หน้าหนังสือทั้งหมด

ความสำคัญของพระอภิธรรมปิฎกในพระพุทธศาสนา
13
ความสำคัญของพระอภิธรรมปิฎกในพระพุทธศาสนา
…รมนี้ ชื่อสติปัฏฐาน อริยมรรคมีองค์ ๘ ขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ ธาตุ ๑๘ อินทรีย์ ๒๒ อริยสัจ ๔ เหตุ ๙ อาหาร ๔ ผัสสะ ๗ เวทนา ๗ สัญญา ๗ เจตนา ๗ จิต ๗ ธรรมทั้งหมดเหล่านี้ แบ่งเป็นกา มาวจรธรรม รูปาวจรปรียาปันนธรรม อรูปา…
เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาพระอภิธรรมปิฎกที่มีความสำคัญในพระพุทธศาสนา โดยกล่าวถึงการตรัสรู้ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในช่วงแรก การพิจารณาอภิธรรมที่ทอดเวลาเป็นสัปดาห์ และการสอนให้แก่พระสาวกเพื่อให้เข้าใจในธรร
สังขารขันธ์ และ วิญญาณขันธ์ ในพระพุทธศาสนา
104
สังขารขันธ์ และ วิญญาณขันธ์ ในพระพุทธศาสนา
…พปรุงแต่งให้คนเป็นไปได้ต่างๆ จิตของคนจะดีจะชั่วก็เพราะสังขารเป็นตัวปรุงแต่ง สังขารขันธ์มีดังนี้ คือ ผัสสะ เจตนา วิตก วิจาร ปีติ ศรัทธา วิริยะ สติ สมาธิ ปัญญา ชีวิตินทรีย์ การละนิวรณ์ อโลภะ อโทสะ หิริ โอตตั…
สังขารขันธ์หมายถึงความคิดปรุงแต่ง โดยแบ่งออกเป็น 3 ประเภทคือ กุศลสังขาร (ความคิดดี), อกุศลสังขาร (ความคิดชั่ว), และอัพยากตสังขาร (เป็นกลาง) ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการสร้างความรู้สึกนึกคิดของมนุษย์ ในขณะที่
กระบวนการรับรู้และวิญญาณ
131
กระบวนการรับรู้และวิญญาณ
…รับรู้จะเกิดขึ้น ต่อเมื่อมีองค์ประกอบเกิดขึ้นครบทั้ง 3 อย่าง ได้แก่ อายตนะ อารมณ์ และวิญญาณ เรียกว่าผัสสะ หรือสัมผัส แปลว่า การกระทบ หรือหมายความว่า การบรรจบพร้อมกันแห่งอายตนะ อารมณ์ และวิญญาณ เมื่อผัสสะเก…
…ู้ ซึ่งสามารถแยกออกเป็นระดับต่างๆ ซึ่งรวมถึงสุข ทุกข์ และอุเบกขา การรับรู้และกระบวนการต่างๆ โดยเฉพาะผัสสะมีความสำคัญในการประสบการณ์ของชีวิต ทั้งนี้ยังสำรวจถึงความไม่เกิดขึ้นของการรับรู้ในบางสภาวะเช่น การหล…
นามรูป สฬายตนะ และเวทนาที่เป็นปัจจัยในการกำเนิดทุกข์
222
นามรูป สฬายตนะ และเวทนาที่เป็นปัจจัยในการกำเนิดทุกข์
…บกับ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ธรรมารมณ์ ร่วมกับวิญญาณ ทำให้เกิดการรับรู้ 5. สฬายตนะเป็นปัจจัย จึงมีผัสสะ เมื่อมีสฬายตนะแล้ว ย่อมต้องมีการผัสสะ คือ การประจวบกระทบกันกับสิ่งที่ถูกรู้ คือ รูป เสียง กลิ่น รส …
…สำคัญในการรับรู้ทางอารมณ์ โดยการกระทบระหว่างอายตนะภายในและภายนอก เช่น ตา หู จมูก และวิญญาณ ทำให้เกิดผัสสะและเวทนา การรับรู้เหล่านี้มีผลกระทบต่ออารมณ์และความทุกข์ที่เกิดจากความต้องการต่างๆ อันมีต้นกำเนิดมาจ…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 360
360
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 360
…ังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 360 ว่าอายตนะ ฯ อายตนะ ๖ และอายตนะที่ ๖ ชื่อว่าสฬายตนะ ผัสสะ ที่เป็นไปในทวาร ๖ ด้วยอำนาจแห่งจักขุสัมผัสเป็นต้น ชื่อว่าผัสสะ ฯ เวทนามี ๓ คือ สุขเวทนา ทุกขเวทนา แ…
ในหน้าที่ 360 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา กล่าวถึงอายตนะ ๖ และการรับรู้ผ่านสัมผัส การแบ่งประเภทเวทนาเป็น ๓ ประเภท รวมถึงการจัดประเภทตัณหาและอุปาทาน โดยอธิบายเกี่ยวกับความแตกต่างระ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 62
62
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 62
…รค สติปัฏฐาน สัมมัปปธาน อิทธิบาท อินทรีย์ พละ โพชฌงค์ สัจจะ สมถวิปัสสนา ธรรมขันธ์ อายตนะ ธาตุ อาหาร ผัสสะ เวทนะ สัญญา เจตนา จิตและนาม ด้วยสามารถแห่งบุคคลผู้จะรู้ได้ โดยอาการนั้น ๆ เพราะฉะนั้น ใน ฐานะ ๒๐ คื…
ในหน้าที่ 62 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกาได้กล่าวถึงการแจกแจงนัยที่เกี่ยวข้องกับโสดาปัตติมรรค โดยมีการแสดงออกถึงประเภทนัยที่เป็นจำนวนมาก ตัวอย่างเช่น การแจกออกเป็นจำนวน ๑๐๐๐ นัย โดย
ธรรมะเพื่อประชาชน
273
ธรรมะเพื่อประชาชน
…ัตตัญญู (๑) ๒๗๒ มีทิพยสมบัติอันประณีตกว่าเทพยดาทั้งหลายด้วยองค์ ୭୦ ประการคือ ด้วยรูป เสียง กลิ่น รส ผัสสะ อายุ วรรณะ สุข พละ ยศ และมีความรุ่งเรืองครอบงำาทวยเทพเหล่าอื่นด้วยความเป็น ใหญ่ แต่ท่านนั้นยังไม่หม…
เนื้อเรื่องเกี่ยวกับปชาบดีเถรี ผู้มีทิพยสมบัติมากมายแต่ยังไม่หมดกิเลส และการเดินทางแห่งกรรมจากสวรรค์สู่การเป็นภรรยาหัวหน้าทาส ก่อนที่จะได้เกิดใหม่เป็นราชธิดาในกรุงเทวทหะ ซึ่งในทางเดินนี้มีการสร้างกุฏิ
ปฏิจจสมุปบาทแบบข้ามภพข้ามชาติ
262
ปฏิจจสมุปบาทแบบข้ามภพข้ามชาติ
…อีก เลส กรรม ข้ามภพข้ามชาติอดีตมาสู่ปัจจุบัน อวิชชา คือ กิเลส สังขาร คือ กรรม วิญญาณ นามรูป สฬายตนะ ผัสสะ เวทนา คือ วิบาก วิบาก 252 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน
บทความนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับปฏิจจสมุปบาทในมุมมองข้ามภพข้ามชาติ โดยเริ่มจากการวิเคราะห์การเกิดปฏิสนธิวิญญาณในครรภ์มารดา การแยกสฬายตนะ และการเกิดเวทนา ที่ส่งผลต่อการสร้างกรรมในปัจจุบันและอนาคต ซึ่งทำใ
ปฏิจจสมุปบาทและการพิจารณาอริยสัจ
258
ปฏิจจสมุปบาทและการพิจารณาอริยสัจ
…กิดสฬายตนะ สฬายตนะ มีลักษณะสัณฐานกลม สีขาวใสสะอาดบริสุทธิ์ ซ้อนอยู่ในชั้นของนามรูป เป็นปัจจัยให้เกิดผัสสะ ผัสสะ มีลักษณะสัณฐานกลม สีขาวใสสะอาดบริสุทธิ์ ซ้อนอยู่ในชั้นของสฬายตนะ เป็นปัจจัยให้เกิดเวทนา พระเด…
…ับที่ไม่มีที่สิ้นสุด ในขณะเดียวกันยังได้กล่าวถึงลักษณะของอวิชชา, สังขาร, วิญญาณ, นามรูป, สฬายตนะ และผัสสะ ซึ่งเป็นปัจจัยที่เกี่ยวข้องกันอย่างลึกซึ้งในกระบวนการเกิดขึ้นของทุกข์และการดับทุกข์ การพิจารณาด้วยญ…
ความหมายของตัณหาและกระบวนการดับวงจรปฏิจจสมุปบาท
228
ความหมายของตัณหาและกระบวนการดับวงจรปฏิจจสมุปบาท
…ตามมาเป็นวิปากวัฏ การเสวยผล จะเป็นไปได้ ก็ต่อเมื่อสิ่งเหล่านี้มีอยู่พร้อม คือ วิญญาณ นามรูป สฬายตนะ ผัสสะ เวทนา อุปปัติภพ ชาติ ชรา มรณะ โสกะ ฯลฯ หรือกล่าวอีกอย่างหนึ่ง สิ่งเหล่านี้มีผลเนื่องมาจากกรรม ในช่ว…
ในบทความนี้จะกล่าวถึงความหมายของตัณหา อวิชชา และความเชื่อมโยงกับกรรมที่ส่งผลต่อสังขารและผลของกรรม ที่เกิดขึ้นในชีวิตของปุถุชน เราจะทำความเข้าใจกระบวนการดับวงจรปฏิจจสมุปบาท เพื่อสร้างความเข้าใจในการพ้น
ปฏิจจสมุปบาทและวัฏฏะแห่งชีวิตในพระพุทธศาสนา
227
ปฏิจจสมุปบาทและวัฏฏะแห่งชีวิตในพระพุทธศาสนา
…าทาน จัดเป็นกิเลสวัฏ 2. สังขาร (กรรม) ภพ (ส่วนที่เป็นกรรมภพ) จัดเป็นกรรมวัฏ 3. วิญญาณ นามรูป อายตนะ ผัสสะ เวทนา ภพ (ส่วนที่เป็นอุปัตติภพ) ชาติ ชรามรณะ จัดเป็นวิปากวัฏ 1 วศิน อินทสระ, หลักคำสอนสำคัญในพระพุท…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการแสดงปฏิจจสมุปบาทซึ่งมีจุดเริ่มที่แตกต่างกัน เพื่อช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถเข้าใจและกำจัดทุกข์ได้อย่างตรงจุด โดยเปรียบเทียบเป็นการหาทางออกจากเถาวัลย์ที่มีการตัดและดึงเพื่อใช้งาน นอกจ
ความทุกข์และเหตุแห่งการเกิดขึ้น
226
ความทุกข์และเหตุแห่งการเกิดขึ้น
…ป็นแดนเกิด ก็เวทนานี้มีอะไรเป็นเหตุ มีอะไรเป็นที่ตั้งขึ้น มีอะไรเป็นกำเนิด มีอะไรเป็นแดนเกิด เวทนามีผัสสะเป็นเหตุมีผัสสะเป็นที่ตั้งขึ้นมีผัสสะเป็นกำเนิดมีผัสสะเป็นแดนเกิด ก็ผัสสะนี้มีอะไร เป็นเหตุ มีอะไรเป…
…ชชาเป็นหัวหน้าแห่งเหตุทั้งปวง โดยอธิบายการเชื่อมโยงของอาหาร 4 ประเภทและความสัมพันธ์ของตัณหา, เวทนา, ผัสสะ, สฬายตนะ, นามรูป และวิญญาณ ภายในพระพุทธศาสนา.
ความสัมพันธ์ระหว่างจิตและกาย
225
ความสัมพันธ์ระหว่างจิตและกาย
…่กำลังเกิดอยู่กับเรา และเมื่อมีปัจจุบันเหตุแล้ว ผลในอนาคตก็จะต้องมีแน่นอน คือ วิญญาณ นามรูป สฬายตนะ ผัสสะ เวทนา ที่เรียกว่า รูปนามขันธ์ 5 ของสัตว์ทั้งหลายนั่นเอง 3. ปริโยสานอาทิปฏิโลมเทศนา เป็นการแสดงองค์ป…
เนื้อหานี้กล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างจิตและกาย โดยเฉพาะอาการป่วยที่เกิดจากอวิชชาและอาสวะ และการแสดงปฏิจจสมุปบาทโดยพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่แสดงถึงเหตุและผลเพื่อให้เห็นถึงความทุกข์และสิ่งที่เกิดขึ้นในชีว
ปฏิจจสมุปบาทในพระพุทธศาสนา
208
ปฏิจจสมุปบาทในพระพุทธศาสนา
…กิดขึ้นร่วมกันโดยอาศัยกันนี้คือ การเกิดขึ้นร่วมกันโดยอาศัยกันของอวิชชา สังขาร วิญญาณ นามรูป สฬายตนะ ผัสสะ เวทนา ตัณหา อุปาทาน ภพ ชาติ ชรามรณะ ธรรม 12 ประการนี้ต่างเกิดขึ้นร่วมกันโดยอาศัยกันเกิดขึ้น ไม่ใช่ต…
บทที่ 10 นี้สำรวจหลักธรรมปฏิจจสมุปบาท ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของวิปัสสนาภูมิ โดยอธิบายเกี่ยวกับการเกิดขึ้นร่วมกันของธรรมชาติทั้ง 12 ประการที่สัมพันธ์กัน โดยเน้นถึงการที่อวิชชาเป็นปัจจัยเริ่มต้นของกระบวนการด
ความไม่เที่ยงของวิญญาณในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
429
ความไม่เที่ยงของวิญญาณในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…ดียวกัน และแม้ ถึงในเวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ (ก็อย่างในรูปขันธ์) เป็น แต่ชักเอาอาหารออก ใส่ผัสสะเข้าแทนอย่างนี้ว่า เพราะผัสสะเกิด.... เพราะผัสสะดับ.... ดังนี้ ในวิญญาณขันธ์ใส่นามรูปเข้าแทนว่า เพรา…
…ารณาในลักษณะนี้ เช่น โอภาสและปีติที่เกิดขึ้นจากการระลึกถึงจิตสัมปยุตด้วยวิปัสสนา โดยมีการใช้อาหารและผัสสะในกระบวนการเกิดดับนี้
อาหารเรปฏิกูลสัญญาและอานิสงส์
116
อาหารเรปฏิกูลสัญญาและอานิสงส์
…ว ได้แก่ อาหารที่เราบริโภคทุกมื้อทุกวันนั้นเอง เป็นปัจจัยหล่อเลี้ยงร่างกายไว้ 2. ผัสสาหาร อาหาร คือ ผัสสะหรือสัมผัสต่าง ๆ ที่กระทบอายตนะ 6 เป็นปัจจัย หล่อเลี้ยงนาม คือ ทำให้เกิดสุขเวทนา ทุกขเวทนา หรืออุเบก…
อาหารเรปฏิกูลสัญญาเป็นกัมมัฏฐานที่มีความละเอียดลึกซึ้ง ที่ต้องใช้ปัญญาในการพิจารณา โดยพระพุทธเจ้าทรงสอนว่าอาหารมี 4 ประเภท ได้แก่ กวฬิงการาหาร, ผัสสาหาร, มโนสัญเจตนาหาร, และวิญญาณาหาร ซึ่งแต่ละประเภทม
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
103
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ี้แล ฯ [อธิบายเจตสิกสัมประโยคกับจิต] บัดนี้ เพื่อจะแสดงสัมประโยคด้วยอำนาจการกำหนดจิตว่า บรรดา ธรรมมีผัสสะเป็นต้น ธรรมนี้มีได้ในจิตเท่านี้ดวง อย่างนี้ก่อนแล้ว จึง แสดงการสงเคราะห์ด้วยอำนาจการกำหนดเจตสิกราสี…
…ักษณะต่างๆ ของเจตสิกที่มีอยู่ในจิต. นอกจากนี้ยังมีการอภิปรายถึงความสัมพันธ์และการจัดการกับธรรมซึ่งมีผัสสะและความว่าด้วยการกำหนดจิตให้เข้าใจอย่างชัดเจนและลึกซึ้ง. การใช้อำนาจของการคำนวณในธรรมและการอธิบายจิต…
สวดมนต์ ฉบับวัดพระธรรมกาย
88
สวดมนต์ ฉบับวัดพระธรรมกาย
…พพินทะติ รูเปสุปิ นิพพินทะติ จักขุวิญญาเณปิ นิพพินทะติ จักขุสัมผัสเสปิ นิพพินทะติ ยัมปิทั้ง จักขุสัมผัสสะปัจจะยา อุปปัชชะติ เวทะยิตัง สุขัง วา ทุกขัง วา อะทุกขะมะสุขัง วา ตัส์มิ่งปิ นิพพินทะติ ฯ โสตัส์มิ่ง…
บทสวดนี้สอนถึงการพัฒนาจิตใจและการปล่อยวางจากรูปร่าง และประสบการณ์ที่นำมาซึ่งความสุข และความทุกข์ ผ่านการทำความเข้าใจในที่มาของประสบการณ์นั้นๆ และการปล่อยวางต่อสิ่งที่เกิดขึ้นในจิตใจ วัดพระธรรมกายเชิญช
การพิจารณาทุกข์ในคัมภีร์พุทธศึกษา
31
การพิจารณาทุกข์ในคัมภีร์พุทธศึกษา
…านมหาวัชระ ได้อธิบายเกี่ยวกับ ทุกข์แต่ร (dukhendriya) ว่าเป็นการรับเวทนาจากทุกข์ของร่างกายที่เกิดจากผัสสะ แต่ไม่พบการจำแนกประเภทของ ทุกข์ว่า เป็นทุกข์ที่เกิดขึ้นทางตรงและทุกข์ที่เกิดขึ้นทางอ้อม [ยังมีต่อ …
เนื้อหาหมายถึงการศึกษาประเภทของทุกข์ซึ่งแบ่งออกเป็นอินทรีย์พักทุกข์และอินทรีย์พัก-ทุกข์ ตามคัมภีร์พุทธและความหมายที่สำคัญในแง่การเข้าใจความทุกข์ที่เกี่ยวข้องกับอินทรีย์ การรำลึกถึงการประพฤติพรหมจรรย์ใ
อานิสงส์ของการทำจิตผ่องใส
121
อานิสงส์ของการทำจิตผ่องใส
…ะนาง มันเห็นพระนางน้อมลงเช่นนั้น จึงเริ่มจะทําสันถวะกับพระนาง พระนางทรงประทับยืนอยู่ด้วย ความยินดีในผัสสะของสุนัข โดยชะล่าใจว่าคงไม่มีใครมองเห็น การกระทำของตัวเอง ในขณะนั้นเอง พระเจ้าปเสนทิโกศลทรง ทอดพระเน…
เนื้อหานี้พูดถึงอานิสงส์ของการทำจิตให้ผ่องใส รวมถึงเหตุการณ์ของพระนางมัลลิกาเทวี ที่ต้องเผชิญกับการกล่าวเท็จและผลกระทบที่เกิดขึ้น ตามที่มีการเล่าถึงในโบราณราชประวัติ โดยมีข้อคิดเกี่ยวกับการทำดีและผลที