หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลี - หน้าที่ 229-230
230
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลี - หน้าที่ 229-230
…น้าที่ 229 อภิธมฺมตฺถวิภาวินี หน้าที่ 230 อาห จตฺตาริ อริยสจฺจานีติอาทิ ฯ ตตฺถ กุจจิตตฺตา ตุจฉาตา จ ทุกข์ ฯ กมมาทิปจฺจยสันนิฐาเน ทุกขุปปัตตินิมิตตตาย สมุทโย สมุเทติ เอตสฺมา ทุกฺขนฺติ กตฺวา ฯ ทุกฺขสฺส สมุทโ…
ในเนื้อหานี้ได้พูดถึงอภิธรรมและการศึกษาเกี่ยวกับทุกข์และวิธีการดับทุกข์ โดยมุ่งเน้นไปที่เจตสิกาและฤษีต่างๆ ที่สามารถตระหนักและพัฒนามนุษย์ให้ดีขึ้น ว่าด้ว…
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา และการศึกษาวิภาวินี
235
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา และการศึกษาวิภาวินี
…ส ปริโยสาน มรณ์ ฯ ญาติพยสนาทีห์ ผฏฐสส จิตฺตสนฺตาโป โสโก ๆ ตสฺเสว วจีปลาโป ปริเทโว ๆ กายิกทุกฺขเวทนา ทุกข์ ฯ มานสิกทุกฺขเวทนา โทมนสฺสํ ฯ ญาติพยสนาทีห์ ผุฎฐสส อธิมฤตเจโตทุกขัปปภาวิโต โส อายาโส อุปายาโส ฯ ๑. …
…ภิธมฺมตฺถสงฺคหาที่มีการอธิบายถึงกลไกของตัณหาและอุปาทาน โดยมีการแบ่งประเภทและการพิจารณาหลายด้าน เช่น ทุกข์ประเภทต่างๆ ปัญหาของการเกิดขึ้นของตัณหา และความสัมพันธ์ระหว่างอุปาทานกับวิภาวินีในอภิธรรม การอภิปราย…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 121
121
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 121
…าง เพราะมีอย่างละ ๑๑ โดยต่างแห่งโลกิยะ และโลกุตตระ ฯ บทว่า เสสานิ คือที่เหลือจากจิตที่สหรคตด้วย สุข ทุกข์ โสมนัส และโทมนัส จากอกุศล 5 จากอเหตุกจิต ๑๔ จาก กามาวจร โสภณ ๑๒ เป็นไปในปัญจมฌาน ๒๓ ทั้งหมด จึงรวมจ…
เนื้อหานี้เน้นการวิเคราะห์อุเบกขาเป็นกลางซึ่งเกี่ยวข้องกับมหัคคตจิตและโลกุตตรจิต มาจากการสังเคราะห์โลภะและเหตุอันมีส่วนเกี่ยวโยง สิ่งเหล่านี้ถูกพิจารณาว่าเป็นรากเหง้าของการดำรงอยู่ของธรรม โดยใช้หลักกา
การศึกษาอภิธัมมัตถธาตุในพระพุทธศาสนา
339
การศึกษาอภิธัมมัตถธาตุในพระพุทธศาสนา
…าตุ เพราะอรรถว่า ทรงสภาพของตนไว้ อีกอย่างหนึ่ง ธรรมชาติที่ชื่อว่าธาตุ เพราะอรรถว่า ทรงไว้ซึ่ง สังสารทุกข์เป็นอเนกประการ ตามสมควรแก่การสมภพ อนึ่ง ชื่อว่า ธาตุ เพราะอรรถว่า อันสัตว์ทรงไว้ คือธารไว้ ดุจภาระอั…
…ศาสนา โดยเน้นว่า ธาตุไม่เพียงแค่เป็นสิ่งที่ทรงคุณภาพตามธรรมชาติ แต่ยังเป็นสิ่งที่เกี่ยวข้องกับสังสารทุกข์ในหลายประการ โดยเฉพาะอย่างยิ่งภาวะอยู่ร่วมของสัตว์และทุกข์ที่เกิดจากการมีอยู่ทั้งที่เป็นเพียงทรงไว้ …
การวิเคราะห์ทุกข์และความดับทุกข์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
342
การวิเคราะห์ทุกข์และความดับทุกข์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…อภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 342 เมื่อมีการตั้งลงแห่งปัจจัยมีกรรมเป็นต้น เพราะกระทำวิเคราะห์ว่า ทุกข์ ย่อมเกิด จากตัณหานี้ ฯ เหตุเกิดแห่งทุกข์ ชื่อว่าทุกขสมุทัย ฯ ที่ชื่อว่า ทุกขนิโรธ เพราะอรรถว่า เป็น…
บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์ทุกข์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยชี้ให้เห็นว่าทุกข์เกิดจากตัณหาและสาเหตุแห่งทุกข์นั้นมีชื่อเรียกว่า 'ทุกขสมุ…
ปฏิจจสมุปบาทนัยในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
347
ปฏิจจสมุปบาทนัยในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…เป็นปัจจัยจึงเกิด ภพ เพราะภพเป็นปัจจัยจึงเกิดชาติ เพราะชาติเป็นปัจจัยจึงเกิดมีชรา มรณะ โสกะ ปริเทวะ ทุกข์ โทมนัส อุปายาส, กองทุกข์ทั้งสิ้นนี้ ย่อมเกิดขึ้นด้วยอาการอย่างนี้ ดังนี้ ชื่อว่าปฏิจจสมุปบาทนัย ในอ…
เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงปฏิจจสมุปบาทนัยซึ่งอธิบายการเกิดขึ้นของทุกข์ โดยเริ่มต้นจากสฬายตนะซึ่งเป็นปัจจัยที่ส่งผลให้เกิดผัสสะและเวทนาจนถึงชาติและมรณะ ทั้งหมดนี้เกิดขึ้นต…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 360
360
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 360
…กขุสัมผัสเป็นต้น ชื่อว่าผัสสะ ฯ เวทนามี ๓ คือ สุขเวทนา ทุกขเวทนา และอุเบกขาเวทนา (ด้วย อำนาจแห่งสุข ทุกข์ และอุเบกขา) ฯ ตัณหามี ๓ อย่าง คือกามตัณหา ภวตัณหา วิภวตัณหา ๆ แต่โดยอำนาจแห่งอารมณ์ ๖ เป็นต้น แยก ป…
…ากกรรม นอกจากนี้ยังกล่าวถึงแนวคิดหลักในพระพุทธศาสนาเกี่ยวกับความอยากและการยึดมั่น ซึ่งเป็นสาเหตุแห่งทุกข์
การศึกษาอภิธรรมในสันดาน
381
การศึกษาอภิธรรมในสันดาน
…ตรูปนิสสยปัจจัย ด้วยอำนาจแห่ง เหตุที่มีกำลัง ๆ ประกอบความว่า ธรรมทั้งหลายมีราคาและศรัทธาเป็นต้น สุข ทุกข์ บุคคล โภชนะ ฤดู และเสนาะทั้งภายในทั้งภายนอก ย่อม เป็นปัจจัยแก่ธรรมทั้งหลายมีกุศลเป็นต้นตามสมควร ฯ จ…
บทความนี้สำรวจความสัมพันธ์ระหว่างกุศลธรรมและอกุศลธรรมในบริบทของอภิธรรม โดยให้ความสำคัญกับธรรมชาติของปัจจัยที่ส่งผลต่อจิตใจและการกระทำ กุศลและอกุศลธรรมมีบทบาทสำคัญในลักษณะการพัฒนาที่เป็นไปตามสันดานของบ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
382
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ยหนึ่ง ประกอบความด้วยอำนาจแห่งความตามที่ตั้งอยู่นั่นแล ว่า ก็ธรรมทั้งหลายมีราคะและศรัทธาเป็นต้น สุข ทุกข์ บุคคล โภชนะ ฤดู เสนาสนะ ย่อมเป็นนิสัยแก่กุศลธรรมเป็นต้น ทั้งภายใน ทั้งภายนอก ฯ ธรรมมีราคะและศรัทธาเ…
ในข้อความนี้ อาจารย์ได้นำเสนอความสัมพันธ์ระหว่างราคะ ศรัทธา และธรรมที่มีอิทธิพลต่อการอบรมในธรรมะ มีการกล่าวถึงธรรมที่เป็นนิสัยแก่กุศลธรรมทั้งภายในและภายนอก พร้อมกับความสำคัญของการเลือกทำความดีเช่นทาน
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
415
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…วามขวนขวายทั้ง ๓ ที่เป็นไปด้วยกิจ แห่งเมตตาเป็นต้นว่า ขอสัตว์ทั้งหลายทั้งปวงจงมีความสุข... จงพ้นจาก ทุกข์... จงอย่าพลัดพรากจากสุขสมบัติที่ตนได้แล้ว ดังนี้ แล้วเป็นไป โดยอาการเป็นกลางในหมู่สัตว์ โดยเห็นความ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการปฏิบัติธรรมที่เกี่ยวข้องกับเมตตากรุณาและอุเบกขาซึ่งเป็นคุณธรรมสำคัญในพระพุทธศาสนา ในส่วนนี้กล่าวถึงการสร้างจิตที่ปราศจากโทมนัสและการนำไปสู่อัปปมัญญา รวมถึงวิธีพัฒนาจิตที่สงบนิ่งจาก
การพิจารณาไตรลักษณ์และวิปัสสนาญาณ
424
การพิจารณาไตรลักษณ์และวิปัสสนาญาณ
…ป็นข้อควรกำหนด หรือเป็น เครื่องสำหรับจะกำหนด คือความไม่เที่ยง ชื่อว่าอนิจจลักษณะ ฯ ลักษณะคือความเป็นทุกข์ กล่าวคือความบีบคั้น คือความเกิดขึ้นและ ความเสื่อมไป เพราะฉะนั้น จึงชื่อว่าทุกขลัษณะ ฯ ก็ความไม่มีแห…
บทความนี้อธิบายความสัมพันธ์ของกรรมฐานกับความไม่เที่ยง ทุกข์ และอนัตตาในหลักธรรมของพระพุทธศาสนา โดยเสนอวิธีการพิจารณาไตรลักษณ์และการพัฒนาญาณในกรรมฐาน นอกจากนี้ย…
ความสำคัญของกัลยาณมิตรในพระธรรมวินัย
81
ความสำคัญของกัลยาณมิตรในพระธรรมวินัย
…มีชราเป็นธรรมดา ก็ย่อมพ้นจากชราได้ เป็นผู้มีมรณะเป็น ธรรมดา ก็ย่อมพ้นจากมรณะได้ เป็นผู้มีโศกปริเทวะ ทุกข์ โทมนัส อุปายาสเป็นธรรมดา ก็ ย่อมพ้นจากทุกข์เหล่านี้ได้ แม้ด้วยบรรยายนี้จึงรู้ว่า ความเป็นผู้มีกัลยา…
…้เห็นว่าความเป็นมิตรที่ดีคือการปกป้องตนเองจากอบายมุขเพื่อที่จะก้าวขึ้นสู่ความดี ความงาม และการพ้นจากทุกข์ เมื่อมีกัลยาณมิตรที่ดีและถือปฏิบัติตามคำสอนของพระพุทธเจ้า สัตว์ทั้งหลายจึงสามารถพ้นจากทุกข์และธรรมช…
บทสวดขอพระราชอำนาจ
252
บทสวดขอพระราชอำนาจ
…ผู้ เลื่อมใสแล้ว ใคร่ความบริสุทธิ์ แก่ตน ปฏิบัติโดยชอบ ความบริสุทธิ์ จากกิเลสทั้งปวง เป็นความ ดับจากทุกข์ทั้งหมด พระนิพพานเป็นสันติวรบทธรรมชาติสูญอย่างยิ่ง คือว่างจากกิเลสแลกอง ทุกข์ ทั้งมวลนั้น ได้ชื่อว่า…
…มพุทธเจ้า และความสำคัญของพระสงฆ์ในพระพุทธศาสนา หากปฏิบัติตามคำสอนนี้จะนำไปสู่ความบริสุทธิ์ และพ้นจากทุกข์ทั้งปวง สร้างสันติสุขในชีวิต.
การรักษาความดีและความเพียรในพระพุทธศาสนา
269
การรักษาความดีและความเพียรในพระพุทธศาสนา
… ปโร สิยา ตนของตนแล ย่อมเป็นที่พึ่งของตน ผู้อื่นใครเล่าจะมาเป็นที่พึ่ง วิริเยน ทุกขมจุเจติ ถึงยามตก ทุกข์ จะล่วงพ้นทุกข์ลำบากนั้นได้ ก็เพราะความเพียร ดุจพระเจ้าวัฏฏคามณีอภัยผู้ผ่านสมบัติใน ลังกา เมื่อราวอา…
ข้อความดังกล่าวเน้นถึงความสำคัญของการรักษาความดีและความเพียรในตนเองตามพระพุทธบัญญัติ โดยอ้างอิงจากคำสอนของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ที่แสดงให้เห็นว่าความดีและธรรมเป็นที่พึ่งที่แท้จริงของเรา และควรพึ่งพาตน
บทเรียนจากบาลีไวยกรณ์
6
บทเรียนจากบาลีไวยกรณ์
… สาขา-รุกฺขสาขา กิ่งแห่งต้นไม้." สัตตมีตัปปุริสะ อย่างนี้ "รูเป สญฺญา=รูปสญฺญา ความสำคัญในรูป, สาเร ทุกข์ =สํสารทุกข์ ทุกข์ในสงสาร, วเน ปุปผวนปุปุย ดอกไม้ในป่า" สมาสที่มี น อยู่หน้า อย่างนี้ " น พฺราหฺมโณ …
เนื้อหาดังกล่าวกล่าวถึงการใช้ประโยคในภาษาบาลี โดยยกตัวอย่างรูปแบบต่างๆ ของคำ เช่น คำที่แสดงถึงสัตว์ ความกลัว ความเสี่ยงจากการตาย และคำที่เกี่ยวข้องกับพระราชาและการเกษตร รวมถึงการศึกษาเกี่ยวกับสมาสที่ม
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
32
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
…จฺจ โรหิเณยโย เหล่ากอ แห่งนาง ด โรหิณี ชื่อโรหิเณยยะ ด ๒ ศัพท์ที่ลง ณ ปัจจัย อย่างนี้ ทุกขสฺส อปจฺจ ทุกข์ เหล่ากอ แห่งทักขะ ชื่อทักขิ, วสวสุส อปจจ์ วาส เหล่ากอ แห่งวสวะ ชีวาสวิ, วรุณสุส อปจ วารุณ เหล่ากอ แ…
ในหน้า 137 นี้จะพูดถึงศัพท์บาลีที่ลงปัจจัยต่างๆ เช่น เณยย, ณ และ ณิก โดยมีการยกตัวอย่างในการแสดงถึงความแตกต่างของเหล่ากอในแต่ละคำ เช่น เหล่ากอแห่งพี่น้องหญิง, เหล่ากอแห่งนางวินตา และอื่นๆ ที่จะช่วยในก
วิสุทธิมคฺคสฺส: แง่มุมและการศึกษา
69
วิสุทธิมคฺคสฺส: แง่มุมและการศึกษา
…รณา อปาย ทุคคติ วินิบาต นิรย์ อุปปชฺชตีติ ฯ เอว อคฺคิกฺขนฺธูปมาย อิตถีปฏิพทฺธปญฺจกามคุณปริโภคปัจจย์ ทุกข์ ทสเสตวา เอเตเนว อุปาเยน ต์ ที่ มญฺญถ ภิกฺขเว กตม์ นุโข วร์ ย์ พลวา ปุริโส ทฬหาย วาลรชชุยา อุโภ ชงฺฆ…
ในเนื้อหานี้กล่าวถึงแนวคิดทางปรัชญาในวิสุทธิมคฺคสฺส โดยมุ่งเน้นที่การศึกษาเกี่ยวกับทุกข์และการดับทุกข์ ภิกษุสงฆ์มีความสำคัญในการพัฒนาจิตใจให้สงบนิ่งผ่านแนวทางและการปฏิบัติที่ถูกต้อง ข้อควา…
กมฺมฎฐานคฺคหณนิทเทโส
119
กมฺมฎฐานคฺคหณนิทเทโส
…ปน กติปาห์ เภสชช์ กโรนฺตสฺสาปิ น รูปสมติ นาห์ ตุยห์ ทาโส น ภติโก ติเยว หิ โปเสนโต อนมตคเค สสารวภูเฏ ทุกข์ ปตฺโตติ อตฺตภาว ครหิตวา สมณธมฺโม กาตพฺโพ ฯ คนโกติ ปริยัตติปริหรณ์ ฯ ที่ สชฌายาทหิ นิจจ์ พยาวฏสเสว ป…
บทความนี้สำรวจหลักการของกมฺมฎฐานในพระพุทธศาสนาและการประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน การอภิปรายเกี่ยวกับการปฏิบัติและการตอบสนองต่ออุปสรรคที่พบในระหว่างการฝึกฝน รวมถึงแนวโน้มการเข้าถึงผลสำเร็จในวิธีการนี้ กา
วิสุทธิมคฺคสฺส: ปฐวีกสิณนิทเทโส
211
วิสุทธิมคฺคสฺส: ปฐวีกสิณนิทเทโส
ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 211 ปฐวีกสิณนิทเทโส อทุกขมสุขาย เวทนาย อุปปัชชิตพพ์ ตสมา ตานิ อุเปกขา เวทนาสมปยุตฺตานิ โหนติ อุเปกขาสมปยุตฺตตฺตาเยว เจตฺถ ปีติปิ ปริหายต
บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับปฐวีกสิณนิทเทโสในวิสุทธิมคฺคสฺส โดยกล่าวถึงการแยกแยะระหว่างสุขและทุกข์ รวมถึงการใช้ฌานให้เกิดประโยชน์ในชีวิต จัดแบ่งอธิบายว่าในสภาวะแบบไหนที่สามารถเข้าใจถึงความรู้สึกต่าง…
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค)
213
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค)
…ิ ตมฺปิ คาหยุติ เอวเมว ภควา สุขคฺคหณตถ์ สพฺพา เอตา สมาหริ ฯ เอวหิ สมาหฎา เอตา ทสฺเสตวา ย์ เนว สุข น ทุกข์ น โสมนสฺสํ น โทมนสฺสํ อย์ อทุกขมสุขา เวทนาติ สกุกา โหติ เอสา คาหยีฯ อาจ อทุกขมสุขาย เจโตวิมุตติยา ป…
…ิบัติและความหมายที่เกี่ยวข้องกับเครื่องชี้วัดทางจิตใจ เช่น ความสุขในชั้นจิตและการนำไปสู่การปล่อยวาง ทุกข์และสุข รวมถึงการวิเคราะห์ประสบการณ์ทางจิตใจในหลายๆ ขั้นตอน ศึกษาโครงการต่างๆ ในการปฏิบัติธรรมและความ…