้าโรงสมบัติและความหมายของนิโรงสมาบัติในแง่จิตและเจตสิกธรรม

…่นี้ [๔ ตัวยักษ์ขัติถดดด] ความเป็นกลางในธรรมทั้งหลายเหล่านนี้ ชื่อว่าตัวยักษ์ขัติถดดดตา นั้น มีการนำจิตและเจตสิกทั้งหลายไปโดยแสมอเป็นลักษณะ มีอันห้ามเสียงจังความห่อนและความยิ่งเป็นรส หรืออันอื่นยังมือนเข้าไปคัดเส…

…่ 83 ของวิถีธรรมรรแปล ภาค ๑ ตอน ๑ ได้พูดถึงคำว่า 'วิถีปฏิปทากะ' และ 'ชวนปฏิปทากะ' ซึ่งอธิบายถึงการนำจิตและเจตสิกไปสู่ความเป็นกลาง โดยตัวยักษ์ขัติถดดด เป็นตัวแทนที่จะนำจิตไปยังรูปแบบต่างๆ ในการไม่เข้าข้างฝ่ายใดฝ่า…