หน้าหนังสือทั้งหมด

ความสงสัยในการปฏิบัติธรรม
106
ความสงสัยในการปฏิบัติธรรม
…จารณาโดย แยบคาย(อโยนิโสมนสิการ) คือไม่พิจารณาเหตุผลด้วยปัญญา ก็เป็นเหตุให้เกิดความสงสัยคือวิจิกิจฉา นิวรณ์ข้อนี้ขึ้น ย่อมจะขัดขวางการทำสมาธิ เพราะมีความลังเลสงสัยในข้อปฏิบัติ เนื่องจากอโยนิโสมนสิการ คือ …
บทความนี้วิเคราะห์ถึงความสงสัยที่เกิดขึ้นในการปฏิบัติธรรม รวมถึงสาเหตุที่ส่งผลให้เกิดวิจิกิจฉา เช่น การไม่ใช้ปัญญาในการพิจารณาธรรมะ และการนำความรู้ที่มีอยู่เพียงเล็กน้อยมาประเมินผลการปฏิบัติ ผลที่ตามม
การพิจารณาจิตตามธรรมวินัย
31
การพิจารณาจิตตามธรรมวินัย
…า หมายถึง การตามเห็นธรรมในธรรม คือ การตามเห็นธรรมที่เกิดขึ้นในจิตของตน มีการพิจารณา 5 ประการ คือ 1. นิวรณ์ คือ รู้ชัดในขณะนั้นๆ ว่า นิวรณ์แต่ละอย่าง คือ กามฉันทะ พยาบาท ถีนมิทธะ อุทธัจจกุกกุจจะ วิจิกิจฉา…
…นะของจิต ไม่ว่าจะเป็นราคะ โทสะ และโมหะ หรือสภาพอื่นๆ ผ่านการพิจารณาความจริงในจิตของตนเอง การรู้ชัดในนิวรณ์ 5 ประการ เช่น กามฉันทะ พยาบาท หรือวิจิกิจฉา ที่มีเกิดและดับอย่างชัดเจน นอกจากนี้ยังมีการสำรวจขัน…
อารมณ์และผลของสมถกัมมัฏฐาน
40
อารมณ์และผลของสมถกัมมัฏฐาน
…ิเกิดขึ้นย่อมทำให้จิตสงบจากกิเลส กิเลสในที่นี้ หมายถึง ปริฏฐานกิเลส เป็นกิเลส ระดับกลาง ที่เรียกว่า นิวรณ์ 5 ดังได้กล่าวไปแล้วในสมาธิ 3 ว่าประกอบด้วย 1. กามฉันทะ 2. พยาบาท 3. ถีนมิทธะ 4. อุทธัจจกุกกุจจะ …
…็น 7 หมวด โดยการปฏิบัติอย่างต่อเนื่อง จะทำให้จิตเกิดสมาธิ ส่งผลให้กิเลสสงบ โดยมีองค์ฌาน 5 ที่ช่วยข่มนิวรณ์ 5 จุดประสงค์เพื่อให้เข้าถึงอัปปนาสมาธิ ซึ่งเป็นผลที่สำคัญของการปฏิบัติสมถกัมมัฏฐาน องค์ธรรมที่เก…
การใช้กสิณในการเจริญสมาธิ
22
การใช้กสิณในการเจริญสมาธิ
…่ว ปฏิภาคนิมิตก็จะเกิดขึ้นเป็นสภาพที่สะอาด ไม่ด่างพร้อยจะใสเป็นกระจกงามกว่าอุคคหนิมิต จิตจะตั้งมั่น นิวรณ์ 5 จะค่อย ๆ สงบระงับ พากเพียรปฏิบัติต่อไปก็จะได้อัปปนาสมาธิ คือ ใจ รวมหยุดสนิทจนตกศูนย์เข้าถึง “ด…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการใช้กสิณในการเจริญสมาธิ ซึ่งประกอบด้วยการเริ่มต้นจากปฐวีกสิณและอาโปกสิณ ผู้ปฏิบัติควรทบทวนวิธีการพิจารณาและเพ่งดูสภาวะต่างๆ อย่างไม่ลำเอียง จนเกิดอุคคหนิมิตที่ชัดเจนและใจที่สงบ โดย
มรณานุสติที่เกี่ยวเนื่องด้วยปัญญา
77
มรณานุสติที่เกี่ยวเนื่องด้วยปัญญา
…อียดเหล่านี้จะได้กล่าวถึงในลำดับต่อไป ผู้ที่เจริญมรณานุสติบางท่านเมื่อได้พิจาร จารณาไปดังที่กล่าวมา นิวรณ์ย่อมระงับ สติที่มี มรณะเป็นอารมณ์ย่อมตั้งมั่น สมาธิย่อมได้ถึงระดับอุปจารสมาธิ 3.4 การระลึกถึงความ…
เนื้อหาเกี่ยวกับมรณานุสติที่เกี่ยวข้องกับปัญญา โดยอธิบายถึงความสำคัญของการตระหนักถึงความตายและวิธีการเจริญมรณานุสติ ไม่ว่าจะเป็นการพิจารณาว่าความตายเป็นธรรมชาติที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ รวมถึงการระลึกถึงควา
การระลึกถึงความตายในธรรมะ
87
การระลึกถึงความตายในธรรมะ
…ยชินคล่องแคล่วด้วยอำนาจการทำในใจเนืองๆ ซ้ำแล้วซ้ำเล่า และสติก็จะตั้งมั่นอยู่ โดยมีความตายเป็นอารมณ์ นิวรณ์ทั้งหลายก็ระงับไป องค์ฌานทั้งหลายย่อมจะปรากฏขึ้น แต่ เพราะความตายเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นตามธรรมช…
…าวว่าชีวิตและความตายนั้นเป็นธรรมชาติที่ต้องเข้าใจเพื่อประพฤติธรรมอย่างถูกต้องทุกเมื่อ นำไปสู่การลดละนิวรณ์และสามารถเข้าสู่สมาธิได้ตามธรรมที่พระผู้มีพระภาคเจ้าสอน.
การทำจิตให้รู้เท่าทันอารมณ์
142
การทำจิตให้รู้เท่าทันอารมณ์
…หนัด นี้คือความดับ นี้เป็นนิพพาน” 15. ย่อมศึกษาว่าเราเห็นความดับกิเลสหายใจเข้าออก คือ เมื่อเรารู้ชัดนิวรณ์ ทั้งหลายตามความเป็นจริงแล้วคิดว่า นิวรณ์เหล่านี้ไม่เที่ยง ความดับของนิวรณ์เหล่านี้ คือ นิพพาน เร…
…น และความเศร้าหมอง เนื้อหายังกล่าวถึงการเห็นความไม่เที่ยงของอารมณ์ รวมทั้งการตระหนักรู้ถึงความดับของนิวรณ์ การเข้าใจในจิตและเจตสิก ซึ่งแสดงถึงคุณธรรมและกิเลสต่างๆ ที่มีอยู่ในจิต การปฏิบัติเหล่านี้นำไปสู่…
อานิสงส์ของอุปสมานุสติและการเข้าถึงพระธรรมกาย
156
อานิสงส์ของอุปสมานุสติและการเข้าถึงพระธรรมกาย
…นจึงไม่ต้องกำหนดบริกรรมนิมิตใด ๆ ทั้งสิ้น) เมื่อคำบริกรรมหายไป ใจสงบนิ่งตั้งมั่นอยู่ที่ศูนย์กลางกาย นิวรณ์ทั้งหลายไม่เกิดขึ้น ใจก็จะรวมตกศูนย์เข้าถึง “ดวงปฐมมรรค” ได้เหมือนกัน ต่อจากนั้นก็เข้ากลางของกลาง…
เนื้อหานี้เน้นถึงการภาวนาและการเข้าถึงพระนิพพาน ซึ่งอาจจะไม่ผ่านคำบริกรรมใด ๆ เมื่อใจสงบที่ศูนย์กลางกาย นอกจากนี้ยังอธิบายอานิสงส์จากการอุปสมานุสติ เช่น ความสุขขณะหลับและตื่น, ความสงบ, ความเลื่อมใส เป
การบรรลุสีมสัมเภทและเมตตากัมมัฏฐาน
60
การบรรลุสีมสัมเภทและเมตตากัมมัฏฐาน
…ด้อุปจารสมาธิ ส่วนในเมตตากัมมัฏฐานไม่มีปฏิภาคนิมิตปรากฏให้เห็น แต่ว่าในระดับของสีมสัมเภทที่บรรลุถึง นิวรณ์ 5 ประการ ได้ถูกข่มไว้ได้กิเลสทั้งหลายที่อยู่ใน ฐานะเดียวกับนิวรณ์ก็สงบลงหมด จิตก็ตั้งมั่นด้วยดีใ…
การบรรลุสีมสัมเภทในเมตตากัมมัฏฐานมีความสำคัญในการฝึกจิตให้มีความเสมอภาค โดยไม่มีการแยกแยะบุคคล การดำเนินการบนหนทางนี้ต้องทำลายขอบเขตของจิต ที่ทำให้มองเห็นความแตกต่างในการรักและเกลียด ซึ่งหากจิตมีความป
การทำใจหยุดเพื่อเข้าถึงธรรม
20
การทำใจหยุดเพื่อเข้าถึงธรรม
…ให้เห็น จำ คิด รู้ รวมเป็นหนึ่งเดียวกันแล้ว ก็จะเกิด องค์ฌานคือ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา มากำจัดนิวรณ์ทั้ง 5 นิวรณ์นี้เป็นตัวที่กั้นระหว่าง ดวงธรรมที่ทำให้เป็นกายมนุษย์กับใจไม่ให้มารวมกัน เมื่อนิวรณ์…
…ายมนุษย์ วิธีการคือการนำใจไปหยุดและใช้บริกรรมภาวนา เพื่อให้หยุดนิ่งซึ่งนำไปสู่การเข้าถึงธรรมและทำลายนิวรณ์ทั้ง 5 ที่กีดขวางทางเข้าถึงดวงธรรมภายใน การทำให้ใจหยุดมีความสำคัญมากเพราะช่วยให้เข้าถึงพระธรรมกาย…
ประเภทของกิเลสในพระพุทธศาสนา
33
ประเภทของกิเลสในพระพุทธศาสนา
…หมวดธรรมแห่งอกุศลไว้ 9 หมวด 55 ประเภท คือ 1) อาสวะ 4 2) โอฆะ 4 3) โยคะ 4 4) คันถะ 4 5) อุปาทาน 4 6) นิวรณะ 6 7) อนุสัย 7 8) สังโยชน์ 12 9) กิเลส 101 แต่ละหมวดมีรายละเอียดดังนี้ 1) อาสวะ คือ กิเลสซึ่งหมัก…
บทนี้นำเสนอประเภทของกิเลสตามคัมภีร์อภิธัมมัตถสังคหะ ซึ่งแบ่งออกเป็น 9 หมวด โดยชี้แจงรายละเอียดของแต่ละประเภท ได้แก่ อาสวะ, โอฆะ, และประเภทอื่นๆ ที่มีผลต่อจิตใจและนำไปสู่ความทุกข์ สรุปเป็นหมวดต่างๆ รวม
ประเภทของกิเลสในพระพุทธศาสนา
37
ประเภทของกิเลสในพระพุทธศาสนา
…ิตก 3 ปปัญจะ 3 วิปริเยสะ 4 อาสวะ 4 คัณฐะ 4 โอฆะ 4 โยคะ 4 อคติ 4 ตัณหุปาทาน 4 เจโตปีละ 5 วินิพันธะ 5 นิวรณ์ 5 อภินันทนะ 5 วิวาทมูล 6 ตัณหากาย 6 อนุสัย 7 มิจฉัตตะ 8 ตัณหามูลกะ 9 อกุศลกรรมบถ 10 ทิฏฐิ 62 และ…
บทความนี้นำเสนอการอธิบายกิเลสที่มีอยู่ในพระพุทธศาสนา โดยพระอรรถกถาจารย์ได้กล่าวถึงจำนวนและประเภทของกิเลสที่มีอยู่มากมาย เช่น โลภะ โทสะ โมหะ สาเหตุที่ทำให้กิเลสปรากฏแฝงในรูปแบบต่าง ๆ และการจัดแบ่งกิเลส
ธรรมชาติและต้นเหตุของความกำหนัด
38
ธรรมชาติและต้นเหตุของความกำหนัด
…ฉททิฏฐิ) รูปตัณหา สัททตัณหา คันธตัณหา รสตัณหา โผฏฐัพพตัณหา ธัมมตัณหา โอฆะ โยคะ คันถะ อุปาทาน อาวรณ์ นิวรณ์เครื่องปิดบัง เครื่องผูก อุปกิเลส อนุสัย ปริยุฏฐาน ตัณหาเหมือนเถาวัลย์ ความปรารถนาวัตถุ อย่างต่าง…
เนื้อหาเกี่ยวกับความกำหนัดและต้นเหตุของอารมณ์ต่าง ๆ รวมถึงความอยาก ความสยบ ความติดใจ และตัณหาที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน โดยอธิบายถึงธรรมชาติที่หลอกลวงและร้อยรัดจิตใจมนุษย์ ให้ความรู้เกี่ยวกับสาเหตุแห่
การมองด้วยจักขุธรรมกาย และลักษณะของสังโยชน์
48
การมองด้วยจักขุธรรมกาย และลักษณะของสังโยชน์
… เอิบอาบ ซึมซาบ ปนเป็น สวมซ้อน ร้อยไส้ มันจึงแสดงอาการต่าง ๆ ออกมาเป็นอาสวะ โอฆะ โยคะ คันถะ อุปาทาน นิวรณ์ กิเลส และแตกเป็นเหง้า 3 เหง้า สังโยชน์ที่อยู่ในกายนอกภพคือ ตั้งแต่กายธรรมเป็นต้นไป สังโยชน์จะแตก…
เนื้อหาเกี่ยวกับการมองด้วยจักขุธรรมกายที่แสดงถึงจุดดำสนิทซึ่งหุ้มศูนย์กลางของเห็น จำ คิด รู้ ในกายมนุษย์และกายธรรมอื่น ๆ สังโยชน์ถูกมองว่าเป็นเชือกที่เชื่อมต่อกันตั้งแต่กายมนุษย์ไปจนถึงกายพระอนาคามี โ
ความเพียรในชีวิตทางธรรมและการทำสมาธิ
199
ความเพียรในชีวิตทางธรรมและการทำสมาธิ
…ัสสนา พิจารณาธรรมทั้งที่เป็นกุศล อกุศลและอัพยากฤตว่ามีอยู่ในตน หรือไม่ สิ่งนั้นเกิดขึ้นอย่างไร เช่น นิวรณ์ 5 เป็นสิ่งควรละ โพชฌงค์ 7 เป็นสิ่งที่ ควรบำเพ็ญ เป็นต้น ความจริงแล้วสติปัฏฐานมี 1 คือ การตั้งสติ…
ในบทความนี้พูดถึงความเพียร 4 ประการที่สำคัญในการปฏิบัติธรรม เช่น สัมมาสติ ซึ่งรวมถึงการพิจารณากาย เวทนา จิต และธรรม เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต และช่วยสกัดกั้นกิเลส นอกจากนี้ยังอธิบายถึงการทำสมาธิทั้ง 3 ระด
คาถาธรรมบท ภาค ๑-๔
63
คาถาธรรมบท ภาค ๑-๔
…มีโทษที่ลามก ๒. เรื่องภิกษุอัสสชิและปุนัพพสุกะ [59] โอวเทยุยานุสาเสยฺย สต์ หิ โส ปิโย โหติ อสพฺภา จ นิวารเย อสต์ โหติ อปฺปิโย. ผู้ใดพึงว่ากล่าว จึงสอน และจึงห้ามจากธรรมของ อสัตบุรุษ, ผู้นั้นแล ย่อมเป็นที…
คาถาธรรมบทนี้นำเสนอหลักการเลือกคบคนที่มีปัญญา โดยเน้นว่าควรจะเลือกคบผู้ที่สามารถชี้โทษและนำไปสู่การเติบโตในชีวิต เช่น บัณฑิตที่มีปัญญา รวมถึงการหลีกเลี่ยงการคบหาผู้มีอัธยาศัยไม่ดี เช่น อสัตบุรุษ โดยกล
ความสำคัญของการทำความดีและผลกระทบของบาป
20
ความสำคัญของการทำความดีและผลกระทบของบาป
เรื่องพราหมณ์ชื่อจูเฬกสาฎก อภิตถเรถ กลยาเณ ปาปา จิตต์ นิวารเย ทนธ์ หิ กรโต ปุญญ์ ปาปสฺม รมตี มโนติ บุคคลพึงรีบขวนขวายในความดี จึงห้ามจิตเสีย จากความชั่ว เพรา…
เนื้อหานี้กล่าวถึงความสำคัญของการทำความดีและการห่างไกลจากสิ่งที่เป็นบาป โดยยกตัวอย่างคำสอนไว้จากพราหมณ์ชื่อจูเฬกสาฎกเกี่ยวกับความสำคัญในการรีบทำความดีเพื่อไม่ให้จิตใจหันไปหาความชั่ว การทำบาปบ่อยๆ จะส่
การเข้าถึงพระนิพพาน
77
การเข้าถึงพระนิพพาน
…ป็นสุขอย่างยิ่ง เรื่องพระเจ้าปเสนทิโกศล มิทฺธี ยทา โหติ มหนฺฆโส จ นิททายิตา สมฺปริวตฺตสาย มหาวราโหว นิวาปปุฏฺโฐ ปูนปูน คามุเปติ มนฺโทติ ในกาลใด บุคคลเป็นผู้กินจุ มักง่วง และมักนอน หลับ กระสับกระส่าย เป็น…
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของการทราบเนื้อความเกี่ยวกับพระนิพพานซึ่งเป็นสุขอย่างยิ่ง และเปรียบเทียบบุคคลที่กินจุมักจะรู้สึกอ่อนเพลียราวกับสุกรใหญ่ นอกจากนี้ยังชี้ให้เห็นถึงการที่จะเข้าถึงความเป็นจริงใน
อุตตราอุบาสิกา
87
อุตตราอุบาสิกา
…อย ก็พึงให้ บุคคลพึงไปในสำนักของเทพดา ทั้งหลายได้ ด้วยฐานะ ๓ นั้น เรื่องปัญหาที่ภิกษุทูลถาม ยสม มโน นิวีสติ จิตฺตญฺจาปิ ปสีทติ อทิฏฐปุพพเก โปเส กาม ตสฺมปิ วิสสเส
บทความนี้กล่าวถึงหลักการสอนในเรื่องการชนะคนที่ไม่ดีด้วยความไม่โกรธและการให้ บุคคลควรกล่าวคำสัตย์เพื่อสร้างความร่มเย็นในสังคม รวมทั้งมีการพูดถึงปัญหาของโมคคัลลานเถระและคำถามที่มีต่อภิกษุ.
เรื่องพระโลฬุทายีเถระ
97
เรื่องพระโลฬุทายีเถระ
๗๙ เรื่องพระโลฬุทายีเถระ จตุปฺปโท อห์ สมฺม เอหิ สีห นิวตฺตสฺสุ อสุจิ ปูติโลโมสิ สเจ ยุชฌิตฺกาโมสิ ตวมฺปิ สมุม จตุปฺปโท กินนุ ภีโต ปลายสิ. ทุคฺคนฺโธ วายสิ ส…
เรื่องพระโลฬุทายีเถระกล่าวถึงการสนทนาเกี่ยวกับความสะอาดและมลทินในชีวิต โดยมีการเปรียบเสมือนสีหะและสุกรในการพูดถึงลักษณะของความไม่สะอาด เช่น ขนนุ่นที่เปื้อนด้วยของเน่าที่ทำให้เกิดกลิ่นเหม็น. ความไม่สะอ