วิถีธรรมรวมแปลก ตอน ๑ - ปฏิสมุทธรรม : หน้า 223/405

ประโยค - วิถีธรรมรวมแปลก ตอน ๑ - หน้าที่ 222 ธรรมะนะ โสภะ ปริทิวา ทุกขะ โทมนัส อุปายาส มีเพราะปัจจัยอัน ชาติ ความเกิดขึ้นแห่งกองทุกข์ทั้งมวลนั้น ย่อมมีดังนี้ ดูกรภิกษุทั้งหลาย นี้เรียกว่า "ปฏิจสมุท" ส่วนธรรมทั้งหลายมีธรรมนะเป็นต้น พึงทราบว่าชื่อ ปฏิ- สมุขธรรม จริงอยู่ที่นี้พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ตรัสไว้ว่า "อุกริกูษุ ทั้งหลาย ก็บปฏิสมุทธรรมทั้งหลายเป็นอย่างไร ดูกรภิกษุทั้งหลาย ธรรมะนะ เป็นธรรมไม่เที่ยง เป็นธรรมที่บังจิจปรุงแต่งขึ้น เป็น ปฏิสมุทขึ้น (อาศัยปัจจัยเกิดขึ้น) เป็นธรรมมีความสิ้นไปเป็นธรรมคา มีความเสื่อมไปเป็นธรรมคา มีความคลายไปเป็นธรรมดา มีความดับ ไปเป็นธรรมดา ดูกรภิกษุทั้งหลาย ชาติ-----พฺ--อุปาทาน-----ดินหา----- เวทนา-----ผัสสะ-----สหายตน-----นามรูป-----วิญญาณ-----สังขาร-----อวิชชา เป็นธรรมไม่เที่ยง เป็นธรรมที่บังจิจปรุงแต่งขึ้น เป็นปฏิสมุทขึ้น (อาศัยปัจจัยเกิดขึ้น) เป็นธรรมมีความสิ้นไปเป็นธรรมดา มีความเสื่อม ไปเป็นธรรมดา มีความคลายไปเป็นธรรมดา มีความดับไปเป็นธรรมดา ดูกรภิกษุทั้งหลาย ธรรมเหล่านี้เรียกว่า ปฏิสมุทธรรม" ดังนี้ ๑. ส. นิทาน. ๑/๑ ๒. ส. นิทาน. ๑/๑/๑