พรรณนา : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 3 / 7

…่แท้จริง คือ ทําอาสวกิเลสให้หมดสิ้น เพื่อจะได้หลุดพ้นจากทุกข์ทั้งปวง หากจะถามว่า บวชแล้วได้อะไรบ้าง พรรณนากันในระยะเวลาสั้นๆ คงไม่หมด พระโพธิสัตว์ได้สละทรัพย์สมบัติมากมาย ออกบวช มานับภพนับชาติไม่ถ้วน เพราะท…

บทความนี้กล่าวถึงเป้าหมายและคุณค่าของการบวช ไม่เพียงแต่ช่วยให้หลุดพ้นจากทุกข์ แต่ยังพัฒนาคุณภาพชีวิตทั้งทางกาย วาจา และใจ การบวชทำให้ผู้ปฏิบัติได้เข้าถึงครูบาอาจารย์ที่ดี คือนำพาไปสู่การสั่งสมบุญและกา

…นเทวโลกชั้นใดชั้นหนึ่งใน 5 ชั้น เพราะพระพุทธเจ้า มีคุณไม่มีประมาณ พุทธคุณของพระองค์มากมายเกินกว่าจะ พรรณนาได้หมด ท่านเป็นสัตว์เดียรัจฉานในกำเนิดชั้นต่ำา ถ้าไม่

ในบทนี้พระเถระได้สอนผู้ที่มีความโกรธและทอดทิ้งความเห็นผิด เพื่อระลึกถึงความดีและคุณของพระพุทธเจ้าและศาสนาพุทธ โดยเน้นถึงอานิสงส์ของการบูชาพระองค์ ซึ่งผู้ที่มีความเลื่อมใสจะได้ผลดีในชาติต่อไป นอกจากนี้

…ท่านด้วยแก้วมณี ท่านปุโรหิตเป็นบุคคลผู้ควรบูชา แม้แต่ท้าวสักกเทวราชก็ยังบูชาธรรมท่านด้วย” พญานาคราช พรรณนาคุณของพระโพธิสัตว์ว่า “ท่านกล่าวธรรมกถาได้ ไพเราะราวกับกาลเป็นที่อุบัติขึ้นของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พร…

ในยุคที่พระโพธิสัตว์ยังทรงบำเพ็ญบารมี ท่านเป็นปุโรหิตผู้ทรงธรรม มีปัญญาในการกล่าวธรรมและแก้ไขปัญหาธรรม ที่ท่านได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้มีเกียรติในชมพูทวีป พญานาคราชสนทนาธรรมกับท่านและเกิดความเลื่อมใส

…่ต้องส่งราชรถ ลงมารับไปสวรรค์ด้วยกายเนื้อทีเดียว *ตอนที่แล้ว หลวงพ่อได้กล่าวถึงท้าวสักกเทวราชที่ทรง พรรณนาถึงการประพฤติพรหมจรรย์ ซึ่งมีตั้งแต่รักษาศีลและ เจริญสมาธิภาวนาว่า เป็นคุณที่ประเสริฐกว่าการบริจาคทา…

ในบทนี้กล่าวถึงพระเจ้าเนมิราชที่รักษาศีลและเจริญสมาธิภาวนา ซึ่งการทำทั้งสองอย่างนี้ถือเป็นคุณที่ประเสริฐ เทวดาต่างๆ ติดตามเสียงของท่านและอยากพบตัวจริง พร้อมส่งราชรถมารับไปสวรรค์ ความดีความประพฤติของท่

…้ฟังพระธรรมเทศนาของพระศาสดา ซึ่งในวันนั้น พระองค์ทรงแสดงธรรมเกี่ยวกับอานิสงส์ของการให้ทาน รักษา ศีล พรรณนาถึงสวรรค์ โทษของกามและอานิสงส์ของเนกขัมมะ กุลบุตรนั้นได้พิจารณาเนื้อความแห่งธรรม ฉุกคิดขึ้นมาว่า การ…

เรื่องราวของกุลบุตรผู้มียากจน แต่มีศรัทธาได้ฟังพระธรรมเทศนาที่ส่งผลให้เขาตัดสินใจถวายผ้าครึ่งท่อนแด่พระองค์ ความตั้งใจนี้สร้างมหาปีติในชีวิตและทำให้เกิดบุญ ส่งให้เขาไปเกิดในสวรรค์และมีชีวิตที่ดีขึ้นใน

…มัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 11 โดยย่อ ไม่ทิ้งบทที่ลี้ลับในปกรณ์นี้ พร้อมทั้ง อรรถาธิบายให้แจ่มแจ้ง ฯ พรรณนาความปริเฉทที่ ๑ อธิบายปณามคาถา ท่านอาจารย์ (อนุรุทธ) นี้ เมื่อจะเริ่มปกรณ์นี้ อันประกอบ ด้วยนัยอันวิ…

บทนี้กล่าวถึงการเริ่มต้นของปกรณ์อภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยท่านอาจารย์อนุรุทธเน้นการนอบน้อมต่อพระรัตนตรัยและการแสดงความหมายผ่านข้อต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับพระอภิธรรมเพื่อให้เข้าใจในสภาพของอรรถที่มีอยู่ในพระอ

…้ อกุศลจิต ๑๒ กุศลจิต ๘ รวมทั้งกุศลจิตและ อกุศลจิตเป็น ๒๐ อเหตุกะ ๓ สเหตุกะ 4 รวมเป็นกิริยาจิต ๑๑ ฯ พรรณนากามาวจรจิต จบฯ [รูปาวจรวรรณนา] บัดนี้ ถึงลำดับนิเทศรูปาวจรจิต ซึ่งท่านยกขึ้นแสดงไว้ในลำดับ แห่งกามาว…

เนื้อหานี้อธิบายถึงจิตในกามภพและประเภทต่างๆ ของจิต โดยแบ่งเป็นจำนวน ๕๔ รวมทั้งอธิบายถึงธรรมที่เกี่ยวข้องกับอกุศลวิบากและกุศลวิบาก เช่น อกุศลจิตและกุศลจิต พร้อมรายละเอียดของปฐมฌานกุศลจิตที่ประกอบด้วยธร

ไม่แปลกกัน ฯ ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 56 พรรณนารูปาวจรจิต จบ [อรูปาวจรวรรณนา] บัดนี้ ท่านอาจารย์เมื่อจะแสดงจำแนกอรูปาวจรจิตเป็น ๔ อย่าง โดยความต่าง…

เนื้อหาตรงนี้กล่าวถึงการจำแนกอรูปาวจรจิตเป็นสี่ประการโดยอิงจากอารมณ์ มีการอธิบายแนวคิดเกี่ยวกับอากาสานญฺจาตน์ ที่ถือว่ามีความไม่สุดทาง เหนือกว่าสิ่งที่มองเห็นและเป็นที่เกิดแห่งฌาน ระบุถึงความสำคัญของอ

… โดยก้าวล่วง อารมณ์ นักปราชญ์ทั้งหลาย ไม่ประสงค์ เอาการก้าวล่วงองค์แห่งอรูปสมาบัติทั้ง ๔ เหล่านี้ ฯ พรรณนาอรูปาวจรจิต จบ ฯ [โลกกุตตรกุศลจิต] บัดนี้ เพื่อจะแสดงจำแนกโลกุตตรกุศลจิตออกเป็น ๔ ประการ เพราะประกอบ…

บทนี้นำเสนอการก้าวล่วงอารมณ์ในอภิธัมมะที่เกี่ยวข้องกับโคจร ๔ ประการซึ่งรวมถึงอากาศและวิญญาณ โดยให้ความสำคัญกับการเข้าใจในหัวข้อของอรูปาวจรจิตและโลกุตตรกุศลจิต เช่น สมาบัติและการประกอบด้วยมรรค ๔ และผล

…ศลและวิบากเหล่านั้นนั่นแล โดยความเป็นองค์แห่งการ นับจิต ๑๒๑ จึงได้กล่าวคำมีอาทิว่า สตฺตติส ดังนี้ ฯ พรรณนาความปริเฉทที่ ๑ แห่งอภิธัมมัตถสังคหฎีกา ชื่อว่าอภิธัมมัตถวิภาวินี จบด้วยประการฉะนี้ ฯ

เนื้อหานี้พูดถึงอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา โดยมีการอธิบายเกี่ยวกับการแบ่งประเภทของฌานและความสำคัญของอำนาจแห่งฌานในการคำนวณกุศลและวิบาก พร้อมทั้งการนำเสนอข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับรูปาวจร

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 81 พรรณนาความปริเฉทที่ ๒ [ข้อความเบื้องต้น] ท่านพระอนุรุทธาจารย์ ครั้นจำแนกจิตโดยประเภทแห่งภูมิ ชาติ สัมประโย…

เนื้อหาในหน้าที่ 81 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา พรรณนาถึงการจำแนกจิตตามประเภทต่าง ๆ รวมถึงการอธิบายลักษณะของเจตสิก โดยเริ่มตั้งแต่ลักษณะของเจตสิกที่มีความ…

…ย่างหนึ่ง ๆ มีถึง ๘๕ เพราะเกิด ขึ้นในจิต ๔๕, ในบรรดาปกิณณกเจตสิก วิตกมี ๕๕ อย่าง เพราะเกิดใน จิต ๕๕ พรรณนาความปริเฉทที่ ๒ แห่งอภิธัมมัตถสังหฎีกา ชื่ออภิธัม มัตถวิภาวินี จบด้วยประการฉะนี้แล ฯ

เนื้อหานี้เกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา เน้นการประมวลธรรมและการรวมกลุ่มประเภทต่างๆ ของจิตตามอภิธรรม ที่กล่าวถึงการแสดงความแตกต่างของจิตในบริบทต่างๆ โดยแบ่งอย่างชัดเจนตามคุณลักษ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 118 อภิธัมมัตถสังคหฎีกาแปล พรรณนาความปริเฉทที่ ๓ [ข้อความเบื้องต้น] บัดนี้ ท่านอาจารย์เพื่อแสดงการสงเคราะห์จิตและสิกตามที่ กล่าวแล้ว …

เนื้อหานี้กล่าวถึงการจำแนกธรรมในอภิธัมมัตถสังคหะ โดยเฉพาะการวิเคราะห์จิตและสิกตามที่ประสบการณ์ต่าง ๆ สื่อถึง เป็นการชี้ให้เห็นการประสานกันของจิตและเจตสิกที่มีความหลากหลาย โดยการวิเคราะห์ตามเวทนา เหตุ

…ดถือแล้ว เป็นปัจจุบันและอดีต ที่สมมติว่า เป็นกรรม กรรมนิมิต และคตินิมิต โดยสมควรแก่กำเนิด ย่อมมีดัง พรรณนามาฉะนี้ ฯ ฯ แต่ในมหัคคตปฏิสนธิจิตเป็นต้น ธรรมารมณ์อย่าง เดียวอันมโนทวารยึดถือแล้ว เป็นบัญญัติที่สมมต…

บทความนี้สำรวจเนื้อหาเกี่ยวกับมโนทวารและอารมณ์จิตในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยอธิบายความหมายของกรรมนิมิตและปฏิสนธิจิต, รวมถึงความเข้าใจเกี่ยวกับกรรมของสัตว์ในอดีตและการสร้างอารมณ์จากกรรมในอนาคต โดยนำเสนอม

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 140 พรรณนาความปริเฉทที่ ๓ แห่งอภิธัมมัตถสังคหฎีกา က ชื่ออภิธัมมัตถวิภาวินี จบด้วยประการฉะนี้ ฯ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 150 อภิธัมมัตถสังหคหฎีกาแปล พรรณนาความปริเฉทที่ ๔ [ข้อความเบื้องต้น] ประกอบความว่า ข้าพเจ้าครั้นได้กระทำการสงเคราะห์ประเภท แห่งจิตตุปบ…

บทความนี้กล่าวถึงการสงเคราะห์จิตตุปบาทผ่านการตีความอภิธัมมัตถสังคหะ โดยแบ่งแยกเป็นภูมิและบุคคลเพื่อแสดงการเปลี่ยนแปลงและความสัมพันธ์ระหว่างจิต โดยอ้างอิงจากการแสดงปวัติสังคหะ และครอบคลุมการศึกษาที่รู้

…งกล่าวคำว่า อปุปนาวสาเน ดังนี้ไว้อีก ฯ ได้ยินว่า พวกนิกายันตริกะ (พวกภิกษุนิกายอื่นจากพวก มหาวิหาร) พรรณนาความเป็นไปแม้แห่งกามาวจรชวนะ ๒-๓ ครั้ง เพื่อความเต็มแห่งชวนะที่ ๒ ต่อจากอัปปนาที่เกิดคราวแรก ในบรรดา…

ในเนื้อหานี้ได้พูดถึงการวิเคราะห์อภิธัมมัตถที่เกี่ยวข้องกับชวนะในระดับต่างๆ โดยเฉพาะการชวนะที่ประกอบด้วยญาณทั้ง 4 ซึ่งเกี่ยวข้องกับมายาและความจริงทางศาสนา นอกจากนี้ยังมีการเปรียบเทียบระหว่างนิกายต่างๆ

… ด้วยอำนาจความยินดีในภพ ตลอดจุติจิตเป็นที่สุด หรือ ตลอดที่สุดภวังคจิต ที่เป็นไปก่อนแต่จุติจิตนั้น ๆ พรรณนาความปริเฉทที่ ๔ แห่งฎีกาอภิธัมมัตถสังคหะ ชื่ออภิธัมมัตถวิภาวินี จบด้วยประการฉะนี้ ฯ ન

ในบทนี้อธิบายถึงการเกิดขึ้นของวิญญาณในทวารต่าง ๆ และการจำแนกจิตตามภูมิความเป็นไปของมัน รวมถึงการดำเนินไปของจิตในแต่ละภพที่ไม่มีการหยุดพัก ซึ่งอาจารย์ได้ชี้ให้เห็นถึงการทำงานของจิตที่อยู่ใกล้เคียงกับคว

se ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 201 พรรณนาความปริเฉทที่ ๕ [ข้อความเบื้องต้น] ก็พระอาจารย์ครั้นแสดงวิถีสังคหะ (คือการสงเคราะห์วิถีจิต) ด้วยคำมี…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหะและวิถีของการสงเคราะห์จิตที่พระอาจารย์ได้กล่าวถึง โดยเริ่มจากการแสดงวิถีจิตฺตวเสเนว และปวัติสังคหะในสองกาล ได้แก่ กาลแห่งปฏิสนธิและจุติจิต รวมถึงการอธิบายคำว่าอบายและสุ

… คือความเยื่อใยได้เด็ดขาด้วยดี จักถึง คือจักบรรลุธรรมอันสงบ คือนิพพานธาตุ อันหาอุปธิเหลือเศษ มิได้ฯ พรรณนาความปริเฉทที่ ๕ แห่งอภิธัมมัตถสังคหฎีกา ชื่ออภิธัมมัตถวิภาวินี จบด้วยประการฉะนี้ ฯ

บทความนี้สำรวจการศึกษาปฏิสนธิจิตตามคำสอนในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยมีการวิเคราะห์ถึงความไม่ยั่งยืนของจิตและความสำคัญในการเข้าถึงพระนิพพานผ่านญาณที่สัมปยุตด้วยมรรคและผล เนื้อหานี้ช่วยทำให้เข้าใจลึกซึ้งถึ