หน้าหนังสือทั้งหมด

สมเด็จพระมหาสมณเจ้กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
30
สมเด็จพระมหาสมณเจ้กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
…อาทิกล ยาณา มชเฌกัลยาณา ปริดยสานกลยาณา ธรรมทั้งหลายเหล่านั้นใดไพเราะทั้งในเบื้องต้น ท่ามกลาง ที่สุด ประกาศศาสนพรหมจรรย์ พร้อมทั้งอรรถทั้งพยัญชนะ บริสุทธิ์บริบูรณ์ สิ่งเชิง ตถารูปาสุส ธมฺมา พหุสสุตา โหนติ ธร…
ในบทความนี้กล่าวถึงคุณสมบัติของผู้ที่เข้าใจและประพฤติตนตามธรรมที่เป็นที่พึ่งสำหรับผู้อื่น โดยมีการยกย่องพหุสุต ได้แก่ พระอานนท์ ว่าเป็นสุดยอดในบรรดาภิกษุที่มีความรู้เกี่ยวกับธรรม โดยพระพุทธเจ้าทรงโปรด
พระมหากษัตริย์และโลกัตถจริยา
73
พระมหากษัตริย์และโลกัตถจริยา
…า ตั้งต้นแต่ตรัสประถมเทศนาโปรดพระภิกษุปัญจวัคคีย์ พอมีพระสาวกขึ้นบ้าง ก็ส่ง จาริกไปในทิศานุทิศ เพื่อประกาศพระศาสนา ข้อนี้ก็ทรงปรารภหิตสุขแห่งสัตวโลกเป็นที่ตั้ง แจ้ง ในพระวาจาตรัสสั่งดังนี้ว่า จรถ ภิกฺขเว จร…
บทความนี้กล่าวถึงพระคุณของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ที่มุ่งหมายเพื่อประโยชน์แก่โลกและประชาชน โดยเน้นความสำคัญของพระพุทธศาสนาในการสร้างสันติสุขและการให้การอนุเคราะห์แก่สัตว์โลก รวมถึงการ
เรื่องราวเกี่ยวกับสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
95
เรื่องราวเกี่ยวกับสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
…ครั้นทรงพิจารณาเห็นอย่างนี้ แล้วจึงได้ทรงทำธรรมาธิษฐานและแสดงธรรมโปรดประชาชน มิได้เห็นแก่เหนื่อยยาก ประกาศพระศาสนาให้แพร่หลายสืบมา ทําความเกิดของพระองค์ ให้สำเร็จประโยชน์แก่สัตว์โลก ด้วยประการฉะนี้ ไม่ กัตต…
บทความนี้เล่าถึงการบำเพ็ญพระกิจของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส โดยได้กล่าวถึงการตระหนักถึงความลำบาก และการเข้าใจในธรรมที่ถูกเปิดเผยโดยพระผู้มีพระภาคเจ้า โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบทบาทของพระโมคคั
การเผยแผ่พระพุทธศาสนา
301
การเผยแผ่พระพุทธศาสนา
…ิดีปฏิบัติ นับเข้าในธรรมทานท่าน ชอบ เนื่องจากพระราชปรารภ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้กรมราชบัณฑิตยสภา ประกาศ แต่งเรื่องพระพุทธศาสนาตามหลักในพระไตรปิฎก แลมิให้ยกข้อย่ำยีศาสนาอื่น ให้ฟังได้ง่าย ๆ พอเด็กขนายอายุ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการเผยแผ่พระพุทธศาสนาโดยสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ พร้อมการสนับสนุน พระราชปรารภจากพระมหากษัตริย์ โดยมุ่งหวังให้ประชาชนเข้าถึงความรู้เกี่ยวกับพระพุทธศาสนา ใช้หลักพระไตรปิฎกเป็นแนวทางในการเข
พระพุทธโฆษาจารย์ และเรื่องราวของพระเทวทัตต์
328
พระพุทธโฆษาจารย์ และเรื่องราวของพระเทวทัตต์
…ม่เช่นนั้นจะกลับเป็นการอาฆาตมาดร้ายต่อกันไป ๓ อีกเรื่องหนึ่ง โปรดให้ทำปกาศนียกรรมแก่พระเทวทัตต์ คือ ประกาศตัดไม่รับรองความ ประพฤติ มีเรื่องเล่าในคัมภีร์สังฆเภทขันธกะว่า เมื่อครั้งเสด็จประทับ ณ กรุงราชคฤห์ ค…
บทความนี้สำรวจเรื่องราวของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ และบทเรียนจากความขัดแย้งกับพระเทวทัตต์ ผ่านการวิเคราะห์และแนวทางการจัดการปัญหาภายในสงฆ์ พระองค์ได้แสดงให้เห็นถึงความจำเป็นในการตัดรอนความผิดปกติ เพื่อร
การตัดสินใจของอสูรและเทวดา
339
การตัดสินใจของอสูรและเทวดา
…ับภิกษุผู้ ลามกจากอาวาส มีธรรมเนียมที่สงฆ์จะพึงห้ามภิกษุนั้นแต่โดยดีก่อนถึง ๓ ครั้ง ต่อไม่ฟังจึงสวด ประกาศทำกรรมนั้น อนึ่ง เมื่อมีเหตุอันจะพึงใช้ขันติ หาทางปลอบจิตมิให้นึกถึงความที่ไม่ได้ตั้งใจ ว่ามีเป็นธรร…
ในสงครามระหว่างเทวดาและอสูร ท้าวเวปจิตติชวนให้แข่งกันโดยใช้ภาษิต และในที่สุดได้ข้อสรุปว่าโสรัจจะจะนำมาซึ่งความสงบ แม้ในความพิพาทของบุคคลหรือประเทศก็เป็นสิ่งสำคัญที่ต้องค้นหาทางปรองดองเพื่อให้เกิดความส
ธรรมะกับอธรรม: การต่อสู้ระหว่างความดีและความชั่ว
356
ธรรมะกับอธรรม: การต่อสู้ระหว่างความดีและความชั่ว
…ค์ชั้นต่ำ ถึงวันอุโบสถ พระจันร์เพ็ญ ธรรม ข้นรถมีบริวารห้อมล้อมแล่นไปบ้านนิคมราชธานี หยุดอยู่ในเวหาส ประกาศแก่ชนทั้งหลายว่า จง เว้นเสียจากอกุศลกรรมบถ ๑๐ ประการ จงบำเพ็ญมาตาปิตุปัฏฐาน คือบำรุงมารดาบิดาของตน แ…
ข้อความนี้ส่งเสริมให้ผู้คนสนใจในการปฏิบัติธรรมและสร้างความดี โดยอ้างอิงจากธรรมชาดก เอกาทส นิบาต เป็นมุมมองที่ให้ความหมายถึงการต่อสู้ระหว่างธรรมะและอธรรมะ ที่มีมาแต่โบราณ และการเชื่อมโยงกับชีวิตประจำวั
การศึกษาพระพุทธศาสนาและเรื่องราวของพระโมคคัลลีบุตร
374
การศึกษาพระพุทธศาสนาและเรื่องราวของพระโมคคัลลีบุตร
…ครั้นทรงพิจารณาเห็นอย่างนี้ แล้วจึงได้ทรงทำธรรมาธิษฐานและแสดงธรรมโปรดประชาชน มิได้เห็นแก่เหนื่อยยาก ประกาศพระศาสนาให้แพร่หลายสืบมา ทําความเกิดของพระองค์ ให้สำเร็จประโยชน์แก่สัตว์โลก ด้วยประการฉะนี้ แล กัตตุ…
บทความนี้นำเสนอเรื่องราวที่เกี่ยวข้องกับพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการบรรลุธรรมของพระโมคคัลลีบุตรที่ใช้เวลา 7 ปีในการศึกษาและเกลี้ยกล่อมให้เข้าสู่พระพุทธศาสนา จนกระทั่งกลายเป็นอธิบดีสงฆ์ในสมัยพระเจ้าอโศกมหา
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
35
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
…ผู้ศึกษาตอบ ๑. โก ธมุม เทเสติ ? ใคร สำแดงอยู่ ซึ่งธรรม ? ๒. สามเณเรน ธมฺโม ปกาสัยเต. ธรรม อันสามเณร ประกาศ อยู่ ๓. เกนา - ย์ กูโป ปติฏฺฐาปิยเต ? สตูป นี้ อันใคร ให้ตั้ง จำเพาะอยู่ ? ๔. มหาราชา ติ การาเปติ, …
เอกสารสอนเกี่ยวกับบาลีไวยากรณ์ในเรื่อง วจีวิภาค ภาคที่ ๒ พร้อมตัวอย่างคำถามที่ใช้ในการศึกษา ซึ่งมีความสำคัญต่อการทำความเข้าใจการใช้ภาษาบาลีในบริบทที่หลากหลาย เช่น การประดิษฐ์คำถามและการอธิบายความหมาย
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑
11
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑
…ระโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - ก็แลด้วยพระธรรมเทศนาเพียงเท่านี้ ย่อมเป็นอันพระพุทธองค์ ได้ทรงประกาศ (๑) สิกขา ๓ (๒) ศาสนามีความงาม ๓ อย่าง (๓) อุปนิสัยแห่งคุณวิเศษมีความเป็นผู้ได้วิชชา ๓ เป็นต้น (๔) …
ในบทความนี้มีการพูดถึงการประกาศของพระพุทธองค์เกี่ยวกับสิกขา ๓ และความงามในพระศาสนา โดยยกตัวอย่างศีลซึ่งเป็นเบื้องต้นแห่งกุศลธรรม ถื…
ความสำคัญของสมาธิและปัญญาในพระศาสนา
12
ความสำคัญของสมาธิและปัญญาในพระศาสนา
…้เป็นต้น ก็สมาธินั้นชื่อว่างาม เพราะเป็นเหตุนำมา ซึ่งคุณมีอิทธิวิธีเป็นต้น ความงามในที่สุดเป็นอันทรงประกาศด้วย ปัญญา จริงอยู่ ปัญญาชื่อว่าเป็นที่สุดแห่งพระศาสนา เพราะพระบาลี (โอวาทปาฏิโมกข์ข้อสุดท้าย) ว่า "…
เนื้อหาพูดถึงความสำคัญของสมาธิและปัญญาในการพัฒนาคุณธรรมตามคำสอนของพระพุทธเจ้า สมาธิเป็นคุณสมบัติที่นำมาซึ่งความงามและคุณเข้าถึงความเป็นอยู่ที่มั่นคงในชีวิต ข้อความยังเน้นเรื่องอุปนิสัยต่างๆ ที่เกี่ยวข
วิสุทธิมรรค: การบรรลุปฏิสัมภิทาและการละกิเลส
13
วิสุทธิมรรค: การบรรลุปฏิสัมภิทาและการละกิเลส
…ัมภิทา ๔ ได้ หาใช่ด้วยเหตุอย่างอื่นไม่ อนึ่ง การเว้นที่สุดโต่งคือกามสุขัลลิกานุโยค ก็เป็น ปืนอันทรง ประกาศด้วยศีล การเว้นที่สุดโต่งคืออัตตกิลมถานุโยคทรงประกาศ ด้วยสมาธิ การเสพข้อปฏิบัติสายกลางทรงประกาศด้วยป…
ในบทนี้พูดถึงการบรรลุปฏิสัมภิทา ๔ ที่ไม่ได้เกิดจากเหตุอื่นใด การเว้นที่สุดโต่งถูกประกาศด้วยศีลและสมาธิ ซึ่งมีความสำคัญในการละกิเลสด้วยอำนาจต่าง ๆ การประกาศธรรมที่เป็นปฏิปักษ์ต่อกิเลสนั้นถ…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑
14
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 12 ด้วยสมาธิ เหตุแห่งความเป็นพระอรหันต์ ทรงประกาศด้วยปัญญา เพราะว่าโสดาบัน พระผู้มีพระภาคตรัสว่า "เป็นผู้ทำให้บริบูรณ์ ในศีลทั้งหลาย" พระสกทาคามีก็อย…
เนื้อหาในบทนี้เน้นการประกาศคุณธรรมที่เกี่ยวข้องกับความเป็นพระอรหันต์ โดยแบ่งออกเป็นคุณ ๔ อย่าง รวมทั้งการนำทางให้บริบูรณ์ในศีล …
การเจริญวิปัสสนาและกรรมฐานในพระพุทธศาสนา
36
การเจริญวิปัสสนาและกรรมฐานในพระพุทธศาสนา
…จริญวิปัสสนา อันมีฌานนั้นเป็นปทัฏฐาน ( จน) ได้บรรลุอาสวักขัย (นั้น) เถิด ถามว่า ก็พระขีณาสพ ( ท่าน) ประกาศตนว่า อาตมาเป็น พระขีณาสพหรือ ? ( ตอบว่า จะต้องพูดอะไรกันเล่าด้วยว่า พระขีณาสพ (องค์หนึ่ง) รู้ความที…
เนื้อหาเกี่ยวกับความสำคัญของการเจริญวิปัสสนาและการถือกรรมฐานในพระพุทธศาสนา โดยอ้างถึงพระขีณาสพซึ่งประกาศตน และพระอัสสคุตตเถระที่มีบทบาทในการให้กรรมฐานแก่ภิกษุ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงการพิจารณาเลือกศึกษาในสำน…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที 132
134
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที 132
…สุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที 132 ฉันเดียวกันนั่นแล ใน ๒ ปาฐะนั้น การละวัตถุแห่งสังกิเลสเป็นอัน ประกาศด้วยปาฐะที่ ๑ การละตัวสังกิเลสประกาศด้วยปาฐะที่ ๒ การ สละเหตุแห่งโลลภาพ ( ความละโมบ ) ประกาศด้วยปาฐะ…
บทความนี้ศึกษาถึงการละวัตถุแห่งสังกิเลสซึ่งประกอบด้วยการสละความละโมบและความโง่เขลาในสองปาฐะ มีการอภิปรายเกี่ยวกับกามฉันท์ที่มีหลายประเภทและบทบาทของมันในอกุศลธรรม โดยได้มีการอธิบายเกี่ยวกับโลลภาพและพาล
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - ธัมมานุสสติ
289
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - ธัมมานุสสติ
…่อว่า สุวากฺขาตะ เพราะความเป็นธรรมงามในเบื้องต้น งามในท่ามกลาง งามในเบื้องปลาย และเพราะความเป็นธรรม ประกาศพรหมจรรย์ พร้อมทั้งอรรถพร้อมทั้งพยัญชนะ บริสุทธิ์ บริบูรณ์สิ้นเชิง [เพราะงามในเบื้องต้น ... ท่ามกลาง…
บทความนี้กล่าวถึงแนวทางการเจริญธัมมานุสสติ โดยแนะนำให้ผู้ปฏิบัติไปในที่ลับเพื่อระลึกถึงคุณธรรมแห่งพระปริยัติธรรมและพระโลกุตตรธรรม อธิบายถึงคำสอนที่ถูกต้องและความงามของบทพระธรรมที่มีมาตั้งแต่ต้นจนจบ เพ
ความงามของศาสนธรรมหรือสุวากขาตะ
291
ความงามของศาสนธรรมหรือสุวากขาตะ
…า สุวากขาตะ เพราะเป็นธรรมงามในเบื้อง ต้นงามในท่ามกลางและงามในเบื้องปลาย โดยนัยดังกล่าวมาฉะนี้ (เพราะประกาศพรหมจรรย์พร้อมทั้งอรรถ ... พยัญชนะ ...] อนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้านั้น เมื่อทรงแสดงธรรม ย่อมทรง ประกาศ
…ิบัติศาสนธรรมซึ่งนำมาซึ่งความสุขและความเป็นตา ที่มีความงามในเบื้องต้น ท่ามกลาง และเบื้องปลาย ผ่านการประกาศพรหมจรรย์และแสดงศาสนธรรมต่างๆ โดยใช้หลักการของพยัญชนะและอรรถบท เพื่อให้ผู้ฟังเข้าใจได้ง่ายและเข้าถึง…
วิญญาณรวมเป็นภาค ๓ ตอนที่ 118
119
วิญญาณรวมเป็นภาค ๓ ตอนที่ 118
…ตุนี้ พระผู้พะภาคเจ้าจงรัสขันธ์แต่ ๕ เท่านั้น เพราะวัดดแห่งความยึดถือว่าเป็นตน เป็นของตนมีเพียงนั้น ประกาศ ๑ อันงั้นว่า ธรรมขันธ์ ๕ อันมีสีสันเป็นต้นอันใด พระผู้พะภาคเจ้าตรัสไว้ แม้ว่าธรรมขันธ์ทั้งหลาย่น ก็…
ในตอนนี้ของวิญญาณรวมเป็นภาค ๓ ได้กล่าวถึงการจำแนกขันธ์ ๕ และการยึดถือความเป็นตัวตน ซึ่งประกอบด้วยรูป, เวทนา, สัญญา, สังขาร และวิญญาณ การเข้าใจความเป็นอนิจจังและการที่ผู้ปฏิบัติธรรมต้องเห็นความไม่เป็นต
วิชาธรรมภิบาล: ธาตุ ๑๙ และวิญญาณ
143
วิชาธรรมภิบาล: ธาตุ ๑๙ และวิญญาณ
…จริงอยู่ บุคคลจำพวกวิญญาณในวิญญาณอันมี ความรู้เป็นสภาพมิอยู่ พระผู้พระภาคเจ้ามักพระพุทธประสงค์จะทรง ประกาศความที่วิญญาณนั้นมีเป็นอนุทนา โดยแตกออกเป็นจักวิเศษเอกาธ ธาตุ โลภัญญาณาธาตุ มานวิญญาณาธาตุ วิภาวะวิญ…
…และวิญญาณ โดยเน้นถึงลักษณะและการแยกประเภทของธาตุต่าง ๆ ที่มีบทบาทสำคัญในชีวิตและสำนึกของบุคคล และการประกาศธาตุ ๑๙ โดยพระผู้พระภาคเจ้า เพื่อเป็นการอธิบายภาวะของตนและการรับรู้ของวิญญาณ นอกจากนี้ยังมีการพูดถึง…
วิถีธรรมและคำพูดปรัชญามูกูชิ
176
วิถีธรรมและคำพูดปรัชญามูกูชิ
…้าที่ 175 นี้เป็น คำพูดกันดุมูกูชิ (ทุกข์มีความลงสู่ภรรย์เป็นมูล) เป็นอันดับแรก [คำพูดปรัชญามูกูชิ] ประกาศหนึ่ง สัตว์นั้นได้เลยทุกข์ขนาดอันใด ในเพราะการลื่นล้ม การเดิน การนั่งลง การลุกขึ้นและการพลิกตัวโดยรว…
เนื้อหานี้นำเสนอคำพูดปรัชญาที่เกี่ยวกับทุกข์ของสัตว์ซึ่งมีความเชื่อมโยงกับกรรม อธิบายถึงความทุกข์ที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวันจากการกระทำต่าง ๆ และเน้นการเรียนรู้จิตใจให้เข้าใจถึงการมีกรรมในการดำรงชีวิต