นิพพาน : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 43 / 75

…ส อารมฺมณาธิปติอุป นิสสยปจฺจยาน์ ติกาลิกาน อิตเรส์ ปณฺณรสนุน ปจฺจุปฺปนฺนกาลิกานญฺจ วเสน กาลฤตยวนฺโต นิพพานปญฺญตฺติวเสน กาลวินิมุตฺตา จ จกฺขุวาทิราคสทฺธาทิวเสน อชฺฌตฺติกา จ บุคคลอุตุโภชนาทิวเสน ตโต พหิทธา จ …

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา ซึ่งให้ความสำคัญต่อการเข้าใจนิพพานและหลักคำสอนทางพุทธศาสนา โดยเน้นประเด็นต่างๆ อาทิ การเชื่อมโยงระหว่างอารมณ์และแนวคิดของอนัตตา ถือเป็…

…ถิ อภินนาการปปวตฺติโตติ ฯ ปุพเพนิวาสานุสสติญาณสฺส ปุพเพนิวฏฐกฺขนฺธา ขนฺธปปฏิพทฺธานี จ นามโคตฺตานิ จ นิพพานญฺจ อารมณ์ โหติ ทิพพจักขุสฺส ปน รูปเมว ปจฺจุปฺปนฺนนฺติ ฯ อยเมเตส์ อารมฺมณวิภาโค ฯ ยถา รหมปุเปตีติ ติ…

เนื้อหานี้นำเสนอเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียาและอภิธมฺมตฺถวิภาวินี โดยวิเคราะห์ความรู้เกี่ยวกับจิตและอารมณ์ตามหลักของพระพุทธศาสนา และการปฏิสัมพันธ์ระหว่างจิตและความรู้สึกในสถานการณ์ต่างๆ ที่มีผลต่อกา

…ณฺจ ปัจจเวกฺขติ ฯ ตโต อย นาม เม อานิสโส ลิทโธติ ตสฺส ผล ฯ ตโต อย นาม เม ธมฺโม อารมฺมณ โต สจฺฉิกโตติ นิพพานญฺจ ปณฺฑิโต ปัจจเวกฺขติ ฯ ตโต อิเม นาม เม กิเลสา ปรีนาติ ปรีนกิเลเส ฯ อิเม นาม อวสิฎฐาติ อวสิฎฐกิเลเ…

…นวนทางพระพุทธศาสนาและอธิบายถึงความสำคัญของการพิจารณาในเรื่องต่าง ๆ เช่น ผลจิตตานี และโอกาสในการบรรลุนิพพาน โดยมีการพูดถึงการหยุดยั้งกิเลสและการมองโลกในแง่ดี รวมถึงการใช้ปัญญาในการพัฒนาจิตใจให้บริสุทธิ์ ซึ่ง…

…นพระผู้มีพระภาคเจ้าตรัส ไว้ในพระอภิธรรมนั้น โดยปรมัตถ์ทุกประการ มี ๔ อย่าง คือ จิต ๑ เจตสิก ๑ รูป ๑ นิพพาน ๑ ฯ * พระมหาแพร กมฺมสาโร ป. ธ. ๙ วัดเขมาภิรตาราม นนทบุรี แปล

…งคหบาลี ซึ่งเป็นปกรณ์ที่สำคัญในพระอภิธรรม โดยมีการอภิปรายถึงองค์ประกอบหลัก ได้แก่ จิต เจตสิก รูป และนิพพาน นอกจากนี้ยังมีการนำเสนออย่างเคารพต่อพระรัตนตรัยและพระสัมมาสัมพุทธเจ้า รวมทั้งการให้ความสำคัญแก่พระธ…

…ด้แก่ขันธ์ทั้ง ๓ มีเวทนาขันธ์เป็นต้น รูป ได้แก่รูป- ขันธ์ อันต่างด้วยประเภทแห่งภูตรูป และอุปาทายรูป นิพพาน ได้แก่ อสังขตธรรม ที่ต่างเนื่องมาแต่มรรคผล ฯ ในทุติคาถานั้น บัณฑิต พึงกระทำวิเคราะห์อย่างนี้ อรรถอั…

ในบทนี้กล่าวถึงความหมายและลักษณะของจิตและเจตสิกตามพระอภิธรรม โดยอธิบายถึงอำนาจแห่งปรมัตถ์ที่ทำให้จิตเกิดขึ้นและรู้จักอารมณ์ โดยจิตถือเป็นธรรมชาติที่มีการรู้แจ้งอารมณ์เป็นลักษณะสำคัญ นอกจากนี้ยังมีการว

…ะห์โสตาปัตติมรรคจิตเป็นต้น] มรรคมีองค์ ๘ อันประเสริฐ บัณฑิตเรียกว่า โสตะ เพราะ ไหลตรงไป คือเข้าไปถึงนิพพาน หรือเพราะเป็นเช่นกับกระแสน้ำ โดยความที่น้อมไปสู่มหาสมุทร คือพระนิพพาน ฯ การบรรลุคราว แรก คือการลุถึ…

บทความนี้สำรวจและวิเคราะห์เกี่ยวกับโสตาปัตติมรรคจิตและกลไกการบรรลุถึงนิพพาน การเข้าใจแนวคิดเกี่ยวกับโสตาปัตติมรรคและบทบาทของพระสกทาคามีในมนุษย์และเทวโลก ห้าหมวดบุคคลสกทาคามีแล…

…น ก็อย่างนั้น ๆ ส่วนธัมมารมณ์ท่านสงเคราะห์ไว้ 5 อย่าง ด้วยอำนาจ ปสาทรูป ๑ สุขุมรูป ๑ จิต ๑ เจตสิก ๑ นิพพาน ๑ บัญญัติ ๑ ฯ บรรดาอารมณ์เหล่านั้น จิตที่เป็นไปในจักขุทวารแม้ทั้งหมด มีรูปเท่านั้นเป็นอารมณ์ และรูป…

…ุทวารและโสตทวาร โดยสดับและพิจารณาถึงความสำคัญของแต่ละอารมณ์ในปัจจุบันและอดีต ซึ่งมีความเกี่ยวข้องกับนิพพานและการทำกรรมต่างๆ และยังมีการพิจารณาความสัมพันธ์ระหว่างจิตและอารมณ์ที่แสดงออกในชีวิตประจำวัน

…อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 305 คำมีประมาณเท่านี้แล้ว บัดนี้ เมื่อจะแสดงนิพพาน จึงกล่าวคำเป็นต้น ว่า นิพฺพานํ ปน ดังนี้ฯ ท่านอาจารย์แสดงความที่พระนิพพาน เป็นธรรมชาตสำเร็จโดยประจั…

บทความนี้กล่าวถึงการแสดงความเข้าใจในนิพพานผ่านคำสอนของอาจารย์ โดยเน้นการทำให้แจ้งเกี่ยวกับธรรมชาติและการตัดกิเลส พร้อมการวิเคราะห์เชิงครรลองที…

…ทิ นี้ เป็นชื่อว่าแห่งเบญจขันธ์ฯ อุปาทินั่นแล อันเหลือจากกิเลสทั้งหลาย ฉะนั้น จึงชื่อว่าอุปาทิเสส ฯ นิพพานเป็นไป กับด้วยอุปาทิเสสนั้น เหตุนั้น จึงชื่อว่าอุปาทิเสสฯ สอุปาทิเสสนั้น นั่นแล เป็นนิพพานธาตุ เหตุน…

…มมัตถสังคหบาลี อุปาทิเป็นสิ่งที่ถูกยึดไว้มั่น และเป็นชื่อของเบญจขันธ์ ที่มีความเกี่ยวข้องกับกิเลสและนิพพาน การศึกษารายละเอียดต่าง ๆ เช่น อุปาทิเสส และสอุปาทิเสส โดยอรรถที่เชื่อมโยงกับธรรมชาติของนิพพาน ที่ว่…

…ฌานังคะ ที่เป็นกุศลอกุศลและอัพยากฤต ฯ ભૈ ชื่อว่ามรรค เพราะทำให้บุคคลมุ่งหน้าตรงไปถึงสุคติ ทุคติ และ นิพพาน องค์ที่เป็นทางแห่งมรรคเหล่านั้น หรือองค์แห่งอัฏฐังคิกมรรค ชื่อว่ามัคคังคะ ฯ ธรรมชาติที่ชื่อว่าสัมมา…

เนื้อหานี้กล่าวถึงกลไกของจิตประเภทต่างๆ รวมถึงโทมนัสและวิถีแห่งมรรคที่ช่วยให้ผู้ปฏิบัติไปยังสุคติและนิพพาน โดยอธิบายองค์แห่งมรรคอย่างละเอียด เช่น สัมมาทิฏฐิ, สัมมาสังกัปปะ, สัมมาวายามะ, และสัมมาสมาธิ ซึ่งมี…

…รรมชาติ มีขันธ์เป็นต้นทั้ง ๓ นี้นั้น นำมาซึ่งอุปการะประจักษ์ชัดตามอำนาจแห่ง ปวัติ (ทุกขสัจ) นิวัติ (นิพพาน) และเหตุของทั้ง ๒ นั้น (คือ ของปวัติเหตุ ได้แก่สมุทัยสัจ และของนิวัติเหตุ ได้แก่มรรคสัจ) มิใช่โดยปร…

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับอำนาจแห่งความชอบในคำย่อและการเข้าใจขันธ์จากมุมมองของบัณฑิต. สัตว์ที่งมงายในนามและรูปสามารถรู้จักขันธ์และธาตุได้จากการแจกนามและรูปตามหลักอภิธัมมะแปล. บรรยายถึงความสัมพันธ์ระหว่า

…ละรูปเหล่านั้น รูปธรรม ท่านเรียกว่า รูปขันธ์ ธรรมชาติ ๕ อย่าง คือ อรูปขันธ์ ๔ กล่าวคือจิตเจตสิก และ นิพพาน ท่านเรียกว่าอรูป และว่านามฯ ธรรมชาติที่เหลือจากนั้น ท่านเรียกว่าบัญญัติฯ ก็บัญญัตินั้นมีอยู่ ๒ อย่า…

ในบทนี้กล่าวถึงการแยกประเภทของบัญญัติในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยแบ่งออกเป็นสองประเภทหลักคือ ปัญญาปิยัตตาบัญญัติ และปัญญาปนโตบัญญัติ อย่างไรก็ตาม บัญญัติทั้งหลายสามารถเรียกได้ว่ามีอยู่ในสภาวะที่จิตต้องแส

…งค์ของเทวดามนุษย์ทั้งหลายนั้นเป็น หมวด ๆ ไป เมื่อยื่นเข้าก็ได้ ๓ ประการ คือ มนุษยสมบัติ สวรรคสมบัติ นิพพานสมบัติ ล้วนเป็น คุณที่จะพึงได้ด้วยอำนาจบุญนิธิ ปุพเพกตปุญญตาคุณ เป็นที่ตั้งแห่งศุภสวัสดิวิบุลผลฉะนี้…

…งผลที่ต้องประสงค์ และการอุทิศตัวในการปฏิบัติธรรมเพื่อผลที่ดี ประกอบด้วย มนุษยสมบัติ, สวรรคสมบัติ และนิพพานสมบัติ ว่าบุญสามารถนำไปสู่ความสำเร็จได้ในชีวิตและการพ้นทุกข์.

…ยทุกข์ เป็นผลอันจะพึงมีมาด้วยกัน บัณฑิตไม่พิจารณาเห็นว่า เป็นสุขอันแท้จริง เหมือนสุขเกิดแต่ความสงบ “นิพพาน ปรม วทนฺติ พุทธา ท่านผู้รู้ทั้งหลาย ย่อมกล่าวพระนิพพานว่าเป็นธรรมอย่างยิ่ง” ก็เพราะพระนิพพานเป็นยอด…

เนื้อหาสำรวจความสงบในพุทธศาสนา อธิบายถึงสิกขาบทต่างๆ ที่มุ่งรักษาความสงบ และการบำเพ็ญจิตเพื่อเข้าถึงสันติสุขที่แท้จริง นอกจากนี้ยังพูดถึงบทบาทของพระมหากษัตริย์ในการสร้างความสงบให้กับประเทศ การบำรุงการ

…ปัญญาสามารถในการงานที่ ปฏิบัติทั้งปวง นตฺถิ ฌาน อปุญฺญสฺส ปญฺญา นตฺถิ อฌายโต ยม ฌานญฺจ ปญฺญา จ ส เว นิพพานสนฺติเก แปลความว่า ฌาน ความเพ่งพินิจย่อมไม่มีแก่ผู้ไม่มีปัญญา ปัญญาย่อมไม่มีแก่ผู้ไม่เพ่ง พินิจ ปัญญ…

…ถึงการบรรลุฌาน 4 ขั้นที่ส่งผลต่อความสงบสุขของภิกษุ รวมถึงการเชื่อมโยงระหว่างปัญญากับฌาน ในการเข้าถึงนิพพาน สะท้อนถึงการปฏิบัติของสมเด็จพระญาณสังวรในฐานะที่เป็นต้นแบบแห่งการปฏิบัติธรรมและส่งเสริมสุขแห่งชีวิต…

…ลมหาสังฆปริณายก ๑๗๒ ส่วนในพระรัตนตรัย รัตนะ ๓ คือพระพุทธเจ้า พระธรรม พระสงฆ์ พระธรรม หมายถึงมรรค ผล นิพพาน และปริยัติ ย่อลงเป็น ๓ คือ ปริยัติธรรม ปฏิเวธธรรม ปริยัติ คือธรรมที่พึ่งเรียน ได้แก่คำสั่งของพระพุท…

บทความนี้กล่าวถึงธรรมในพระพุทธศาสนา โดยแบ่งเป็นสามประเภท ได้แก่ ปริยัติธรรม ปฏิบัติธรรม และปฏิเวธธรรม ซึ่งหมายถึงขั้นตอนในการเรียนรู้และปฏิบัติธรรมให้เกิดผลอย่างถูกต้อง ธรรมที่ดีนำมาซึ่งความสุขและการห

…าจารย์ ศาสนาก็ยังชื่อว่า ตั้งอยู่ได้มั่นคงเพียงนั้น เพราะเหตุนั้น เมื่อพระองค์ใกล้จะเสด็จดับขันธปริ นิพพานจึงตรัสบรรหารตั้งพระธรรมวินัยไว้แทนพระองค์แก่พระอานนท์พุทธอุปัฏฐากว่า โย โข อานนฺท มยา เทสิโต ปญฺญตฺ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการสร้างพระไตรปิฎกที่พระเจ้าพี่ยาเธอกรมพระจันบุรีนฤนาถ ทรงจัดการพิมพ์ ซึ่งมีการบริจาคจากพระบรมวงศานุวงค์และประชาชน เพื่อเทิดพระบารมีและส่งเสริมพระศาสนา การสืบทอดพระธรรมวินัยของพระศาสนา

…รง ๆ ต่อ กันอย่างนี้ นอกจากนี้ท่านแสดงว่า อาชวะเป็นข้อปฏิบัติ เป็นไปเพื่อสันตบททางระงับ กล่าวคือพระ นิพพาน ดังมีแจ้งในเมตตสูตรว่า สกโก อุซุ จ สุหุช จ ซึ่งแปลว่า ผู้ฉลาดในประโยชน์ ผู้ใคร่ จะบรรลุสันตบท จึงเป…

…รู้ แล้วตั้งใจฟังเพื่อเข้าถึงความเข้าใจอันลึกซึ้งในพระธรรมและการประพฤติปฏิบัติที่เหมาะสมในเส้นทางสู่นิพพาน

…เม สกุกกุจ ภาสโต วิสุทฺธิกามา สพฺเพปิ นิสามยถ สาธโวติ ฯ ตตฺถ วิสุทธีติ สพฺพมลวิรหิต อจฺจนฺตปริสุทธ์ นิพพาน เวทิตพุฒิ ตสฺสา วิสุทธิยา มคฺโคติ วิสุทธิมคโค มคฺโคติ อธิคมปาโย วุจฺจติ ติ วิสุทธิมคฺค ภาสิสฺสามีติ…

เนื้อหาในวิสุทธิมคฺคพูดถึงการล่วงพ้นจากมลทินและการเข้าสู่นิพพานผ่านมรรคซึ่งนำไปสู่การเข้าใจท่านที่มีความบริสุทธิ์ด้วยการฝึกฝนจิตใจและการพัฒนาปัญญา พิจารณาจากสังขาร…

…๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 4 วิสุทธิมคเค มคโค สตฺตานํ วิสุทธิยา ฯเปฯ นิพพานสฺส สจฺฉิกิริยาย ยทิท จตุตาโร สติปัฎฐานาติ ฯ สมฺมปปธานาที่สุปิ เอเสว นโย อิมสฺมี ปน ปัญหาพยากรณ์ สีล…

วิสุทธิมคฺคสฺส หรือ วิสุทธิมรรค เป็นแนวทางที่มุ่งเน้นการนำผู้ปฏิบัติไปสู่นิพพานผ่านการเสริมสร้างศีล สมาธิ และปัญญา เนื้อหามุ่งเน้นถึงการปฏิบัติที่ถูกต้อง โดยการสร้างสติปัฎฐานซึ่งเ…