พระสัมมาสัมพุทธเจ้า : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 80 / 170

…า) เพราะเหตุนี้จึงทรงปรากฏพระนามว่า “พระอรหันต์” นัยที่ 2 ทรงหักกำจักร “กำจักร” หมายถึงกิเลสทั้งปวง พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรง หักกิเลสเหล่านั้นด้วยศาสตรา คือปัญญา เพราะเหตุนี้จึงทรงปรากฏพระนามว่า “พระอรหันต์” อนึ่ง คำว่า “…

…การหักกำจักรในแง่ของกิเลสและสังสาร โดยแบ่งออกเป็นหลายนัย เช่น นัยเกี่ยวกับกิเลส ความเพียร และอวิชชา พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงหักกิเลสด้วยปัญญา ส่งผลให้หมดสิ้นภพชาติ ความแก่และความตาย นอกจากนี้ ยังกล่าวถึงความบริสุทธิ์ของพร…

…นประโยชน์ แล้วยังทรงถ่ายทอดคุณธรรมที่เป็นประโยชน์ให้แก่เหล่าสาวกทั้งหลายด้วยพระมหากรุณา อันยิ่งใหญ่ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงประกอบด้วยวิชชาและจรณะทั้งหลายเหล่านี้ เพราะเหตุนั้น จึงทรงพระนามว่า “ทรงเป็นผู้ถึงพร้อมด้วยวิชชา…

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงบรรลุธรรมกายและทรงชื่อว่า 'สุคโต' เพราะพระองค์เสด็จไปดีตามทางอริยมรรค ปฏิบัติแต่สิ่งที่เป็นประโยช…

…พิจารณา แต่ต้องพิจารณาว่า ความตายเป็นสิ่งที่ต้องประสบอย่างแน่นอน หลีกเลี่ยงไม่ได้ ตัวเราก็จะต้องตาย พระสัมมาสัมพุทธเจ้าผู้ประกอบด้วย วิชชาและจรณะ หรือพระโมคคัลลาน เถระผู้ทรงฤทธิ์ พระมหาจักรพรรดิผู้ทรงอำนาจ ก็ยังไม่มีใคร…

เนื้อหาเกี่ยวกับมรณานุสติที่เกี่ยวข้องกับปัญญา โดยอธิบายถึงความสำคัญของการตระหนักถึงความตายและวิธีการเจริญมรณานุสติ ไม่ว่าจะเป็นการพิจารณาว่าความตายเป็นธรรมชาติที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ รวมถึงการระลึกถึงควา

…ิญกายคตาสติ กัมมัฏฐานนี้ได้ ทั้งนี้ก็เพราะมิใช่เป็นวิสัยของพวกเดียรถีย์เหล่านั้น หากแต่เป็นวิสัยของ พระสัมมาสัมพุทธเจ้า และพระพุทธองค์ ก็ได้สรรเสริญกายคตาสติกัมมัฏฐานนี้ว่า “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ธรรมข้อหนึ่งซึ่งบุคคลเจริ…

กายคตาสติเป็นการปฏิบัติที่สำคัญในพระพุทธศาสนา ซึ่งช่วยในการสร้างสติและสัมปชัญญะเพื่อความสุขในปัจจุบันและการเข้าถึงญาณทัสสนะ ปฏิบัติเพื่อทำให้จิตสงบ และช่วยในการละอกุศลธรรมที่เกิดขึ้นแล้ว โดยให้ผู้ปฏิบ

…ั้งหลายให้ต้องเวียนว่ายตายเกิดอยู่ในสังสารวัฏ อันเป็นที่มาแห่งทุกข์และความเดือดร้อน นานัปการ ดังนั้นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงได้วางหลักเรื่องกายคตาสติ เพื่อเป็นแนวทางในการ พิจารณาในตนเองให้เห็นถึงความเป็นจริง และจะได้ถ่ายถ…

…ารเปิดเผยความจริงเกี่ยวกับร่างกายมีความสำคัญต่อการปฏิบัติเพื่อให้จิตเป็นอิสระจากการยึดมั่นในร่างกาย พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงเสนอแนวทางเรื่องกายคตาสติ เพื่อให้ผู้ปฏิบัติเห็นความจริงของร่างกายว่าประกอบด้วยอะไรบ้าง ซึ่งการมี…

ต้องเข้าไปอยู่ป่า และมีอิริยาบถดังที่กล่าวไว้นั้นดังนี้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแนะนำให้เลือกเสนาะสนะที่เป็น ป่า โคนไม้ หรือเรือนว่าง ว่าเหมาะต่อการเจริญภาวนา เพราะสถานที่เหล่าน…

บทความนี้กล่าวถึงแนวทางการเลือกสถานที่เพื่อการเจริญอานาปานสติ โดยเสนอให้เลือกเสนาะสนะที่เป็นป่า โคนไม้ หรือเรือนว่าง ซึ่งเป็นที่สงัด ปราศจากสิ่งรบกวน ทำให้การฝึกสมาธิง่ายขึ้น เหตุผลที่แนะนำมี 3 ประการ

…้ศพเพศใดก็ได้ เช่น ในกรณีของพระกุลละเถระที่หลงรูปโฉมนางสิริมาหญิงงามเมือง ครั้นนางสิริมาสิ้นชีวิตลง พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงทรงใช้ให้พระกุลละเถระผู้มีราคจริต พิจารณาศพของนางสิริมาที่ 8 DOU สมาธิ 7 : ส ม า ก ม ม ฏ ฐ า น 4 …

เมื่อเข้าถึงสุสาน ควรสังเกตสภาพแวดล้อมโดยรวมเพื่อเตรียมตัวสำหรับการปฏิบัติอสุภกัมมัฏฐาน เพื่อหลีกเลี่ยงความกลัวจากการเห็นเงาหรือสิ่งผิดปกติ การพิจารณาซากศพต้องมีระเบียบเพื่อไม่ให้เกิดความกลัวโดยการเลื

…เกิดความ เบื่อหน่าย และเปล่งอุทานว่า ที่นี่วุ่นวายหนอ ที่นี่ขัดข้องหนอ ได้เดินออกจากบ้าน และได้ไป พบพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระองค์ทรงแสดงธรรมแก่ยสกุลบุตรจนกระทั่งบรรลุธรรมเป็น พระโสดาบัน ต่อมาจึงได้บรรลุธรรมเป็นพระอรหันต์ …

… เมื่อท่านได้เห็นสภาพคนรับใช้ของตนทำให้เกิดความเบื่อหน่าย ซึ่งเป็นการสะท้อนถึงความเสื่อมถอยของชีวิต พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้แสดงธรรมจนกระทั่งท่านบรรลุธรรมเป็นพระโสดาบันและพระอรหันต์ พร้อมกับคนที่เกี่ยวข้องอีก 55 คน ที่ได้…

…ชะ ได้ โต้แย้งกันเรื่องทางปฏิบัติเพื่อไปอยู่ร่วมกับพรหมแต่ไม่สามารถหาข้อสรุปได้จึงพากันไปกราบทูล ถามพระสัมมาสัมพุทธเจ้าถึงข้อปฏิบัตินั้น พระพุทธองค์ทรงอธิบายให้พราหมณ์ทั้งสองทราบว่า การเจริญพรหมวิหารเป็นทางที่ถูกต้องที่…

บทที่ 2 นี้นำเสนอหลักการปฏิบัติพรหมวิหาร 4 แห่งพระพุทธศาสนา ซึ่งเป็นวิธีที่พระโพธิสัตว์เคยปฏิบัติเพื่อเข้าถึงพรหมโลกและพระนิพพาน การเจริญพรหมวิหารส่งผลให้จิตสงบ และสามารถพัฒนาจิตสู่การบรรลุผลในศาสนา น

…ั้นทำ อนันตริยกรรม ฆ่ามารดา ฆ่าบิดา ฆ่าพระอรหันต์ ทำพระภิกษุสงฆ์ให้แตกความสามัคคี หรือ ทำพระวรกายของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าให้ห้อพระโลหิต คือ กรรมที่น่ากลัวอันเกิดจากอำนาจของ ความโกรธซึ่งไม่ควรให้เกิดขึ้นกับใครๆ เลย ควรนึกอ…

เนื้อหาเน้นถึงโทษของความโกรธที่มีผลเสียต่อจิตใจและการกระทำ รวมถึงความสำคัญของขันติในการพัฒนาจิตใจที่ดี ผู้ปฏิบัติเจริญเมตตาต้องระลึกถึงโทษของความโกรธและคุณธรรมของขันติ ซึ่งช่วยให้จิตใจสงบและมีสติในการ

…ี่ถูกต้องตรง ตามความมุ่งหมายที่แท้จริง แต่ว่าการวางใจเป็นกลาง ๆ ในสัตว์ทั้งหลายต่างหาก เป็นหนทางที่ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าและพระอริยเจ้าทั้งหลายดำเนินมาแล้ว และเป็นปฏิปทาที่ตรงเป้าหมาย ในการปฏิบัติ ผู้ปฏิบัติจึงส่งใจไปในบุ…

บทความนี้กล่าวถึงการสร้างความเป็นกลางในจิตใจและการเจริญอุเบกขาต่อบุคคลต่างๆ โดยมุ่งเน้นในแนวทางที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงสอน การวางใจให้เป็นกลางนั้นช่วยลดความทุกข์และกิเลสต่างๆ ได้ การภาวนาเป็นเครื่องมือสำคัญในการดำ…

… ก่อนในเบื้องต้น ให้รู้จักหน้าตา สภาพการบังคับ และการส่งผลว่ามีลักษณะเป็นเช่นไร 2.1 กิเลสในใจมนุษย์ พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ตรัสว่า “ธรรมทั้งหลายมีใจเป็นหัวหน้า มีใจเป็นใหญ่ สำเร็จแล้วด้วยใจ” พุทธภาษิตบทนี้ย่อมมีนัยว่า ใจบั…

…้องเวียนว่ายตายเกิด เนื่องจากยังมี 'กิเลส' ที่บังคับให้ทำกรรม ส่งผลให้ต้องประสบวิบากต่างๆ บทเรียนจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้เน้นถึงบทบาทของใจในการกระทำ โดยใจเป็นหัวหน้าเป็นใหญ่ในการตัดสินดี-ชั่ว การศึกษาความรู้เกี่ยวกับใจ…

…รรมชั่วที่บุคคลได้กระทำไว้ มิได้สูญหายไปไหน แต่จะคอยติดตามบุคคล ผู้กระทำอยู่เสมอ เหมือนเงาติดตามตัว พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแยกลักษณะของกรรมและการให้ผลของกรรมต่าง ๆ ไว้ ดังจะได้แสดงต่อไป 3.5.1 ลักษณะการให้ผลของกรรม พระสัม…

…บุคคลเสมอ นอกจากนี้ยังมีการแบ่งประเภทของกรรมตามการให้ผล รวมถึงกรรมดำและกรรมขาว โดยอ้างอิงจากคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งชี้ให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างการกระทำกรรมและผลกรรมที่ตามมา.

…กาแล็กซีทางช้างเผือก หลายแสนล้านจักรวาล และกาแล็กซี่ของเราก็อยู่ในเอกภพขนาดใหญ่ที่มีจักรวาลจำนวน 3. พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสถึงจักรวาล 3 ขนาด คือ ขนาดเล็ก ขนาดกลาง ขนาดใหญ่ ในทุก ๆ จักรวาลจะมีภพภูมิทั้ง 31 นี้อยู่ โดยมีแ…

…ิ, 16 รูปภูมิ และ 4 อรูปภูมิ นอกจากนี้ยังมีการอธิบายลักษณะของจักรวาลที่มีขนาดแตกต่างกัน ตามคำตรัสของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยมีเขาพระสุเมรุเป็นแกนกลาง มีสวรรค์และอบายภูมิตั้งอยู่รอบๆ ระบบสุริยะยังถูกอธิบายว่าอยู่ในกาแล็กซ…

…ที่อำนวยผลให้อรูปธาตุจักไม่มีแล้ว อรูปภพจึง ปรากฏบ้างหรือหนอ” พระอานนท์ “ไม่พึงปรากฏเลย พระเจ้าข้า” พระสัมมาสัมพุทธเจ้า “ดูก่อนอานนท์ เหตุนี้แล กรรมจึงชื่อว่าเป็นไร่นา วิญญาณ ชื่อว่าเป็นพืช ตัณหาชื่อว่าเป็นยางเจตนา ความ…

บทสนทนาระหว่างพระอานนท์และพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในเรื่องกรรมและการเกิดใหม่ การเข้าใจถึงกรรมที่เป็นเหตุในการเกิดในภพใหม่ และการเดินทางในเหล่าจิตวิญญา…

…ิทั้งหลาย หาความเที่ยงแท้ยั่งยืนไม่ได้ แม้การไปบังเกิดในภพภูมิต่าง ๆ ก็ยังหาความแน่นอนไม่ได้ ดังที่ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ท่อนไม้ที่บุคคลโยนขึ้นบนอากาศ บางคราวก็ตกลงทางโคน บางคราวก็ตกลงทางขว…

เนื้อหานี้นำเสนอความไม่เที่ยงของสังขารที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงสอนเพื่อให้มนุษย์เห็นถึงความลำบากจากการเวียนว่ายตายเกิดในสังสารวัฏ โดยเน้นถึงการหลุดพ้นจากกิเล…

…ๆ วัน หนทางบริสุทธิ์ 3 ขั้น ในการทำความบริสุทธิ์ให้เกิดขึ้นกับขันธ์นั้น นักศึกษาสามารถนำหลักธรรมของ พระสัมมาสัมพุทธเจ้ามาประยุกต์ใช้ได้ดังต่อไปนี้ ขั้นที่ 1 เมื่อใดเห็นว่า สังขารทั้งหลายไม่เที่ยง ย่อมเบื่อหน่ายในทุกข์ จ…

…เที่ยงของสังขารและสามารถประคับประคองตนเองไม่ให้กระทำความชั่ว การทำให้ธาตุบริสุทธิ์นั้นใช้หลักธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยมี 3 ขั้นตอน ในการพัฒนาจิตให้ว่างจากความทุกข์ และแนวทางการทำสมาธิเพื่อบริสุทธิ์ใจและกายให้เห็นผล…

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสว่า “รูปของสัตว์ทั้งหลายย่อมทรุดโทรม” มีคำอธิบายใน อรรถกถาว่า เมื่อคนเราผ่านชีวิต อายุที่เพิ่…

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสถึงความเสื่อมโทรมของร่างกายตามอายุที่เพิ่มขึ้น และอธิบายถึงอายตนะ ในที่นี้หมายถึงการสัมผัสและการ…

…ด้ง่าย จึงเรียงมาเป็นอันดับแรกในบรรดาอินทรีย์ทั้ง 22 2. หมวดที่เป็นภาวะ ได้แก่ อินทรีย์ 3 ในหมวดนี้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสไว้ในชีวิตินทรียสูตร ว่า “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อินทรีย์ 3 ประการนี้ 3 ประการเป็นไฉน คือ อิตถิน…

บทความนี้กล่าวถึงการเข้าใจอินทรีย์ในพระพุทธศาสนา ซึ่งประกอบด้วยอินทรีย์ 22 ชนิด และอธิบายถึงความสำคัญของอินทรีย์ทั้ง 6, 3 และ 5 ประการ โดยมีเนื้อหาที่สำคัญเกี่ยวกับการตระหนักถึงความเกิดและดับซึ่งนำไปส

…นเวทนาอันสำราญก็ไม่ใช่ไม่ใช่ความสำราญ ก็ไม่ใช่ ทางกายหรือทางใจนี้ เรียกว่า อุเบกขินทรีย์” นอกจากนี้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงอธิบายถึงอินทรีย์ทั้ง 5 ลักษณะนี้ว่า ย่อมมีทั้ง เกิดและดับไป มีเนื้อหาคล้ายคลึงกับปฏิจจสมุปบาท ดู…

…ินทรีย์ที่เกิดจากความสบายใจ ปิดท้ายด้วยการอธิบายอุเบกขินทรีย์ซึ่งเป็นการไม่ยึดติดกับทั้งสุขและทุกข์ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงชี้ให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างอาการทางกายและใจ รวมทั้งการดับไปของแต่ละอินทรีย์ที่อาศัยผัสสะเป็น…