พรรณนา : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 4 / 7

…ษฐานว่า ในคัมภีร์ยมกปกรณ์ พระผู้มีพระภาคตรัสถึงฆานะและชิวหา เป็นอายตนะที่มีปกติไปด้วยกัน ดังนี้แล้ว พรรณนาถึงความไม่มีแห่งสัตว์แม้ที่ไม่มีฆานะเท่านั้น เพราะ สัตว์ที่ไม่มีชิวหาไม่มีเลย ฯ แม้ในยมกปกรณ์นั้นพระ…

เนื้อหานี้เน้นการอธิบายเกี่ยวกับอายตนะของอุปปาติกสัตว์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยกล่าวถึงความสำคัญของสังเสทชสัตว์ที่ไม่มีฆานะ และรายงานข้อคิดเห็นจากอรรถกถาจารย์ที่อธิบายการจัดหมวดหมู่ของสัตว์นี้ อธิบายถ

…อิติ จิตต์ เป็นต้น เป็นคำกล่าวย้ำ ปรมัตถธรรมทั้ง 4 มีจิตเป็นต้น ที่ได้จำแนกไว้แล้วโดยปริเฉททั้ง ๖ ฯ พรรณนาความปริเฉทที่ ๖ แห่งฎีกาอภิธัมมัตถสังคหะ ชื่อว่าอภิธัมมัตถวิภาวินี จบด้วยประการฉะนี้ ฯ ๆ

…ารเข้าใจปรมัตถธรรมทั้ง 4 เสนอมุมมองเกี่ยวกับการจำแนกและอรรถของคำที่จำเป็นในการศึกษาธรรมะ โดยเฉพาะการพรรณนาความปริเฉทที่ ๖ ของฎีกาอภิธัมมัตถสังคหะ ท่านคล้องไปกับองค์ความรู้ที่ถูกแบ่งแยกออกเป็นส่วนต่างๆ เพื่อ…

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 317 พรรณนาความปริเฉทที่ ๒ [ข้อความเบื้องต้น] ประกอบความว่า วัตถุธรรม คือสภาวธรรม มี ๗๒ ประเภท พร้อมทั้งลักษณะ …

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหะชี้ให้เห็นถึงการจัดกลุ่มวัตถุธรรมที่มีลักษณะต่างๆ โดยแบ่งแยกตามอำนาจและคุณภาพของธรรม มีการสงเคราะห์ธรรมที่เป็นอกุศล, กุศล, และโพธิปักขิยธรรม โดยใช้คลังความหมายที่อธิบาย

…สัจ และของนิวัติเหตุ ได้แก่มรรคสัจ) มิใช่โดยประการอื่น เพราะฉะนั้น สัตว์ทั้งหลายจึงเข้าใจสัจจะได้ ฯ พรรณนาความปริเฉทที่ ๒ แห่งอภิธัมมัตถสังคหฎีกา ชื่อว่าอภิธัมมัตถวิภาวินี จบด้วยประการฉะนี้ ฯ ๑. แต่นัยมณิสา…

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับอำนาจแห่งความชอบในคำย่อและการเข้าใจขันธ์จากมุมมองของบัณฑิต. สัตว์ที่งมงายในนามและรูปสามารถรู้จักขันธ์และธาตุได้จากการแจกนามและรูปตามหลักอภิธัมมะแปล. บรรยายถึงความสัมพันธ์ระหว่า

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 356 อภิธัมมัตถสังคหฎีกาแปล พรรณนาความปริเฉทที่ 4 [ข้อความเบื้องต้น] บัดนี้ พระอนุรุทธาจารย์ ได้เริ่มคำเป็นต้นว่า เยส์ ดังนี้ เพื่อ จะ…

บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์ปัจจัยแห่งธรรมที่มีผลกระทบต่อการเกิดขึ้นของนามธรรมและรูปธรรม โดยการอธิบายถึงปัจจัยหลายอย่างที่เป็นอุปการะต่อความเกิดและการตั้งอยู่ของธรรม รวมถึงการอธิบายถึงความเชื่อมโยงขอ

…ามรู้นามบัญญัติในลำดับแห่งชวนวิถี อันมีเสียงที่เป็นอดีตเป็นอารมณ์ ซึ่งเป็นลำดับแห่งโสตวิญญาณวิถี ดังพรรณนามาฉะนี้ ต่อจากนั้น เป็น ท่านอาจารย์ทั้งหลายกล่าวไว้ดังนี้ ฯ ารรู้เนื้อความ พรรณนาความปริเฉทที่ ๘ แห่…

บทความนี้สำรวจลำดับแห่งโสตวิญญาณวิถี โดยกล่าวถึงกระบวนการที่บุคคลได้ยินเสียงและการรับรู้ที่เกิดขึ้น ซึ่งเชื่อมโยงกับอารมณ์ในปัจจุบันและอดีต สารบัญเกี่ยวกับโสตวิญญาณวิถีแสดงให้เห็นถึงการรับรู้เสียงและก

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 407 พรรณนาความปริเฉทที่ ๕ [ข้อความเบื้องต้น] ประกอบความว่า เบื้องหน้าแต่นี้ คือแต่การแสดงไขปัจจัยไป ข้าพเจ้า (…

เนื้อหาเกี่ยวกับการแสดงและคำอธิบายกรรมฐานและวิธีการปฏิบัติในการภาวนา โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อเข้าใจลักษณะต่างๆ ของจริตและการวิเคราะห์ทางธรรม ที่เป็นพื้นฐานสำคัญในการพัฒนาภาวนา ทั้งสมถะและวิปัสสนา และยังไ

…ปฏิบัติคือสมถะและ วิปัสสนา อันต่างด้วยความสุขมีความสุขประกอบด้วยฌานและความสุข ประกอบด้วยผลเป็นต้น ฯ พรรณนาความปริเฉทที่ ๕ แห่งฎีกาอภิธัมมัตถสังคหะ ชื่ออภิธัมมัตถวิภาวินี จบด้วยประการฉะนี้ ฯ

…ิปัสสนา ซึ่งต่างกันตามประเภทของความสุขที่เกิดจากฌานและผลลัพธ์ที่ได้จากการปฏิบัติ และบทนี้จบลงด้วยการพรรณนาเกี่ยวกับความปริเฉทที่ 5 ของฎีกาอภิธัมมัตถสังคหะ ซึ่งเป็นการสรุปการศึกษาที่สำคัญในทางพระพุทธศาสนา เพ…

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 439 พรรณนาความคาถาท้ายปกรณ์ - ประกอบความว่า ปกรณ์ที่อันอุบาสกชื่อว่านัมพะ คือผู้มีนาม ว่านัมพะ ผู้มีการเกิดคือ…

บทความนี้พูดถึงผู้ที่มีชื่อว่านัมพะในพระอภิธัมมัตถสังคหะ โดยเน้นความสำคัญของศีลและคุณธรรมในการดำเนินชีวิต รวมถึงการเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่แก่ผู้อื่น ผ่านการศึกษาพระธรรมและวิถีชีวิตที่ดีในตระกูลที่มีเกียรติ

…ติครองรัชสีมาณาจักร ทรงพระคุณปรีชาสามารถในราชกิจทั้งปวง วันหนึ่งท้าวเธอ ได้ทรงสดับคำโศลกที่มีผู้ขับ พรรณนาคุณแห่งการศึกษาโดยอเนกนัย ทรงสลดพระราชหฤทัย ทรง เพราะเหตุพระราชบุตรทั้งหลายไม่นำพาในการศึกษา มัวแต่ป…

ในบทความนี้กล่าวถึงบทบาทของการศึกษาในสมัยโบราณ โดยเฉพาะการศึกษาของพระราชบุตร ซึ่งพระเจ้าสุทัสนราชได้ทรงเห็นคุณค่าแห่งการศึกษาและเลือกหาผู้มีความสามารถในการสอนให้กับพระราชบุตร เพื่อให้เกิดปรีชาสามารถแล

…มื่ออายุครบกำหนด กิจการที่ปรากฏพระมหากรุณาก็ยังมีอีกหลาย สถาน เป็นต้นว่า ตั้งโรงพยาบาลและจัดอารักขา พรรณนาในที่นี้พอเป็นเลา พระราชจริยานี้นับเข้า ในพระคุณ คือ การุญญภาพมงคลวิเสสที่ 1 ๒. พระราชจริยารัฏฐาภิบา…

บทความนี้นำเสนอพระมหากรุณาของสมเด็จพระมหาสมณเจ้าในการดูแลประชาราษฎร์และการพัฒนาพระพุทธศาสนา ตลอดจนกิจกรรมต่างๆ ที่ทรงดำเนินการเพื่อยกระดับสังคม อาทิ การเลิกทาสและการสร้างสถานที่ทางการแพทย์ นอกจากนี้ยั

…ชิรญาณวโรรส) ๕๕ ขัณฑสีมา, การในขวบหลังตั้งแต่ กันยายน ศก ๑๒๓ ถึงเดือนสิงหาคม ศก ๑๒๔ นี้ที่ควรยกขึ้น พรรณนา. ฝ่ายพระราชอาณาจักร นอกจากยักย้ายขยายการที่ได้จัดไว้ก่อนแล้วให้กว้างขวางในทาง พระเมตตา ได้ทรงตั้งพร…

บทความนี้พรรณนาเกี่ยวกับการพัฒนาและการปฏิรูปในพระราชอาณาจักรไทยในสมัยสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส โดยเน…

…ุภาพ เป็นอุบาย บำรุงรัฐมณฑล, ในขวบหลัง ตั้งแต่ กันยายน ศก ๑๒๖ ถึง สิงหาคม ศก ๑๒๗ นี้ข้อที่ควรยกขึ้น พรรณนาคือในฝ่ายพุทธจักร ทรงปฏิสังขรณ์วัดราชาธิวาส อันปรักชำรุดมาโดยลำดับกาล และ วัดราชาธิวาสนั้น เป็นพระอา…

บทความนี้สรุปเกี่ยวกับพระราชกรณียกิจที่ทรงจัดขึ้นด้วยพระเดชานุภาพโดยสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ซึ่งรวมถึงการปฏิสังขรณ์วัดราชาธิวาสและการตั้งกฎหมายด้านการบริหารประเทศ สร้างความเจริญให้กับ

…าพได้รับพระราชทานไว้แล้ว ในวันเช่นนี้ อาตมภาพได้เคยยกพระคุณพิเศษในสมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภารเจ้าขึ้น พรรณนาตั้งเป็นสัตยาธิษฐาน ถวายพระพรศุภมงคลแด่สมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภารเจ้าและ สมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภารเจ้…

ในศกที่ ๑๒๘ ของรัตนโกสินทร์ วันขึ้นเทศนาในวัดบวรนิเวศวิหาร สมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรสถวายพระพรแด่สมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภาร พร้อมทั้งได้รับพระราชทานไทยธรรมที่เคยบริจาคในการฉลองพระชนมพรรษาอ

…องพระราชอาณาจักร ซึ่งได้ทรงบำเพ็ญมาเป็นนิตย์มาจัดว่า รัฏฐาภิบาลโนบาย, ราชธรรมข้อนี้มีมากหลายพ้นจะพึงพรรณนา จักรับพระราชทานชักมาแสดง พอเป็นตัวอย่าง เฉพาะที่ทรงในระหว่าง กันยายน ศกหลัง มาถึง สิงหาคม ศก (๑๒๙) …

สมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรสทรงมีวิจารณญาณในการเลือกสรรบุคคลเข้ารับราชการเพื่อพัฒนาหมายถึงการสร้างคนที่มีความสามารถ ทั้งนี้ยังคงเน้นการบำรุงรักษาศาสนาและพัฒนาสรรค์สร้างต่าง ๆ เช่น การปฏิสัง

…ลิศล้ำนักหนา ปรากฏแก่สายตา แก่จิตใจพสกนิกรไพร่ฟ้าข้าแผ่นดินทั้งปวง ยิ่งวันพระขันธรรมยิ่งใหญ่หลวงพ้น พรรณนาวิกฆตการณ์บ้านเมืองที่พากันวิตกกังวลไปทุกหนทุกแห่ง จนปรากฏเป็นความชุลมุน วุ่นวาย หวาดกลัวไม่กล้าเผชิ…

บทความนี้กล่าวถึงพระราชปณิธานของสมเด็จพระญาณสังวรและการปฏิบัติตามคำสอนทางพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะคุณสมบัติของขันติและโสรัจจะ ที่เป็นหลักสำคัญต่อการดำรงอยู่ของพสกนิกรในช่วงวิกฤตการณ์ต่าง ๆ ทั้งยังชี้ให้เห

…ทั้งหลาย จงทรง ปกคองประชาชนโดยธรรมทุกเมื่อ ฉันนั้นเถิด ดังนี้ พระราชกรณียกิจส่วนรัฏฐาภิบาลโนบาย ที่ พรรณนายรรยายมาพอเป็นนิทัสสนัยนี้ จัดเป็นมงคลวิเศษที่ครบ ๓ พระราชจรรยาส่วนอัตตสมบัตแลปรหิตปฏิบัติ อันเป็นที…

ในเรื่องนี้ได้มีการอภิปรายเกี่ยวกับบทบาทของพระราชาในการปกครองประชาชนอย่างมีธรรม เพื่อหลีกเลี่ยงความไม่สงบทั้งภายในและภายนอก โดยเปรียบเทียบพระราชาเสมือนมารดาและบิดาที่ดูแลบุตร พร้อมด้วยตัวอย่างการใช้ยุ

…], กรุ ธาตุ ในความทำ, เป็น กัตตุรูป กรณสาธนะ สวณฺณียติ เอตายา - ติ สวณฺณนา, [เนื้อความ] อันท่าน ย่อมพรรณนาพร้อม ด้วยวาจานั่น, เหตุนั้น (วาจานั่น] ชื่อว่าเป็น เครื่องอันท่านพรรณนาพร้อม [แห่งเนื้อความ]. ส์ เป…

…ตก์และอาขยาต โดยเฉพาะในเรื่องของการกำหนดความหมายและการประยุกต์ใช้ในบริบทต่างๆ เช่น การทำ กรรม และการพรรณนา ที่อิงจากธาตุ หรือประเภทต่างๆ ของคำและความหมายที่เกี่ยวข้อง เช่น กัตตุรูป และกัมมรูป เป็นต้น นอกจาก…

… ตอน ๑ - หน้าที่ 1 ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคเจ้า ผู้เป็นพระอรหันต์ ตรัสรู้เอง โดยชอบ พระองค์นั้น [ พรรณนาความแห่งปัญหาพยากรณ์ "ภิกษุผู้เป็นคนฉลาด มีความเพียร มีปัญญาบริหาร ตน ตั้งอยู่ในศีลแล้ว อบรมจิตและปั…

…การแปลและอธิบายวิสุทธิมรรค ภาค ๑ ตอน ๑ ที่เริ่มต้นด้วยการให้นอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคเจ้า พร้อมกับการพรรณนาถึงปัญหาที่เกิดขึ้นในธรรมชาติ และการตอบปัญหาของพระพุทธองค์เกี่ยวกับการถางชัฏที่เป็นอุปสรรคในการฝึกจิ…

…ตอน ๑ - หน้าที่ 16 ศัพท์ทั้งหลาย เห็นชอบด้วยอรรถ ๒ อย่างนี้เท่านั้น ในศีลศัพท์นี้ ส่วนอาจารย์อื่น ๆ พรรณนาอรรถในศีลศัพท์นี้ไว้ โดยนัย (ต่าง ๆ) เช่นว่า ศีลศัพท์มีอรรถว่าสระ มีอรรถว่าสีสะ มีอรรถว่าสีตละ (เย็น…

เนื้อหาอธิบายเกี่ยวกับศีลศัพท์ ซึ่งมีอรรถและลักษณะหลากหลาย อาทิ สีลนะ ความเป็นมูลราก และปัจจุปัฏฐาน ศีลมีความสำคัญเหมือนหัวของร่างกาย หากศีลแตกหรือทำลาย ร่างกายของคุณธรรมก็จะสูญเสียเช่นกัน นอกจากนี้ยั