ความสำคัญของกายคตาสติ : หน้า 95/156

อกุศลธรรมที่ยังไม่เกิด ย่อมไม่เกิดขึ้นได้เลยและอกุศลธรรมที่เกิดขึ้นแล้วย่อมละเสียได้ ฯลฯ” 1 ร่างกายนี้ถือเป็นสิ่งสำคัญที่คอยช่วยเหลือหรือทำให้จิตสามารถทำกิจกรรมต่าง ๆ ได้ แต่หากบุคคลไม่เข้าใจกายนี้อย่างถูกต้อง ร่างกายย่อมเป็นภาระหรือเป็นเครื่องกั้นการทำงาน ของจิต เปรียบเหมือนเครื่องมือซึ่งมนุษย์ทำขึ้นเพื่อใช้ในทางดี แต่ก็กลายเป็นอาวุธร้ายปางตาย เมื่อใช้ในทางผิดเพราะขาดสติ มีผู้คนจำนวนหนึ่งที่ไม่เข้าใจธรรมชาติทางร่างกาย ถูกตัณหา และมิจฉาทิฏฐิครอบงำ ทำให้เกิดความเห็นแก่ตัวและความถือมั่นในตัวตนที่เรียกว่า สักกายทิฏฐิ เป็นการยึดมั่นถือมั่นในร่างกาย สักกายทิฏฐินี้ เป็นหนึ่งในสังโยชน์ 10 ซึ่งเป็นบ่วงผูกมัดสัตว์ ทั้งหลายให้ต้องเวียนว่ายตายเกิดอยู่ในสังสารวัฏ อันเป็นที่มาแห่งทุกข์และความเดือดร้อน นานัปการ ดังนั้นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงได้วางหลักเรื่องกายคตาสติ เพื่อเป็นแนวทางในการ พิจารณาในตนเองให้เห็นถึงความเป็นจริง และจะได้ถ่ายถอนความยึดมั่นถือมั่น อันจะเป็นเหตุ ให้ใจปลอดโปร่ง เป็นใจที่เหมาะสมที่จะเข้าถึงพระรัตนตรัยภายใน 4.2 ความหมายของกายคตาสติ กายคตาสติ คือ การระลึกถึงส่วนต่างๆ ของร่างกาย ซึ่งเป็นที่ประชุมกันด้วยโกฏฐาสะ 32 หรือ อาการ 32 กายคตาสตินี้มีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ทวัตติงสาการกัมมัฏฐาน ในกายคตาสติสูตรได้กล่าวถึง การมีสติระลึกลักษณะอาการของกายส่วนต่าง ๆ 31 ประการว่า กายนี้ประกอบไปด้วย 1. ผม (เกสา) 2. ขน (โลมา) 3. เล็บ (นขา) 4. ฟัน (ทันตา) 5. หนัง (ตโจ) 6. เนื้อ (มังสัง) 7. เอ็น (นหารู) 8. กระดูก (อัฐิ) 9. เยื่อในกระดูก (อัฐิมิญชัง) 1 อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต, มก. เล่มที่ 33 ข้อ 226 หน้า 220 10. ม้าม (วักกัง) 11. หัวใจ (หทยัง) 12. ตับ (ยกนัง) 13. พังผืด (กิโลมกัง) 14. ไต (ปีหลัง) 15. ปอด (ปัปผาสัง) 16. ไส้ใหญ่ (อันตัง) 17. ไส้น้อย (อันตะคุณัง) 18. อาหารใหม่ (อุทริยัง) บ ท ที่ 4 ก า ย ค ต า ส ติ DOU 85